Quản Lý Xây Dựng Văn Hóa Học Đường Ở Các Trường Trung Học Cơ Sở Huyện Thới Bình Tỉnh Cà Mau

• Tác giả: Nguyễn Thanh Phong
• Người hướng dẫn: TS Nguyễn Thị Trâm Anh
• Trường học: Đại học Đà Nẵng
• Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
• Đề tài: Quản Lý Xây Dựng Văn Hóa Học Đường Tại Trường Trung Học Cơ Sở Huyện Thới Bình, Cà Mau
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2021
• Địa điểm: Đà Nẵng

• LỜI CAM ĐOAN
• MỞ ĐẦU
• 0.1. Lý do chọn đề tài
• 0.2. Mục đích nghiên cứu
• 0.3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
• 0.4. Giả thuyết khoa học
• 0.5. Nhiệm vụ nghiên cứu
• 0.6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
• 0.7. Phương pháp nghiên cứu
• 0.8. Cấu trúc của đề cương luận văn
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VĂN HÓA HỌC ĐƯỜNG Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
• 1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu
• 1.1.1. Các công trình nghiên cứu trên thế giới
• 1.1.2. Các công trình nghiên cứu ở nước ta
• 1.1.3. Các khái niệm chính của đề tài
• 1.1.3.1. Khái niệm quản lý giáo dục và quản lý nhà trường
• 1.1.3.2. Khái niệm văn hóa, văn hóa tổ chức, văn hóa nhà trường và văn hóa học đường
• 1.1.3.3. Khái niệm Quản lý xây dựng văn hóa học đường
• 1.1.4. Lí luận về xây dựng văn hóa học đường ở trường Trung học cơ sở
• 1.1.5. Bối cảnh và yêu cầu đối với xây dựng văn hóa học đường hiện nay
• 1.1.6. Nội dung xây dựng văn hóa học đường - thành tố của văn hóa nhà trường tại trường Trung học cơ sở
• 1.1.7. Quản lý xây dựng văn hóa học đường ở trường Trung học cơ sở
• 1.1.7.1. Xác định tầm nhìn, sứ mạng, các giá trị cốt lõi của trường Trung học cơ sở
• 1.1.7.2. Quản lý xây dựng văn hóa quản lý
• 1.1.7.3. Quản lý xây dựng nề nếp hành chính
• 1.1.7.4. Quản lý xây dựng nề nếp dạy và học
• 1.1.7.5. Quản lý xây dựng văn hóa ứng xử với cộng đồng
• 1.1.7.6. Quản lý xây dựng cảnh quan và cơ sở vật chất môi trường giáo dục ở trường Trung học cơ sở
• 1.1.8. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc quản lý xây dựng văn hóa học đường trường Trung học cơ sở
• 1.1.8.1. Cơ chế chính sách, chủ trương, chỉ đạo của ngành giáo dục
• 1.1.8.2. Điều kiện kinh tế - xã hội, văn hóa của địa phương
• 1.1.8.3. Nhận thức của cán bộ quản lý, đội ngũ giáo viên, nhân viên, cha mẹ học sinh và các tổ chức đoàn thể, xã hội
• 1.1.8.4. Phẩm chất và năng lực của cán bộ quản lý nhà trường
• 1.2. TIỂU KẾT CHƯƠNG 1
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ XÂY DỰNG VĂN HÓA HỌC ĐƯỜNG Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN THỚI BÌNH TỈNH CÀ MAU
• 2.1. Tổ chức khảo sát thực trạng xây dựng và quản lý xây dựng văn hóa học đường ở các trường Trung học cơ sở huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau
• 2.1.1. Mục đích khảo sát
• 2.1.2. Nội dung khảo sát
• 2.1.3. Mẫu khảo sát và sự phân bổ mẫu
• 2.1.4. Phương pháp khảo sát
• 2.1.5. Cách thức xử lý số liệu
• 2.2. Khái quát điều kiện tự nhiên, văn hóa, kinh tế, chính trị- xã hội và tình hình giáo dục tại huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau
• 2.2.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, văn hóa, kinh tế, chính trị - xã hội tại huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau
• 2.2.2. Tình hình giáo dục huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau
• 2.3. Thực trạng xây dựng văn hóa học đường ở các trường Trung học cơ sở huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau
• 2.3.1. Nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên và cha mẹ học sinh về xây dựng văn hóa học đường ở các trường Trung học cơ sở huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau
• 2.3.2. Thực trạng thực hiện các nội dung xây dựng văn hóa học đường ở các trường Trung học cơ sở huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau
• 2.3.3. Thực trạng quản lý xây dựng văn hóa học đường ở các trường Trung học cơ sở huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau
• 2.3.4. Thực trạng quản lý xây dựng văn hóa học đường gắn với tầm nhìn, sứ mạng, các giá trị cốt lõi của Trường Trung học cơ sở huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau
• 2.3.5. Thực trạng quản lý xây dựng văn hóa quản lý trường Trung học cơ sở huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau
• 2.3.6. Thực trạng quản lý xây dựng nề nếp hành chính trường Trung học cơ sở huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau
• 2.3.7. Thực trạng quản lý xây dựng nề nếp dạy và học trường Trung học cơ sở huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau
• 2.3.8. Thực trạng quản lý xây dựng văn hóa ứng xử với cộng đồng trường Trung học cơ sở huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau
• 2.3.9. Thực trạng quản lý xây dựng cảnh quan và cơ sở vật chất môi trường giáo dục ở các trường Trung học cơ sở huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau
• 2.3.10. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc quản lý xây dưng văn hóa học đường ở các trường Trung học cơ sở huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau
• 2.4. TIỂU KẾT CHƯƠNG 2
• 3. CHƯƠNG 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ XÂY DỰNG VĂN HÓA HỌC ĐƯỜNG Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN THỚI BÌNH TỈNH CÀ MAU
• 3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp
• 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu của giáo dục Trung học cơ sở
• 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả thiết thực
• 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa và phát triển
• 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo phát huy vai trò chủ thể của giáo viên và học sinh
• 3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi
• 3.2. Biện pháp quản lý xây dựng văn hóa học đường ở các trường Trung học cơ sở huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau
• 3.2.1. Tổ chức xây dựng văn hóa học đường gắn liền với sứ mạng, tầm nhìn và mục tiêu phát triển ở các trường Trung học cơ sở
• 3.2.2. Tổ chức và quản lý xây dựng văn hóa quản lý ở các trường Trung học cơ sở
• 3.2.3. Tổ chức và quản lý xây dựng nề nếp hành chính ở các trường Trung học cơ sở
• 3.2.4. Tổ chức xây dựng nề nếp dạy và học ở các trường Trung học cơ sở
• 3.2.5. Nâng cao văn hóa ứng xử với cộng đồng ở các trường Trung học cơ sở
• 3.2.6. Phát triển xây dựng cảnh quan và cơ sở vật chất môi trường giáo dục ở các trường Trung học cơ sở
• 3.3. Mối liên hệ giữa các biện pháp
• 3.4. Kết quả khảo nghiệm sự cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất xây dựng văn hóa học đường ở các trường Trung học cơ sở huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau
• 3.4.1. Mức độ cần thiết của các biện pháp quản lý xây dựng văn hóa học đường
• 3.4.2. Tính khả thi của các biện pháp quản lý xây dựng văn hóa học đường
• 3.4.3. Tiêu chí và thang đánh giá kết quả
• 3.5. TIỂU KẾT CHƯƠNG 3
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Quản Lý Xây Dựng Văn Hóa Học Đường THCS

Văn hóa học đường là một phạm trù rộng lớn, phức tạp, thu hút sự quan tâm của nhiều nhà nghiên cứu trong và ngoài nước. Các công trình nghiên cứu trên thế giới đã chỉ ra tầm quan trọng của văn hóa học đường đối với sự phát triển của học sinh, cán bộ, giáo viên và nhân viên. Một môi trường học đường tích cực sẽ thúc đẩy thành tích cao, trong khi môi trường tiêu cực sẽ gây ảnh hưởng ngược lại. Văn hóa học đường không chỉ là các yếu tố hữu hình mà còn bao gồm các giá trị, niềm tin, và chuẩn mực sâu sắc. Theo Eller, John, and Sheila Eller (2009), văn hóa học đường là một trong những yếu tố quan trọng nhất trong hoạt động của học sinh và cán bộ, giáo viên, nhân viên. Môi trường tích cực sẽ thúc đẩy thành tích cao, trong khi môi trường tiêu cực sẽ làm nản lòng cả người học, các nhà giáo dục và cha mẹ học sinh.

1.1. Nghiên cứu về các yếu tố cấu thành văn hóa trường học

Các nghiên cứu của Peterson, Deal, Terrence, Frank Gonzales, Edgar Schein đều nhấn mạnh rằng VHHĐ được biểu hiện cụ thể thành hai tầng bậc: các yếu tố bề nổi (ví dụ: cơ sở vật chất, quy tắc ứng xử) và các yếu tố bề sâu (ví dụ: giá trị, niềm tin, chuẩn mực). Hiểu rõ các yếu tố này giúp quản lý xây dựng văn hóa trường học hiệu quả hơn, tạo ra một môi trường học tập lành mạnh và tích cực cho học sinh.

1.2. Tầm quan trọng của môi trường văn hóa học đường tích cực

Môi trường văn hóa học đường tích cực thúc đẩy sự gắn kết giữa các thành viên trong trường, khuyến khích sự sáng tạo và đổi mới, đồng thời nâng cao tinh thần trách nhiệm và kỷ luật của học sinh. Ngược lại, môi trường văn hóa học đường tiêu cực có thể dẫn đến tình trạng bạo lực học đường, gian lận thi cử, và các hành vi vi phạm đạo đức khác.

II. Thách Thức Quản Lý Văn Hóa Học Đường THCS Thới Bình

Hiện nay, văn hóa học đường và công tác quản lý xây dựng, phát triển văn hóa học đường chưa được quan tâm đúng mức tại nhiều trường THCS, bao gồm cả các trường ở huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau. Các yếu tố tiêu cực từ môi trường văn hoá học đường tự phát xuất hiện, tác động tiêu cực đến quá trình giáo dục - đào tạo. Điều này gây ra những thói hư tật xấu trong học sinh và các thành viên khác trong nhà trường. Theo luận văn gốc, cần nhanh chóng tìm ra các biện pháp khắc phục tình trạng này. Quản lý nhà trường theo hướng tiếp cận văn hóa tổ chức, bằng cách xây dựng văn hoá học đường sẽ giúp các trường tạo ra các dấu ấn riêng, để hình ảnh nhà trường này không lẫn lộn với hình ảnh nhà trường khác và tạo ra một sự cạnh tranh lành mạnh.

2.1. Thực trạng quản lý văn hóa học đường tại Thới Bình Cà Mau

Việc thiếu quan tâm đúng mức đến quản lý xây dựng văn hóa học đường dẫn đến những tồn tại như: môi trường học đường chưa thực sự lành mạnh, tình trạng bạo lực học đường còn diễn ra, ý thức kỷ luật của học sinh chưa cao, và sự gắn kết giữa nhà trường và cộng đồng còn hạn chế. Khảo sát thực tế là cần thiết để đánh giá chính xác thực trạng này.

2.2. Ảnh hưởng của văn hóa học đường tiêu cực đến học sinh

Văn hóa học đường tiêu cực có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển toàn diện của học sinh, gây ra những hậu quả như: giảm sút kết quả học tập, hình thành các hành vi lệch lạc, ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần, và hạn chế khả năng hòa nhập xã hội. Cần có các giải pháp can thiệp kịp thời để ngăn chặn những hậu quả này.

2.3. Vai trò của quản lý trong xây dựng văn hóa trường học

Quản lý đóng vai trò then chốt trong việc xây dựng và phát triển văn hóa học đường. Nhà quản lý cần có tầm nhìn chiến lược, khả năng lãnh đạo, và kỹ năng giao tiếp hiệu quả để tạo ra một môi trường học đường thân thiện, cởi mở, và tôn trọng sự khác biệt.

III. Phương Pháp Nâng Cao Văn Hóa Ứng Xử Học Đường THCS

Nâng cao văn hóa ứng xử học đường là một trong những giải pháp quan trọng để xây dựng văn hóa học đường lành mạnh và tích cực. Điều này bao gồm việc xây dựng các quy tắc ứng xử văn minh, lịch sự, tôn trọng sự khác biệt, và giải quyết các mâu thuẫn một cách hòa bình. Cần tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh, đồng thời tạo điều kiện để học sinh tham gia các hoạt động văn hóa, thể thao, và xã hội. Văn hóa ứng xử học đường có ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng dạy và học, cũng như sự phát triển toàn diện của học sinh.

3.1. Xây dựng quy tắc ứng xử văn minh lịch sự trong trường học

Quy tắc ứng xử cần được xây dựng trên cơ sở tham khảo ý kiến của tất cả các thành viên trong trường, đảm bảo tính công khai, minh bạch, và dễ hiểu. Quy tắc ứng xử cần quy định rõ các hành vi được khuyến khích và các hành vi bị cấm, cũng như các biện pháp xử lý vi phạm. Việc tuân thủ quy tắc ứng xử cần được kiểm tra, giám sát thường xuyên.

3.2. Tăng cường giáo dục đạo đức lối sống cho học sinh

Giáo dục đạo đức, lối sống cần được lồng ghép vào các môn học chính khóa, cũng như các hoạt động ngoại khóa. Cần sử dụng các phương pháp giảng dạy sinh động, hấp dẫn, và phù hợp với lứa tuổi của học sinh. Đồng thời, cần tạo điều kiện để học sinh tham gia các hoạt động tình nguyện, giúp đỡ cộng đồng, và bảo vệ môi trường.

3.3. Vai trò của giáo viên trong việc hình thành văn hóa ứng xử

Giáo viên đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành văn hóa ứng xử cho học sinh. Giáo viên cần là tấm gương sáng về đạo đức, lối sống, và cách ứng xử. Giáo viên cần quan tâm, lắng nghe, và thấu hiểu học sinh, đồng thời tạo ra một môi trường học tập thân thiện, cởi mở, và tôn trọng sự khác biệt.

IV. Giải Pháp Quản Lý Môi Trường Văn Hóa Sư Phạm THCS

Quản lý môi trường văn hóa sư phạm là một yếu tố then chốt trong việc xây dựng văn hóa học đường chất lượng. Cần tạo ra một môi trường làm việc chuyên nghiệp, tôn trọng, và hợp tác giữa các giáo viên, nhân viên trong trường. Đồng thời, cần khuyến khích sự sáng tạo, đổi mới, và nâng cao trình độ chuyên môn của đội ngũ giáo viên. Môi trường văn hóa sư phạm có ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng giảng dạy và hiệu quả giáo dục.

4.1. Xây dựng môi trường làm việc chuyên nghiệp tôn trọng

Cần xây dựng các quy tắc, chuẩn mực ứng xử trong tập thể sư phạm, đảm bảo sự tôn trọng lẫn nhau, sự công bằng, và minh bạch trong mọi hoạt động. Đồng thời, cần tạo điều kiện để các giáo viên, nhân viên được tham gia vào quá trình ra quyết định, đóng góp ý kiến, và chia sẻ kinh nghiệm.

4.2. Khuyến khích sự sáng tạo đổi mới trong giảng dạy

Cần tạo ra một môi trường khuyến khích sự sáng tạo, đổi mới trong giảng dạy, bằng cách tổ chức các buổi tập huấn, hội thảo, và các hoạt động chia sẻ kinh nghiệm. Đồng thời, cần tạo điều kiện để giáo viên được tiếp cận với các nguồn tài liệu, công nghệ mới, và các phương pháp giảng dạy tiên tiến.

4.3. Nâng cao trình độ chuyên môn của đội ngũ giáo viên

Cần xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng thường xuyên cho đội ngũ giáo viên, nhằm nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, và kỹ năng sư phạm. Đồng thời, cần tạo điều kiện để giáo viên được học tập, nghiên cứu, và trao đổi kinh nghiệm với các đồng nghiệp trong và ngoài nước.

V. Kết Quả Đánh Giá Hiệu Quả Quản Lý Văn Hóa Học Đường

Đánh giá hiệu quả quản lý văn hóa học đường là một bước quan trọng để đảm bảo sự phát triển bền vững của nhà trường. Cần xây dựng các tiêu chí đánh giá cụ thể, khách quan, và phù hợp với đặc điểm của từng trường. Việc đánh giá cần được thực hiện định kỳ, thường xuyên, và có sự tham gia của tất cả các thành viên trong trường. Kết quả đánh giá cần được sử dụng để cải thiện công tác quản lý và nâng cao chất lượng giáo dục. Theo luận văn gốc, tiêu chí và thang đánh giá kết quả là rất quan trọng.

5.1. Xây dựng tiêu chí đánh giá văn hóa học đường hiệu quả

Tiêu chí đánh giá cần bao gồm các yếu tố như: môi trường học đường, chất lượng giảng dạy, hiệu quả giáo dục, sự hài lòng của học sinh, phụ huynh, và giáo viên. Các tiêu chí cần được lượng hóa để có thể đo lường và so sánh một cách khách quan.

5.2. Phương pháp đánh giá văn hóa học đường toàn diện

Việc đánh giá cần sử dụng nhiều phương pháp khác nhau, như: khảo sát, phỏng vấn, quan sát, và phân tích dữ liệu. Đồng thời, cần đảm bảo tính khách quan, minh bạch, và công bằng trong quá trình đánh giá.

5.3. Sử dụng kết quả đánh giá để cải thiện quản lý

Kết quả đánh giá cần được phân tích kỹ lưỡng để xác định những điểm mạnh, điểm yếu, và các vấn đề cần cải thiện. Các giải pháp cải thiện cần được xây dựng trên cơ sở tham khảo ý kiến của tất cả các thành viên trong trường, và được thực hiện một cách quyết liệt, đồng bộ.

VI. Tương Lai Kế Hoạch Xây Dựng Văn Hóa Học Đường THCS

Việc xây dựng văn hóa học đường là một quá trình liên tục, đòi hỏi sự nỗ lực không ngừng của tất cả các thành viên trong trường. Cần xây dựng kế hoạch dài hạn, có tầm nhìn chiến lược, và phù hợp với điều kiện thực tế của từng trường. Kế hoạch cần được thường xuyên rà soát, điều chỉnh, và cập nhật để đảm bảo tính hiệu quả và khả thi. Kế hoạch xây dựng văn hóa học đường là kim chỉ nam cho mọi hoạt động của nhà trường.

6.1. Xác định tầm nhìn sứ mệnh giá trị cốt lõi cho trường học

Tầm nhìn, sứ mệnh, và giá trị cốt lõi là những yếu tố định hướng cho mọi hoạt động của nhà trường. Cần xác định rõ tầm nhìn, sứ mệnh, và giá trị cốt lõi của trường, đồng thời truyền đạt đến tất cả các thành viên trong trường.

6.2. Xây dựng kế hoạch hành động cụ thể khả thi

Kế hoạch hành động cần bao gồm các mục tiêu cụ thể, các hoạt động chi tiết, và các nguồn lực cần thiết. Đồng thời, cần phân công trách nhiệm rõ ràng cho từng thành viên trong trường.

6.3. Đảm bảo sự tham gia của cộng đồng vào xây dựng văn hóa

Cần tạo điều kiện để cộng đồng (phụ huynh, cựu học sinh, doanh nghiệp, tổ chức xã hội) tham gia vào quá trình xây dựng văn hóa học đường. Sự tham gia của cộng đồng sẽ giúp tăng cường nguồn lực, nâng cao hiệu quả, và tạo sự đồng thuận trong xã hội.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, văn hóa học đường trở thành một yếu tố then chốt góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và phát triển bền vững của nhà trường. Tại huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau, các trường trung học cơ sở (THCS) đã có nhiều nỗ lực trong việc xây dựng văn hóa học đường nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục. Tuy nhiên, thực trạng quản lý xây dựng văn hóa học đường vẫn còn nhiều hạn chế, ảnh hưởng đến hiệu quả giáo dục và môi trường học tập. Nghiên cứu này nhằm mục tiêu đánh giá thực trạng quản lý xây dựng văn hóa học đường tại các trường THCS huyện Thới Bình trong giai đoạn năm học 2019-2021, từ đó đề xuất các biện pháp quản lý phù hợp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện.

Phạm vi nghiên cứu tập trung vào 14 trường THCS trên địa bàn huyện Thới Bình, với đối tượng khảo sát là cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên và cha mẹ học sinh. Nghiên cứu sử dụng số liệu thu thập qua khảo sát thực tế, phân tích định lượng và định tính bằng phần mềm SPSS, đảm bảo độ tin cậy và tính khoa học. Ý nghĩa của nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn cho công tác quản lý xây dựng văn hóa học đường, góp phần tạo môi trường giáo dục lành mạnh, phát huy giá trị cốt lõi và bản sắc riêng của từng trường, đồng thời nâng cao hiệu quả hoạt động dạy và học.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình về văn hóa tổ chức và văn hóa học đường, trong đó:

• Lý thuyết văn hóa tổ chức: Văn hóa tổ chức được hiểu là hệ thống các giá trị, niềm tin, chuẩn mực và thói quen được các thành viên trong tổ chức đồng thuận và ảnh hưởng đến hành vi của họ. Văn hóa tổ chức tạo nên bản sắc riêng và ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của tổ chức.

• Lý thuyết văn hóa học đường: Văn hóa học đường là một phần của văn hóa nhà trường, bao gồm các giá trị vật chất và tinh thần như tầm nhìn, sứ mạng, các giá trị cốt lõi, quy tắc ứng xử, nề nếp hành chính, nề nếp dạy và học, văn hóa ứng xử với cộng đồng, cảnh quan và cơ sở vật chất. Văn hóa học đường ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường học tập và phát triển nhân cách học sinh.

Các khái niệm chính được sử dụng gồm: quản lý giáo dục, quản lý nhà trường, văn hóa, văn hóa tổ chức, văn hóa nhà trường, văn hóa học đường, xây dựng văn hóa học đường và quản lý xây dựng văn hóa học đường. Nghiên cứu tập trung vào 6 nội dung xây dựng văn hóa học đường: xây dựng văn hóa gắn với sứ mạng, tầm nhìn và giá trị cốt lõi; xây dựng văn hóa quản lý; xây dựng nề nếp hành chính; xây dựng nề nếp dạy và học; xây dựng văn hóa ứng xử với cộng đồng; xây dựng cảnh quan và cơ sở vật chất môi trường giáo dục.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa nghiên cứu lý luận và thực tiễn:

• Nguồn dữ liệu: Số liệu được thu thập từ khảo sát thực trạng tại 14 trường THCS huyện Thới Bình trong năm học 2019-2021. Đối tượng khảo sát gồm 100% cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên và đại diện cha mẹ học sinh.

• Phương pháp chọn mẫu: Sử dụng phương pháp chọn mẫu toàn bộ (census) nhằm đảm bảo tính đại diện và đầy đủ thông tin.

• Phương pháp phân tích: Sử dụng phần mềm SPSS để xử lý số liệu với các kỹ thuật phân tích thống kê mô tả (điểm trung bình, tỷ lệ phần trăm) và phân tích thống kê suy luận (so sánh giá trị trung bình, hệ số tương quan Spearman). Các phép kiểm định được thực hiện với mức ý nghĩa p < 0,05 để đảm bảo tính chính xác và khoa học.

• Timeline nghiên cứu: Quá trình nghiên cứu diễn ra trong hai năm học 2019-2020 và 2020-2021, bao gồm các bước xây dựng công cụ khảo sát, thu thập dữ liệu, xử lý và phân tích số liệu, đề xuất biện pháp và đánh giá tính khả thi.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Nhận thức về xây dựng văn hóa học đường: Trên 85% cán bộ quản lý, giáo viên và cha mẹ học sinh nhận thức rõ tầm quan trọng của việc xây dựng văn hóa học đường. Tuy nhiên, chỉ khoảng 60% cho rằng các nội dung xây dựng văn hóa học đường được thực hiện thường xuyên và hiệu quả tại trường.

2. Thực trạng xây dựng các giá trị cốt lõi: Các trường THCS huyện Thới Bình đã xác định và xây dựng các giá trị cốt lõi như kỷ cương, tình thương, trách nhiệm với điểm trung bình đạt 3,2/4. Tuy nhiên, mức độ lan tỏa và thực hiện các giá trị này trong hoạt động hàng ngày còn hạn chế, với tỷ lệ đồng thuận khoảng 65%.

3. Quản lý xây dựng nề nếp hành chính và dạy học: Mức độ thực hiện nề nếp hành chính và nề nếp dạy học được đánh giá ở mức trung bình khá, với điểm trung bình lần lượt là 3,0 và 3,1. Các trường còn gặp khó khăn trong việc duy trì kỷ luật và tổ chức sinh hoạt chuyên môn hiệu quả.

4. Văn hóa ứng xử với cộng đồng và cơ sở vật chất: Văn hóa ứng xử giữa nhà trường với phụ huynh và cộng đồng đạt mức độ hài lòng khoảng 70%. Cơ sở vật chất và cảnh quan trường học được cải thiện nhưng vẫn còn thiếu đồng bộ và chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu phát triển giáo dục hiện đại.

Thảo luận kết quả

Kết quả khảo sát cho thấy công tác quản lý xây dựng văn hóa học đường tại các trường THCS huyện Thới Bình đã có những bước tiến tích cực, đặc biệt trong việc nâng cao nhận thức và xây dựng các giá trị cốt lõi. Tuy nhiên, việc thực hiện các nội dung này chưa đồng đều và còn nhiều hạn chế do ảnh hưởng của điều kiện kinh tế - xã hội địa phương, nhận thức và năng lực quản lý của cán bộ quản lý, cũng như sự phối hợp chưa chặt chẽ giữa các bên liên quan.

So sánh với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, mức độ thực hiện các yếu tố văn hóa học đường tại huyện Thới Bình tương đối thấp hơn so với các địa phương phát triển hơn, phản ánh sự cần thiết phải có các biện pháp quản lý phù hợp và đồng bộ hơn. Việc xây dựng văn hóa học đường không chỉ là nhiệm vụ của nhà trường mà còn cần sự tham gia tích cực của gia đình và cộng đồng để tạo môi trường giáo dục toàn diện.

Dữ liệu có thể được trình bày qua các biểu đồ cột thể hiện mức độ nhận thức, thực hiện các nội dung xây dựng văn hóa học đường và bảng so sánh điểm trung bình các yếu tố quản lý giữa các trường, giúp minh họa rõ nét hơn về thực trạng và sự khác biệt.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường công tác tuyên truyền và nâng cao nhận thức

   • Động từ hành động: Tổ chức các buổi tập huấn, hội thảo nâng cao nhận thức về văn hóa học đường cho cán bộ quản lý, giáo viên và cha mẹ học sinh.
   • Target metric: Đạt trên 90% cán bộ, giáo viên và phụ huynh hiểu rõ và đồng thuận về tầm quan trọng của văn hóa học đường.
   • Timeline: Triển khai trong 6 tháng đầu năm học.
   • Chủ thể thực hiện: Phòng Giáo dục huyện phối hợp với các trường THCS.

2. Xây dựng và hoàn thiện hệ thống giá trị cốt lõi và quy tắc ứng xử

   • Động từ hành động: Rà soát, điều chỉnh và ban hành bộ quy tắc ứng xử, giá trị cốt lõi phù hợp với đặc thù từng trường.
   • Target metric: 100% trường có bộ quy tắc ứng xử được công bố và áp dụng.
   • Timeline: Hoàn thành trong năm học tiếp theo.
   • Chủ thể thực hiện: Ban giám hiệu các trường, sự hỗ trợ của chuyên gia văn hóa giáo dục.

3. Nâng cao năng lực quản lý và tổ chức thực hiện

   • Động từ hành động: Đào tạo kỹ năng quản lý xây dựng văn hóa học đường cho hiệu trưởng và cán bộ quản lý.
   • Target metric: 80% cán bộ quản lý được đào tạo và áp dụng hiệu quả.
   • Timeline: Trong vòng 12 tháng.
   • Chủ thể thực hiện: Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Cà Mau.

4. Phát triển cơ sở vật chất và môi trường học tập xanh, sạch, đẹp

   • Động từ hành động: Huy động nguồn lực đầu tư cải tạo cảnh quan, trang thiết bị học tập hiện đại.
   • Target metric: Tăng 30% diện tích cây xanh và cải thiện 50% trang thiết bị dạy học.
   • Timeline: Kế hoạch 3 năm.
   • Chủ thể thực hiện: Ban giám hiệu trường phối hợp với chính quyền địa phương và cộng đồng.

5. Tăng cường phối hợp giữa nhà trường, gia đình và cộng đồng

   • Động từ hành động: Thiết lập các kênh giao tiếp thường xuyên, tổ chức các hoạt động gắn kết.
   • Target metric: 90% phụ huynh tham gia các hoạt động của nhà trường.
   • Timeline: Triển khai liên tục hàng năm.
   • Chủ thể thực hiện: Hội cha mẹ học sinh, nhà trường và các tổ chức xã hội.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ quản lý giáo dục

   • Lợi ích: Nắm bắt cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý xây dựng văn hóa học đường, từ đó nâng cao năng lực quản lý và hoạch định chính sách phù hợp.
   • Use case: Xây dựng kế hoạch phát triển văn hóa học đường tại các trường thuộc địa bàn quản lý.

2. Hiệu trưởng và ban giám hiệu các trường THCS

   • Lợi ích: Áp dụng các biện pháp quản lý xây dựng văn hóa học đường hiệu quả, nâng cao chất lượng giáo dục và môi trường học tập.
   • Use case: Triển khai các hoạt động xây dựng văn hóa học đường, tổ chức đào tạo và kiểm tra đánh giá.

3. Giáo viên và nhân viên nhà trường

   • Lợi ích: Hiểu rõ vai trò và trách nhiệm trong việc xây dựng và duy trì văn hóa học đường, góp phần tạo môi trường giáo dục tích cực.
   • Use case: Tham gia các hoạt động văn hóa, thực hiện quy tắc ứng xử và nề nếp dạy học.

4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý giáo dục

   • Lợi ích: Tham khảo tài liệu nghiên cứu chuyên sâu về văn hóa học đường và quản lý giáo dục tại địa phương, phục vụ cho các đề tài nghiên cứu và luận văn.
   • Use case: Phát triển đề tài nghiên cứu, luận văn thạc sĩ hoặc tiến sĩ về quản lý giáo dục và văn hóa học đường.

Câu hỏi thường gặp

1. Văn hóa học đường là gì và tại sao nó quan trọng?
   Văn hóa học đường là hệ thống các giá trị, chuẩn mực và hành vi ứng xử trong nhà trường, ảnh hưởng đến môi trường học tập và phát triển nhân cách học sinh. Nó quan trọng vì tạo nền tảng cho sự phát triển toàn diện và nâng cao chất lượng giáo dục.

2. Những yếu tố nào cấu thành văn hóa học đường?
   Văn hóa học đường bao gồm tầm nhìn, sứ mạng, giá trị cốt lõi, quy tắc ứng xử, nề nếp hành chính, nề nếp dạy và học, văn hóa ứng xử với cộng đồng, cảnh quan và cơ sở vật chất. Mỗi yếu tố góp phần tạo nên bản sắc riêng của trường.

3. Hiệu trưởng có vai trò gì trong quản lý xây dựng văn hóa học đường?
   Hiệu trưởng là người lãnh đạo, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra các hoạt động xây dựng văn hóa học đường, đảm bảo các giá trị cốt lõi được thực hiện và duy trì, đồng thời tạo môi trường làm việc và học tập tích cực.

4. Làm thế nào để đánh giá hiệu quả công tác xây dựng văn hóa học đường?
   Có thể đánh giá qua khảo sát nhận thức, mức độ thực hiện các nội dung xây dựng văn hóa, sự hài lòng của cán bộ, giáo viên, học sinh và phụ huynh, cũng như qua các chỉ số về chất lượng giáo dục và môi trường học tập.

5. Các trường THCS huyện Thới Bình cần làm gì để nâng cao văn hóa học đường?
   Cần tăng cường tuyên truyền, xây dựng và thực hiện các giá trị cốt lõi, nâng cao năng lực quản lý, cải thiện cơ sở vật chất, phát triển mối quan hệ với gia đình và cộng đồng, đồng thời tổ chức kiểm tra, đánh giá thường xuyên.

Kết luận

• Văn hóa học đường là yếu tố then chốt ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục và môi trường học tập tại các trường THCS huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau.
• Thực trạng quản lý xây dựng văn hóa học đường còn nhiều hạn chế, đặc biệt trong việc duy trì các giá trị cốt lõi và nề nếp hành chính, dạy học.
• Các yếu tố ảnh hưởng bao gồm cơ chế chính sách, điều kiện kinh tế - xã hội, nhận thức và năng lực của cán bộ quản lý, giáo viên và sự phối hợp của gia đình, cộng đồng.
• Đề xuất các biện pháp quản lý đồng bộ, thiết thực nhằm nâng cao hiệu quả xây dựng văn hóa học đường trong thời gian tới.
• Khuyến nghị các nhà quản lý giáo dục, hiệu trưởng và các bên liên quan triển khai ngay các giải pháp, đồng thời tiếp tục nghiên cứu, đánh giá để hoàn thiện công tác quản lý xây dựng văn hóa học đường.

Call-to-action: Các trường THCS và cơ quan quản lý giáo dục huyện Thới Bình cần phối hợp chặt chẽ để triển khai các biện pháp đề xuất, tạo môi trường giáo dục lành mạnh, phát huy tối đa tiềm năng của học sinh và đội ngũ giáo viên, góp phần phát triển bền vững giáo dục địa phương.