I. Tính cấp thiết của đề tài
Đề tài nghiên cứu về thẩm quyền giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình tại Tòa án nhân dân Lạng Sơn mang tính cấp thiết cao trong bối cảnh xã hội hiện đại. Hôn nhân và gia đình là những yếu tố cốt lõi trong việc hình thành và phát triển nhân cách con người, đồng thời là nền tảng của xã hội. Việc giải quyết các yêu cầu liên quan đến hôn nhân và gia đình không chỉ đảm bảo quyền lợi hợp pháp của các bên mà còn góp phần duy trì trật tự xã hội. Theo nghiên cứu, số lượng vụ việc hôn nhân và gia đình tại Tòa án nhân dân hai cấp Lạng Sơn ngày càng gia tăng, với tính chất phức tạp hơn. Điều này đặt ra yêu cầu cấp bách về việc xác định rõ thẩm quyền của Tòa án trong việc giải quyết các yêu cầu này. "Việc xác định thẩm quyền giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình tại Tòa án là một yếu tố quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi hợp pháp của công dân". Do đó, việc nghiên cứu và hoàn thiện cơ chế giải quyết các yêu cầu này không chỉ có ý nghĩa lý luận mà còn mang lại giá trị thực tiễn trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động của Tòa án.
II. Khái quát chung về thẩm quyền của Tòa án
Thẩm quyền của Tòa án trong việc giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình được quy định rõ ràng trong Bộ luật Tố tụng dân sự. Các yêu cầu như hủy kết hôn trái pháp luật, công nhận thuận tình ly hôn, hay thay đổi người trực tiếp nuôi con đều thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án. "Thẩm quyền của Tòa án không chỉ là quyền xem xét và quyết định mà còn là trách nhiệm đảm bảo quyền lợi hợp pháp của các bên". Việc xác định thẩm quyền dựa trên các quy định của pháp luật, giúp Tòa án thực hiện chức năng tư pháp một cách hiệu quả. Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy, việc áp dụng các quy định này vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc. Nhiều trường hợp yêu cầu không được giải quyết kịp thời, dẫn đến sự bất bình trong xã hội. Do đó, việc nghiên cứu và đánh giá thực trạng thẩm quyền của Tòa án trong lĩnh vực hôn nhân và gia đình là cần thiết để đề xuất các giải pháp cải thiện.
III. Thực tiễn thực hiện pháp luật về thẩm quyền giải quyết
Thực tiễn giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình tại Tòa án nhân dân hai cấp ở tỉnh Lạng Sơn cho thấy nhiều vấn đề cần được giải quyết. Mặc dù có sự gia tăng trong số lượng vụ việc, nhưng việc thụ lý và giải quyết vẫn gặp nhiều khó khăn. "Việc xác định thẩm quyền giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình hiện nay còn thiếu sự đồng bộ và nhất quán". Nhiều vụ việc chưa được giải quyết kịp thời do thiếu hướng dẫn cụ thể từ các cơ quan có thẩm quyền. Điều này không chỉ gây khó khăn cho Tòa án mà còn ảnh hưởng đến quyền lợi của công dân. Các kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình cần được đưa ra, nhằm hoàn thiện quy trình và thủ tục giải quyết tại Tòa án. Việc cải thiện thực tiễn giải quyết sẽ góp phần nâng cao niềm tin của người dân vào hệ thống tư pháp.
IV. Kiến nghị hoàn thiện pháp luật
Để nâng cao hiệu quả giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình tại Tòa án nhân dân hai cấp tỉnh Lạng Sơn, cần có những kiến nghị cụ thể nhằm hoàn thiện pháp luật. Trước hết, cần xây dựng các văn bản hướng dẫn chi tiết về thẩm quyền giải quyết các yêu cầu này. "Việc ban hành các văn bản hướng dẫn sẽ giúp Tòa án thực hiện chức năng của mình một cách hiệu quả hơn". Thứ hai, cần tăng cường đào tạo, bồi dưỡng cho đội ngũ thẩm phán và cán bộ Tòa án về các quy định pháp luật liên quan đến hôn nhân và gia đình. Cuối cùng, cần có cơ chế giám sát, đánh giá thực tiễn giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình, từ đó đưa ra các giải pháp kịp thời. Những kiến nghị này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả hoạt động của Tòa án mà còn đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho công dân.
