I. Giới thiệu
Nghiên cứu này tập trung vào việc đánh giá ảnh hưởng của hai loại thuốc bảo vệ thực vật là chlorpyrifos ethyl và fenobucarb đến hoạt tính của enzyme cholinesterase ở cá lóc (Channa striata). Việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trong nông nghiệp ngày càng gia tăng, đặc biệt là ở các vùng canh tác lúa tại Đồng bằng sông Cửu Long. Sự phơi nhiễm của cá lóc với các hóa chất này có thể dẫn đến những tác động nghiêm trọng đến sức khỏe của chúng, cũng như ảnh hưởng đến hệ sinh thái. Nghiên cứu này không chỉ cung cấp thông tin về mức độ độc tính của các hóa chất mà còn đánh giá khả năng sử dụng enzyme cholinesterase như một chỉ số sinh học để theo dõi sự phơi nhiễm của cá lóc với thuốc bảo vệ thực vật.
II. Tình hình sử dụng thuốc bảo vệ thực vật
Nghiên cứu đã khảo sát tình hình sử dụng thuốc bảo vệ thực vật ở bốn tỉnh Long An, Tiền Giang, Đồng Tháp và Hậu Giang. Kết quả cho thấy có 232 tên thương mại thuốc BVTV khác nhau được nông dân sử dụng, trong đó nhóm thuốc trừ côn trùng và trừ nấm bệnh là phổ biến nhất. Trung bình, nông dân phun thuốc khoảng 6 lần/vụ, với số lần phun thuốc trừ sâu bệnh cao nhất. Đặc biệt, hơn 60% nông dân sử dụng thuốc ở liều cao hơn chỉ dẫn của nhãn thuốc. Điều này cho thấy sự thiếu hiểu biết về an toàn khi sử dụng thuốc BVTV, có thể dẫn đến những tác động tiêu cực đến môi trường và sinh vật.
III. Ảnh hưởng của chlorpyrifos ethyl và fenobucarb đến enzyme cholinesterase
Kết quả thí nghiệm cho thấy chlorpyrifos ethyl và fenobucarb đều có tác động ức chế đến hoạt tính của enzyme cholinesterase ở cá lóc. Ở nồng độ 0,54µg/L (2% LC50 - 96 giờ), chlorpyrifos ethyl đã ức chế ChE từ 0,1% đến 20,0%. Trong khi đó, fenobucarb ở nồng độ 36µg/L (1% LC50 - 96 giờ) đã ức chế ChE từ 6,0% đến 16,1%. Sự kết hợp giữa hai hoạt chất này không làm tăng hay giảm tỷ lệ ức chế ChE so với từng đơn chất, nhưng làm tăng thời gian ức chế, dẫn đến ảnh hưởng nghiêm trọng hơn đến cá lóc khi phơi nhiễm với từng hoạt chất riêng lẻ.
IV. Đánh giá tổng hợp và ứng dụng thực tiễn
Nghiên cứu này cung cấp những thông tin quan trọng về ảnh hưởng hóa chất đến sinh vật trong môi trường nông nghiệp. Việc đo lường hoạt tính của enzyme cholinesterase có thể được áp dụng như một phương pháp sinh học để đánh giá sự phơi nhiễm của cá lóc với thuốc BVTV. Kỹ thuật tái kích hoạt enzyme bằng 2-PAM được đề xuất là phương pháp tối ưu để theo dõi và cảnh báo nhiễm bẩn từ chlorpyrifos ethyl. Kết quả nghiên cứu không chỉ có giá trị trong việc bảo vệ sức khỏe sinh vật mà còn góp phần vào việc xây dựng các chính sách quản lý sử dụng thuốc BVTV một cách bền vững.
