Tác động của chính sách ngoại giao láng giềng dưới thời Tập Cận Bình đến quan hệ Việt-Trung (2012-2022)

LỜI CAM ĐOAN

1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI

2. MỤC TIÊU VÀ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU

3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU

4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

5. LỊCH SỬ NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ

6. CƠ SỞ CỦA SỰ ĐIỀU CHỈNH CHÍNH SÁCH NGOẠI GIAO LÁNG GIỀNG CỦA TRUNG QUỐC

6.1. Chủ nghĩa hiện thực (Realism)

6.2. Thuyết liên kết khu vực (Regional Integration Theory)

6.3. Thuyết cân bằng quyền lực (Balance of Power Theory)

6.4. Chủ nghĩa xét lại (Revisionism)

6.5. Thuyết ảnh hưởng văn hóa (Cultural Diplomacy Theory)

7. CHÍNH SÁCH NGOẠI GIAO LÁNG GIỀNG CỦA TRUNG QUỐC TRƯỚC NĂM 2012

7.1. Chính sách ngoại giao hòa bình và hợp tác. Mở rộng hợp tác kinh tế

7.2. Quản lý các tranh chấp lãnh thổ

7.3. Sức mạnh mềm và hợp tác an ninh

8. NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN SỰ ĐIỀU CHỈNH

8.1. Sự gia tăng quyền lực và tham vọng của Trung Quốc

8.2. Các tranh chấp lãnh thổ và biển Đông

8.3. Chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ

8.4. Sự phát triển kinh tế và chính trị của các nước láng giềng

9. QUÁ TRÌNH ĐIỀU CHỈNH CHÍNH SÁCH NGOẠI GIAO LÁNG GIỀNG CỦA TRUNG QUỐC

9.1. Tăng cường sự hiện diện và ảnh hưởng trong khu vực

9.2. Bảo vệ lợi ích an ninh và lãnh thổ. Xây dựng quan hệ ngoại giao ổn định và hợp tác. Mở rộng ảnh hưởng văn hóa

10. NỘI DUNG ĐIỀU CHỈNH

10.1. Chính sách hòa bình phát triển

10.2. Chính sách "sáng kiến vành đai và con đường"

10.3. Quan hệ đa dạng với các nước láng giềng. Xử lý các tranh chấp lãnh thổ và biển Đông. Hợp tác trong các Tổ chức Quốc Tế và Vùng Lãnh Thổ

10.4. Tăng cường quân sự ở Biển Đông và Biển Hoa Đông

10.5. Chiến lược "Vành đai và Con đường" (Belt and Road Initiative - BRI)

10.6. Quan hệ thương mại và đầu tư

10.7. Tăng cường hoạt động tình báo và quân sự

10.8. Mở rộng ảnh hưởng kinh tế

10.9. Xây dựng mối quan hệ chính trị ổn định

10.10. Kiểm soát tranh chấp lãnh thổ

10.11. Tăng cường quan hệ đối tác và đồng minh

10.12. Xây dựng hình ảnh tích cực

11. NHỮNG TÁC ĐỘNG ĐẾN VIỆT NAM VÀ TRIỂN VỌNG QUAN HỆ TRUNG – VIỆT

11.1. TÁC ĐỘNG KINH TẾ VÀ THƯƠNG MẠI

11.1.1. Thương mại hai chiều

11.1.2. Cung ứng và chuỗi giá trị. Kích thích và thúc đẩy các ngành công nghiệp Việt Nam

11.2. TÁC ĐỘNG ĐẦU TƯ VÀ HỢP TÁC KINH TẾ

11.2.1. Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI)

11.2.2. Hợp tác kinh tế vùng và cụm kinh tế

11.2.3. Phát triển ngành công nghiệp

11.2.4. Hợp tác trong lĩnh vực phát triển khu vực

11.3. TÁC ĐỘNG AN NINH VÀ QUỐC PHÒNG

11.3.1. Biên giới và lãnh thổ

11.3.2. Quân sự và hợp tác an ninh

11.3.3. Hòa bình và ổn định khu vực. Hợp tác đối ngoại

11.4. TRIỂN VỌNG QUAN HỆ TRUNG – VIỆT

11.4.1. Trong vấn đề Biển Đông

11.4.2. Hợp tác kinh tế

11.4.3. Tổ chức khu vực và quốc tế

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Chính sách ngoại giao láng giềng của Trung Quốc dưới thời Tập Cận Bình

Dưới sự lãnh đạo của Tập Cận Bình, chính sách ngoại giao láng giềng của Trung Quốc đã trải qua những điều chỉnh đáng kể từ năm 2012 đến 2022. Chính sách đối ngoại này tập trung vào việc tăng cường ảnh hưởng khu vực, thông qua các sáng kiến như 'Vành đai và Con đường' (BRI). Mục tiêu chính là củng cố quan hệ quốc tế với các nước láng giềng, đặc biệt là Việt Nam và Trung Quốc, thông qua hợp tác quốc tế và quan hệ kinh tế. Tuy nhiên, sự gia tăng quyền lực của Trung Quốc cũng đi kèm với những thách thức, đặc biệt là trong việc giải quyết các tranh chấp lãnh thổ và an ninh khu vực.

1.1. Chiến lược ngoại giao và mục tiêu

Chiến lược ngoại giao của Trung Quốc dưới thời Tập Cận Bình nhằm mục tiêu tăng cường ảnh hưởng trong khu vực Đông Nam Á. Các sáng kiến như BRI không chỉ thúc đẩy quan hệ kinh tế mà còn củng cố quan hệ chính trị và văn hóa với các nước láng giềng. Trung Quốc cũng chú trọng vào việc xây dựng quan hệ đối tác ổn định, đặc biệt là với Việt Nam, thông qua các thỏa thuận thương mại và đầu tư. Tuy nhiên, sự gia tăng ảnh hưởng này cũng dẫn đến những căng thẳng, đặc biệt là trong vấn đề Biển Đông.

1.2. Công cụ và phương thức triển khai

Trung Quốc sử dụng nhiều công cụ để triển khai chính sách ngoại giao láng giềng, bao gồm hợp tác kinh tế, đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), và các hoạt động quân sự hóa tại Biển Đông. Các dự án BRI đã thu hút sự tham gia của nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam, thông qua việc xây dựng cơ sở hạ tầng và tăng cường quan hệ thương mại. Tuy nhiên, việc Trung Quốc gia tăng hoạt động quân sự tại Biển Đông đã gây ra những lo ngại về an ninh khu vực, đặc biệt là đối với Việt Nam.

II. Tác động của chính sách ngoại giao láng giềng đến quan hệ Việt Trung

Chính sách ngoại giao láng giềng của Trung Quốc dưới thời Tập Cận Bình đã có những tác động đa chiều đến quan hệ Việt-Trung từ năm 2012 đến 2022. Trong lĩnh vực kinh tế, các dự án BRI và FDI đã thúc đẩy quan hệ thương mại giữa hai nước. Tuy nhiên, sự phụ thuộc kinh tế vào Trung Quốc cũng đặt ra những rủi ro cho Việt Nam. Trong lĩnh vực an ninh, việc Trung Quốc gia tăng hoạt động quân sự tại Biển Đông đã gây ra những căng thẳng, đe dọa an ninh biển đảo của Việt Nam.

2.1. Tác động kinh tế và thương mại

Quan hệ kinh tế giữa Việt Nam và Trung Quốc đã được thúc đẩy mạnh mẽ thông qua các dự án BRI và FDI. Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam, đóng góp đáng kể vào sự phát triển kinh tế của cả hai nước. Tuy nhiên, sự phụ thuộc kinh tế vào Trung Quốc cũng khiến Việt Nam dễ bị ảnh hưởng bởi các biện pháp phi thương mại của Trung Quốc, gây rủi ro cho quan hệ thương mại song phương.

2.2. Tác động an ninh và quốc phòng

Việc Trung Quốc gia tăng hoạt động quân sự tại Biển Đông đã gây ra những căng thẳng đáng kể trong quan hệ Việt-Trung. Các hoạt động như bồi đắp đảo nhân tạo và tập trận quân sự đã đe dọa an ninh biển đảo của Việt Nam. Ngoài ra, việc Trung Quốc liên tục xâm phạm lãnh thổ Việt Nam cũng làm suy yếu an ninh biên giới và gây ra những lo ngại về an ninh khu vực.

III. Triển vọng quan hệ Việt Trung trong tương lai

Trong bối cảnh chính sách ngoại giao láng giềng của Trung Quốc tiếp tục phát triển, quan hệ Việt-Trung sẽ phải đối mặt với cả cơ hội và thách thức. Việc duy trì hợp tác kinh tế và quan hệ thương mại sẽ là yếu tố quan trọng để thúc đẩy sự phát triển của cả hai nước. Tuy nhiên, Việt Nam cần có chiến lược rõ ràng để đối phó với những thách thức về an ninh và chủ quyền lãnh thổ, đặc biệt là trong vấn đề Biển Đông.

3.1. Cơ hội hợp tác kinh tế

Quan hệ kinh tế giữa Việt Nam và Trung Quốc vẫn có nhiều tiềm năng phát triển, đặc biệt là trong các lĩnh vực như thương mại, đầu tư, và phát triển cơ sở hạ tầng. Các dự án BRI có thể tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy hợp tác kinh tế giữa hai nước. Tuy nhiên, Việt Nam cần đảm bảo sự cân bằng trong quan hệ kinh tế để tránh sự phụ thuộc quá mức vào Trung Quốc.

3.2. Thách thức an ninh và chủ quyền

Những thách thức về an ninh và chủ quyền lãnh thổ sẽ tiếp tục là vấn đề nổi cộm trong quan hệ Việt-Trung. Việt Nam cần tăng cường quan hệ đối tác với các nước khác trong khu vực và quốc tế để đối phó với những thách thức từ Trung Quốc. Đồng thời, Việt Nam cần duy trì sự cảnh giác và có chiến lược rõ ràng để bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và an ninh biển đảo.

Tác động của chính sách ngoại giao láng giềng thời Tập Cận Bình đến quan hệ Việt-Trung (2012-2022)