Luận văn thạc sĩ: Nghiên cứu từ mới và biến đổi xã hội trong báo chí tiếng Việt từ 1986 đến nay

• Tác giả: Dương Nhật Bình
• Người hướng dẫn: GS. TS Lê Quang Thiêm
• Trường học: Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Ngôn ngữ học
• Đề tài: Nghiên Cứu Từ Mới Với Sự Biến Đổi Xã Hội Trong Báo Chí Tiếng Việt Thời Kỳ Đổi Mới (1986 – Nay)
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2016
• Địa điểm: Hà Nội

• PHẦN MỞ ĐẦU
• 0.1. Lý do chọn đề tài
• 0.2. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
• 0.3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
• 0.4. Phương pháp nghiên cứu
• 0.5. Ngữ liệu nghiên cứu
• 0.6. Cái mới của luận văn
• 0.7. Bố cục của luận văn
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỪ MỚI
• 1.1. Dẫn nhập
• 1.2. Lịch sử tình hình nghiên cứu về từ mới
• 1.2.1. Trong Việt ngữ học
• 1.2.2. Trong Hán ngữ học
• 1.3. Quan niệm của luận văn về từ ngữ mới
• 2. CHƯƠNG 2: NHỮNG NỘI DUNG TỪ MỚI THUỘC VỀ VĂN HÓA HỮU HÌNH PHẢN ÁNH SỰ BIẾN ĐỔI XÃ HỘI VIỆT NAM
• 2.1. Ba từ loại thực từ (danh từ, động từ, tính từ) thuộc văn hóa hữu hình
• 2.2. Từ mới trong phạm vi văn hóa hữu hình là các danh từ
• 2.3. Từ mới trong phạm vi văn hóa hữu hình là các động từ
• 2.4. Từ mới trong phạm vi văn hóa hữu hình là các tính từ
• 2.5. Những từ mới thuộc phạm vi văn hóa hữu hình với sự biến đổi của xã hội Việt Nam
• 3. CHƯƠNG 3: NHỮNG NỘI DUNG TỪ MỚI THUỘC VỀ VĂN HÓA PHI HỮU HÌNH PHẢN ÁNH SỰ BIẾN ĐỔI XÃ HỘI VIỆT NAM
• 3.1. Những từ mới thuộc về sự vật hiện tượng tôn giáo, tín ngưỡng
• 3.2. Những từ mới thuộc về sự vật hiện tượng văn học, nghệ thuật, âm nhạc
• 3.2.1. Khái niệm về văn học, nghệ thuật, âm nhạc
• 3.2.2. Những từ mới thuộc về sự vật hiện tượng văn học, nghệ thuật, âm nhạc
• 3.3. Những từ mới thuộc về sự vật hiện tượng thể thao
• 3.3.1. Khái niệm thể thao
• 3.3.2. Từ mới thuộc về sự vật hiện tượng thể thao
• 3.4. Những từ mới thuộc phạm vi văn hóa phi hữu hình với sự biến đổi của xã hội Việt Nam
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về từ mới trong báo chí tiếng Việt

Nghiên cứu từ mới trong báo chí tiếng Việt từ năm 1986 đến nay phản ánh sự biến đổi xã hội và ngôn ngữ trong thời kỳ đổi mới. Từ mới không chỉ là những từ ngữ mới xuất hiện mà còn bao gồm những từ đã có nhưng được sử dụng lại trong bối cảnh mới. Báo chí tiếng Việt đã trở thành một kênh quan trọng để ghi nhận và phản ánh những thay đổi này. Việc phân tích ngôn ngữ báo chí giúp hiểu rõ hơn về sự phát triển của ngôn ngữ và văn hóa trong xã hội hiện đại. Theo đó, từ mới trong báo chí không chỉ đơn thuần là từ ngữ mà còn là biểu hiện của những hiện tượng xã hội, văn hóa đang diễn ra. Những từ mới này thường xuất hiện trong các lĩnh vực như kinh tế, văn hóa, và xã hội, thể hiện sự thay đổi trong cách nhìn nhận và giao tiếp của người dân.

1.1. Định nghĩa và phân loại từ mới

Để hiểu rõ về từ mới, cần xác định rõ định nghĩa và phân loại chúng. Từ mới có thể được chia thành hai loại chính: từ chỉ sự vật, hiện tượng mới và từ thay thế cho những từ đã có. Việc phân loại này giúp nhận diện rõ hơn về sự phát triển của ngôn ngữ trong bối cảnh xã hội hiện đại. Từ mới không chỉ phản ánh những thay đổi trong xã hội mà còn thể hiện sự sáng tạo trong ngôn ngữ. Các từ mới thường được hình thành từ việc vay mượn, cấu tạo mới hoặc chuyển nghĩa, cho thấy sự linh hoạt và thích ứng của ngôn ngữ trước những biến đổi của xã hội.

II. Tác động của từ mới đến ngôn ngữ và văn hóa

Sự xuất hiện của từ mới trong báo chí tiếng Việt không chỉ là một hiện tượng ngôn ngữ mà còn có tác động sâu sắc đến văn hóa và xã hội. Từ mới thường mang theo những giá trị văn hóa, phản ánh những thay đổi trong tư duy và nhận thức của người dân. Chúng không chỉ đơn thuần là từ ngữ mà còn là cầu nối giữa các thế hệ, giữa quá khứ và hiện tại. Việc nghiên cứu từ mới giúp nhận diện những xu hướng ngôn ngữ và văn hóa đang diễn ra trong xã hội. Những từ mới này thường xuất hiện trong các lĩnh vực như công nghệ, kinh tế, và văn hóa, cho thấy sự phát triển không ngừng của xã hội Việt Nam trong thời kỳ đổi mới.

2.1. Từ mới và sự phát triển xã hội

Sự phát triển của từ mới trong báo chí tiếng Việt gắn liền với sự phát triển của xã hội. Những từ mới thường phản ánh những hiện tượng xã hội, những thay đổi trong lối sống và tư duy của người dân. Chúng không chỉ là từ ngữ mà còn là biểu hiện của những giá trị văn hóa mới, những quan niệm mới về cuộc sống. Việc nghiên cứu từ mới giúp hiểu rõ hơn về sự biến đổi của xã hội, từ đó có thể đưa ra những nhận định chính xác về xu hướng phát triển trong tương lai.

III. Phương pháp nghiên cứu từ mới trong báo chí

Để nghiên cứu từ mới trong báo chí tiếng Việt, cần áp dụng các phương pháp nghiên cứu khoa học. Phương pháp thống kê, phân tích ngữ nghĩa và phương pháp lịch sử - so sánh là những công cụ quan trọng giúp nhận diện và phân loại từ mới. Việc thu thập dữ liệu từ các nguồn báo chí khác nhau giúp tạo ra một bức tranh tổng thể về sự phát triển của từ mới trong ngôn ngữ. Các phương pháp này không chỉ giúp xác định số lượng và loại hình của từ mới mà còn giúp phân tích sâu hơn về ý nghĩa và tác động của chúng đến ngôn ngữ và văn hóa.

3.1. Phân tích ngữ liệu từ báo chí

Phân tích ngữ liệu từ báo chí là một phần quan trọng trong nghiên cứu từ mới. Việc thu thập và phân tích các từ mới từ các bài báo giúp nhận diện rõ hơn về xu hướng sử dụng ngôn ngữ trong xã hội. Các từ mới thường xuất hiện trong các lĩnh vực như kinh tế, văn hóa, và xã hội, cho thấy sự thay đổi trong cách giao tiếp và tư duy của người dân. Phân tích ngữ liệu không chỉ giúp xác định số lượng từ mới mà còn giúp hiểu rõ hơn về ngữ cảnh và ý nghĩa của chúng trong đời sống hàng ngày.