I. Mở đầu
Chính sách ngoại giao nước lớn của Trung Quốc dưới thời Tập Cận Bình được hình thành trong bối cảnh địa chính trị toàn cầu đang chuyển biến mạnh mẽ từ cấu trúc đơn cực sang đa cực. Sự trỗi dậy của Trung Quốc không chỉ là một hiện tượng kinh tế mà còn là một chính sách ngoại giao chiến lược nhằm khẳng định vị thế của mình trên trường quốc tế. Tập Cận Bình đã điều chỉnh chính sách ngoại giao từ ‘giấu mình chờ thời’ sang ‘tham gia tích cực’, khẳng định vai trò của Trung Quốc trong các vấn đề toàn cầu. Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng một chính sách ngoại giao cường quốc với những đặc điểm riêng, phản ánh các thuộc tính và phong cách độc đáo của Trung Quốc trong quan hệ quốc tế. Trong bối cảnh này, việc nghiên cứu quan hệ quốc tế và chiến lược ngoại giao của Trung Quốc trở nên cần thiết để hiểu rõ hơn về cách thức mà nước này tương tác với các quốc gia khác, đặc biệt là trong các vấn đề liên quan đến an ninh quốc gia và kinh tế toàn cầu.
II. Cơ sở hình thành chính sách ngoại giao nước lớn
Chính sách đối ngoại của Trung Quốc dưới thời Tập Cận Bình chịu ảnh hưởng từ nhiều nhân tố bên ngoài và bên trong. Tình hình thế giới diễn biến nhanh chóng, phức tạp, với sự cạnh tranh ngày càng tăng giữa các cường quốc, đặc biệt là trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Sự gia tăng sức mạnh quân sự và kinh tế của Trung Quốc đã thúc đẩy nước này thực hiện chính sách đối tác chiến lược với các nước láng giềng, đồng thời cũng tạo ra những thách thức trong quan hệ với các cường quốc khác như Mỹ. Tập Cận Bình đã nhấn mạnh rằng chính sách ngoại giao cần phải phục vụ cho mục tiêu xây dựng một Trung Quốc thịnh vượng, đồng thời nâng cao vị thế của nước này trong cộng đồng quốc tế. Chính sách này không chỉ phản ánh sự thay đổi trong chiến lược ngoại giao mà còn là một phần quan trọng trong việc hiện thực hóa ‘Giấc mộng Trung Hoa’. Việc triển khai các biện pháp ngoại giao cũng như hợp tác quốc tế trong các vấn đề toàn cầu như biến đổi khí hậu và phòng chống dịch bệnh đã cho thấy sự chủ động của Trung Quốc trong việc tham gia vào các vấn đề chung của thế giới.
III. Nội dung và biện pháp của chính sách ngoại giao nước lớn
Chính sách ngoại giao nước lớn của Trung Quốc dưới thời Tập Cận Bình bao gồm nhiều nội dung chủ yếu như: xây dựng mối quan hệ đối tác toàn cầu, thúc đẩy hợp tác đa phương và tăng cường quan hệ với các nước láng giềng. Trung Quốc đã triển khai nhiều biện pháp cụ thể nhằm hiện thực hóa chính sách này, trong đó có việc khởi xướng Sáng kiến Vành đai và Con đường. Chính sách này nhằm tăng cường kết nối thương mại và đầu tư giữa Trung Quốc và các nước khác, đặc biệt là các nước đang phát triển. Tập Cận Bình đã khẳng định rằng Trung Quốc sẽ tiếp tục theo đuổi một chính sách ngoại giao cường quốc, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình và ổn định trong khu vực. Tuy nhiên, chính sách này cũng gặp phải nhiều thách thức, đặc biệt là trong bối cảnh căng thẳng thương mại với Mỹ và các tranh chấp lãnh thổ trong khu vực. Sự điều chỉnh trong chính sách ngoại giao này không chỉ ảnh hưởng đến quan hệ của Trung Quốc với các nước khác mà còn tác động đến an ninh quốc gia và lợi ích chiến lược của nước này.
IV. Đánh giá tác động của chính sách ngoại giao nước lớn
Chính sách ngoại giao nước lớn của Trung Quốc dưới thời Tập Cận Bình đã có những tác động sâu sắc đến quan hệ quốc tế, đặc biệt là trong khu vực Đông Nam Á. Tác động tích cực bao gồm việc tăng cường hợp tác kinh tế và thương mại giữa Trung Quốc và các nước trong khu vực, mở ra cơ hội phát triển cho nhiều quốc gia. Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng tồn tại những tác động tiêu cực, như sự gia tăng căng thẳng trong các tranh chấp lãnh thổ, đặc biệt là ở Biển Đông. Sự hiện diện quân sự của Trung Quốc trong khu vực đã làm gia tăng lo ngại về an ninh cho các quốc gia láng giềng. Đối với Việt Nam, chính sách ngoại giao của Trung Quốc vừa mang lại cơ hội hợp tác, vừa đặt ra thách thức lớn trong việc bảo vệ chủ quyền lãnh thổ. Đánh giá một cách toàn diện về chính sách này là cần thiết để hiểu rõ hơn về những tác động mà nó gây ra cho Việt Nam và khu vực, từ đó đưa ra những giải pháp phù hợp nhằm nâng cao vị thế và uy tín của Việt Nam trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay.