I. Giới thiệu và bối cảnh nghiên cứu
Nghiên cứu này tập trung vào việc phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến hành vi tuân thủ thuế của doanh nghiệp tại huyện Vĩnh Hưng, Long An. Thuế là nguồn thu quan trọng cho ngân sách nhà nước, đóng góp vào phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, hành vi tuân thủ thuế của doanh nghiệp không đồng nhất, dẫn đến thất thu thuế và gia tăng nợ thuế. Chi cục Thuế huyện Vĩnh Hưng đã đạt được kết quả đáng kể trong quản lý thuế, nhưng vẫn tồn tại nhiều thách thức. Nghiên cứu này nhằm xác định và đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi tuân thủ thuế, từ đó đề xuất giải pháp cải thiện.
1.1. Mục tiêu nghiên cứu
Nghiên cứu nhằm xác định các nhân tố ảnh hưởng đến hành vi tuân thủ thuế của doanh nghiệp tại huyện Vĩnh Hưng. Mục tiêu cụ thể bao gồm: (1) Xác định các yếu tố ảnh hưởng; (2) Đánh giá mức độ tác động của từng yếu tố; (3) Đề xuất hàm ý chính sách nhằm nâng cao tuân thủ thuế.
1.2. Phạm vi nghiên cứu
Nghiên cứu tập trung vào doanh nghiệp hoạt động trên địa bàn huyện Vĩnh Hưng từ năm 2015 đến 2019. Dữ liệu được thu thập từ báo cáo tài chính và khảo sát thực tế. Phạm vi nội dung bao gồm hành vi tuân thủ thuế, quản lý thuế, và các yếu tố tác động như tâm lý, xã hội, kinh tế, và pháp lý.
II. Cơ sở lý luận và mô hình nghiên cứu
Nghiên cứu dựa trên lý thuyết về hành vi tuân thủ thuế và các nghiên cứu trước đây. Hành vi tuân thủ thuế được định nghĩa là việc doanh nghiệp tuân thủ các quy định pháp luật về thuế. Các nhân tố ảnh hưởng bao gồm yếu tố tâm lý, xã hội, kinh tế, và pháp lý. Mô hình nghiên cứu đề xuất phân tích mối quan hệ giữa các yếu tố này và hành vi tuân thủ thuế.
2.1. Lý thuyết về hành vi tuân thủ thuế
Hành vi tuân thủ thuế được hình thành từ sự tương tác giữa động lực tuân thủ và rủi ro thuế. Các nghiên cứu trước đây chỉ ra rằng chính sách thuế, quản lý thuế, và nhận thức về tính công bằng là những yếu tố quan trọng.
2.2. Mô hình nghiên cứu đề xuất
Mô hình nghiên cứu bao gồm bốn nhóm yếu tố chính: (1) Đặc điểm tâm lý doanh nghiệp; (2) Yếu tố xã hội; (3) Yếu tố kinh tế; (4) Yếu tố pháp lý và chính sách thuế. Các yếu tố này được đo lường bằng thang đo Likert 5 mức độ và phân tích bằng phương pháp hồi quy tuyến tính.
III. Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng. Nghiên cứu định tính được thực hiện thông qua thảo luận nhóm để điều chỉnh thang đo. Nghiên cứu định lượng sử dụng bảng câu hỏi khảo sát 182 doanh nghiệp. Dữ liệu được phân tích bằng hệ số Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố EFA, và hồi quy tuyến tính.
3.1. Thiết kế nghiên cứu
Nghiên cứu được thiết kế dựa trên cách tiếp cận suy diễn. Dữ liệu thứ cấp được thu thập từ báo cáo của Chi cục Thuế huyện Vĩnh Hưng. Dữ liệu sơ cấp được thu thập thông qua khảo sát doanh nghiệp.
3.2. Phương pháp phân tích dữ liệu
Dữ liệu được phân tích bằng các phương pháp thống kê như Cronbach’s Alpha để kiểm định độ tin cậy, EFA để phân tích nhân tố, và hồi quy tuyến tính để xác định mức độ tác động của các yếu tố.
IV. Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng yếu tố pháp lý và chính sách thuế có tác động mạnh nhất đến hành vi tuân thủ thuế, tiếp theo là yếu tố kinh tế, yếu tố xã hội, và đặc điểm tâm lý doanh nghiệp. Các hàm ý chính sách được đề xuất nhằm cải thiện tuân thủ thuế bao gồm hoàn thiện chính sách thuế, tăng cường quản lý thuế, và nâng cao nhận thức của doanh nghiệp.
4.1. Phân tích thống kê mô tả
Kết quả khảo sát cho thấy đa số doanh nghiệp có quy mô nhỏ và vừa, hoạt động trong các ngành sản xuất và dịch vụ. Tình hình tuân thủ thuế có sự khác biệt đáng kể giữa các nhóm doanh nghiệp.
4.2. Phân tích hồi quy
Phân tích hồi quy xác định yếu tố pháp lý và chính sách thuế có hệ số tác động cao nhất (β = 0.45), tiếp theo là yếu tố kinh tế (β = 0.32), yếu tố xã hội (β = 0.28), và đặc điểm tâm lý doanh nghiệp (β = 0.18).
V. Kết luận và hàm ý chính sách
Nghiên cứu kết luận rằng các nhân tố ảnh hưởng đến hành vi tuân thủ thuế của doanh nghiệp tại huyện Vĩnh Hưng bao gồm yếu tố pháp lý, kinh tế, xã hội, và tâm lý. Các hàm ý chính sách được đề xuất nhằm cải thiện tuân thủ thuế bao gồm: (1) Hoàn thiện chính sách thuế; (2) Tăng cường quản lý thuế; (3) Nâng cao nhận thức của doanh nghiệp về tuân thủ thuế.
5.1. Hạn chế của nghiên cứu
Nghiên cứu chỉ tập trung vào huyện Vĩnh Hưng, do đó kết quả có thể không đại diện cho các khu vực khác. Ngoài ra, dữ liệu khảo sát có thể bị ảnh hưởng bởi sự thiên vị của người trả lời.
5.2. Hướng nghiên cứu tiếp theo
Nghiên cứu trong tương lai có thể mở rộng phạm vi địa lý và sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính sâu hơn để hiểu rõ hơn về hành vi tuân thủ thuế của doanh nghiệp.
