Nghiên cứu thẩm quyền giải quyết yêu cầu hôn nhân gia đình tại các toà án nhân dân Lạng Sơn

• Tác giả: Nguyễn Thị Thu Hương
• Người hướng dẫn: TS. Trần Phương Thảo
• Trường học: Trường Đại Học Luật Hà Nội
• Chuyên ngành: Luật Dân Sự và Tố Tụng Dân Sự
• Đề tài: Thẩm Quyền Giải Quyết Các Yêu Cầu Về Hôn Nhân, Gia Đình Tại Tòa Án Nhân Dân Lạng Sơn
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. MỞ ĐẦU
• 1.1. Tính cấp thiết của đề tài
• 1.2. Tình hình nghiên cứu đề tài
• 1.3. Mục tiêu, nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu đề tài. Phương pháp nghiên cứu
• 1.4. Những điểm mới của Luận văn
• 1.5. Kết cấu của luận văn
• 2. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ THẨM QUYỀN CỦA TÒA ÁN TRONG VIỆC GIẢI QUYẾT CÁC YÊU CẦU VỀ HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH
• 2.1. Khái niệm, đặc điểm và ý nghĩa về thẩm quyền của Tòa án trong việc giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình
• 2.2. Quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự về thẩm quyền giải quyết của Tòa án trong việc giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình
• 2.2.1. Yêu cầu hủy kết hôn trái pháp luật
• 2.2.2. Yêu cầu công nhận thuận tình ly hôn, thỏa thuận nuôi con, chia tài sản khi ly hôn
• 2.2.3. Yêu cầu công nhận thỏa thuận của cha, mẹ về thay đổi người trực tiếp nuôi con sau ly hôn hoặc công nhận việc thay đổi người trực tiếp nuôi con sau ly hôn của cơ quan, tổ chức, cá nhân theo quy định của pháp luật về hôn nhân, gia đình
• 2.2.4. Yêu cầu hạn chế quyền của cha, mẹ đối với con chưa thành niên hoặc quyền thăm nom con sau ly hôn
• 2.2.5. Yêu cầu chấm dứt việc nuôi con nuôi
• 2.2.6. Yêu cầu liên quan đến việc mang thai hộ theo quy định của pháp luật hôn nhân, gia đình
• 2.2.7. Yêu cầu công nhận thỏa thuận chấm dứt hiệu lực của việc chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân đã được thực hiện theo Bản án, quyết định của Tòa án
• 2.2.8. Yêu cầu tuyên bố vô hiệu thỏa thuận về chế độ tài sản của vợ chồng theo quy định của pháp luật hôn nhân và gia đình
• 2.2.9. Yêu cầu công nhận và cho thi hành tại Việt Nam hoặc không công nhận bản án, quyết định về hôn nhân và gia đình của Tòa án nước ngoài hoặc cơ quan khác có thẩm quyền của nước ngoài
• 2.2.10. Yêu cầu xác định cha, mẹ cho con hoặc con cho cha, mẹ theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình
• 2.2.11. Các yêu cầu khác về hôn nhân và gia đình, trừ trường hợp thuộc thẩm quyền giải quyết của cơ quan, tổ chức khác theo quy định của pháp luật
• 3. THỰC TIỄN THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ THẨM QUYỀN GIẢI QUYẾT CÁC YÊU CẦU VỀ HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH TẠI TÒA ÁN NHÂN DÂN HAI CẤP TRONG TỈNH LẠNG SƠN VÀ MỘT SỐ KIẾN NGHỊ
• 3.1. Thực tiễn thực hiện pháp luật về thẩm quyền giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình tại Tòa án nhân dân hai cấp trong tỉnh Lạng Sơn
• 3.2. Một số kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả của việc xác định thẩm quyền giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình tại Tòa án nhân dân hai cấp trong tỉnh Lạng Sơn
• 3.2.1. Một số kiến nghị hoàn thiện pháp luật
• 3.2.2. Các kiến nghị khác
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tính cấp thiết của đề tài

Đề tài nghiên cứu về thẩm quyền giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình tại Tòa án nhân dân Lạng Sơn mang tính cấp thiết cao trong bối cảnh xã hội hiện đại. Hôn nhân và gia đình là những yếu tố cốt lõi trong việc hình thành và phát triển nhân cách con người, đồng thời là nền tảng của xã hội. Việc giải quyết các yêu cầu liên quan đến hôn nhân và gia đình không chỉ đảm bảo quyền lợi hợp pháp của các bên mà còn góp phần duy trì trật tự xã hội. Theo nghiên cứu, số lượng vụ việc hôn nhân và gia đình tại Tòa án nhân dân hai cấp Lạng Sơn ngày càng gia tăng, với tính chất phức tạp hơn. Điều này đặt ra yêu cầu cấp bách về việc xác định rõ thẩm quyền của Tòa án trong việc giải quyết các yêu cầu này. "Việc xác định thẩm quyền giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình tại Tòa án là một yếu tố quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi hợp pháp của công dân". Do đó, việc nghiên cứu và hoàn thiện cơ chế giải quyết các yêu cầu này không chỉ có ý nghĩa lý luận mà còn mang lại giá trị thực tiễn trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động của Tòa án.

II. Khái quát chung về thẩm quyền của Tòa án

Thẩm quyền của Tòa án trong việc giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình được quy định rõ ràng trong Bộ luật Tố tụng dân sự. Các yêu cầu như hủy kết hôn trái pháp luật, công nhận thuận tình ly hôn, hay thay đổi người trực tiếp nuôi con đều thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án. "Thẩm quyền của Tòa án không chỉ là quyền xem xét và quyết định mà còn là trách nhiệm đảm bảo quyền lợi hợp pháp của các bên". Việc xác định thẩm quyền dựa trên các quy định của pháp luật, giúp Tòa án thực hiện chức năng tư pháp một cách hiệu quả. Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy, việc áp dụng các quy định này vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc. Nhiều trường hợp yêu cầu không được giải quyết kịp thời, dẫn đến sự bất bình trong xã hội. Do đó, việc nghiên cứu và đánh giá thực trạng thẩm quyền của Tòa án trong lĩnh vực hôn nhân và gia đình là cần thiết để đề xuất các giải pháp cải thiện.

III. Thực tiễn thực hiện pháp luật về thẩm quyền giải quyết

Thực tiễn giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình tại Tòa án nhân dân hai cấp ở tỉnh Lạng Sơn cho thấy nhiều vấn đề cần được giải quyết. Mặc dù có sự gia tăng trong số lượng vụ việc, nhưng việc thụ lý và giải quyết vẫn gặp nhiều khó khăn. "Việc xác định thẩm quyền giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình hiện nay còn thiếu sự đồng bộ và nhất quán". Nhiều vụ việc chưa được giải quyết kịp thời do thiếu hướng dẫn cụ thể từ các cơ quan có thẩm quyền. Điều này không chỉ gây khó khăn cho Tòa án mà còn ảnh hưởng đến quyền lợi của công dân. Các kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình cần được đưa ra, nhằm hoàn thiện quy trình và thủ tục giải quyết tại Tòa án. Việc cải thiện thực tiễn giải quyết sẽ góp phần nâng cao niềm tin của người dân vào hệ thống tư pháp.

IV. Kiến nghị hoàn thiện pháp luật

Để nâng cao hiệu quả giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình tại Tòa án nhân dân hai cấp tỉnh Lạng Sơn, cần có những kiến nghị cụ thể nhằm hoàn thiện pháp luật. Trước hết, cần xây dựng các văn bản hướng dẫn chi tiết về thẩm quyền giải quyết các yêu cầu này. "Việc ban hành các văn bản hướng dẫn sẽ giúp Tòa án thực hiện chức năng của mình một cách hiệu quả hơn". Thứ hai, cần tăng cường đào tạo, bồi dưỡng cho đội ngũ thẩm phán và cán bộ Tòa án về các quy định pháp luật liên quan đến hôn nhân và gia đình. Cuối cùng, cần có cơ chế giám sát, đánh giá thực tiễn giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình, từ đó đưa ra các giải pháp kịp thời. Những kiến nghị này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả hoạt động của Tòa án mà còn đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho công dân.