## Tổng quan nghiên cứu
Trong bối cảnh toàn cầu hóa, tiếng Anh ngày càng trở nên quan trọng và được sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới, đặc biệt tại Việt Nam từ sau chính sách Đổi Mới năm 1986. Theo báo cáo của ngành giáo dục, tiếng Anh được xem là ngoại ngữ quan trọng nhất trong hệ thống giáo dục quốc gia (MOET, 2006). Tuy nhiên, kỹ năng nói tiếng Anh, đặc biệt là kỹ năng nói trước công chúng, vẫn là thách thức lớn đối với nhiều sinh viên. Tại Trường Đại học Ngoại ngữ - Đại học Huế (HUCFL), môn học Nói trước công chúng được giảng dạy cho sinh viên năm thứ ba chuyên ngành tiếng Anh nhằm phát triển kỹ năng giao tiếp và thuyết trình.
Nghiên cứu này tập trung vào việc khảo sát thực trạng phản hồi của giảng viên đối với hiệu suất nói trước công chúng của sinh viên, với sự tham gia của 80 sinh viên và 10 giảng viên. Mục tiêu chính là đánh giá quan điểm của sinh viên về phản hồi của giảng viên, xác định các thành phần của phản hồi và đề xuất cải tiến nhằm nâng cao kỹ năng nói của sinh viên. Nghiên cứu được thực hiện tại HUCFL trong học kỳ đầu tiên của năm học, sử dụng phương pháp kết hợp định lượng và định tính, với trọng tâm là phân tích định tính. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cải thiện phương pháp giảng dạy và học tập kỹ năng nói tiếng Anh, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo ngoại ngữ tại Việt Nam.
## Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
### Khung lý thuyết áp dụng
- **Lý thuyết về kỹ năng nói tiếng Anh:** Nói được xem là kỹ năng quan trọng nhất trong bốn kỹ năng ngôn ngữ (nghe, nói, đọc, viết), đóng vai trò quyết định trong việc đánh giá thành công của người học ngoại ngữ. Kỹ năng nói giúp người học nhận biết khoảng trống kiến thức và cải thiện khả năng giao tiếp (Swain, 1985; Ellis, 2003).
- **Lý thuyết về phản hồi trong giảng dạy:** Phản hồi được định nghĩa là thông tin về mức độ thành công của người học trong một nhiệm vụ học tập, nhằm mục đích cải thiện hiệu suất (Richards & Platts, 1992). Phản hồi có hai thành phần chính: đánh giá và sửa lỗi (Ur, 1996). Phản hồi tích cực giúp tăng động lực, trong khi phản hồi tiêu cực giúp nhận diện và sửa chữa lỗi.
- **Mô hình giảng dạy kỹ năng nói trước công chúng:** Quá trình nói trước công chúng bao gồm các bước: chọn chủ đề, phân tích khán giả, nghiên cứu và lập kế hoạch, tổ chức bài nói, soạn thảo nội dung, luyện tập và trình bày (Sellnow, 2002). Phản hồi của giảng viên cần bao quát cả nội dung lời nói và ngôn ngữ phi ngôn từ như cử chỉ, ánh mắt, giọng điệu.
### Phương pháp nghiên cứu
- **Nguồn dữ liệu:** Dữ liệu được thu thập từ 80 sinh viên năm thứ ba chuyên ngành tiếng Anh và 10 giảng viên giảng dạy môn Nói trước công chúng tại HUCFL.
- **Phương pháp thu thập dữ liệu:** Sử dụng bảng hỏi (questionnaire) cho cả sinh viên và giảng viên, phỏng vấn bán cấu trúc với một số đối tượng được chọn ngẫu nhiên, và ghi hình các buổi phản hồi của giảng viên trong lớp học.
- **Phương pháp phân tích:** Dữ liệu định lượng được xử lý bằng phần mềm SPSS 16.0, phân tích tần suất và tỷ lệ phần trăm. Dữ liệu định tính từ phỏng vấn và ghi hình được phân tích nội dung, chú trọng vào các thành phần phản hồi, kỹ thuật sửa lỗi, và hình thức phản hồi (bằng lời nói, viết, cá nhân hoặc nhóm).
- **Timeline nghiên cứu:** Nghiên cứu được tiến hành trong học kỳ đầu tiên của năm học tại HUCFL, với quá trình thu thập dữ liệu kéo dài khoảng 3 tháng, bao gồm khảo sát, phỏng vấn và ghi hình.
## Kết quả nghiên cứu và thảo luận
### Những phát hiện chính
- **Tầm quan trọng và sự cần thiết của phản hồi giảng viên:** 75% sinh viên đánh giá phản hồi của giảng viên là rất quan trọng, 23,8% cho rằng quan trọng, và 100% sinh viên đồng ý phản hồi là cần thiết để cải thiện kỹ năng nói trước công chúng.
- **Quy trình phản hồi được ưa thích:** 47,5% sinh viên thích quy trình phản hồi kết hợp giữa phản hồi đồng đẳng (peer feedback), phản hồi bằng lời của giảng viên và phản hồi viết chi tiết cuối kỳ. 27,5% ưa chuộng phản hồi dựa trên ghi hình video, cho phép sinh viên tự đánh giá và nhận xét từ bạn bè.
- **Nội dung phản hồi:** 86,2% sinh viên cho rằng phản hồi của giảng viên là đầy đủ hoặc hơn đủ, tập trung vào các khía cạnh như phát âm, ngữ pháp, lựa chọn từ, ngôn ngữ cơ thể, cử chỉ, biểu cảm khuôn mặt, giọng nói, sự tự tin và thu hút khán giả.
- **Lợi ích của phản hồi:** 97,2% sinh viên đồng ý rằng phản hồi giúp sửa các thói quen xấu khi nói trước công chúng, 91,6% cho rằng phản hồi thúc đẩy khả năng nói tốt hơn, và 81% nhận thấy phản hồi cải thiện tương tác giữa giảng viên và sinh viên.
- **Cách thức và thái độ phản hồi:** Hơn 70% sinh viên cảm thấy thoải mái và được khích lệ khi nhận phản hồi, đánh giá cao sự công bằng và thái độ tích cực của giảng viên trong quá trình phản hồi.
### Thảo luận kết quả
Kết quả cho thấy phản hồi của giảng viên đóng vai trò thiết yếu trong việc nâng cao kỹ năng nói trước công chúng của sinh viên. Việc kết hợp phản hồi đồng đẳng và phản hồi cá nhân giúp sinh viên nhận thức rõ hơn về điểm mạnh và điểm yếu của bản thân. Phản hồi dựa trên ghi hình video được đánh giá cao vì tính khách quan và khả năng tự đánh giá, phù hợp với xu hướng ứng dụng công nghệ trong giáo dục hiện đại.
Tuy nhiên, một số sinh viên phản ánh thời gian phản hồi hạn chế và mức độ chi tiết chưa đủ sâu, đặc biệt về ngôn ngữ phi ngôn từ và kỹ thuật trình bày. Điều này tương đồng với các nghiên cứu trước đây về khó khăn trong việc cung cấp phản hồi hiệu quả trong môi trường lớp học đông và thời gian hạn chế.
Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ sinh viên đánh giá các khía cạnh phản hồi, bảng tổng hợp các quy trình phản hồi được ưa thích, và biểu đồ tròn về mức độ hài lòng với thái độ phản hồi của giảng viên.
## Đề xuất và khuyến nghị
- **Tăng thời lượng dành cho phản hồi:** Nhà trường và giảng viên cần bố trí thêm thời gian trong lịch học để giảng viên có thể cung cấp phản hồi chi tiết và kịp thời, nhằm nâng cao hiệu quả học tập.
- **Ứng dụng công nghệ ghi hình:** Khuyến khích sử dụng ghi hình video các bài thuyết trình để sinh viên có thể tự đánh giá và nhận phản hồi chính xác hơn từ giảng viên và bạn bè.
- **Đào tạo kỹ năng phản hồi cho giảng viên:** Tổ chức các khóa tập huấn về kỹ thuật phản hồi tích cực, xây dựng môi trường học tập thân thiện, khích lệ sinh viên phát triển kỹ năng nói.
- **Phát triển tài liệu hướng dẫn phản hồi:** Xây dựng bộ tiêu chí và mẫu phản hồi chuẩn, bao gồm cả phản hồi về ngôn ngữ phi ngôn từ, giúp giảng viên có căn cứ đánh giá toàn diện hơn.
- **Khuyến khích phản hồi đồng đẳng:** Tăng cường hoạt động phản hồi giữa các sinh viên để phát triển kỹ năng tự đánh giá và nhận xét, góp phần nâng cao sự chủ động trong học tập.
## Đối tượng nên tham khảo luận văn
- **Giảng viên tiếng Anh và giảng viên môn Nói trước công chúng:** Nhận diện các phương pháp phản hồi hiệu quả, cải thiện kỹ năng phản hồi và nâng cao chất lượng giảng dạy.
- **Sinh viên chuyên ngành tiếng Anh:** Hiểu rõ vai trò và lợi ích của phản hồi trong việc phát triển kỹ năng nói, từ đó chủ động tiếp nhận và áp dụng phản hồi để cải thiện bản thân.
- **Nhà quản lý giáo dục và hoạch định chính sách:** Căn cứ vào kết quả nghiên cứu để xây dựng chính sách đào tạo, phân bổ nguồn lực hợp lý cho việc phát triển kỹ năng nói và phản hồi trong chương trình đào tạo.
- **Các nhà nghiên cứu giáo dục và ngôn ngữ:** Tham khảo phương pháp nghiên cứu kết hợp định lượng và định tính, cũng như các phát hiện về thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả phản hồi trong giảng dạy kỹ năng nói.
## Câu hỏi thường gặp
1. **Phản hồi của giảng viên có thực sự quan trọng trong việc nâng cao kỹ năng nói của sinh viên không?**
Có, 75% sinh viên đánh giá phản hồi là rất quan trọng và 100% đồng ý phản hồi là cần thiết để cải thiện kỹ năng nói trước công chúng.
2. **Sinh viên thích hình thức phản hồi nào nhất?**
Hình thức kết hợp phản hồi đồng đẳng, phản hồi bằng lời của giảng viên và phản hồi viết chi tiết cuối kỳ được ưa chuộng nhất với 47,5% sinh viên lựa chọn.
3. **Phản hồi dựa trên ghi hình video có hiệu quả không?**
Rất hiệu quả, giúp sinh viên tự đánh giá và nhận xét khách quan, đồng thời tăng sự hứng thú trong học tập.
4. **Giảng viên gặp khó khăn gì khi cung cấp phản hồi?**
Thời gian hạn chế và số lượng sinh viên đông là những khó khăn chính, ảnh hưởng đến mức độ chi tiết và kịp thời của phản hồi.
5. **Làm thế nào để cải thiện kỹ năng phản hồi của giảng viên?**
Đào tạo kỹ năng phản hồi tích cực, xây dựng tiêu chí phản hồi chuẩn và ứng dụng công nghệ hỗ trợ là những giải pháp hiệu quả.
## Kết luận
- Phản hồi của giảng viên đóng vai trò thiết yếu trong việc nâng cao kỹ năng nói trước công chúng của sinh viên tại HUCFL.
- Sinh viên đánh giá cao các hình thức phản hồi kết hợp, đặc biệt là phản hồi dựa trên ghi hình video.
- Nội dung phản hồi cần bao quát cả ngôn ngữ lời nói và phi ngôn ngữ để giúp sinh viên hoàn thiện toàn diện.
- Cần tăng thời lượng và cải tiến phương pháp phản hồi nhằm khắc phục các hạn chế về thời gian và số lượng sinh viên.
- Đề xuất các giải pháp thực tiễn cho giảng viên, nhà quản lý và sinh viên nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy và học tập kỹ năng nói.
Hành động tiếp theo là triển khai các đề xuất cải tiến trong giảng dạy và tổ chức các khóa đào tạo kỹ năng phản hồi cho giảng viên. Mời các nhà nghiên cứu và giảng viên quan tâm áp dụng và phát triển thêm các phương pháp phản hồi hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng đào tạo tiếng Anh tại Việt Nam.