Nghiên cứu vai trò và thẩm quyền của đại hội đồng cổ đông trong công ty cổ phần: Trường hợp Vietcombank

Công ty cổ phần (CTCP) là hình thức doanh nghiệp có nhiều cổ đông, do đó việc tổ chức và quản lý công ty trở nên phức tạp. Luật Doanh nghiệp (LDN) quy định về cơ cấu tổ chức quản lý CTCP chặt chẽ hơn so với các loại hình doanh nghiệp khác. Theo LDN 2014 và LDN 2020, CTCP có quyền lựa chọn tổ chức quản lý theo nhiều mô hình khác nhau, trong đó ĐHĐCĐ là cơ quan quyết định cao nhất. ĐHĐCĐ có vai trò quan trọng trong việc phê duyệt các quyết định lớn như chiến lược phát triển, phân chia lợi nhuận và bảo vệ quyền lợi của cổ đông. Điều này thể hiện rõ trong Điều 138 của LDN 2020, nơi xác định ĐHĐCĐ là cơ quan có quyền biểu quyết cao nhất của công ty. Sự tham gia của cổ đông trong ĐHĐCĐ không chỉ mang lại quyền lợi mà còn tạo cơ hội cho họ thể hiện ý kiến và quyết định về các vấn đề quan trọng của công ty. Mô hình tổ chức quản lý này giúp nâng cao tính minh bạch và trách nhiệm giải trình trong hoạt động của công ty.

Pháp luật Việt Nam quy định rõ ràng về vai trò và thẩm quyền của ĐHĐCĐ trong CTCP. ĐHĐCĐ không chỉ là cơ quan có quyền lực cao nhất mà còn là nơi thể hiện tiếng nói và lợi ích của cổ đông. Theo LDN 2020, ĐHĐCĐ có quyền quyết định các vấn đề quan trọng như bầu cử, miễn nhiệm thành viên HĐQT, thông qua báo cáo tài chính hàng năm và kế hoạch kinh doanh. Sự hiện diện của ĐHĐCĐ là cần thiết để đảm bảo rằng các quyết định quan trọng được thực hiện một cách hợp lý và minh bạch. Từ góc độ pháp lý, các quy định này nhằm bảo vệ quyền lợi của cổ đông và tạo ra một hành lang pháp lý vững chắc cho hoạt động của ĐHĐCĐ. Điều này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả quản trị công ty mà còn góp phần tạo dựng niềm tin cho cổ đông và các bên liên quan khác.

Lịch sử phát triển của pháp luật Việt Nam về vai trò và thẩm quyền của ĐHĐCĐ trong CTCP đã trải qua nhiều giai đoạn. Từ khi Luật Doanh nghiệp 1999 được ban hành, khái niệm và vai trò của ĐHĐCĐ đã được xác định rõ hơn. Tuy nhiên, các quy định thời kỳ đầu còn nhiều hạn chế và chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn. Đến năm 2014, Luật Doanh nghiệp sửa đổi đã mở rộng và làm rõ hơn quyền hạn của ĐHĐCĐ, đặc biệt là trong việc bảo vệ quyền lợi của cổ đông. Luật Doanh nghiệp 2020 tiếp tục hoàn thiện các quy định này, tạo ra một khung pháp lý hiện đại và phù hợp với xu thế phát triển của nền kinh tế. Sự phát triển này không chỉ phản ánh sự thay đổi trong tư duy quản trị doanh nghiệp mà còn cho thấy sự cần thiết phải nâng cao vai trò của cổ đông trong quyết định của công ty.

Việc so sánh quy định của pháp luật Việt Nam về vai trò và thẩm quyền của ĐHĐCĐ trong CTCP với một số nước trên thế giới cho thấy nhiều điểm tương đồng và khác biệt. Ở nhiều quốc gia phát triển, ĐHĐCĐ thường được trao quyền quyết định lớn hơn trong các vấn đề chiến lược của công ty, điều này tạo ra sự minh bạch và trách nhiệm cao hơn trong quản trị doanh nghiệp. Trong khi đó, ở Việt Nam, mặc dù có những cải cách tích cực trong quy định về ĐHĐCĐ, nhưng thực tế vẫn còn nhiều hạn chế trong việc thực thi quyền lực của ĐHĐCĐ. Các nhà đầu tư nước ngoài thường đánh giá cao tính minh bạch và khả năng tham gia của cổ đông trong quyết định của công ty, điều này là một yếu tố quan trọng trong việc thu hút đầu tư. Việc học hỏi từ các nước khác có thể giúp Việt Nam hoàn thiện hơn nữa khung pháp lý cho ĐHĐCĐ.