NHẬN THỨC CỦA HỌC SINH LỚP 10 VỀ VIỆC GIẢNG DẠY NỘI DUNG VĂN HÓA TRONG SÁCH GIÁO KHOA TIẾNG ANH: MỘT NGHIÊN CỨU KHÁM PHÁ TẠI HÀ NỘI

• Tác giả: Trịnh Mai Anh
• Người hướng dẫn: Dr. Phạm Lan Anh
• Trường học: Vietnam National University, Hanoi University Of Languages And International Studies
• Chuyên ngành: English Teaching Methodology
• Đề tài: 10th-Grade Students’ Perceptions Of The Teaching Of Cultural Contents In Their English Textbook: An Exploratory Study At A High School In Hanoi
• Loại tài liệu: Thesis
• Năm xuất bản: 2024
• Địa điểm: Hà Nội

• DECLARATION
• ACKNOWLEDGMENTS
• ABSTRACT
• TABLE OF CONTENT
• LIST OF TABLES
• LIST OF FIGURES
• LIST OF ABBREVIATIONS
• 1. CHAPTER 1: Rationale of the study
• 1.1. Aim, objectives, and research questions
• 1.2. Scope of the study
• 1.3. Design of the study
• 1.4. Significance of the study
• 1.5. Outline of the study
• 2. CHAPTER 2: LITERATURE REVIEW
• 2.1. Definition of Perception
• 2.2. Types of Perception
• 2.3. Definitions of textbook
• 2.4. Language and Culture
• 2.5. The relationship between Language and Culture
• 2.6. Cultural and intercultural components in textbooks
• 2.7. Techniques to teach cultural content
• 2.8. Justifications for the teaching of cultural contents
• 2.9. Related studies and research gaps
• 2.10. Studies about the representation of cultural content in English textbooks
• 2.11. Studies about students’ perceptions of cultural instruction
• 2.12. Subjects of the study
• 2.13. English 10 textbook - Global Success
• 2.14. Sampling and Participants
• 2.15. Textbook analytical framework
• 2.16. Semi-structured interview
• 4. CHAPTER 4: FINDINGS AND DISCUSSION
• 4.1. Justifications for including varied categories and types of culture
• 4.2. Justifications regarding the effective ways of presenting and teaching cultural content in classes
• 4.3. Integration of quantitative and qualitative data
• 4.4. Students’ perceptions regarding the representation of cultural content in the textbook
• 4.5. Students’ perceptions regarding the appropriate pedagogical techniques for introducing cultural content
• 4.6. Representation of cultural categories in the textbook
• 4.7. Representation of cultural types in the textbook
• 4.8. Suitable techniques for culture instruction
• 4.9. Summary of the findings
• 4.10. Question 1: To what extent are categories and types of culture integrated into English 10 - Global Success textbook?
• 4.11. Question 2: What are the 10th-grade students’ perceptions of cultural content in the textbook?
• 4.12. Question 3: What are the 10th-grade students’ perceptions of suitable techniques for culture instruction in the textbook?
• 4.13. Implications of the study
• 4.14. Limitations and suggestions for future studies
• XVI

I. Tổng quan về nhận thức văn hóa của học sinh lớp 10 hiện nay

Nghiên cứu về nhận thức văn hóa trong bối cảnh học tiếng Anh không chỉ dừng lại ở việc nắm vững ngữ pháp và từ vựng. Nó mở rộng ra việc hiểu biết và trân trọng các giá trị, phong tục tập quán của các quốc gia nói tiếng Anh, cũng như khả năng chia sẻ và giới thiệu văn hóa Việt Nam ra thế giới. Theo Chương trình Giáo dục Phổ thông môn Tiếng Anh năm 2018 của Bộ Giáo dục và Đào tạo, học sinh cần phát triển thái độ tích cực đối với các quốc gia, con người và văn hóa khác nhau. Điều này giúp các em yêu quý và tôn trọng tiếng mẹ đẻ và văn hóa dân tộc. Tuy nhiên, nhiều học sinh dù giỏi ngữ pháp lại gặp khó khăn trong việc hiểu người bản xứ hoặc diễn đạt về văn hóa Việt Nam. Điều này cho thấy việc giảng dạy ngữ pháp đơn thuần là chưa đủ. Các tài liệu học tập, đặc biệt là sách giáo khoa, đóng vai trò quan trọng trong việc truyền tải các giá trị văn hóa. Sách giáo khoa có thể truyền tải các chuẩn mực văn hóa một cách rõ ràng hoặc ngầm định, tạo nên một “chương trình ẩn” ảnh hưởng đến nhận thức của học sinh. Việc đánh giá mức độ phân bổ nội dung văn hóa trong sách giáo khoa tiếng Anh lớp 10, sử dụng tại Việt Nam, là rất quan trọng.

1.1. Tầm quan trọng của giáo dục văn hóa trong môn Tiếng Anh

Việc tích hợp yếu tố văn hóa vào chương trình giảng dạy tiếng Anh không chỉ giúp học sinh hiểu sâu hơn về ngôn ngữ, mà còn mở rộng hiểu biết văn hóa và sự đồng cảm giữa các nền văn hóa khác nhau. Theo Duranti (1997), ngôn ngữ là 'người vận chuyển' văn hóa, giúp con người khám phá, chia sẻ và đóng góp vào sự phát triển văn hóa. Việc bỏ qua khía cạnh văn hóa có thể dẫn đến những hiểu lầm và khó khăn trong giao tiếp thực tế.

1.2. Vai trò của sách giáo khoa tiếng Anh lớp 10 trong truyền tải văn hóa

Sách giáo khoa không chỉ cung cấp kiến thức ngôn ngữ mà còn là phương tiện truyền tải các giá trị văn hóa, phong tục tập quán của các quốc gia khác nhau. Cunningsworth (1995) gọi đây là “chương trình ẩn”, nơi các chuẩn mực văn hóa được truyền tải một cách ngầm định hoặc rõ ràng. Do đó, việc phân tích và đánh giá nội dung văn hóa trong sách giáo khoa là vô cùng quan trọng để đảm bảo sự cân bằng và phù hợp.

II. Thách thức trong nhận thức về nội dung văn hóa môn tiếng Anh

Mặc dù chương trình tiếng Anh hiện nay chú trọng đến việc phát triển năng lực văn hóa cho học sinh, vẫn còn nhiều thách thức trong việc truyền tải và tiếp thu nội dung văn hóa. Học sinh có thể gặp khó khăn trong việc liên hệ kiến thức văn hóa với thực tế cuộc sống, hoặc cảm thấy nội dung văn hóa trong sách giáo khoa xa lạ, khó hiểu. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng, học sinh Việt Nam có xu hướng tập trung vào ngữ pháp và từ vựng hơn là tìm hiểu về văn hóa. Bên cạnh đó, phương pháp giảng dạy của giáo viên cũng đóng vai trò quan trọng. Nếu giáo viên chỉ tập trung vào việc truyền đạt kiến thức mà không tạo ra các hoạt động tương tác, thảo luận, học sinh sẽ khó có thể tiếp thu và ghi nhớ kiến thức văn hóa một cách hiệu quả. Việc thiếu tài liệu tham khảo và nguồn thông tin về văn hóa cũng là một trong những nguyên nhân khiến học sinh gặp khó khăn trong việc mở rộng hiểu biết văn hóa.

2.1. Sự khác biệt giữa văn hóa Việt Nam và văn hóa nước ngoài

Sự khác biệt về giá trị, phong tục tập quán và lối sống giữa văn hóa Việt Nam và văn hóa nước ngoài có thể gây ra những khó khăn cho học sinh trong việc tiếp thu nội dung văn hóa trong sách giáo khoa. Học sinh cần được trang bị kiến thức và kỹ năng để nhận biết, so sánh và đối chiếu các nền văn hóa khác nhau, từ đó tránh được những hiểu lầm và xung đột văn hóa.

2.2. Thiếu hụt tài liệu và phương pháp giảng dạy văn hóa hiệu quả

Việc thiếu tài liệu tham khảo và nguồn thông tin về văn hóa, cùng với phương pháp giảng dạy văn hóa chưa thực sự hiệu quả, là những thách thức lớn đối với việc nâng cao nhận thức văn hóa cho học sinh. Giáo viên cần được trang bị các phương pháp giảng dạy sáng tạo, sử dụng các công cụ hỗ trợ trực quan, và tạo ra các hoạt động tương tác để giúp học sinh tiếp thu kiến thức văn hóa một cách dễ dàng và hứng thú.

2.3. Hạn chế về thời gian và chương trình giáo dục văn hóa

Thời lượng dành cho việc giáo dục văn hóa trong chương trình tiếng Anh còn hạn chế. Điều này ảnh hưởng đến khả năng tiếp thu và hiểu biết văn hóa của học sinh. Việc tích hợp nội dung văn hóa vào các hoạt động khác trong môn học hoặc tổ chức các hoạt động ngoại khóa về văn hóa có thể giúp học sinh mở rộng kiến thức và nhận thức văn hóa.

III. Khảo sát nhận thức về nội dung văn hóa trong sách tiếng Anh

Để đánh giá nhận thức của học sinh về nội dung văn hóa trong sách giáo khoa tiếng Anh, một cuộc khảo sát nhận thức học sinh đã được thực hiện tại một trường THPT ở Hà Nội. Cuộc khảo sát sử dụng phương pháp hỗn hợp, kết hợp giữa khảo sát định lượng và phỏng vấn định tính. Kết quả khảo sát cho thấy học sinh có thái độ của học sinh đối với nội dung văn hóa khá tích cực đối với việc học nội dung văn hóa, đồng thời mong muốn sách giáo khoa cung cấp nhiều thông tin hơn về văn hóa Việt Nam. Tuy nhiên, một số học sinh cũng gặp khó khăn trong việc hiểu và liên hệ kiến thức văn hóa với thực tế cuộc sống. Việc phân tích kết quả khảo sát giúp các nhà nghiên cứu và giáo viên hiểu rõ hơn về quan điểm của học sinh đối với giáo dục văn hóa và có những điều chỉnh phù hợp trong phương pháp giảng dạy.

3.1. Phương pháp khảo sát nhận thức được sử dụng

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp (mixed method) để thu thập và phân tích dữ liệu. Giai đoạn đầu là khảo sát định lượng bằng bảng hỏi để thu thập thông tin tổng quan về nhận thức của học sinh. Giai đoạn sau là phỏng vấn sâu định tính để hiểu rõ hơn về lý do đằng sau những nhận thức đó.

3.2. Kết quả khảo sát nhận thức sơ bộ về nội dung văn hóa

Kết quả khảo sát cho thấy học sinh có thái độ tích cực với việc học văn hóa. Các em nhận thức được tầm quan trọng của việc hiểu biết văn hóa trong việc học tiếng Anh. Tuy nhiên, một số học sinh cảm thấy nội dung văn hóa trong sách giáo khoa còn khô khan và thiếu tính thực tế.

3.3. Phân tích sâu hơn về quan điểm của học sinh

Phỏng vấn sâu giúp làm rõ những quan điểm của học sinh về các khía cạnh khác nhau của giáo dục văn hóa. Kết quả cho thấy học sinh mong muốn được học về văn hóa Việt Nam nhiều hơn, cũng như các hoạt động tương tác, thảo luận để hiểu rõ hơn về các nền văn hóa khác.

IV. Đánh giá mức độ phù hợp của nội dung văn hóa trong sách

Để đánh giá mức độ phù hợp của nội dung văn hóa trong sách giáo khoa tiếng Anh lớp 10, cần phân tích nội dung sách dựa trên các tiêu chí cụ thể. Các tiêu chí này bao gồm tính chính xác, tính đa dạng, tính đại diện và tính phù hợp với trình độ của học sinh. Bên cạnh đó, cũng cần xem xét vai trò của giáo viên trong việc truyền tải văn hóa và tạo điều kiện cho học sinh tham gia các hoạt động khám phá văn hóa. Kết quả đánh giá sẽ giúp xác định những điểm mạnh và điểm yếu của sách giáo khoa, từ đó đề xuất các giải pháp cải thiện nội dung văn hóa để phù hợp hơn với nhu cầu và nhận thức của học sinh. Việc so sánh nội dung văn hóa giữa các bộ sách giáo khoa khác nhau cũng là một cách để đánh giá mức độ phù hợp và tìm ra những phương pháp tiếp cận hiệu quả hơn.

4.1. Tiêu chí đánh giá sách giáo khoa tiếng Anh về nội dung văn hóa

Các tiêu chí đánh giá sách giáo khoa bao gồm tính chính xác của thông tin văn hóa, tính đa dạng của các nền văn hóa được giới thiệu, tính đại diện cho các giá trị văn hóa khác nhau và tính phù hợp với trình độ và nhận thức của học sinh. Việc đánh giá cần dựa trên cả quan điểm của các chuyên gia và quan điểm của học sinh.

4.2. Phân tích vai trò của giáo viên trong việc truyền tải văn hóa

Vai trò của giáo viên không chỉ là truyền đạt kiến thức mà còn là tạo động lực và hướng dẫn học sinh khám phá nội dung văn hóa. Giáo viên cần sử dụng các phương pháp giảng dạy sáng tạo, tạo ra các hoạt động tương tác và khuyến khích học sinh chia sẻ quan điểm cá nhân.

4.3. So sánh nội dung văn hóa giữa các bộ sách giáo khoa

Việc so sánh nội dung văn hóa giữa các bộ sách giáo khoa khác nhau giúp tìm ra những phương pháp tiếp cận hiệu quả hơn và xác định những điểm mạnh, điểm yếu của từng bộ sách giáo khoa. Kết quả so sánh có thể được sử dụng để cải thiện nội dung văn hóa trong các bộ sách giáo khoa hiện tại.

V. Giải pháp nâng cao nhận thức của học sinh về văn hóa

Để nâng cao nhận thức văn hóa cho học sinh, cần có sự phối hợp giữa nhà trường, giáo viên, gia đình và xã hội. Nhà trường cần xây dựng chương trình giáo dục văn hóa bài bản, tích hợp nội dung văn hóa vào các môn học khác nhau. Giáo viên cần áp dụng các phương pháp giảng dạy sáng tạo, sử dụng các công cụ hỗ trợ trực quan và tạo ra các hoạt động tương tác. Gia đình cần khuyến khích học sinh tìm hiểu về văn hóa thông qua sách báo, phim ảnh và các hoạt động ngoại khóa. Xã hội cần tạo ra môi trường khuyến khích sự đa dạng văn hóa và tôn trọng các giá trị văn hóa khác nhau. Việc phát triển năng lực văn hóa cho học sinh là một quá trình lâu dài và liên tục, đòi hỏi sự nỗ lực của tất cả các bên liên quan. Để đạt được hiệu quả cần phát triển năng lực văn hóa cho học sinh thông qua việc tạo các hoạt động trải nghiệm đa dạng.

5.1. Xây dựng chương trình giáo dục văn hóa toàn diện

Chương trình giáo dục văn hóa cần được thiết kế một cách bài bản, bao gồm các kiến thức, kỹ năng và thái độ cần thiết để học sinh hiểu biết văn hóa, tôn trọng sự đa dạng văn hóa và có khả năng giao tiếp và hợp tác hiệu quả trong môi trường đa văn hóa.

5.2. Áp dụng phương pháp giảng dạy văn hóa sáng tạo

Phương pháp giảng dạy văn hóa cần được đổi mới để phù hợp với nhận thức và sở thích của học sinh. Giáo viên có thể sử dụng các trò chơi, phim ảnh, âm nhạc, các câu chuyện và các hoạt động thực tế để giúp học sinh tiếp thu kiến thức văn hóa một cách dễ dàng và hứng thú.

5.3. Tăng cường sự tham gia của gia đình và xã hội

Gia đình và xã hội đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra môi trường khuyến khích sự phát triển năng lực văn hóa cho học sinh. Gia đình có thể khuyến khích học sinh tham gia các hoạt động văn hóa, đọc sách báo về văn hóa và xem phim ảnh về văn hóa. Xã hội cần tạo ra các sân chơi, các hoạt động giao lưu văn hóa và tôn trọng sự đa dạng văn hóa.

VI. Kết luận và hướng nghiên cứu trong tương lai về văn hóa

Nghiên cứu về nhận thức của học sinh lớp 10 về nội dung văn hóa trong sách giáo khoa tiếng Anh là một lĩnh vực quan trọng, có ý nghĩa thiết thực đối với việc nâng cao chất lượng giáo dục văn hóa. Kết quả nghiên cứu có thể được sử dụng để cải thiện nội dung văn hóa trong sách giáo khoa, đổi mới phương pháp giảng dạy văn hóa và nâng cao nhận thức văn hóa cho học sinh. Trong tương lai, cần có thêm nhiều nghiên cứu về các khía cạnh khác nhau của giáo dục văn hóa, như tác động của giáo dục văn hóa đến kết quả học tập, vai trò của công nghệ trong giáo dục văn hóa và sự khác biệt về nhận thức văn hóa giữa các nhóm học sinh khác nhau.

6.1. Tóm tắt các phát hiện chính của nghiên cứu

Các phát hiện chính của nghiên cứu cho thấy học sinh có thái độ tích cực đối với việc học văn hóa, tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức trong việc truyền tải và tiếp thu nội dung văn hóa. Sách giáo khoa cần được cải thiện về tính đa dạng, tính đại diện và tính phù hợp với nhận thức của học sinh.

6.2. Đề xuất các hướng nghiên cứu tiếp theo về nhận thức văn hóa

Các hướng nghiên cứu tiếp theo có thể tập trung vào việc đánh giá tác động của giáo dục văn hóa đến kết quả học tập, tìm hiểu vai trò của công nghệ trong giáo dục văn hóa và so sánh nhận thức văn hóa giữa các nhóm học sinh khác nhau (ví dụ: giới tính, vùng miền).

Tổng quan nghiên cứu

Việc học tiếng Anh hiện nay không chỉ nhằm mục tiêu nắm vững ngữ pháp và từ vựng mà còn hướng tới phát triển hiểu biết văn hóa và năng lực toàn cầu. Tại Việt Nam, theo Chương trình Giáo dục phổ thông môn Tiếng Anh 2018 của Bộ Giáo dục và Đào tạo, học sinh được khuyến khích tìm hiểu về các quốc gia, con người và văn hóa của các nước nói tiếng Anh cũng như các quốc gia khác trên thế giới nhằm trở thành công dân toàn cầu. Tuy nhiên, thực tế cho thấy nhiều học sinh lớp 10 dù có kiến thức ngữ pháp tốt nhưng gặp khó khăn trong việc hiểu và giao tiếp do hạn chế về kiến thức văn hóa. Luận văn này tập trung nghiên cứu cảm nhận của học sinh lớp 10 về nội dung văn hóa trong sách giáo khoa Tiếng Anh lớp 10 - Global Success đang được sử dụng tại một trường trung học phổ thông ở Hà Nội. Mục tiêu chính là phân tích sự phân bố các nguồn văn hóa trong sách giáo khoa, khảo sát nhận thức của học sinh về nội dung văn hóa và đánh giá các phương pháp giảng dạy phù hợp. Nghiên cứu được thực hiện trong năm học 2022-2023, với sự tham gia của 240 học sinh lớp 10. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả giảng dạy văn hóa trong môn Tiếng Anh, góp phần phát triển năng lực giao tiếp liên văn hóa cho học sinh, đồng thời cung cấp cơ sở cho việc cải tiến sách giáo khoa và phương pháp dạy học.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên hai khung lý thuyết chính về văn hóa trong giảng dạy ngôn ngữ. Thứ nhất, phân loại các nguồn văn hóa theo Chao (2011) gồm: văn hóa nguồn (nguồn gốc học sinh), văn hóa mục tiêu (các nước nói tiếng Anh), văn hóa quốc tế, tương tác liên văn hóa và tính phổ quát văn hóa. Thứ hai, mô hình phân biệt văn hóa lớn “C” và nhỏ “c” của Paige et al. (1999), trong đó văn hóa lớn “C” bao gồm các yếu tố dễ nhận biết như lịch sử, chính trị, nghệ thuật, còn văn hóa nhỏ “c” là các khía cạnh sâu sắc hơn như phong tục, giá trị, thói quen hàng ngày. Ngoài ra, các khái niệm về nhận thức (perception) của học sinh được định nghĩa theo Nelson và Quick (1997) nhằm hiểu cách học sinh tiếp nhận và đánh giá nội dung văn hóa trong sách giáo khoa. Các phương pháp giảng dạy văn hóa được tham khảo bao gồm sử dụng tài liệu thực tế, hoạt động so sánh văn hóa, đóng vai, và các kỹ thuật giải quyết vấn đề văn hóa.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng thiết kế phương pháp hỗn hợp theo trình tự giải thích (explanatory sequential mixed methods). Giai đoạn đầu thu thập dữ liệu định lượng qua bảng hỏi với 240 học sinh lớp 10 nhằm khảo sát nhận thức về nội dung văn hóa và phương pháp giảng dạy. Giai đoạn hai tiến hành phỏng vấn bán cấu trúc với 5 học sinh được chọn theo tiêu chí đại diện dựa trên kết quả khảo sát để làm rõ hơn các quan điểm. Phân tích nội dung sách giáo khoa được thực hiện bằng phương pháp phân tích nội dung (content analysis) dựa trên khung phân loại của Chao (2011) và Xiao (2010) để xác định tỷ lệ và chủ đề văn hóa lớn “C” và nhỏ “c” trong sách. Cỡ mẫu được chọn theo phương pháp thuận tiện (convenience sampling) tại một trường THPT ở Hà Nội, nơi tác giả đang công tác. Phân tích dữ liệu định lượng sử dụng phần mềm SPSS với các thống kê mô tả và kiểm định độ tin cậy Cronbach’s alpha. Dữ liệu phỏng vấn được mã hóa và phân tích theo chủ đề nhằm bổ sung và giải thích kết quả định lượng.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Phân bố nguồn văn hóa trong sách giáo khoa: Kết quả phân tích nội dung cho thấy sách giáo khoa Tiếng Anh 10 - Global Success bao phủ đầy đủ các nguồn văn hóa gồm văn hóa nguồn (Việt Nam), văn hóa mục tiêu (các nước nói tiếng Anh), văn hóa quốc tế, tương tác liên văn hóa và tính phổ quát. Tỷ lệ nội dung văn hóa nguồn chiếm khoảng 35%, văn hóa mục tiêu chiếm 30%, văn hóa quốc tế và tương tác liên văn hóa chiếm lần lượt 20% và 10%, phần còn lại là nội dung phổ quát.

2. Phân loại văn hóa lớn “C” và nhỏ “c”: Nội dung sách tập trung cân bằng giữa văn hóa lớn “C” (chính trị, lịch sử, giáo dục, nghệ thuật) chiếm khoảng 52% và văn hóa nhỏ “c” (phong tục, giá trị, lối sống) chiếm 48%. Các chủ đề phổ biến nhất thuộc văn hóa lớn là giáo dục và lịch sử, trong khi văn hóa nhỏ tập trung vào phong tục và giá trị.

3. Nhận thức của học sinh về nội dung văn hóa: 85% học sinh đánh giá nội dung văn hóa trong sách phù hợp và hữu ích cho việc học tiếng Anh. 78% học sinh cho rằng việc học văn hóa giúp họ hiểu sâu hơn về ngôn ngữ và giao tiếp hiệu quả hơn. Học sinh cũng bày tỏ sự quan tâm cao đối với cả văn hóa lớn “C” và nhỏ “c”, đặc biệt là các chủ đề liên quan đến phong tục và lối sống.

4. Phương pháp giảng dạy văn hóa được học sinh ưa thích: Học sinh ủng hộ việc sử dụng đa dạng các kỹ thuật giảng dạy như hoạt động đóng vai, so sánh văn hóa, sử dụng tài liệu thực tế (phim, bài hát, hình ảnh) và thảo luận nhóm. Khoảng 70% học sinh cho rằng các hoạt động tương tác giúp họ tiếp thu kiến thức văn hóa hiệu quả hơn so với việc học lý thuyết đơn thuần.

Thảo luận kết quả

Việc sách giáo khoa phân bổ nội dung văn hóa đa dạng và cân bằng giữa các nguồn văn hóa phù hợp với mục tiêu phát triển năng lực giao tiếp liên văn hóa trong chương trình giáo dục mới. Tỷ lệ nội dung văn hóa nguồn và mục tiêu gần tương đương giúp học sinh vừa giữ gìn bản sắc văn hóa Việt Nam vừa mở rộng hiểu biết về các nền văn hóa nói tiếng Anh. Kết quả này tương đồng với các nghiên cứu quốc tế cho thấy sự cần thiết của việc tích hợp đa dạng nguồn văn hóa trong tài liệu học tập. Nhận thức tích cực của học sinh về nội dung văn hóa phản ánh sự quan tâm và nhu cầu học tập văn hóa trong quá trình học tiếng Anh, đồng thời khẳng định vai trò quan trọng của việc giảng dạy văn hóa trong phát triển kỹ năng ngôn ngữ và giao tiếp. Các phương pháp giảng dạy đa dạng được học sinh đánh giá cao cũng phù hợp với khuyến nghị của các chuyên gia về việc sử dụng tài liệu thực tế và hoạt động tương tác để nâng cao hiệu quả học tập. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tròn thể hiện tỷ lệ các nguồn văn hóa trong sách, biểu đồ cột so sánh mức độ quan tâm của học sinh với các chủ đề văn hóa lớn “C” và nhỏ “c”, cũng như bảng thống kê mức độ ưa thích các phương pháp giảng dạy văn hóa.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường tích hợp nội dung văn hóa đa dạng: Nhà xuất bản và tác giả sách giáo khoa nên tiếp tục duy trì và mở rộng sự cân bằng giữa các nguồn văn hóa, đặc biệt tăng cường các chủ đề về tương tác liên văn hóa để phát triển năng lực giao tiếp toàn cầu cho học sinh trong vòng 2-3 năm tới.

2. Đa dạng hóa phương pháp giảng dạy văn hóa: Giáo viên cần áp dụng linh hoạt các kỹ thuật như đóng vai, thảo luận nhóm, sử dụng phim ảnh, bài hát và tài liệu thực tế để tăng tính hấp dẫn và hiệu quả của bài học văn hóa. Khuyến nghị triển khai trong các khóa tập huấn giáo viên hàng năm.

3. Tổ chức các hoạt động ngoại khóa liên quan đến văn hóa: Nhà trường nên tổ chức các câu lạc bộ văn hóa, ngày hội văn hóa hoặc các chuyến tham quan nhằm tạo môi trường thực tế cho học sinh trải nghiệm và thực hành kiến thức văn hóa đã học. Thời gian thực hiện có thể bắt đầu từ học kỳ II năm học hiện tại.

4. Đào tạo nâng cao năng lực giảng dạy văn hóa cho giáo viên: Cần có các chương trình bồi dưỡng chuyên sâu về phương pháp giảng dạy văn hóa trong dạy tiếng Anh, giúp giáo viên tự tin và sáng tạo hơn trong việc truyền đạt nội dung văn hóa. Thời gian triển khai trong vòng 1 năm, do Sở Giáo dục phối hợp với các trường đại học tổ chức.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Giáo viên Tiếng Anh trung học phổ thông: Nghiên cứu cung cấp cái nhìn sâu sắc về cách học sinh tiếp nhận nội dung văn hóa, giúp giáo viên điều chỉnh phương pháp giảng dạy phù hợp, nâng cao hiệu quả bài học.

2. Nhà biên soạn và xuất bản sách giáo khoa: Thông tin về phân bố nội dung văn hóa và nhận thức học sinh giúp tác giả thiết kế sách giáo khoa cân bằng, đáp ứng nhu cầu học tập thực tế.

3. Nhà quản lý giáo dục và chuyên viên đào tạo: Kết quả nghiên cứu hỗ trợ xây dựng chính sách, chương trình đào tạo giáo viên và phát triển tài liệu giảng dạy phù hợp với xu hướng giáo dục hiện đại.

4. Sinh viên và nghiên cứu sinh ngành Sư phạm Tiếng Anh: Luận văn là tài liệu tham khảo quý giá về phương pháp nghiên cứu hỗn hợp, phân tích nội dung sách giáo khoa và khảo sát nhận thức học sinh trong lĩnh vực giảng dạy ngôn ngữ và văn hóa.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao việc giảng dạy nội dung văn hóa trong môn Tiếng Anh lại quan trọng?
   Việc học văn hóa giúp học sinh hiểu sâu hơn về ngôn ngữ, nâng cao kỹ năng giao tiếp và phát triển năng lực liên văn hóa, từ đó sử dụng tiếng Anh hiệu quả trong các tình huống thực tế.

2. Sách giáo khoa Tiếng Anh 10 - Global Success có bao nhiêu phần trăm nội dung liên quan đến văn hóa?
   Khoảng 40-50% nội dung sách được tích hợp các yếu tố văn hóa từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm văn hóa nguồn, văn hóa mục tiêu và văn hóa quốc tế.

3. Học sinh lớp 10 thích phương pháp giảng dạy văn hóa nào nhất?
   Học sinh ưa thích các hoạt động tương tác như đóng vai, thảo luận nhóm và sử dụng tài liệu thực tế như phim ảnh, bài hát vì giúp họ tiếp thu kiến thức sinh động và dễ nhớ hơn.

4. Làm thế nào để giáo viên có thể cải thiện việc dạy văn hóa trong lớp học?
   Giáo viên nên kết hợp đa dạng phương pháp giảng dạy, sử dụng tài liệu thực tế, tổ chức các hoạt động ngoại khóa và tham gia các khóa đào tạo nâng cao về giảng dạy văn hóa.

5. Nghiên cứu này có thể áp dụng cho các cấp học khác không?
   Mặc dù tập trung vào học sinh lớp 10, các kết quả và đề xuất có thể được điều chỉnh và áp dụng cho các cấp học khác nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy văn hóa trong môn Tiếng Anh.

Kết luận

• Sách giáo khoa Tiếng Anh 10 - Global Success tích hợp đa dạng các nguồn văn hóa với sự cân bằng giữa văn hóa lớn “C” và nhỏ “c”.
• Học sinh có nhận thức tích cực và quan tâm sâu sắc đến nội dung văn hóa trong sách, đặc biệt đánh giá cao các hoạt động tương tác trong giảng dạy.
• Phương pháp giảng dạy đa dạng, sử dụng tài liệu thực tế và hoạt động nhóm được học sinh ưa chuộng và giúp nâng cao hiệu quả học tập.
• Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho việc cải tiến sách giáo khoa và phương pháp giảng dạy văn hóa trong môn Tiếng Anh tại Việt Nam.
• Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các đề xuất về phương pháp giảng dạy, đào tạo giáo viên và tổ chức hoạt động ngoại khóa nhằm phát triển năng lực giao tiếp liên văn hóa cho học sinh.

Hãy áp dụng những kết quả và khuyến nghị từ nghiên cứu này để nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập tiếng Anh, góp phần phát triển thế hệ học sinh năng động, hiểu biết văn hóa và tự tin giao tiếp toàn cầu.