Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Công Tác Chống Thất Thu Thuế TNDN Tại Nha Trang

• Tác giả: Đặng Thị Hoài Hương
• Người hướng dẫn: TS. Hồ Văn Nhàn
• Trường học: Trường Đại Học Bà Rịa Vũng Tàu
• Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh
• Đề tài: Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Công Tác Chống Thất Thu Thuế TNDN Tại Nha Trang
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2021
• Địa điểm: Nha Trang

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
• 1.1. Tính cấp thiết của vấn đề nghiên cứu
• 1.2. Xuất phát từ nhu cầu thực tiễn
• 1.3. Mục tiêu, câu hỏi nghiên cứu
• 1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 1.5. Phương pháp nghiên cứu
• 1.6. Ý nghĩa của đề tài nghiên cứu
• 1.7. Kết cấu của luận văn
• 1.8. TÓM TẮT CHƯƠNG 1
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU
• 2.1. Các khái niệm nghiên cứu
• 2.2. Khái niệm về thuế TNDN
• 2.3. Vai trò của thuế TNDN
• 2.4. Khái niệm thất thu thuế
• 2.5. Các dạng biểu hiện của thất thu thuế TNDN
• 2.6. Những nguyên nhân cơ bản của thất thu thuế
• 2.7. Ảnh hưởng của thất thu thuế
• 2.8. Sự cần thiết phải tăng cường chống thất thu thuế TNDN
• 2.9. Lược khảo các nghiên cứu ngoài nước và trong nước
• 2.9.1. Nghiên cứu ngoài nước
• 2.9.2. Nghiên cứu trong nước
• 2.10. Xuất phát từ khoảng trống thực tế qua lược khảo các nghiên cứu thực nghiệm trên thế giới và ở Việt Nam
• 2.11. Mô hình nghiên cứu và các giả thuyết nghiên cứu
• 2.11.1. Mô hình nghiên cứu
• 2.11.2. Các giả thiết nghiên cứu
• 2.12. TÓM TẮT CHƯƠNG 2
• 3. CHƯƠNG 3: THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Quy trình nghiên cứu
• 3.2. Phương pháp nghiên cứu định tính
• 3.3. Phương pháp nghiên cứu định lượng
• 3.4. Xây dựng các thang đo trong mô hình nghiên cứu
• 3.4.1. Thang đo về Hệ thống chính sách Thuế TNDN
• 3.4.2. Thang đo về Tổ chức bộ máy thu thuế TNDN
• 3.4.3. Thang đo về Ứng dụng công nghệ QL
• 3.4.4. Thang đo về Công tác kiểm tra giám sát
• 3.4.5. Thang đo về Chính sách tuyên truyền và động viên khuyến khích NNT
• 3.4.6. Thang đo về Sự phối hợp giữa các ban ngành chức năng
• 3.4.7. Thang đo về Công tác chống thất thu thuế
• 3.5. Mô tả dữ liệu nghiên cứu
• 3.5.1. Phương pháp chọn mẫu
• 3.5.2. Phương pháp xử lý số liệu
• 3.6. Kết quả nghiên cứu định lượng sơ bộ
• 3.6.1. Kết quả kiểm định sơ bộ độ tin cậy Cronbach’s Alpha
• 3.6.2. Phân tích yếu tố khám phá EFA
• 3.7. TÓM TẮT CHƯƠNG 3
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 4.1. Khái quát về thành phố Nha Trang và Chi cục Thuế thành phố Nha Trang
• 4.2. Tình hình kinh tế xã hội thành phố Nha Trang
• 4.3. Chi cục Thuế thành phố Nha Trang
• 4.4. Diễn biến nội dung chống thất thu thuế trên địa bàn thành phố Nha Trang
• 4.5. Kết quả thu thuế tại Chi cục Thuế thành phố Nha Trang
• 4.6. Kết quả nghiên cứu về các nhân tố tác động tới tăng cường chống thất thu thuế TNDN trên địa bàn thành phố Nha Trang
• 4.6.1. Kết quả thống kê về mô tả dữ liệu mẫu nghiên cứu
• 4.6.2. Kiểm định thang đo
• 4.6.3. Thảo luận kết quả kiểm định các giả thuyết và mô hình nghiên cứu
• 4.6.3.1. Kết quả kiểm định các giả thuyết nghiên cứu
• 4.6.3.2. Kết quả kiểm định mô hình nghiên cứu
• 4.6.4. Thảo luận kết quả nghiên cứu các yếu tố và so sánh với các nghiên cứu trước có liên quan
• 4.6.4.1. Thảo luận kết quả nghiên cứu các nhân tố
• 4.6.4.2. So sánh với các nghiên cứu trước có liên quan
• 4.7. TÓM TẮT CHƯƠNG 4
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý QUẢN TRỊ
• 5.1. Định hướng công tác thu thuế nói chung và thuế TNDN nói riêng trên địa bàn TP Nha Trang
• 5.2. Mục tiêu của công tác tăng cường chống thất thu thuế trên địa bàn thành phố Nha Trang
• 5.3. Một số giải pháp nhằm tăng cường công tác chống thất thu thuế TNDN đối với các doanh nghiệp hoạt động trên địa bàn Thành Phố Nha Trang
• 5.4. HÀM Ý QUẢN TRỊ
• 5.4.1. Sự phối hợp giữa các ban ngành chức năng
• 5.4.2. Chính sách tuyên truyền và động viên khuyến khích NNT
• 5.4.3. Hệ thống chính sách thuế TNDN
• 5.4.4. Tổ chức bộ máy thu thuế TNDN
• 5.4.5. Công tác kiểm tra giám sát
• 5.5. Hạn chế của nghiên cứu và kiến nghị về những nghiên cứu tiếp theo
• 5.6. TÓM TẮT CHƯƠNG 5
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Thất Thu Thuế TNDN Tại Nha Trang Thực Trạng

Thất thu thuế là một vấn đề nhức nhối, tồn tại khách quan trong mọi hệ thống thuế, đặc biệt phức tạp trong bối cảnh kinh tế thị trường hiện nay. Tình trạng này biểu hiện rõ rệt ở thuế TNDN, khi nhiều doanh nghiệp tại Nha Trang cố tình không xuất hóa đơn, khai khống chi phí, hoặc có những hành vi trốn thuế tinh vi. Điều này đòi hỏi sự kiểm tra, giám sát chặt chẽ từ cơ quan thuế Nha Trang để đảm bảo nguồn thu cho ngân sách nhà nước. Theo Luật Quản lý thuế số 78/2006/QH11, doanh nghiệp có quyền tự chủ, nhưng cũng từ đó, gian lận thuế trở nên tinh vi hơn, gây khó khăn cho việc phát hiện và xử lý.

1.1. Khái niệm và vai trò của thuế TNDN trong nền kinh tế

Thuế TNDN, theo Luật thuế TNDN số 14/2008/QH12, là thuế trực thu đánh vào thu nhập của doanh nghiệp sau khi trừ các chi phí hợp lệ. Về lý thuyết, thuế TNDN đóng vai trò quan trọng trong việc huy động nguồn lực cho ngân sách nhà nước và điều tiết kinh tế vĩ mô. Nó đảm bảo nguồn thu để nhà nước thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của mình, đồng thời góp phần điều chỉnh hoạt động kinh tế, hướng đến sự phát triển bền vững.

1.2. Thực trạng thất thu thuế TNDN Các dạng biểu hiện phổ biến

Thất thu thuế TNDN có nhiều dạng biểu hiện, từ việc gian lận thuế TNDN thông qua khai khống chi phí, không xuất hóa đơn, đến các hành vi trốn thuế tinh vi hơn. Các doanh nghiệp tại Nha Trang có thể lợi dụng kẽ hở của luật pháp, hoặc cố tình vi phạm để giảm số thuế phải nộp. Tình trạng này gây ảnh hưởng tiêu cực đến nguồn thu ngân sách và tạo ra sự bất bình đẳng trong môi trường kinh doanh.

1.3. Ảnh hưởng của thất thu thuế TNDN đến kinh tế địa phương

Thất thu thuế TNDN gây ra nhiều hệ lụy cho nền kinh tế địa phương. Nó làm giảm nguồn thu ngân sách, ảnh hưởng đến khả năng đầu tư vào các công trình công cộng, dịch vụ xã hội. Ngoài ra, thất thu thuế còn tạo ra môi trường cạnh tranh không lành mạnh, khi các doanh nghiệp trốn thuế có lợi thế hơn so với các doanh nghiệp tuân thủ pháp luật. Điều này làm suy yếu ý thức chấp hành pháp luật thuế của cộng đồng doanh nghiệp.

II. Thách Thức Trong Chống Thất Thu Thuế TNDN Tại Nha Trang

Công tác chống thất thu thuế TNDN tại Nha Trang đối mặt với nhiều thách thức. Địa bàn rộng, đa dạng, với nhiều loại hình kinh doanh phức tạp, đặc biệt là du lịch, khiến việc quản lý thuế trở nên khó khăn. Bên cạnh đó, ý thức tuân thủ pháp luật của một bộ phận doanh nghiệp còn hạn chế, cùng với những kẽ hở trong chính sách thuế, tạo điều kiện cho các hành vi gian lận. Đòi hỏi cơ quan thuế Nha Trang phải không ngừng nâng cao năng lực, áp dụng các biện pháp quản lý hiệu quả để đối phó với tình hình.

2.1. Nguyên nhân chủ quan và khách quan dẫn đến thất thu thuế

Nguyên nhân thất thu thuế TNDN có thể xuất phát từ cả yếu tố chủ quan và khách quan. Về chủ quan, ý thức tuân thủ pháp luật của doanh nghiệp còn thấp, cán bộ thuế còn hạn chế về năng lực và đạo đức nghề nghiệp. Về khách quan, chính sách thuế còn nhiều kẽ hở, môi trường kinh doanh phức tạp, và sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng chưa hiệu quả.

2.2. Khó khăn trong công tác kiểm tra thanh tra thuế TNDN

Công tác kiểm tra, thanh tra thuế TNDN gặp nhiều khó khăn do doanh nghiệp thường che giấu thông tin, sử dụng các thủ đoạn tinh vi để trốn thuế. Bên cạnh đó, lực lượng cán bộ thuế còn mỏng, thiếu kinh nghiệm, và chưa được trang bị đầy đủ công cụ, phương tiện để thực hiện nhiệm vụ. Việc thu thập chứng cứ, xác định hành vi vi phạm cũng gặp nhiều trở ngại.

2.3. Tác động của môi trường kinh doanh đến việc tuân thủ thuế

Môi trường kinh doanh có ảnh hưởng lớn đến việc tuân thủ thuế của doanh nghiệp. Khi môi trường kinh doanh thuận lợi, doanh nghiệp có lợi nhuận cao, họ sẽ có xu hướng tuân thủ pháp luật hơn. Ngược lại, khi môi trường kinh doanh khó khăn, doanh nghiệp có thể tìm cách trốn thuế để giảm chi phí, duy trì hoạt động. Sự minh bạch trong quản lý thuế cũng là yếu tố quan trọng, tạo niềm tin cho doanh nghiệp.

III. Cách Tăng Cường Quản Lý Thuế TNDN Giải Pháp Hiệu Quả

Để tăng cường công tác quản lý thuế TNDN và chống thất thu thuế, cần có những giải pháp đồng bộ và hiệu quả. Hoàn thiện chính sách thuế, nâng cao năng lực cán bộ thuế, tăng cường kiểm tra, thanh tra, đẩy mạnh tuyên truyền, và tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng là những yếu tố then chốt. Áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý thuế cũng là một xu hướng tất yếu, giúp nâng cao hiệu quả và minh bạch.

3.1. Hoàn thiện chính sách thuế TNDN Đảm bảo tính minh bạch

Chính sách thuế TNDN cần được hoàn thiện theo hướng đơn giản, minh bạch, dễ hiểu, dễ thực hiện. Loại bỏ các kẽ hở, quy định chồng chéo, tạo điều kiện cho doanh nghiệp tuân thủ pháp luật. Đồng thời, cần có những chính sách ưu đãi hợp lý để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư, phát triển sản xuất kinh doanh.

3.2. Nâng cao năng lực cán bộ thuế Đào tạo chuyên sâu

Cán bộ thuế cần được đào tạo chuyên sâu về nghiệp vụ, pháp luật, công nghệ thông tin, và kỹ năng giao tiếp. Nâng cao đạo đức công vụ, phòng chống tham nhũng, tiêu cực. Xây dựng đội ngũ cán bộ thuế chuyên nghiệp, tận tâm, có trách nhiệm, đáp ứng yêu cầu của công tác quản lý thuế trong tình hình mới.

3.3. Tăng cường kiểm tra thanh tra thuế Phát hiện sai phạm

Tăng cường kiểm tra, thanh tra thuế TNDN, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp có dấu hiệu gian lận, trốn thuế. Áp dụng các biện pháp nghiệp vụ hiện đại, thu thập thông tin từ nhiều nguồn, phối hợp với các cơ quan chức năng để phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm. Xây dựng cơ chế phân tích rủi ro trong quản lý thuế để tập trung kiểm tra vào các đối tượng có nguy cơ cao.

IV. Ứng Dụng Công Nghệ Thông Tin Trong Quản Lý Thuế TNDN Tại Nha Trang

Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý thuế là một giải pháp quan trọng để nâng cao hiệu quả công tác chống thất thu thuế. Xây dựng hệ thống thông tin quản lý thuế hiện đại, kết nối liên thông giữa các cơ quan chức năng, cho phép thu thập, xử lý, phân tích dữ liệu một cách nhanh chóng, chính xác. Điều này giúp cơ quan thuế Nha Trang nắm bắt kịp thời tình hình hoạt động của doanh nghiệp, phát hiện sớm các dấu hiệu vi phạm.

4.1. Xây dựng hệ thống thông tin quản lý thuế hiện đại

Hệ thống thông tin quản lý thuế cần được xây dựng theo hướng tích hợp, đồng bộ, có khả năng kết nối, chia sẻ dữ liệu với các cơ quan chức năng khác. Áp dụng các công nghệ mới như điện toán đám mây, trí tuệ nhân tạo, phân tích dữ liệu lớn để nâng cao hiệu quả quản lý. Cung cấp các dịch vụ thuế điện tử cho doanh nghiệp, tạo thuận lợi cho việc kê khai, nộp thuế.

4.2. Đẩy mạnh kê khai thuế điện tử Tiết kiệm thời gian

Đẩy mạnh kê khai thuế điện tử, giảm thiểu thủ tục hành chính, tiết kiệm thời gian và chi phí cho doanh nghiệp. Hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện kê khai thuế điện tử một cách dễ dàng, thuận tiện. Tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn doanh nghiệp về lợi ích của kê khai thuế điện tử.

4.3. Phân tích dữ liệu lớn Phát hiện hành vi trốn thuế

Sử dụng công nghệ phân tích dữ liệu lớn để phát hiện các hành vi trốn thuế tinh vi. Phân tích dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau như hóa đơn điện tử, giao dịch ngân hàng, thông tin từ các cơ quan chức năng để xác định các dấu hiệu bất thường. Xây dựng các mô hình dự báo rủi ro để tập trung kiểm tra vào các đối tượng có nguy cơ cao.

V. Hợp Tác Quốc Tế Về Thuế Kinh Nghiệm Cho Nha Trang

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, hợp tác quốc tế về thuế trở nên ngày càng quan trọng. Học hỏi kinh nghiệm từ các nước phát triển về chống thất thu thuế, trao đổi thông tin, phối hợp điều tra các vụ án trốn thuế xuyên quốc gia là những hoạt động cần thiết. Nha Trang có thể tham khảo các mô hình quản lý thuế hiện đại, các biện pháp chống chuyển giá, và các công cụ hỗ trợ tuân thủ thuế từ các nước khác.

5.1. Trao đổi thông tin về thuế Chống trốn thuế xuyên quốc gia

Tham gia các hiệp định song phương và đa phương về trao đổi thông tin về thuế. Chia sẻ thông tin với các cơ quan thuế nước ngoài về các giao dịch, tài sản của doanh nghiệp Việt Nam ở nước ngoài. Phối hợp điều tra các vụ án trốn thuế xuyên quốc gia, thu hồi tài sản trốn thuế.

5.2. Chống chuyển giá Ngăn chặn thất thu thuế

Áp dụng các biện pháp chống chuyển giá hiệu quả, ngăn chặn doanh nghiệp chuyển lợi nhuận sang các nước có thuế suất thấp hơn. Xây dựng cơ chế kiểm soát giá giao dịch liên kết, yêu cầu doanh nghiệp chứng minh tính hợp lý của giá giao dịch. Tham khảo kinh nghiệm của các nước phát triển về chống chuyển giá.

5.3. Học hỏi kinh nghiệm quản lý thuế từ các nước phát triển

Nghiên cứu, học hỏi kinh nghiệm quản lý thuế từ các nước phát triển, đặc biệt là về các mô hình quản lý rủi ro, các công cụ hỗ trợ tuân thủ thuế, và các biện pháp chống thất thu thuế. Áp dụng các kinh nghiệm này vào thực tiễn quản lý thuế tại Nha Trang, phù hợp với điều kiện cụ thể của địa phương.

VI. Đánh Giá Hiệu Quả Chống Thất Thu Thuế TNDN Giải Pháp Nào

Việc đánh giá hiệu quả công tác thu thuế và chống thất thu thuế là rất quan trọng để có những điều chỉnh phù hợp. Cần có các tiêu chí đánh giá rõ ràng, khách quan, dựa trên các số liệu thống kê, kết quả kiểm tra, thanh tra, và ý kiến phản hồi từ doanh nghiệp. Kết quả đánh giá sẽ là cơ sở để xây dựng các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác quản lý thuế.

6.1. Xây dựng tiêu chí đánh giá hiệu quả công tác thu thuế

Xây dựng các tiêu chí đánh giá hiệu quả công tác thu thuế dựa trên các chỉ tiêu như số thu thuế, tỷ lệ hoàn thành dự toán, tỷ lệ nợ đọng thuế, số vụ vi phạm pháp luật thuế, và mức độ hài lòng của doanh nghiệp. Các tiêu chí này cần được lượng hóa, có thể đo lường được, và được công khai minh bạch.

6.2. Thu thập ý kiến phản hồi từ doanh nghiệp Cải thiện dịch vụ

Thu thập ý kiến phản hồi từ doanh nghiệp về chất lượng dịch vụ thuế, thủ tục hành chính, và thái độ phục vụ của cán bộ thuế. Tổ chức các cuộc đối thoại, khảo sát, hoặc sử dụng các kênh thông tin trực tuyến để thu thập ý kiến. Phân tích ý kiến phản hồi để cải thiện dịch vụ thuế, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp tuân thủ pháp luật.

6.3. Đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả công tác quản lý thuế

Dựa trên kết quả đánh giá và ý kiến phản hồi từ doanh nghiệp, đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác quản lý thuế. Các giải pháp này có thể bao gồm hoàn thiện chính sách thuế, nâng cao năng lực cán bộ thuế, tăng cường kiểm tra, thanh tra, đẩy mạnh tuyên truyền, và tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng.

Tổng quan nghiên cứu

Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) đóng vai trò quan trọng trong việc huy động nguồn lực cho ngân sách nhà nước (NSNN) và điều tiết kinh tế vĩ mô. Tại Việt Nam, thuế TNDN chiếm khoảng 20% tổng thu ngân sách, trong khi tổng thuế đóng góp khoảng 80-90% vào NSNN hàng năm. Tuy nhiên, công tác chống thất thu thuế TNDN vẫn còn nhiều thách thức, đặc biệt tại các địa phương có hoạt động kinh tế đa dạng như thành phố Nha Trang – một trung tâm du lịch lớn với nhiều doanh nghiệp hoạt động phức tạp. Tình trạng thất thu thuế TNDN không chỉ làm giảm nguồn thu NSNN mà còn ảnh hưởng đến công bằng xã hội và sự phát triển bền vững của nền kinh tế.

Luận văn tập trung nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến công tác chống thất thu thuế TNDN trên địa bàn thành phố Nha Trang trong giai đoạn 2017-2019. Mục tiêu chính là nhận diện và đánh giá mức độ tác động của các nhân tố như hệ thống chính sách thuế, tổ chức bộ máy thu thuế, công tác kiểm tra giám sát, chính sách tuyên truyền động viên người nộp thuế (NNT), và sự phối hợp giữa các ban ngành chức năng. Nghiên cứu sử dụng dữ liệu khảo sát từ 163 công chức thuế tại Chi cục Thuế TP Nha Trang, kết hợp phương pháp định tính và định lượng nhằm đảm bảo tính toàn diện và chính xác.

Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa thiết thực trong việc hoàn thiện chính sách và nâng cao hiệu quả quản lý thuế, góp phần giảm thất thu thuế TNDN, từ đó tăng cường nguồn thu cho NSNN và thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương. Đồng thời, nghiên cứu cũng cung cấp cơ sở khoa học cho các cơ quan thuế trong việc xây dựng các giải pháp quản lý phù hợp với đặc thù vùng miền.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý thuế hiện đại, tập trung vào các khái niệm chính sau:

• Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN): Theo Luật Thuế TNDN số 14/2008/QH12, thuế TNDN là thuế trực thu đánh trên thu nhập chịu thuế của doanh nghiệp, với thuế suất phổ thông hiện là 20%. Thuế này vừa là công cụ huy động nguồn lực cho NSNN, vừa là công cụ điều tiết kinh tế vĩ mô.

• Thất thu thuế: Hiện tượng doanh nghiệp hoặc cá nhân không nộp đủ số thuế phải nộp do gian lận, trốn thuế hoặc các nguyên nhân khác, gây thiệt hại cho NSNN.

• Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác chống thất thu thuế TNDN: Bao gồm hệ thống chính sách thuế, tổ chức bộ máy thu thuế, ứng dụng công nghệ quản lý, công tác kiểm tra giám sát, chính sách tuyên truyền động viên NNT, và sự phối hợp giữa các ban ngành chức năng.

Mô hình nghiên cứu đề xuất gồm 6 nhân tố độc lập tác động tích cực đến công tác chống thất thu thuế TNDN (biến phụ thuộc). Các giả thuyết nghiên cứu được xây dựng dựa trên mối quan hệ giữa từng nhân tố và công tác chống thất thu thuế.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu được thực hiện theo hai giai đoạn chính:

• Nghiên cứu định tính sơ bộ: Xây dựng bảng câu hỏi dựa trên thảo luận nhóm với 9 cán bộ quản lý và phỏng vấn thử 60 công chức thuế nhằm hiệu chỉnh thang đo, đảm bảo tính phù hợp và rõ ràng.

• Nghiên cứu định lượng chính thức: Khảo sát 163 công chức thuế tại Chi cục Thuế TP Nha Trang bằng bảng hỏi Likert 5 mức độ, thu thập dữ liệu về các yếu tố ảnh hưởng và công tác chống thất thu thuế.

Phân tích dữ liệu sử dụng phần mềm SPSS 23 với các kỹ thuật:

• Kiểm định độ tin cậy thang đo bằng hệ số Cronbach’s Alpha (tất cả thang đo đều đạt trên 0.6, đảm bảo độ tin cậy).

• Phân tích nhân tố khám phá (EFA) để xác định cấu trúc các nhân tố, với hệ số KMO > 0.7 và Sig. Bartlett < 0.05, tổng phương sai trích lũy trên 70%.

• Phân tích hồi quy đa biến để kiểm định các giả thuyết, đánh giá mức độ tác động của từng nhân tố đến công tác chống thất thu thuế TNDN.

Phương pháp chọn mẫu phân tầng đảm bảo đại diện cho các đội chức năng trong Chi cục Thuế, với kích thước mẫu phù hợp (n=163).

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Hệ thống chính sách thuế TNDN: Có tác động tích cực và mạnh mẽ đến công tác chống thất thu thuế (hệ số hồi quy β > 0.3, Sig. < 0.01). Công chức thuế đánh giá cao tính chặt chẽ, rõ ràng và linh hoạt của chính sách thuế, giúp nâng cao hiệu quả quản lý thuế.

2. Tổ chức bộ máy thu thuế TNDN: Tác động tích cực rõ rệt (β > 0.25, Sig. < 0.05). Bộ máy tổ chức đơn giản, phân cấp hợp lý và cán bộ có trình độ chuyên môn cao góp phần giảm thiểu thất thu thuế.

3. Công tác kiểm tra giám sát: Được xác định là nhân tố quan trọng với tác động tích cực (β > 0.2, Sig. < 0.05). Việc tổ chức các đoàn kiểm tra thường xuyên, giám sát chặt chẽ hồ sơ khai thuế giúp phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi gian lận.

4. Chính sách tuyên truyền và động viên khuyến khích NNT: Tác động tích cực (β > 0.15, Sig. < 0.05). Việc truyền thông chính sách thuế đến từng doanh nghiệp và động viên người nộp thuế nâng cao ý thức tuân thủ góp phần giảm thất thu.

5. Sự phối hợp giữa các ban ngành chức năng: Có ảnh hưởng tích cực (β > 0.1, Sig. < 0.05). Sự phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan như ngân hàng, tài nguyên môi trường, công an giúp tăng cường hiệu quả quản lý thuế.

Mô hình nghiên cứu giải thích được 53% biến thiên của công tác chống thất thu thuế TNDN tại TP Nha Trang, cho thấy tính phù hợp và thực tiễn của mô hình.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu trong và ngoài nước về quản lý thuế, nhấn mạnh vai trò của chính sách thuế và tổ chức bộ máy trong việc nâng cao hiệu quả thu thuế. Việc ứng dụng công nghệ quản lý tuy chưa được chứng minh tác động rõ ràng trong nghiên cứu này, có thể do hạn chế về cơ sở hạ tầng và kỹ năng sử dụng công nghệ tại địa phương.

Công tác kiểm tra giám sát và tuyên truyền động viên NNT được xem là những công cụ quan trọng để nâng cao ý thức tuân thủ thuế, giảm thiểu gian lận và trốn thuế. Sự phối hợp giữa các ban ngành chức năng cũng góp phần tạo ra môi trường quản lý thuế hiệu quả hơn, giảm thiểu các kẽ hở trong quản lý.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ tác động của từng nhân tố (hệ số hồi quy) và bảng phân tích hồi quy chi tiết, giúp minh họa rõ ràng mối quan hệ giữa các yếu tố và công tác chống thất thu thuế.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Hoàn thiện hệ thống chính sách thuế TNDN: Cần tiếp tục rà soát, điều chỉnh chính sách thuế cho phù hợp với thực tiễn, đảm bảo tính chặt chẽ, rõ ràng và linh hoạt. Thời gian thực hiện: 1-2 năm. Chủ thể: Bộ Tài chính phối hợp với Cục Thuế.

2. Tối ưu hóa tổ chức bộ máy thu thuế: Đơn giản hóa thủ tục hành chính, tăng cường đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn cho cán bộ thuế, đảm bảo bộ máy hoạt động hiệu quả, không chồng chéo. Thời gian: 1 năm. Chủ thể: Chi cục Thuế TP Nha Trang và các cơ quan quản lý thuế cấp trên.

3. Tăng cường công tác kiểm tra giám sát: Xây dựng kế hoạch kiểm tra định kỳ, sử dụng các công cụ phân tích rủi ro để tập trung kiểm tra các đối tượng có nguy cơ cao, nâng cao hiệu quả phát hiện gian lận. Thời gian: liên tục hàng năm. Chủ thể: Chi cục Thuế TP Nha Trang.

4. Đẩy mạnh tuyên truyền và động viên NNT: Sử dụng đa dạng kênh truyền thông, tổ chức các chương trình đào tạo, hội thảo nâng cao nhận thức về nghĩa vụ thuế, đồng thời xây dựng chính sách khuyến khích người nộp thuế tuân thủ. Thời gian: 6-12 tháng. Chủ thể: Chi cục Thuế phối hợp với các ban ngành liên quan.

5. Thúc đẩy sự phối hợp giữa các ban ngành chức năng: Thiết lập quy chế phối hợp chặt chẽ, đồng bộ trong công tác quản lý thuế, xử lý nợ thuế và kiểm tra gian lận, tạo môi trường quản lý thuế minh bạch và hiệu quả. Thời gian: 1 năm. Chủ thể: UBND TP Nha Trang, Chi cục Thuế và các cơ quan liên quan.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ quản lý thuế và công chức ngành thuế: Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn để cải tiến công tác quản lý, chống thất thu thuế TNDN, nâng cao hiệu quả công việc.

2. Nhà hoạch định chính sách tài chính – thuế: Giúp hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến công tác chống thất thu thuế, từ đó xây dựng chính sách phù hợp, cân bằng giữa thu ngân sách và khuyến khích phát triển doanh nghiệp.

3. Các doanh nghiệp và hiệp hội doanh nghiệp: Nắm bắt được các quy định, chính sách thuế và các biện pháp quản lý thuế, từ đó nâng cao ý thức tuân thủ, giảm rủi ro pháp lý và đóng góp tích cực vào NSNN.

4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành quản trị kinh doanh, tài chính – ngân hàng: Cung cấp tài liệu tham khảo về phương pháp nghiên cứu, mô hình phân tích và thực trạng công tác chống thất thu thuế tại địa phương, phục vụ cho các nghiên cứu tiếp theo.

Câu hỏi thường gặp

1. Công tác chống thất thu thuế TNDN là gì?
   Là các hoạt động nhằm phát hiện, ngăn chặn và xử lý các hành vi gian lận, trốn thuế thu nhập doanh nghiệp, đảm bảo doanh nghiệp nộp đủ số thuế theo quy định, góp phần tăng nguồn thu cho NSNN.

2. Những yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến công tác chống thất thu thuế TNDN?
   Hệ thống chính sách thuế và tổ chức bộ máy thu thuế được xác định là hai yếu tố có tác động mạnh nhất, theo kết quả phân tích hồi quy với hệ số tác động lớn và ý nghĩa thống kê cao.

3. Tại sao sự phối hợp giữa các ban ngành chức năng lại quan trọng?
   Sự phối hợp giúp chia sẻ thông tin, phối hợp kiểm tra, xử lý các trường hợp vi phạm thuế hiệu quả hơn, giảm thiểu các kẽ hở trong quản lý thuế, từ đó nâng cao hiệu quả chống thất thu.

4. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng trong luận văn?
   Kết hợp nghiên cứu định tính (phỏng vấn nhóm chuyên gia, thảo luận) và định lượng (khảo sát công chức thuế, phân tích thống kê với SPSS), đảm bảo tính toàn diện và chính xác của kết quả.

5. Làm thế nào để áp dụng kết quả nghiên cứu vào thực tiễn?
   Các cơ quan thuế có thể dựa vào mô hình và các giải pháp đề xuất để điều chỉnh chính sách, cải tiến tổ chức bộ máy, tăng cường kiểm tra giám sát và phối hợp liên ngành nhằm nâng cao hiệu quả công tác chống thất thu thuế TNDN.

Kết luận

• Nghiên cứu đã xác định 5 yếu tố chính ảnh hưởng tích cực đến công tác chống thất thu thuế TNDN tại TP Nha Trang: hệ thống chính sách thuế, tổ chức bộ máy thu thuế, công tác kiểm tra giám sát, chính sách tuyên truyền động viên NNT, và sự phối hợp giữa các ban ngành chức năng.

• Mô hình nghiên cứu giải thích được 53% biến thiên của công tác chống thất thu thuế, cho thấy tính phù hợp và thực tiễn của các nhân tố được đề xuất.

• Phương pháp nghiên cứu kết hợp định tính và định lượng với mẫu khảo sát 163 công chức thuế đảm bảo độ tin cậy và tính đại diện của kết quả.

• Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để hoàn thiện chính sách và nâng cao hiệu quả quản lý thuế tại địa phương, góp phần tăng nguồn thu NSNN và thúc đẩy phát triển kinh tế.

• Đề xuất các giải pháp cụ thể về chính sách, tổ chức bộ máy, kiểm tra giám sát, tuyên truyền và phối hợp liên ngành nhằm nâng cao hiệu quả công tác chống thất thu thuế TNDN trong giai đoạn tiếp theo.

Hành động tiếp theo: Các cơ quan quản lý thuế và chính quyền địa phương cần triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời tiếp tục nghiên cứu mở rộng phạm vi và đối tượng để nâng cao tính tổng quát và hiệu quả của công tác chống thất thu thuế TNDN.