Tổng quan nghiên cứu

Kinh tế thể thao đã trở thành một ngành công nghiệp quan trọng trên thế giới, đóng góp đáng kể vào GDP và tạo ra nhiều giá trị xã hội tích cực. Ví dụ, tại Mỹ, kinh tế thể thao chiếm hơn 2,4% GDP năm 2018, trong khi Trung Quốc đạt giá trị gia tăng trên 300 tỷ NDT từ các doanh nghiệp thể thao, chiếm 1,2% GDP. Ở Việt Nam, kinh tế thể thao vẫn còn chậm phát triển so với tiềm năng và sự quan tâm xã hội. Tỉnh Tây Ninh, với vị trí địa lý thuận lợi giáp Thành phố Hồ Chí Minh và Campuchia, có nhiều điều kiện để phát triển kinh tế thể thao. Sau đại dịch Covid-19, lĩnh vực này tại Tây Ninh thu hút nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước, với hơn 650 cơ sở hoạt động thể dục thể thao tính đến cuối năm 2022, bao gồm 76 cơ sở bơi lặn, 50 cơ sở thể hình và 92 sân bóng đá mini cỏ nhân tạo. Tỷ lệ người tập luyện thể dục thể thao thường xuyên chiếm trên 33% dân số, trong khi hộ gia đình thể thao chiếm trên 25%. Tuy nhiên, các lĩnh vực mới như truyền thông thể thao và chuyển nhượng vận động viên còn hạn chế, cơ sở vật chất công lập phân tán, diện tích hạn chế và chưa thu hút được nhiều nhà đầu tư do vốn đầu tư lớn và thời gian thu hồi vốn kéo dài. Mục tiêu nghiên cứu nhằm phân tích thực trạng quản lý nhà nước đối với kinh tế thể thao tại Tây Ninh giai đoạn 2011-2022, từ đó đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý, góp phần phát triển kinh tế thể thao phù hợp với tiềm năng và nhu cầu xã hội.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết về kinh tế thể thao và quản lý nhà nước. Khái niệm thể thao được định nghĩa theo Luật Thể dục Thể thao 2018 là các hoạt động thể chất có tính cạnh tranh, nhằm duy trì sức khỏe và giải trí. Kinh tế thể thao được hiểu là lĩnh vực kinh doanh các hoạt động thể thao và dịch vụ liên quan, tạo ra lợi nhuận và đóng góp cho nền kinh tế quốc dân. Các loại hình kinh tế thể thao bao gồm cơ sở kinh doanh thể dục thể thao, câu lạc bộ thể thao chuyên nghiệp và cơ sở sản xuất, buôn bán dụng cụ thể thao. Quản lý nhà nước về kinh tế thể thao là sự tác động có tổ chức thông qua pháp luật và chính sách nhằm định hướng, hỗ trợ và điều tiết hoạt động kinh tế thể thao. Vai trò của quản lý nhà nước bao gồm ban hành văn bản pháp luật, hoàn thiện bộ máy quản lý, huy động nguồn lực tài chính, kiểm tra giám sát và tạo môi trường kinh doanh lành mạnh. Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý gồm chính sách pháp luật, nguồn nhân lực, cơ sở vật chất và sự phối hợp các cơ quan liên quan. Kinh nghiệm quốc tế và trong nước được tham khảo để rút ra bài học phù hợp cho Tây Ninh.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp thu thập số liệu thứ cấp từ các cơ quan chức năng tỉnh Tây Ninh giai đoạn 2011-2022, bao gồm Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, UBND tỉnh và các đơn vị liên quan. Phương pháp chuyên gia được áp dụng qua phỏng vấn 10 chuyên gia có kinh nghiệm trên 10 năm trong lĩnh vực thể thao và quản lý kinh tế thể thao tại địa phương. Phương pháp thống kê mô tả được sử dụng để xử lý, phân tích số liệu về đầu tư, doanh thu, số lượng cơ sở kinh doanh và các chỉ số liên quan. Phương pháp tổng hợp và phân tích thông tin kết hợp sử dụng bảng thống kê, biểu đồ cột và biểu đồ hình tròn để minh họa kết quả. Cỡ mẫu khảo sát và lựa chọn phương pháp phân tích được căn cứ vào tính đại diện và tính khả thi nhằm đảm bảo tính khách quan và độ tin cậy của nghiên cứu.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tăng trưởng kinh tế thể thao tại Tây Ninh: Tốc độ tăng trưởng kinh tế tỉnh giai đoạn 2005-2022 đạt trung bình 7,3-12,8% tùy từng giai đoạn, trong đó kinh tế thể thao có dấu hiệu phát triển tích cực sau đại dịch Covid-19 với hơn 650 cơ sở hoạt động thể dục thể thao, doanh thu từ hoạt động kinh tế thể thao tăng trưởng ổn định qua các năm.

  2. Cơ sở vật chất và đầu tư: Diện tích các cơ sở thể thao công lập còn hạn chế, phân tán, chưa tập trung, gây khó khăn trong quản lý và khai thác. Đầu tư cho các cơ sở xã hội hóa thể thao đạt chuẩn yêu cầu vốn lớn, thời gian thu hồi vốn kéo dài, làm giảm sức hấp dẫn đối với nhà đầu tư. Tỷ lệ vốn đầu tư vào cơ sở hạ tầng thể thao tăng nhưng chưa tương xứng với nhu cầu phát triển.

  3. Hoạt động kinh tế thể thao mới: Các lĩnh vực như truyền thông thể thao, chuyển nhượng vận động viên còn hạn chế, chưa phát huy tiềm năng. Doanh thu từ tổ chức sự kiện thể thao và khai thác các cơ sở thể thao công lập có xu hướng tăng nhưng chưa đạt mức kỳ vọng.

  4. Nguồn nhân lực và quản lý: Lực lượng cán bộ quản lý thể thao tại địa phương chưa đáp ứng đủ về số lượng và chất lượng, đặc biệt ở cấp huyện, xã. Sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý nhà nước còn chưa chặt chẽ, gây ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của những hạn chế trên xuất phát từ việc đầu tư còn manh mún, chính sách chưa đồng bộ và bộ máy quản lý chưa hoàn thiện. So sánh với các địa phương như Bình Dương và TP.HCM, Tây Ninh còn thiếu các chính sách hỗ trợ đầu tư cơ sở vật chất và phát triển đa dạng các loại hình kinh tế thể thao. Ví dụ, Bình Dương đã phát triển thành công các mô hình thể thao mạo hiểm và câu lạc bộ chuyên nghiệp, trong khi TP.HCM có hệ thống cơ sở vật chất hiện đại và đa dạng dịch vụ thể thao. Việc thiếu hụt nguồn nhân lực chuyên môn và sự phối hợp liên ngành cũng làm giảm hiệu quả quản lý nhà nước tại Tây Ninh. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng doanh thu kinh tế thể thao, bảng phân bổ vốn đầu tư và biểu đồ tỷ lệ cán bộ quản lý theo cấp độ để minh họa rõ hơn thực trạng và xu hướng phát triển.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Chủ động hội nhập và tăng cường hợp tác quốc tế: Tỉnh Tây Ninh cần xây dựng các chương trình hợp tác, giao lưu quốc tế về thể dục thể thao nhằm học hỏi kinh nghiệm, thu hút đầu tư và nâng cao chất lượng dịch vụ thể thao. Mục tiêu đạt được trong vòng 3-5 năm, do Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì.

  2. Tăng cường nghiên cứu khoa học và đào tạo nguồn nhân lực: Đẩy mạnh các hoạt động nghiên cứu, đào tạo cán bộ quản lý và chuyên gia thể thao có trình độ chuyên môn cao, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế thể thao. Thực hiện trong 2-4 năm, phối hợp với các trường đại học và viện nghiên cứu.

  3. Phát triển mạnh các loại hình dịch vụ thể thao: Khuyến khích đa dạng hóa các loại hình kinh doanh thể thao, đặc biệt là các lĩnh vực mới như truyền thông thể thao, thể thao điện tử, tổ chức sự kiện thể thao chuyên nghiệp. Thời gian triển khai 3 năm, hỗ trợ doanh nghiệp và nhà đầu tư.

  4. Rà soát và kiến nghị bãi bỏ điều kiện kinh doanh không phù hợp: Xem xét, đề xuất sửa đổi các quy định pháp luật nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các cơ sở kinh doanh thể thao, giảm thủ tục hành chính và chi phí đầu tư. Thực hiện trong 1-2 năm, phối hợp với các cơ quan pháp luật và quản lý.

  5. Tăng cường đầu tư và huy động nguồn lực tài chính: Xây dựng chính sách ưu đãi, thu hút đầu tư công và tư nhân vào phát triển cơ sở vật chất thể thao, đặc biệt là các dự án xã hội hóa. Thời gian thực hiện 5 năm, do UBND tỉnh và các sở ngành liên quan đảm nhiệm.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cơ quan quản lý nhà nước về thể dục thể thao: Giúp hiểu rõ thực trạng, khó khăn và giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý kinh tế thể thao tại địa phương, từ đó xây dựng chính sách phù hợp.

  2. Nhà đầu tư và doanh nghiệp kinh doanh thể thao: Cung cấp thông tin về tiềm năng thị trường, các loại hình kinh tế thể thao phát triển và các rào cản pháp lý cần lưu ý khi đầu tư tại Tây Ninh.

  3. Các nhà nghiên cứu và học giả trong lĩnh vực quản lý kinh tế và thể thao: Là tài liệu tham khảo khoa học, bổ sung kiến thức về quản lý nhà nước và phát triển kinh tế thể thao trong bối cảnh địa phương.

  4. Các tổ chức xã hội và câu lạc bộ thể thao: Hỗ trợ nhận diện các cơ hội phát triển, nâng cao năng lực quản lý và mở rộng hoạt động kinh tế thể thao một cách bền vững.

Câu hỏi thường gặp

  1. Kinh tế thể thao là gì và tại sao nó quan trọng?
    Kinh tế thể thao là lĩnh vực kinh doanh các hoạt động thể thao và dịch vụ liên quan, tạo ra lợi nhuận và đóng góp vào GDP. Nó quan trọng vì tạo công ăn việc làm, thu nhập và giá trị xã hội tích cực.

  2. Tình hình phát triển kinh tế thể thao tại Tây Ninh hiện nay ra sao?
    Tây Ninh có hơn 650 cơ sở thể thao, tỷ lệ người tập luyện trên 33%, nhưng cơ sở vật chất còn hạn chế, các lĩnh vực mới như truyền thông thể thao chưa phát triển mạnh.

  3. Những khó khăn chính trong quản lý nhà nước về kinh tế thể thao tại Tây Ninh là gì?
    Bao gồm đầu tư manh mún, bộ máy quản lý chưa hoàn thiện, thiếu nguồn nhân lực chuyên môn và sự phối hợp liên ngành chưa chặt chẽ.

  4. Các giải pháp đề xuất để phát triển kinh tế thể thao tại Tây Ninh là gì?
    Chủ yếu gồm tăng cường hợp tác quốc tế, đào tạo nhân lực, đa dạng hóa dịch vụ thể thao, cải cách pháp luật và huy động nguồn lực tài chính.

  5. Ai nên sử dụng kết quả nghiên cứu này?
    Cơ quan quản lý nhà nước, nhà đầu tư, các nhà nghiên cứu và tổ chức thể thao đều có thể sử dụng để nâng cao hiệu quả quản lý và phát triển kinh tế thể thao.

Kết luận

  • Kinh tế thể thao tại Tây Ninh có tiềm năng phát triển lớn nhưng còn nhiều hạn chế về cơ sở vật chất, nguồn nhân lực và quản lý.
  • Quản lý nhà nước đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng, hỗ trợ và điều tiết hoạt động kinh tế thể thao.
  • Các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý bao gồm tăng cường hợp tác quốc tế, đào tạo nhân lực, đa dạng hóa dịch vụ và cải cách pháp luật.
  • Việc huy động nguồn lực tài chính và đầu tư cơ sở hạ tầng là yếu tố then chốt để phát triển bền vững kinh tế thể thao.
  • Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn để các cơ quan, doanh nghiệp và tổ chức thể thao xây dựng chiến lược phát triển phù hợp trong giai đoạn tới.

Để góp phần phát triển kinh tế thể thao tại Tây Ninh, các bên liên quan cần phối hợp chặt chẽ, triển khai các giải pháp đồng bộ và theo dõi sát sao tiến trình thực hiện trong vòng 3-5 năm tới. Hành động ngay hôm nay sẽ tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của ngành kinh tế thể thao địa phương.