I. Tổng quan về tình hình HIV AIDS
Tình hình dịch HIV/AIDS trên thế giới và tại Việt Nam đang diễn biến phức tạp. Theo báo cáo của UNAIDS năm 2013, toàn thế giới có khoảng 35,3 triệu người nhiễm HIV. Tại Việt Nam, tính đến năm 2013, số người nhiễm HIV hiện còn sống là 213.413 trường hợp. Thành phố Nha Trang là địa bàn có tỷ lệ nhiễm HIV cao nhất tỉnh Khánh Hòa, với 1.198 người nhiễm HIV/AIDS tính đến năm 2013. Nhóm nam quan hệ đồng giới (MSM) là một trong những nhóm có tỷ lệ nhiễm HIV cao, đặc biệt tại Nha Trang, tỷ lệ này đang có xu hướng gia tăng.
1.1. Tình hình HIV AIDS tại Nha Trang
Thành phố Nha Trang là trung tâm du lịch của tỉnh Khánh Hòa và cũng là địa bàn có tỷ lệ nhiễm HIV cao nhất. Tính đến năm 2013, Nha Trang có 1.198 người nhiễm HIV, trong đó 1.030 người đã chuyển sang giai đoạn AIDS. Nhóm MSM tại Nha Trang có tỷ lệ nhiễm HIV tăng từ 0% năm 2005 lên 3,7% năm 2010, cao hơn so với dự báo quốc gia. Điều này cho thấy sự cần thiết của các biện pháp can thiệp hiệu quả để kiểm soát dịch bệnh trong nhóm này.
II. Ảnh hưởng của hoạt động đồng đẳng viên
Hoạt động đồng đẳng viên (ĐĐV) đã được triển khai tại Nha Trang từ năm 2006 nhằm giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm HIV trong nhóm MSM. Nghiên cứu này tập trung đánh giá ảnh hưởng của ĐĐV đến kiến thức, thái độ và thực hành phòng chống HIV/AIDS của MSM. Kết quả cho thấy, MSM tiếp cận ĐĐV có kiến thức đạt, thái độ tích cực và thực hành đạt cao hơn đáng kể so với nhóm không tiếp cận.
2.1. Ảnh hưởng đến kiến thức
Kiến thức phòng chống HIV/AIDS của MSM tiếp cận ĐĐV cao hơn 28 lần so với nhóm không tiếp cận. Điều này cho thấy vai trò quan trọng của ĐĐV trong việc cung cấp thông tin chính xác và kịp thời về HIV/AIDS. Các hoạt động giáo dục của ĐĐV đã giúp MSM hiểu rõ hơn về các con đường lây nhiễm và biện pháp phòng ngừa.
2.2. Ảnh hưởng đến thái độ
Thái độ phòng chống HIV/AIDS của MSM tiếp cận ĐĐV cũng được cải thiện đáng kể. Tỷ lệ MSM có thái độ tích cực cao hơn gần 4 lần so với nhóm không tiếp cận. Điều này cho thấy ĐĐV không chỉ cung cấp kiến thức mà còn giúp thay đổi nhận thức và thái độ của MSM đối với vấn đề HIV/AIDS.
2.3. Ảnh hưởng đến thực hành
Thực hành phòng chống HIV/AIDS của MSM tiếp cận ĐĐV cũng được cải thiện rõ rệt. Tỷ lệ MSM sử dụng bao cao su thường xuyên và đi xét nghiệm HIV cao hơn gần 11 lần so với nhóm không tiếp cận. Điều này khẳng định hiệu quả của các hoạt động can thiệp thông qua ĐĐV trong việc thúc đẩy hành vi an toàn.
III. Kết luận và khuyến nghị
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng hoạt động đồng đẳng viên có ảnh hưởng tích cực đến kiến thức, thái độ và thực hành phòng chống HIV/AIDS của MSM tại Nha Trang. Để tiếp tục phát huy hiệu quả, cần tăng cường đầu tư và mở rộng mạng lưới ĐĐV, đồng thời kết hợp với các chương trình can thiệp khác để đạt được mục tiêu giảm tỷ lệ nhiễm HIV trong cộng đồng MSM.
3.1. Khuyến nghị chính sách
Các cơ quan chức năng cần tiếp tục ưu tiên hoạt động đồng đẳng viên trong chiến lược phòng chống HIV/AIDS. Đồng thời, cần tăng cường nguồn lực và hỗ trợ kỹ thuật để mạng lưới ĐĐV hoạt động hiệu quả hơn.
3.2. Khuyến nghị thực tiễn
Cần tổ chức các buổi tập huấn và nâng cao năng lực cho đồng đẳng viên để họ có thể tiếp cận và hỗ trợ MSM một cách hiệu quả. Đồng thời, cần xây dựng các chương trình giáo dục và truyền thông phù hợp với đặc điểm của nhóm MSM.
