I. Giới thiệu và bối cảnh nghiên cứu
Nghiên cứu này tập trung vào các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng báo cáo quyết toán thuế của doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNNVV) tại Bình Dương. Báo cáo quyết toán thuế là một phần quan trọng trong quản lý tài chính doanh nghiệp, đặc biệt là đối với các DNNVV, nơi mà việc tuân thủ các quy định thuế thường gặp nhiều thách thức. Nghiên cứu này nhằm xác định và đo lường mức độ ảnh hưởng của các nhân tố như cơ hội, khung ra quyết định, kiến thức về thuế, và ý thức tuân thủ thuế đến chất lượng báo cáo quyết toán thuế.
1.1. Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu chính của nghiên cứu là xác định các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng báo cáo quyết toán thuế của DNNVV tại Bình Dương. Cụ thể, nghiên cứu đo lường mức độ tuân thủ quy định thuế, xác định nguyên nhân dẫn đến việc chưa tuân thủ đầy đủ nghĩa vụ thuế, và đánh giá mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến chất lượng báo cáo quyết toán thuế.
1.2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu là chất lượng báo cáo quyết toán thuế của DNNVV tại Bình Dương. Phạm vi nghiên cứu bao gồm các DNNVV trên địa bàn tỉnh Bình Dương, với dữ liệu được thu thập vào năm 2020. Nghiên cứu tập trung vào các giám đốc, kế toán trưởng, và nhân viên kế toán phụ trách tại các DNNVV.
II. Cơ sở lý thuyết và khung nghiên cứu
Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết về hành vi tuân thủ thuế và quản lý thuế, kế thừa từ mô hình nghiên cứu của Bernadette Kamleitner, Christian Korunka, và Erich Kirchler (2012). Các nhân tố chính được xem xét bao gồm cơ hội, khung ra quyết định, kiến thức về thuế, và ý thức tuân thủ thuế. Nghiên cứu cũng xem xét các yếu tố pháp lý và môi trường kinh doanh ảnh hưởng đến chất lượng báo cáo quyết toán thuế.
2.1. Khái niệm tuân thủ thuế
Tuân thủ thuế được định nghĩa là việc thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ thuế theo quy định của pháp luật. Đối với DNNVV, việc tuân thủ thuế thường gặp nhiều khó khăn do hạn chế về nguồn lực và kiến thức.
2.2. Chất lượng báo cáo quyết toán thuế
Chất lượng báo cáo quyết toán thuế được đánh giá dựa trên độ chính xác, đầy đủ, và kịp thời của các thông tin được báo cáo. Nghiên cứu này xem xét các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng này, bao gồm cả yếu tố nội bộ và bên ngoài doanh nghiệp.
III. Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa định tính và định lượng. Phương pháp định tính được thực hiện thông qua phỏng vấn chuyên gia và khảo sát sơ bộ. Phương pháp định lượng được thực hiện thông qua khảo sát 286 DNNVV tại Bình Dương, sử dụng phần mềm SPSS 20 để phân tích dữ liệu. Các phương pháp phân tích bao gồm kiểm định Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA), và mô hình cấu trúc tuyến tính (SEM).
3.1. Thiết kế nghiên cứu
Nghiên cứu được thiết kế theo quy trình từ xác định vấn đề, mục tiêu nghiên cứu, đến thu thập và phân tích dữ liệu. Các thang đo được hiệu chỉnh dựa trên kết quả nghiên cứu định tính trước khi áp dụng vào nghiên cứu chính thức.
3.2. Phân tích dữ liệu
Dữ liệu được phân tích bằng các phương pháp thống kê mô tả, kiểm định Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA), và mô hình cấu trúc tuyến tính (SEM) để kiểm định các giả thuyết nghiên cứu.
IV. Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng các nhân tố cơ hội, khung ra quyết định, kiến thức về thuế, và ý thức tuân thủ thuế có ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng báo cáo quyết toán thuế của DNNVV tại Bình Dương. Cụ thể, ý thức tuân thủ thuế và kiến thức về thuế là hai nhân tố có tác động mạnh nhất. Nghiên cứu cũng đề xuất các hàm ý chính sách nhằm nâng cao chất lượng báo cáo quyết toán thuế thông qua việc tăng cường đào tạo và tuyên truyền về thuế.
4.1. Ảnh hưởng của các nhân tố
Kết quả phân tích SEM cho thấy ý thức tuân thủ thuế và kiến thức về thuế có tác động tích cực đến chất lượng báo cáo quyết toán thuế. Trong khi đó, cơ hội và khung ra quyết định có tác động tiêu cực, cho thấy rằng các DNNVV có xu hướng lợi dụng cơ hội để giảm thiểu nghĩa vụ thuế.
4.2. Hàm ý chính sách
Nghiên cứu đề xuất các giải pháp như tăng cường đào tạo về thuế, nâng cao ý thức tuân thủ thuế, và cải thiện khung pháp lý để hỗ trợ các DNNVV trong việc tuân thủ các quy định thuế.
V. Kết luận và hướng nghiên cứu tiếp theo
Nghiên cứu này đã xác định và đo lường các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng báo cáo quyết toán thuế của DNNVV tại Bình Dương. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn trong việc đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng báo cáo quyết toán thuế. Hướng nghiên cứu tiếp theo có thể tập trung vào việc mở rộng phạm vi nghiên cứu sang các địa phương khác hoặc xem xét thêm các yếu tố môi trường kinh doanh ảnh hưởng đến chất lượng báo cáo quyết toán thuế.
5.1. Kết luận
Nghiên cứu đã chứng minh rằng ý thức tuân thủ thuế và kiến thức về thuế là hai nhân tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến chất lượng báo cáo quyết toán thuế của DNNVV tại Bình Dương.
5.2. Hướng nghiên cứu tiếp theo
Các nghiên cứu trong tương lai có thể mở rộng phạm vi nghiên cứu sang các địa phương khác hoặc xem xét thêm các yếu tố như môi trường kinh doanh và chính sách thuế để có cái nhìn toàn diện hơn về chất lượng báo cáo quyết toán thuế.
