Ứng Dụng GIS Và Viễn Thám Xác Định Yếu Tố Nhạy Cảm Phân Bố Thực Vật Quý Hiếm Tại Vườn Quốc Gia Ba Bể

LỜI CẢM ƠN

1. PHẦN 1: MỞ ĐẦU

1.1. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU

1.1.1. Mục tiêu tổng quát

1.1.2. Mục tiêu cụ thể

1.1.3. Yêu cầu của đề tài

1.2. Ý NGHĨA CỦA ĐỀ TÀI

1.2.1. Ý nghĩa trong học tập và nghiên cứu khoa học

1.2.2. Ý nghĩa trong thực tiễn

2. PHẦN 2: TỔNG QUAN TÀI LIỆU

2.1. Tổng quan về đa dạng sinh học

2.1.1. Khái niệm đa dạng sinh học

2.1.2. Giá trị của đa dạng sinh học

2.2. Tổng quan về GIS - Geographic Infomation System

2.2.1. Khái niệm về GIS

2.2.2. Các thành phần của GIS

2.2.3. Các nhiệm vụ của GIS

2.2.4. Các công nghệ liên quan đến GIS

2.3. Tổng quan về viễn thám

2.3.1. Khái niệm về viễn thám

2.3.2. Các phần tử của hệ thống viễn thám

2.3.3. Ưu điểm của công nghệ viễn thám

2.3.4. Các ảnh vệ tinh quan sát Trái đất

2.3.5. Hiệu quả ứng dụng công nghệ GIS và viễn thám

2.3.6. Giới thiệu về các phần mềm sử dụng

2.3.6.1. Phần mềm ArcGIS 10

2.3.7. Tình hình nghiên cứu trong và ngoài nước về GIS - RS

2.3.7.1. Tình hình nghiên cứu trên thế giới

2.3.7.2. Tình hình nghiên cứu trong nước

3. PHẦN 3: ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

3.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

3.1.1. Đối tượng nghiên cứu

3.1.2. Phạm vi nghiên cứu

3.2. Địa điểm và thời gian tiến hành

3.2.1. Địa điểm nghiên cứu

3.2.2. Thời gian tiến hành

3.3. Nội dung nghiên cứu

3.3.1. Điều tra cơ bản

3.3.2. Xây dựng quy trình thành lập bản đồ phân vùng bảo tồn đa dạng sinh học theo mức độ nhạy cảm

3.3.3. Các chỉ tiêu theo dõi và xác định các yếu tố tác động tới sự phân bố của loài

3.3.4. Ứng dụng phần mềm ArcGIS xây dựng CSDL phân vùng bảo tồn theo mức độ thích nghi

3.4. Phương pháp nghiên cứu

3.4.1. Phương pháp thu thập số liệu

3.4.2. Phương pháp xây dựng cơ sở dữ liệu bản đồ

3.4.3. Phương pháp xử lý số liệu

3.4.4. Phương pháp lập ô tiêu chuẩn

3.4.5. Phương pháp tổng hợp

3.4.6. Phương pháp điều tra thực địa

3.4.7. Phương pháp kết hợp ứng dụng tư liệu viễn thám và GIS

4. PHẦN 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN

4.1. Tổng quan về phạm vi nghiên cứu

4.1.1. Khái quát chung về Vườn Quốc gia Ba Bể

4.1.2. Điều kiện tự nhiên

4.1.3. Đặc điểm dân sinh kinh tế xã hội môi trường

4.2. Xây dựng quy trình thành lập bản đồ phân vùng bảo tồn đa dạng sinh học theo mức độ nhạy cảm

4.3. Kết quả thu thập, xử lý cơ sở dữ liệu đầu vào và xây dựng bản đồ chuyên đề

4.3.1. Kết quả điều tra xây dựng CSDL thuộc tính

4.3.2. Kết quả điều tra thống kê số lượng Nghiến, Đinh và Trai Lý theo ÔTC

4.3.3. Thống kê thành phần thực vật sống cùng Nghiến, Đinh và Trai Lý

4.4. Nghiên cứu đặc điểm hình thái, đặc tính sinh vật học và đặc tính sinh thái học của một số loài thực vật quý hiếm (cây Nghiến, cây Đinh, cây Trai Lý)

4.4.1. Kết quả nghiên cứu về đặc điểm sinh vật học cây Nghiến

4.4.2. Kết quả nghiên cứu về đặc điểm sinh vật học cây Đinh

4.4.3. Kết quả nghiên cứu về đặc điểm sinh vật học cây Trai Lý

4.5. Phân bố địa lý và giá trị

4.6. Kết quả xây dựng cơ sở dữ liệu xác định các vùng thích nghi đối với cây Nghiến, Đinh và Trai Lý

4.7. Kết quả tổng hợp các yếu tố tác động tới cây Nghiến, Đinh, Trai Lý căn cứ theo CSDL không gian và thông tin thuộc tính theo các ÔTC

4.8. Đề xuất một số giải pháp bảo tồn thực vật quý hiếm cũng như cây Nghiến, Đinh và Trai Lý tại Vườn Quốc gia Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn

4.8.1. Biện pháp quản lý

4.8.2. Biện pháp kỹ thuật

4.8.3. Biện pháp giáo dục

4.8.4. Biện pháp về quy hoạch bảo tồn

5. PHẦN 5: KẾT LUẬN, TỒN TẠI VÀ KIẾN NGHỊ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu về ứng dụng GIS và Viễn Thám

Ứng dụng GIS và Viễn Thám đã trở thành công cụ quan trọng trong nghiên cứu và quản lý tài nguyên thiên nhiên. Tại Vườn Quốc Gia Ba Bể, công nghệ này được sử dụng để xác định các yếu tố nhạy cảm ảnh hưởng đến sự phân bố của các loài thực vật quý hiếm. GIS (Hệ thống Thông tin Địa lý) kết hợp với Viễn Thám cho phép phân tích không gian chi tiết, giúp hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa các yếu tố môi trường và sự phân bố thực vật. Nghiên cứu này nhằm mục đích bảo tồn đa dạng sinh học và quản lý hiệu quả tài nguyên rừng.

1.1. Tầm quan trọng của GIS và Viễn Thám

GIS và Viễn Thám cung cấp công cụ mạnh mẽ để phân tích và quản lý dữ liệu không gian. Tại Vườn Quốc Gia Ba Bể, chúng được sử dụng để xác định các yếu tố nhạy cảm như độ dốc, hướng phơi, và thủy văn, ảnh hưởng đến sự phân bố của các loài thực vật quý hiếm. Công nghệ này giúp tạo ra các bản đồ phân vùng bảo tồn, hỗ trợ quản lý tài nguyên thiên nhiên hiệu quả.

1.2. Mục tiêu nghiên cứu

Nghiên cứu nhằm mục đích phân vùng thích nghi bảo tồn các loài thực vật quý hiếm tại Vườn Quốc Gia Ba Bể. Cụ thể, nghiên cứu đánh giá hiện trạng đa dạng sinh học, xác định các yếu tố sinh thái môi trường, và ứng dụng GIS và Viễn Thám để xây dựng bản đồ phân vùng bảo tồn. Kết quả nghiên cứu sẽ là cơ sở để đề xuất các giải pháp bảo tồn hiệu quả.

II. Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa GIS và Viễn Thám để phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến sự phân bố của các loài thực vật quý hiếm. Dữ liệu được thu thập từ các nguồn khác nhau, bao gồm ảnh vệ tinh, bản đồ địa hình, và khảo sát thực địa. Các phương pháp xử lý dữ liệu bao gồm phân tích không gian, xây dựng cơ sở dữ liệu, và lập bản đồ phân vùng bảo tồn.

2.1. Thu thập và xử lý dữ liệu

Dữ liệu được thu thập từ các nguồn như ảnh vệ tinh Spot 5, bản đồ địa hình, và khảo sát thực địa. Các dữ liệu này được xử lý bằng phần mềm ArcGIS để tạo ra các bản đồ chuyên đề như bản đồ độ dốc, hướng phơi, và thủy văn. Quá trình xử lý dữ liệu đảm bảo tính chính xác và khách quan.

2.2. Phân tích không gian

Phân tích không gian được thực hiện để xác định các yếu tố nhạy cảm ảnh hưởng đến sự phân bố của các loài thực vật quý hiếm. Các yếu tố được phân tích bao gồm độ dốc, hướng phơi, thủy văn, và loại đất. Kết quả phân tích được sử dụng để xây dựng bản đồ phân vùng bảo tồn theo mức độ nhạy cảm.

III. Kết quả nghiên cứu

Nghiên cứu đã xác định được các yếu tố nhạy cảm ảnh hưởng đến sự phân bố của các loài thực vật quý hiếm tại Vườn Quốc Gia Ba Bể. Các yếu tố này bao gồm độ dốc, hướng phơi, thủy văn, và loại đất. Kết quả phân tích không gian đã được sử dụng để xây dựng bản đồ phân vùng bảo tồn, hỗ trợ quản lý tài nguyên thiên nhiên hiệu quả.

3.1. Xác định yếu tố nhạy cảm

Nghiên cứu đã xác định các yếu tố nhạy cảm như độ dốc, hướng phơi, thủy văn, và loại đất ảnh hưởng đến sự phân bố của các loài thực vật quý hiếm. Các yếu tố này được phân tích chi tiết để hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa môi trường và sự phân bố thực vật.

3.2. Bản đồ phân vùng bảo tồn

Kết quả phân tích không gian được sử dụng để xây dựng bản đồ phân vùng bảo tồn. Bản đồ này giúp xác định các khu vực cần được bảo vệ và quản lý hiệu quả. Các giải pháp bảo tồn được đề xuất dựa trên kết quả phân tích này.

IV. Đề xuất giải pháp bảo tồn

Nghiên cứu đề xuất các giải pháp bảo tồn dựa trên kết quả phân tích yếu tố nhạy cảm và bản đồ phân vùng bảo tồn. Các giải pháp bao gồm quản lý tài nguyên thiên nhiên, kỹ thuật bảo tồn, và giáo dục nâng cao nhận thức cộng đồng. Những giải pháp này nhằm đảm bảo sự bền vững của đa dạng sinh học tại Vườn Quốc Gia Ba Bể.

4.1. Quản lý tài nguyên thiên nhiên

Các giải pháp quản lý tài nguyên thiên nhiên được đề xuất dựa trên kết quả phân tích yếu tố nhạy cảm. Các biện pháp bao gồm kiểm soát khai thác rừng, bảo vệ các khu vực nhạy cảm, và phục hồi hệ sinh thái rừng.

4.2. Giáo dục nâng cao nhận thức

Giáo dục nâng cao nhận thức cộng đồng là một phần quan trọng trong các giải pháp bảo tồn. Các chương trình giáo dục được thiết kế để nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của đa dạng sinh học và sự cần thiết của việc bảo tồn các loài thực vật quý hiếm.

Nghiên Cứu Ứng Dụng Công Nghệ GIS Và Viễn Thám Để Xác Định Các Yếu Tố Nhạy Cảm Ảnh Hưởng Đến Sự Phân Bố Của Thực Vật Quý Hiếm Tại Vườn Quốc Gia Ba Bể, Bắc Kạn