Nghiên cứu tình trạng nhiễm rubella ở phụ nữ mang thai và nguy cơ bẩm sinh

Rubella được phát hiện từ hơn 150 năm trước, nhưng mãi đến năm 1962, virus Rubella mới được xác định là nguyên nhân gây bệnh. Bệnh đặc biệt nguy hiểm đối với phụ nữ mang thai, có thể gây ra hội chứng Rubella bẩm sinh (CRS) ở trẻ sơ sinh. Tỷ lệ ảnh hưởng đến thai nhi giảm dần theo tuổi thai: 80% nếu nhiễm dưới 12 tuần, 54% từ 13-14 tuần, 25% trong 3 tháng giữa và cuối thai kỳ. Một nghiên cứu của Miller đã chỉ ra mối liên hệ chặt chẽ giữa thời điểm nhiễm bệnh của mẹ và mức độ ảnh hưởng đến thai nhi. Nghiên cứu về tình trạng nhiễm Rubella ở phụ nữ mang thai là vô cùng quan trọng, đặc biệt khi nhiều người bệnh không có triệu chứng rõ ràng, và tầm soát Rubella thai kỳ là hết sức cần thiết.

Trên toàn cầu, tỷ lệ nhiễm Rubella ở phụ nữ mang thai vẫn còn đáng lo ngại. Tại Hoa Kỳ, tỷ lệ này dao động từ 10-25%. Tại Việt Nam, vào năm 2011, đã xảy ra một đại dịch Rubella, ảnh hưởng đến hàng ngàn phụ nữ mang thai. Nghiên cứu của Lê Diễm Hương đã ghi nhận nhiều trường hợp Rubella bẩm sinh. Một nghiên cứu của Hoàng Thị Thanh Thủy cũng cho thấy tình hình đình chỉ thai nghén do nhiễm Rubella tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương. Mặc dù vậy, vẫn còn thiếu các nghiên cứu toàn diện về tình hình nhiễm Rubella trong thai kỳ và ảnh hưởng của nó đến thai nhi tại Việt Nam, đặc biệt là ở khu vực miền Bắc. Do đó, nghiên cứu sâu rộng là cần thiết để có biện pháp phòng ngừa và điều trị hiệu quả.

Hội chứng Rubella bẩm sinh (CRS) gây ra một loạt các dị tật bẩm sinh nghiêm trọng ở trẻ sơ sinh. Các dị tật phổ biến nhất bao gồm: các vấn đề về tim (như còn ống động mạch, hẹp van động mạch phổi), mù lòa (do đục thủy tinh thể bẩm sinh hoặc các vấn đề về võng mạc), điếc (do tổn thương dây thần kinh thính giác), và chậm phát triển trí tuệ. Ngoài ra, trẻ sơ sinh mắc CRS cũng có thể gặp các vấn đề khác như nhẹ cân, viêm gan, viêm phổi và các vấn đề về máu. Mức độ nghiêm trọng của các dị tật này khác nhau tùy thuộc vào thời điểm nhiễm virus Rubella trong thai kỳ. Nhiễm càng sớm, nguy cơ dị tật càng cao và càng nghiêm trọng.

Một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ nhiễm Rubella ở phụ nữ mang thai. Phụ nữ chưa được tiêm phòng Rubella trước khi mang thai có nguy cơ cao hơn. Bên cạnh đó, phụ nữ sống trong môi trường có tỷ lệ tiêm chủng thấp hoặc có tiếp xúc với người mắc bệnh cũng có nguy cơ cao hơn. Các yếu tố khác bao gồm: đi du lịch đến các khu vực có dịch Rubella, làm việc trong môi trường y tế (nơi có nguy cơ tiếp xúc với bệnh nhân nhiễm bệnh), và có hệ miễn dịch suy yếu. Nghiên cứu dịch tễ học Rubella cho thấy các yếu tố xã hội kinh tế cũng có thể ảnh hưởng đến nguy cơ nhiễm bệnh.

Xét nghiệm IgG Rubella khi mang thai giúp xác định xem người phụ nữ đã có miễn dịch với Rubella hay chưa. Nếu kết quả xét nghiệm IgG dương tính, điều này có nghĩa là người phụ nữ đã từng mắc bệnh hoặc đã được tiêm phòng và có miễn dịch Rubella. Nếu kết quả xét nghiệm IgG âm tính, điều này có nghĩa là người phụ nữ chưa có miễn dịch và có nguy cơ nhiễm Rubella. Xét nghiệm IgM Rubella khi mang thai giúp phát hiện nhiễm trùng gần đây. Nếu kết quả xét nghiệm IgM dương tính, điều này có nghĩa là người phụ nữ có thể đang bị nhiễm Rubella. Tuy nhiên, xét nghiệm IgM có thể cho kết quả dương tính giả trong một số trường hợp, do đó cần thực hiện thêm các xét nghiệm khác để xác định chính xác.

Ngoài xét nghiệm huyết thanh học, còn có các phương pháp chẩn đoán Rubella khác có thể được sử dụng trong một số trường hợp. PCR (phản ứng chuỗi polymerase) có thể được sử dụng để phát hiện virus Rubella trực tiếp trong mẫu máu hoặc các mẫu khác. Xét nghiệm ái lực IgG có thể giúp phân biệt giữa nhiễm trùng gần đây và nhiễm trùng trước đó. Sinh thiết gai nhau (CVS) hoặc chọc ối có thể được thực hiện để xét nghiệm mẫu từ thai nhi, tuy nhiên các thủ thuật này có nguy cơ sảy thai và chỉ được thực hiện trong những trường hợp cần thiết.

Tiêm phòng Rubella trước khi mang thai là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất. Vắc-xin Rubella giúp cơ thể tạo ra kháng thể Rubella khi mang thai, bảo vệ khỏi nhiễm trùng trong suốt thai kỳ. Vắc-xin Rubella là vắc-xin sống giảm độc lực và không được tiêm cho phụ nữ đang mang thai. Do đó, cần tiêm phòng ít nhất một tháng trước khi mang thai để đảm bảo an toàn.

Ngoài tiêm phòng, các biện pháp phòng ngừa lây nhiễm cũng rất quan trọng. Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước sạch, đặc biệt là sau khi tiếp xúc với người khác hoặc các bề mặt công cộng. Tránh tiếp xúc gần với những người có triệu chứng bệnh như sốt, phát ban hoặc ho. Đeo khẩu trang khi cần thiết, đặc biệt là ở những nơi công cộng hoặc khi tiếp xúc với người bệnh. Duy trì lối sống lành mạnh để tăng cường hệ miễn dịch.

Khi phụ nữ mang thai bị nhiễm Rubella, việc theo dõi và quản lý thai kỳ cần được thực hiện một cách cẩn thận. Điều này bao gồm việc thực hiện các xét nghiệm và siêu âm định kỳ để đánh giá sự phát triển của thai nhi và phát hiện sớm bất kỳ dấu hiệu bất thường nào. Các xét nghiệm có thể bao gồm siêu âm Doppler để đánh giá lưu lượng máu đến thai nhi và siêu âm chi tiết để kiểm tra các cơ quan của thai nhi. Trong một số trường hợp, có thể cần thực hiện chọc ối để lấy mẫu dịch ối xét nghiệm virus Rubella.

Quyết định về việc tiếp tục hay đình chỉ thai kỳ khi nhiễm Rubella là một quyết định rất khó khăn và cần được đưa ra sau khi cân nhắc kỹ lưỡng tất cả các yếu tố liên quan. Các yếu tố cần cân nhắc bao gồm: thời điểm nhiễm bệnh trong thai kỳ, kết quả xét nghiệm và siêu âm, nguyện vọng của gia đình, và các yếu tố đạo đức và tôn giáo. Trong trường hợp nhiễm Rubella ở giai đoạn sớm của thai kỳ và có nguy cơ cao gây ra dị tật bẩm sinh nghiêm trọng, việc đình chỉ thai kỳ có thể được cân nhắc. Tuy nhiên, đây là một quyết định cá nhân và cần được đưa ra sau khi thảo luận kỹ lưỡng với bác sĩ và gia đình.

Nghiên cứu cho thấy tình trạng nhiễm Rubella ở phụ nữ mang thai vẫn còn là một vấn đề đáng quan ngại. Mặc dù tỷ lệ tiêm chủng đã tăng lên đáng kể, vẫn còn một số lượng đáng kể phụ nữ không có miễn dịch và có nguy cơ nhiễm bệnh. Các nghiên cứu cũng cho thấy các yếu tố như tuổi tác, tình trạng kinh tế xã hội, và mức độ tiếp cận với dịch vụ y tế có thể ảnh hưởng đến nguy cơ nhiễm Rubella. Các nghiên cứu về biến chứng Rubella thai kỳ và tỷ lệ dị tật bẩm sinh cũng tiếp tục được thực hiện.

Các hướng nghiên cứu tương lai về Rubella ở phụ nữ mang thai tập trung vào việc phát triển các phương pháp chẩn đoán nhanh chóng và chính xác hơn, các loại vắc-xin an toàn và hiệu quả hơn, và các phương pháp điều trị có thể giảm thiểu những ảnh hưởng tiêu cực của Rubella đối với thai nhi. Ngoài ra, cần tiếp tục thực hiện các nghiên cứu về dịch tễ học và các yếu tố nguy cơ để có thể xây dựng các chương trình phòng ngừa hiệu quả hơn. Các nghiên cứu này có ứng dụng thực tiễn quan trọng trong việc cải thiện sức khỏe của phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh.