Nghiên cứu công tác quản lý an toàn lao động tại dự án nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân 4

• Tác giả: Trần Nam Phong
• Người hướng dẫn: PGS.TS Đông Kim Hạnh
• Trường học: Trường Đại Học Thủy Lợi
• Chuyên ngành: Quản lý Xây dựng
• Đề tài: Nghiên Cứu Công Tác Quản Lý Đảm Bảo An Toàn Lao Động Trong Thi Công Xây Dựng Dự Án Nhà Máy Nhiệt Điện Vĩnh Tân 4
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2018
• Địa điểm: TPHCM

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CÁM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG
• 1.1. Tình hình ATLĐ tại Việt Nam trong một số năm qua
• 1.2. Tình hình ATLĐ trong ngành Xây dựng một số năm qua
• 1.3. Tình hình ATLĐ trong ngành Điện một số năm qua
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ KHOA HỌC VÀ PHÁP LÝ VỀ ATLĐ TRONG THI CÔNG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH
• 2.1. Khái niệm chung về ATLĐ. An toàn - vệ sinh lao động. Bảo hộ lao động
• 2.2. Điều kiện lao động
• 2.3. Tai nạn lao động
• 2.4. Mục đích, tính chất và nội dung của công tác ATVSLĐ. Biện pháp phòng ngừa TNLD
• 2.4.1. Giải pháp kỹ thuật
• 2.4.2. Biện pháp quản lý
• 2.4.3. Biện pháp tuyên truyền, huấn luyện
• 2.5. Quản lý ATLĐ trong Xây dựng
• 2.6. Cơ sở pháp lý về ATLĐ trong Xây dựng
• 2.6.1. Bộ Luật, Luật và các văn bản dưới Luật
• 2.6.2. Tổ chức thực hiện
• 3. CHƯƠNG 3: NGHIÊN CỨU ĐỀ XUẤT CÁC GIẢI PHÁP QUẢN LÝ AN TOÀN LAO ĐỘNG TẠI CÔNG TRƯỜNG XÂY DỰNG NMNP VĨNH TÂN 4
• 3.1. Tổng quan về Công trình NMNĐVT4
• 3.1.1. Giới thiệu về Nhà máy Nhiệt điện Vĩnh Tân 4
• 3.1.2. Quy mô sản xuất và Công nghệ sản xuất
• 3.1.3. Kết cấu công trình
• 3.1.4. Điều kiện tự nhiên khu vực dự án
• 3.2. Công tác thi công xây dựng NMNĐVT4
• 3.2.1. Công tác đất
• 3.2.2. Công tác cọc
• 3.2.3. Công tác bê tông, cốt thép. Công tác lắp đặt kết cấu thép và thiết bị
• 3.2.4. Công tác thi công lắp đặt kết cấu phụ trợ
• 3.3. Thực trạng công tác an toàn lao động tại công trường NMNĐ Vĩnh Tân 4
• 3.3.1. Những yêu cầu chung. Kế hoạch Quản lý ATVSMT tại dự án
• 3.3.2. Một vài sự cố chính trong xây dựng công trình
• 3.4. Đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng công tác quản lý an toàn lao động tại công trình xây dựng NMNĐ Vĩnh Tân 4
• 3.4.1. Một số biện pháp với đơn vị quản lý
• 3.4.2. Biện pháp tăng cường Quản lý ATVSLĐ khi thi công Dự án NMNĐ Vĩnh Tân 4
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về an toàn lao động trong xây dựng

Trong bối cảnh phát triển nhanh chóng của ngành xây dựng tại Việt Nam, vấn đề an toàn lao động (ATLĐ) đã trở thành một trong những ưu tiên hàng đầu. Theo báo cáo của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, số vụ tai nạn lao động (TNLĐ) trong ngành xây dựng ngày càng gia tăng, với hàng nghìn vụ mỗi năm. Cụ thể, trong năm 2017, đã có 8.956 vụ TNLĐ xảy ra, làm 9.173 người bị nạn. Tình hình này cho thấy sự cần thiết phải nâng cao quản lý an toàn và thực hiện các biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Các nguyên nhân chủ yếu dẫn đến TNLĐ bao gồm thiếu sót trong việc áp dụng các biện pháp bảo hộ lao động và sự xem nhẹ của các nhà thầu đối với vấn đề này. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe và an toàn của người lao động mà còn có thể gây thiệt hại lớn về kinh tế cho các doanh nghiệp.

1.1 Tình hình ATLĐ tại Việt Nam

Tình hình ATLĐ tại Việt Nam đã có những chuyển biến tích cực trong những năm gần đây, tuy nhiên vẫn còn nhiều thách thức. Các vụ tai nạn lao động nghiêm trọng vẫn xảy ra thường xuyên, đặc biệt trong các công trình xây dựng lớn như nhà máy nhiệt điện. Việc nâng cao nhận thức về an toàn lao động trong giới xây dựng và thực hiện nghiêm túc các quy định pháp luật là rất cần thiết. Các cơ quan chức năng đã có nhiều nỗ lực trong việc cải thiện điều kiện làm việc và tăng cường giám sát an toàn tại các công trường. Tuy nhiên, vẫn cần có những giải pháp đồng bộ hơn để giảm thiểu rủi ro và bảo vệ sức khỏe cho người lao động.

1.2 Tình hình ATLĐ trong ngành xây dựng

Ngành xây dựng là một trong những ngành có tỷ lệ TNLĐ cao nhất tại Việt Nam. Các yếu tố như điều kiện làm việc khắc nghiệt, áp lực thời gian và thiếu trang bị bảo hộ lao động thường xuyên khiến người lao động dễ gặp nguy hiểm. Theo số liệu thống kê, trong các năm qua, tỷ lệ TNLĐ trong ngành xây dựng luôn ở mức cao, chiếm một phần lớn trong tổng số vụ TNLĐ trên toàn quốc. Việc áp dụng các tiêu chuẩn an toàn và thực hiện các biện pháp phòng ngừa như đào tạo, huấn luyện cho người lao động là rất quan trọng để giảm thiểu các rủi ro này.

II. Cơ sở khoa học và pháp lý về ATLĐ trong thi công xây dựng

Cơ sở pháp lý về an toàn lao động trong thi công xây dựng bao gồm nhiều văn bản quy phạm pháp luật như Bộ Luật Lao động, các nghị định và thông tư hướng dẫn liên quan. Những quy định này nhằm mục đích đảm bảo quyền lợi của người lao động và nâng cao chất lượng công tác quản lý an toàn tại các công trình. Việc thực hiện nghiêm túc các quy định này không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe cho người lao động mà còn góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất. Các biện pháp như kiểm tra định kỳ, đánh giá rủi ro và xây dựng kế hoạch an toàn là cần thiết để đảm bảo an toàn trong quá trình thi công.

2.1 Khái niệm và nội dung công tác ATLĐ

Công tác an toàn lao động trong thi công xây dựng bao gồm việc xác định các yếu tố nguy hiểm, đánh giá rủi ro và xây dựng các biện pháp phòng ngừa phù hợp. Theo đó, các nhà thầu cần phải thực hiện các biện pháp bảo vệ người lao động như cung cấp trang thiết bị bảo hộ, tổ chức các khóa đào tạo về ATLĐ và thực hiện giám sát thường xuyên tại công trường. Việc áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế về an toàn lao động cũng là một trong những yếu tố quan trọng giúp cải thiện tình hình ATLĐ trong ngành xây dựng.

2.2 Biện pháp phòng ngừa TNLĐ

Để giảm thiểu rủi ro TNLĐ, các biện pháp phòng ngừa cần được thực hiện một cách đồng bộ và hiệu quả. Các biện pháp này bao gồm việc sử dụng thiết bị bảo hộ cá nhân, áp dụng công nghệ mới trong thi công, và tăng cường công tác đào tạo cho người lao động. Ngoài ra, việc xây dựng một văn hóa an toàn trong doanh nghiệp cũng rất quan trọng. Người lao động cần được khuyến khích tham gia vào các hoạt động an toàn và báo cáo kịp thời các vấn đề liên quan đến ATLĐ.

III. Nghiên cứu đề xuất các giải pháp quản lý an toàn lao động tại công trường xây dựng NMNĐ Vĩnh Tân 4

Dự án nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân 4 là một trong những công trình lớn có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp năng lượng cho quốc gia. Tuy nhiên, việc thi công dự án này cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro về ATLĐ. Các giải pháp quản lý an toàn lao động cần được áp dụng một cách chặt chẽ để bảo vệ sức khỏe và tính mạng của người lao động. Một số giải pháp đề xuất bao gồm việc xây dựng kế hoạch ATLĐ chi tiết, tổ chức các khóa đào tạo định kỳ cho người lao động và tăng cường công tác giám sát an toàn tại công trường.

3.1 Tổng quan về công trình NMNĐ Vĩnh Tân 4

Nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân 4 có quy mô lớn với công nghệ tiên tiến, đáp ứng nhu cầu sử dụng năng lượng ngày càng tăng. Tuy nhiên, trong quá trình thi công, cần chú trọng đến các yếu tố an toàn lao động để đảm bảo không xảy ra tai nạn. Việc xây dựng một môi trường làm việc an toàn không chỉ giúp bảo vệ người lao động mà còn nâng cao hiệu quả thi công và giảm thiểu chi phí do các sự cố gây ra.

3.2 Đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng công tác quản lý ATLĐ

Để nâng cao chất lượng công tác quản lý an toàn lao động tại công trường xây dựng NMNĐ Vĩnh Tân 4, cần thực hiện các giải pháp như: 1) Tăng cường công tác đào tạo và huấn luyện về ATLĐ cho người lao động; 2) Xây dựng quy trình kiểm tra và giám sát an toàn định kỳ; 3) Thực hiện các biện pháp phòng ngừa rủi ro hiệu quả như sử dụng thiết bị bảo hộ, cải thiện điều kiện làm việc. Những giải pháp này sẽ giúp giảm thiểu rủi ro và bảo vệ sức khỏe cho người lao động trong quá trình thi công.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển mạnh mẽ của ngành xây dựng và điện lực tại Việt Nam, công tác đảm bảo an toàn lao động (ATLD) trong thi công xây dựng các dự án công trình đặc biệt như nhà máy nhiệt điện ngày càng trở nên cấp thiết. Theo báo cáo của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, năm 2017 trên toàn quốc đã xảy ra khoảng 8.956 vụ tai nạn lao động, làm 928 người chết và 1.915 người bị thương nặng, trong đó có 2.727 nạn nhân là lao động nữ. Ngành xây dựng và ngành điện là hai lĩnh vực có tỷ lệ tai nạn lao động cao, với nhiều vụ tai nạn nghiêm trọng gây thiệt hại về người và tài sản.

Luận văn tập trung nghiên cứu công tác quản lý đảm bảo an toàn lao động trong thi công xây dựng dự án Nhà máy Nhiệt điện Vĩnh Tân 4, một công trình trọng điểm với quy mô lớn và công nghệ hiện đại. Mục tiêu nghiên cứu nhằm đề xuất các giải pháp quản lý phù hợp để nâng cao chất lượng công tác an toàn lao động, giảm thiểu rủi ro tai nạn, bảo vệ sức khỏe và tính mạng người lao động trong quá trình thi công. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào công tác quản lý an toàn lao động tại công trường xây dựng Nhà máy Nhiệt điện Vĩnh Tân 4 trong giai đoạn thi công từ năm 2016 đến 2018.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc góp phần hoàn thiện hệ thống quản lý an toàn lao động tại các dự án xây dựng công nghiệp nặng, đặc biệt là trong ngành điện, từ đó nâng cao hiệu quả sản xuất, giảm thiểu tai nạn lao động và đảm bảo phát triển bền vững cho ngành năng lượng quốc gia.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý an toàn lao động hiện đại, trong đó có:

• Lý thuyết quản lý rủi ro (Risk Management Theory): Tập trung vào việc nhận diện, đánh giá và kiểm soát các yếu tố nguy hiểm, yếu tố có hại trong môi trường lao động nhằm giảm thiểu tai nạn và sự cố.
• Mô hình hệ thống quản lý an toàn và sức khỏe nghề nghiệp (OHSAS 18001/ISO 45001): Áp dụng các nguyên tắc quản lý hệ thống để tổ chức, kiểm soát và cải tiến liên tục công tác an toàn lao động.
• Khái niệm về an toàn lao động và vệ sinh lao động: Bao gồm các biện pháp kỹ thuật, quản lý và tuyên truyền nhằm bảo vệ sức khỏe, tính mạng người lao động, ngăn ngừa tai nạn và bệnh nghề nghiệp.
• Các khái niệm chính: Tai nạn lao động, điều kiện lao động, biện pháp bảo hộ lao động, trách nhiệm của các chủ thể trong quản lý an toàn lao động.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa lý thuyết và thực tiễn, cụ thể:

• Nguồn dữ liệu: Thu thập số liệu từ các báo cáo tai nạn lao động của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), các tài liệu pháp luật liên quan, và khảo sát thực tế tại công trường xây dựng Nhà máy Nhiệt điện Vĩnh Tân 4.
• Phương pháp phân tích: Sử dụng phương pháp thống kê mô tả để phân tích số liệu tai nạn lao động, đánh giá thực trạng công tác quản lý an toàn lao động. Phân tích chuyên gia được áp dụng để đánh giá các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất giải pháp.
• Cỡ mẫu và chọn mẫu: Khảo sát trực tiếp người lao động và cán bộ quản lý tại công trường với số lượng khoảng vài trăm người, đảm bảo tính đại diện cho các nhóm công việc và cấp quản lý khác nhau.
• Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu được thực hiện trong giai đoạn 2016-2018, tập trung vào quá trình thi công và quản lý an toàn lao động tại dự án Nhà máy Nhiệt điện Vĩnh Tân 4.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tỷ lệ tai nạn lao động tại công trường xây dựng Nhà máy Nhiệt điện Vĩnh Tân 4 còn cao: Qua khảo sát và thống kê, tỷ lệ tai nạn lao động tại công trường chiếm khoảng 15% tổng số vụ tai nạn trong ngành điện giai đoạn 2016-2017, với nhiều vụ tai nạn nghiêm trọng gây thương tích nặng và tử vong.

2. Nguyên nhân chủ yếu do thiếu sót trong công tác quản lý và tuân thủ quy trình an toàn: Khoảng 60% các vụ tai nạn xảy ra do người lao động không tuân thủ các biện pháp bảo hộ cá nhân hoặc do nhà thầu chưa tổ chức huấn luyện, giám sát chặt chẽ. Ví dụ, nhiều trường hợp không sử dụng đồ bảo hộ lao động đúng quy định hoặc vi phạm quy trình thi công an toàn.

3. Cơ sở pháp lý và quy định về an toàn lao động đã được hoàn thiện nhưng chưa được thực hiện nghiêm túc: Mặc dù Luật An toàn, vệ sinh lao động năm 2015 và các thông tư hướng dẫn đã quy định rõ trách nhiệm của chủ đầu tư, nhà thầu và người lao động, nhưng việc thực thi còn nhiều hạn chế, dẫn đến nguy cơ tai nạn cao.

4. Công tác tuyên truyền, huấn luyện và kiểm tra an toàn lao động chưa đồng bộ: Chỉ khoảng 70% người lao động được huấn luyện an toàn định kỳ, trong khi đó công tác kiểm tra, giám sát thực hiện các biện pháp an toàn còn thiếu thường xuyên và chưa có hệ thống báo cáo, xử lý vi phạm hiệu quả.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của các phát hiện trên có thể giải thích do đặc thù công trình xây dựng nhà máy nhiệt điện với quy mô lớn, sử dụng nhiều thiết bị máy móc phức tạp, điều kiện thi công trên cao và trong môi trường có nhiều yếu tố nguy hiểm. So với các nghiên cứu trong ngành xây dựng và điện lực, kết quả này tương đồng với thực trạng chung về tai nạn lao động tại Việt Nam, nơi mà nhận thức và tuân thủ quy định an toàn lao động còn hạn chế.

Việc chưa thực hiện nghiêm các quy định pháp luật về an toàn lao động dẫn đến nguy cơ tai nạn cao, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng người lao động, đồng thời gây thiệt hại về kinh tế và uy tín cho các nhà thầu và chủ đầu tư. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bố các nguyên nhân tai nạn và bảng thống kê tỷ lệ huấn luyện, sử dụng bảo hộ lao động để minh họa rõ hơn.

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng việc tăng cường công tác quản lý, giám sát và nâng cao nhận thức người lao động là yếu tố then chốt để giảm thiểu tai nạn lao động tại các công trường xây dựng nhà máy nhiệt điện.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường công tác huấn luyện và tuyên truyền an toàn lao động: Định kỳ tổ chức các khóa đào tạo, huấn luyện chuyên sâu về an toàn lao động cho toàn bộ người lao động và cán bộ quản lý, đảm bảo 100% người lao động được huấn luyện trước khi vào công trường. Chủ thể thực hiện: Nhà thầu thi công, phối hợp với chủ đầu tư. Thời gian: Triển khai ngay và duy trì liên tục trong suốt quá trình thi công.

2. Xây dựng và thực hiện nghiêm ngặt quy trình, biện pháp an toàn lao động: Thiết lập các quy trình làm việc an toàn, biện pháp kỹ thuật cụ thể cho từng công đoạn thi công, đặc biệt là các công việc có nguy cơ cao như thi công trên cao, vận hành thiết bị nâng. Chủ thể thực hiện: Nhà thầu chính và các nhà thầu phụ. Thời gian: Hoàn thiện trước khi thi công và cập nhật thường xuyên.

3. Tăng cường giám sát, kiểm tra và xử lý vi phạm: Thành lập bộ phận quản lý an toàn lao động chuyên trách, thực hiện kiểm tra định kỳ và đột xuất, xử lý nghiêm các vi phạm về an toàn lao động. Chủ thể thực hiện: Chủ đầu tư phối hợp với nhà thầu. Thời gian: Triển khai ngay và duy trì liên tục.

4. Trang bị đầy đủ và kiểm soát việc sử dụng phương tiện bảo hộ cá nhân: Đảm bảo cung cấp đầy đủ đồ bảo hộ lao động đạt chuẩn cho người lao động và kiểm soát việc sử dụng đúng quy định. Chủ thể thực hiện: Nhà thầu thi công. Thời gian: Triển khai ngay từ đầu dự án.

5. Phát triển hệ thống báo cáo và phân tích tai nạn lao động: Xây dựng hệ thống quản lý dữ liệu tai nạn lao động, phân tích nguyên nhân và đề xuất biện pháp phòng ngừa kịp thời. Chủ thể thực hiện: Chủ đầu tư và nhà thầu phối hợp với cơ quan quản lý nhà nước. Thời gian: Thiết lập trong vòng 6 tháng đầu năm nghiên cứu.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Chủ đầu tư các dự án xây dựng công nghiệp nặng: Nghiên cứu giúp hiểu rõ hơn về các yếu tố rủi ro và giải pháp quản lý an toàn lao động, từ đó nâng cao hiệu quả giám sát và quản lý dự án.

2. Nhà thầu thi công xây dựng: Áp dụng các giải pháp quản lý an toàn lao động phù hợp, cải thiện quy trình làm việc và nâng cao nhận thức người lao động nhằm giảm thiểu tai nạn.

3. Cơ quan quản lý nhà nước về lao động và xây dựng: Sử dụng kết quả nghiên cứu để hoàn thiện chính sách, quy định và hướng dẫn thực hiện công tác an toàn lao động trong ngành xây dựng và điện lực.

4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành quản lý xây dựng, an toàn lao động: Tham khảo để phát triển các nghiên cứu tiếp theo, nâng cao kiến thức chuyên môn và thực tiễn trong lĩnh vực an toàn lao động.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao công tác an toàn lao động trong xây dựng nhà máy nhiệt điện lại quan trọng?
   An toàn lao động giúp ngăn ngừa tai nạn, bảo vệ sức khỏe người lao động và đảm bảo tiến độ, chất lượng công trình. Các dự án nhà máy nhiệt điện có nhiều rủi ro do quy mô lớn, thiết bị phức tạp và điều kiện thi công khắc nghiệt.

2. Nguyên nhân chính gây tai nạn lao động tại công trường là gì?
   Nguyên nhân chủ yếu là do thiếu sót trong quản lý, người lao động không tuân thủ quy trình an toàn, thiếu huấn luyện và sử dụng không đúng phương tiện bảo hộ cá nhân.

3. Luật pháp Việt Nam quy định thế nào về an toàn lao động trong xây dựng?
   Luật An toàn, vệ sinh lao động năm 2015 và Thông tư 04/2017/TT-BXD quy định rõ trách nhiệm của chủ đầu tư, nhà thầu và người lao động trong công tác quản lý an toàn lao động, bao gồm lập kế hoạch, huấn luyện, giám sát và xử lý vi phạm.

4. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả công tác quản lý an toàn lao động?
   Cần tăng cường huấn luyện, xây dựng quy trình làm việc an toàn, giám sát chặt chẽ, xử lý nghiêm vi phạm và trang bị đầy đủ phương tiện bảo hộ cho người lao động.

5. Các giải pháp đề xuất có thể áp dụng cho các dự án khác không?
   Các giải pháp mang tính tổng quát và có thể điều chỉnh phù hợp với đặc thù từng dự án xây dựng công nghiệp nặng, đặc biệt là các công trình có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao động.

Kết luận

• Luận văn đã phân tích chi tiết thực trạng công tác quản lý an toàn lao động tại công trường xây dựng Nhà máy Nhiệt điện Vĩnh Tân 4, chỉ ra các tồn tại và nguyên nhân chính gây tai nạn lao động.
• Đề xuất các giải pháp quản lý toàn diện, bao gồm huấn luyện, xây dựng quy trình, giám sát và trang bị bảo hộ nhằm nâng cao chất lượng công tác an toàn lao động.
• Nghiên cứu góp phần hoàn thiện hệ thống quản lý an toàn lao động trong ngành xây dựng và điện lực, hỗ trợ giảm thiểu tai nạn lao động và nâng cao hiệu quả sản xuất.
• Các bước tiếp theo bao gồm triển khai áp dụng các giải pháp đề xuất, theo dõi đánh giá hiệu quả và điều chỉnh phù hợp với thực tế công trường.
• Kêu gọi các chủ thể liên quan tăng cường phối hợp, nâng cao nhận thức và trách nhiệm trong công tác đảm bảo an toàn lao động để bảo vệ người lao động và phát triển bền vững ngành năng lượng quốc gia.