Luận văn thạc sĩ: Ảnh hưởng của các yếu tố rủi ro lên hiệu quả chuỗi cung ứng

• Tác giả: Nguyễn Quốc Luyện
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thị Đức Nguyên
• Trường học: Đại học Quốc gia TP. HCM
• Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh
• Đề tài: Ảnh Hưởng Của Rủi Ro Đến Hiệu Quả Chuỗi Cung Ứng
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2016
• Địa điểm: TP. Hồ Chí Minh

• LỜI CẢM ƠN
• TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ
• ABSTRACT
• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: MỞ ĐẦU
• 1.1. LÝ DO HÌNH THÀNH ĐỀ TÀI
• 1.2. MỤC TIÊU ĐỀ TÀI
• 1.3. Ý NGHĨA THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI
• 1.4. PHẠM VI NGHIÊN CỨU
• 1.5. PHƯƠNG PHÁP THỰC HIỆN
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT
• 2.1. ĐỊNH NGHĨA CÁC KHÁI NIỆM
• 2.2. CÁC THÀNH PHẦN CỦA CHUỖI CUNG ỨNG
• 2.3. RỦI RO TRONG CHUỖI CUNG ỨNG (SUPPLY CHAIN RISK)
• 2.3.1. RỦI RO PHÍA NHU CẦU (DEMAND SIDE RISKS)
• 2.3.2. RỦI RO PHÍA NGUỒN CUNG (SUPPLY SIDE RISKS)
• 2.3.3. RỦI RO QUY ĐỊNH, PHÁP LÝ (REGULATORY, LEGAL RISK)
• 2.3.4. RỦI RO CƠ SỞ HẠ TẦNG (INFRASTRUCTURE RISKS)
• 2.3.5. RỦI RO THẢM HỌA (CATASTROPHIC RISKS)
• 2.4. HIỆU QUẢ CHUỖI CUNG ỨNG
• 2.5. TÓM TẮT CÁC NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN QUẢN LÝ RỦI RO TRONG CHUỖI CUNG ỨNG
• 2.6. NHẬN DIỆN CÁC CƠ HỘI NGHIÊN CỨU VỀ QUẢN LÝ RỦI RO TRONG CHUỖI CUNG ỨNG
• 2.7. MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CÁC GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU
• 2.7.1. Mô hình nghiên cứu đề xuất
• 2.7.2. Các giả thuyết nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU
• 3.1. QUY TRÌNH NGHIÊN CỨU
• 3.2. XÂY DỰNG THANG ĐO
• 3.3. THIẾT KẾ MẪU
• 3.3.1. Tổng thể mẫu, đơn vị lấy mẫu, xác định kích thước mẫu
• 3.3.2. Phương pháp chọn mẫu
• 3.3.3. Thu thập dữ liệu
• 3.3.4. Phương pháp xử lý số liệu
• 3.4. PHƯƠNG PHÁP KIỂM ĐỊNH SƠ BỘ THANG ĐO
• 3.5. PHƯƠNG PHÁP XỬ LÝ SỐ LIỆU TRONG NGHIÊN CỨU CHÍNH THỨC
• 3.6. ĐÁNH GIÁ SƠ BỘ CÁC KHÁI NIỆM NGHIÊN CỨU
• 3.6.1. Nghiên cứu định tính sơ bộ
• 3.6.2. Nghiên cứu định lượng sơ bộ
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 4.1. MÔ TẢ ĐẶC ĐIỂM MẪU KHẢO SÁT
• 4.2. QUÁ TRÌNH THU THẬP DỮ LIỆU ĐỊNH LƯỢNG CHÍNH THỨC
• 4.3. KIỂM ĐỊNH THANG ĐO BẰNG PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH ĐỘ TIN CẬY CRONBACH’S ALPHA VÀ PHÂN TÍCH NHÂN TỐ KHÁM PHÁ EFA
• 4.3.1. Phương pháp kiểm định
• 4.3.2. Thang đo rủi ro nhu cầu
• 4.3.3. Thang đo rủi ro nguồn cung
• 4.3.4. Thang đo rủi ro quy định pháp lý
• 4.3.5. Thang đo rủi ro cơ sở hạ tầng
• 4.3.6. Thang đo rủi ro thảm họa
• 4.3.7. Thang đo hiệu quả chuỗi cung ứng
• 4.3.8. Kết quả phân tích EFA cho các thang đo đơn hướng
• 4.4. KIỂM ĐỊNH THANG ĐO BẰNG PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH NHÂN TỐ KHẲNG ĐỊNH CFA
• 4.4.1. Kiểm định tính đơn hướng, độ giá trị và độ tin cậy
• 4.4.2. Phương pháp ước lượng và độ thích hợp mô hình
• 4.4.3. Kết quả CFA của các thang đo
• 4.5. KIỂM ĐỊNH MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CÁC GIẢ THUYẾT BẰNG SEM
• 4.5.1. Phương pháp kiểm định mô hình lý thuyết
• 4.5.2. Kiểm định các giả thuyết
• 4.5.3. Phân tích cấu trúc đa nhóm
• 4.5.4. So sánh kết quả với các nghiên cứu liên quan
• 4.5.5. Thảo luận kết quả
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• 5.1. TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 5.2. ĐÓNG GÓP CỦA NGHIÊN CỨU
• 5.3. HẠN CHẾ CỦA NGHIÊN CỨU VÀ ĐỀ XUẤT HƯỚNG NGHIÊN CỨU MỚI
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC 1: DANH SÁCH BẢNG CÂU HỎI PHỎNG VẤN ĐỊNH TÍNH
• PHỤ LỤC 2: DANH SÁCH PHỎNG VẤN ĐỊNH TÍNH & TÓM TẮT TƯỜNG THUẬT PHỎNG VẤN
• PHỤ LỤC 3: BẢNG CÂU HỎI CHI TIẾT
• PHÂN TÍCH CRONBACH’S ALPHA CHO THANG ĐO SƠ BỘ
• PHỤ LỤC 5: PHÂN TÍCH EFA CHO THANG ĐO SƠ BỘ
• PHÂN TÍCH CRONBACH’S ALPHA CHO THANG ĐO CHÍNH THỨC
• PHỤ LỤC 7: PHÂN TÍCH NHÂN TỐ KHÁM PHÁ EFA CHO THANG ĐO CHÍNH THỨC
• PHỤ LỤC 8: PHÂN TÍCH NHÂN TỐ KHÁNG ĐỊNH CFA CHO THANG ĐO ĐƠN HƯỚNG
• PHỤ LỤC 11: PHÂN TÍCH NHÂN TỐ KHÁNG ĐỊNH CFA CHO MÔ HÌNH TỐI HẠN
• PHỤ LỤC 12: KẾT QUẢ KIỂM ĐỊNH SEM
• PHỤ LỤC 13: PHÂN TÍCH ĐA NHÓM
• LÝ LỊCH TRÍCH NGANG
• DANH MỤC BẢNG BIỂU
• DANH MỤC HÌNH ẢNH
• DANH SÁCH CHỮ VIẾT TẮT

I. Giới thiệu

Nghiên cứu này tập trung vào việc xác định ảnh hưởng của rủi ro đến hiệu quả chuỗi cung ứng trong quản trị kinh doanh. Trong bối cảnh hiện nay, chuỗi cung ứng ngày càng trở nên phức tạp do sự gia tăng của các yếu tố rủi ro như rủi ro nhu cầu và rủi ro nguồn cung. Các công ty cần phải nhận diện và quản lý những rủi ro này để duy trì hiệu quả hoạt động. Theo nghiên cứu, rủi ro nhu cầu có tác động lớn nhất đến hiệu quả chuỗi cung ứng, trong khi rủi ro nguồn cung cũng đóng vai trò quan trọng. Việc hiểu rõ các yếu tố này giúp các nhà quản lý đưa ra các quyết định chiến lược nhằm giảm thiểu rủi ro và tối ưu hóa hiệu quả chuỗi cung ứng.

1.1. Mục tiêu nghiên cứu

Mục tiêu chính của nghiên cứu là nhận dạng và đo lường ảnh hưởng của các yếu tố rủi ro đến hiệu quả chuỗi cung ứng trong bối cảnh Việt Nam. Nghiên cứu sẽ phân tích sự khác biệt trong ảnh hưởng của các yếu tố rủi ro giữa hai ngành sản xuất công nghiệp và tiêu dùng nhanh. Kết quả nghiên cứu sẽ cung cấp thông tin hữu ích cho các nhà quản lý trong việc xây dựng các chiến lược quản lý rủi ro hiệu quả.

1.2. Ý nghĩa thực tiễn

Nghiên cứu này không chỉ có giá trị lý thuyết mà còn mang lại ý nghĩa thực tiễn cho các doanh nghiệp. Việc nhận diện các yếu tố rủi ro có thể giúp các công ty tập trung vào những lĩnh vực cần cải thiện, từ đó nâng cao hiệu quả chuỗi cung ứng. Các nhà quản lý có thể sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng các kế hoạch hành động nhằm giảm thiểu rủi ro, từ đó cải thiện hiệu suất hoạt động của doanh nghiệp.

II. Cơ sở lý thuyết

Cơ sở lý thuyết của nghiên cứu bao gồm các khái niệm về chuỗi cung ứng và rủi ro trong chuỗi cung ứng. Các yếu tố rủi ro được phân loại thành rủi ro nhu cầu, rủi ro nguồn cung, rủi ro quy định pháp lý, rủi ro cơ sở hạ tầng và rủi ro thảm họa. Mỗi loại rủi ro có những đặc điểm và ảnh hưởng khác nhau đến hiệu quả chuỗi cung ứng. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng rủi ro nhu cầu và rủi ro nguồn cung là hai yếu tố chính ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của chuỗi cung ứng. Việc hiểu rõ các yếu tố này sẽ giúp các doanh nghiệp có những biện pháp phòng ngừa và ứng phó kịp thời.

2.1. Các thành phần của chuỗi cung ứng

Chuỗi cung ứng bao gồm nhiều thành phần như nhà cung cấp, nhà sản xuất, nhà phân phối và khách hàng. Mỗi thành phần đều có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự thông suốt và hiệu quả của chuỗi cung ứng. Sự gián đoạn ở bất kỳ thành phần nào cũng có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng cho toàn bộ chuỗi cung ứng. Do đó, việc quản lý rủi ro trong từng thành phần là rất cần thiết để duy trì hiệu quả hoạt động.

2.2. Rủi ro trong chuỗi cung ứng

Rủi ro trong chuỗi cung ứng có thể đến từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm rủi ro từ phía nhu cầu và rủi ro từ phía nguồn cung. Rủi ro nhu cầu thường liên quan đến sự biến động trong nhu cầu của khách hàng, trong khi rủi ro nguồn cung liên quan đến khả năng cung cấp hàng hóa từ các nhà cung cấp. Việc nhận diện và đánh giá các loại rủi ro này là rất quan trọng để các doanh nghiệp có thể xây dựng các chiến lược ứng phó hiệu quả.

III. Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu được thực hiện qua ba bước: nghiên cứu định tính, nghiên cứu định lượng sơ bộ và nghiên cứu định lượng chính thức. Nghiên cứu định tính bao gồm phỏng vấn sâu với các chuyên gia trong lĩnh vực chuỗi cung ứng để xác định các yếu tố rủi ro chính. Nghiên cứu định lượng sơ bộ được thực hiện với 87 mẫu khảo sát, trong khi nghiên cứu định lượng chính thức được thực hiện với 222 mẫu. Dữ liệu thu thập được phân tích bằng phần mềm SPSS và AMOS để kiểm định các giả thuyết và mô hình nghiên cứu.

3.1. Nghiên cứu định tính

Nghiên cứu định tính giúp xác định các yếu tố rủi ro chính ảnh hưởng đến hiệu quả chuỗi cung ứng. Qua phỏng vấn với các chuyên gia, nghiên cứu đã chỉ ra rằng rủi ro nhu cầu và rủi ro nguồn cung là hai yếu tố quan trọng nhất. Các chuyên gia cũng nhấn mạnh rằng việc quản lý rủi ro là cần thiết để đảm bảo sự ổn định và hiệu quả của chuỗi cung ứng.

3.2. Nghiên cứu định lượng

Nghiên cứu định lượng được thực hiện để kiểm định các giả thuyết đã được đề xuất. Dữ liệu thu thập từ 222 mẫu khảo sát cho thấy rằng rủi ro nhu cầu có tác động lớn nhất đến hiệu quả chuỗi cung ứng. Kết quả này cho thấy rằng các doanh nghiệp cần chú trọng đến việc quản lý rủi ro nhu cầu để nâng cao hiệu quả hoạt động của mình.

IV. Kết quả nghiên cứu

Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng hiệu quả chuỗi cung ứng bị ảnh hưởng dương bởi hai yếu tố chính: rủi ro nhu cầu và rủi ro nguồn cung. Nghiên cứu không tìm thấy sự tác động của các yếu tố như rủi ro quy định pháp lý, rủi ro cơ sở hạ tầng và rủi ro thảm họa. Điều này cho thấy rằng các doanh nghiệp cần tập trung vào việc quản lý rủi ro nhu cầu và nguồn cung để cải thiện hiệu quả chuỗi cung ứng. Kết quả nghiên cứu cũng chỉ ra rằng không có sự khác biệt đáng kể về mức độ tác động giữa hai ngành sản xuất công nghiệp và tiêu dùng nhanh.

4.1. Phân tích dữ liệu

Dữ liệu thu thập được phân tích bằng các phương pháp thống kê để kiểm định các giả thuyết. Kết quả cho thấy rằng rủi ro nhu cầu có tác động lớn nhất đến hiệu quả chuỗi cung ứng, điều này khẳng định tầm quan trọng của việc quản lý rủi ro nhu cầu trong các doanh nghiệp. Các nhà quản lý cần chú ý đến các yếu tố này để có thể đưa ra các quyết định đúng đắn.

4.2. Đánh giá kết quả

Kết quả nghiên cứu đã cung cấp những thông tin quý giá cho các nhà quản lý trong việc xây dựng các chiến lược quản lý rủi ro. Việc nhận diện và đánh giá đúng các yếu tố rủi ro sẽ giúp các doanh nghiệp có những biện pháp phòng ngừa hiệu quả, từ đó nâng cao hiệu quả hoạt động của chuỗi cung ứng.

V. Kết luận và khuyến nghị

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng rủi ro nhu cầu và rủi ro nguồn cung là hai yếu tố chính ảnh hưởng đến hiệu quả chuỗi cung ứng. Các doanh nghiệp cần tập trung vào việc quản lý những rủi ro này để nâng cao hiệu quả hoạt động. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng cần có thêm các nghiên cứu sâu hơn để đánh giá tác động của các yếu tố rủi ro khác trong các ngành khác nhau. Các nhà quản lý nên sử dụng kết quả nghiên cứu này để xây dựng các kế hoạch hành động nhằm giảm thiểu rủi ro và tối ưu hóa hiệu quả chuỗi cung ứng.

5.1. Khuyến nghị cho doanh nghiệp

Doanh nghiệp cần xây dựng các chiến lược quản lý rủi ro hiệu quả, đặc biệt là trong việc quản lý rủi ro nhu cầu và rủi ro nguồn cung. Việc này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả chuỗi cung ứng mà còn giúp doanh nghiệp duy trì sự cạnh tranh trong thị trường. Các nhà quản lý nên thường xuyên đánh giá và cập nhật các chiến lược này để phù hợp với tình hình thực tế.

5.2. Hướng nghiên cứu tiếp theo

Nghiên cứu tiếp theo nên mở rộng phạm vi khảo sát để đánh giá tác động của các yếu tố rủi ro khác trong các ngành khác nhau. Việc này sẽ giúp có cái nhìn tổng quát hơn về ảnh hưởng của rủi ro đến hiệu quả chuỗi cung ứng và cung cấp thông tin hữu ích cho các nhà quản lý trong việc xây dựng các chiến lược quản lý rủi ro.