Tổng quan nghiên cứu
Ngành du lịch được xem là một trong những ngành kinh tế mũi nhọn tại nhiều quốc gia, trong đó Việt Nam đã xác định phát triển du lịch thành ngành kinh tế trọng điểm. Từ đầu những năm 1990, số lượng cơ sở lưu trú tại Việt Nam tăng mạnh, với hơn 12.000 phòng khách sạn vào thập niên 2010, gấp gần 4,5 lần so với 30 năm trước đó. Sự gia tăng này dẫn đến cung vượt cầu, tạo nên sự cạnh tranh gay gắt trong lĩnh vực khách sạn. Trong bối cảnh đó, việc nâng cao năng suất lao động trở thành yếu tố sống còn giúp doanh nghiệp đứng vững và phát triển bền vững.
Luận văn tập trung nghiên cứu năng suất lao động tại chuỗi khách sạn của Lumina Vietnam Co., Ltd trong giai đoạn 2017-2019. Mục tiêu chính là đánh giá thực trạng năng suất lao động, xác định các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả lao động. Nghiên cứu sử dụng dữ liệu khảo sát từ 98 nhân viên làm việc tại các khách sạn trong hệ thống, kết hợp phỏng vấn sâu với ban lãnh đạo và quản lý. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào nhân viên và các yếu tố tác động đến năng suất lao động trong chuỗi khách sạn tại Hà Nội.
Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc giúp Lumina Vietnam Co., Ltd cải thiện hiệu quả hoạt động, tăng doanh thu và nâng cao chất lượng dịch vụ, đồng thời đóng góp vào sự phát triển bền vững của ngành khách sạn trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng khốc liệt.
Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
Khung lý thuyết áp dụng
Năng suất lao động được định nghĩa là tỷ số giữa sản lượng đầu ra và đầu vào lao động trong một khoảng thời gian nhất định. Theo OECD (2008), năng suất lao động có thể được đo bằng nhiều cách, phổ biến nhất là tỷ lệ giữa giá trị sản lượng hoặc doanh thu với tổng số giờ lao động hoặc số lượng lao động. Luận văn áp dụng hai chỉ số đo lường năng suất lao động: chỉ số theo sản phẩm thực tế (in-kind) và chỉ số theo giá trị (value indicator).
Các yếu tố ảnh hưởng đến năng suất lao động được phân thành ba nhóm chính:
- Nhóm yếu tố liên quan đến bản thân người lao động: sức khỏe, kinh nghiệm, trình độ, kỹ năng, ý thức trách nhiệm và động lực làm việc.
- Nhóm yếu tố liên quan đến điều kiện làm việc: các yếu tố sinh lý tâm lý, tâm lý xã hội và điều kiện sống của người lao động.
- Nhóm yếu tố liên quan đến quản lý doanh nghiệp: năng lực quản lý, sự linh hoạt trong phê duyệt và ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý.
Mô hình nghiên cứu được xây dựng dựa trên tổng hợp các lý thuyết về năng suất lao động, quản trị nguồn nhân lực và điều kiện làm việc, phù hợp với đặc thù ngành khách sạn.
Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa thu thập dữ liệu sơ cấp và thứ cấp. Dữ liệu sơ cấp được thu thập qua khảo sát bằng bảng hỏi với 98 nhân viên thuộc các vị trí khác nhau trong chuỗi khách sạn Lumina Vietnam, bao gồm quản lý, lễ tân và nhân viên phục vụ. Bảng hỏi sử dụng thang đo Likert 5 điểm để đánh giá mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến năng suất lao động.
Bên cạnh đó, nghiên cứu thực hiện phỏng vấn sâu với 6 quản lý cấp cao và trưởng khách sạn nhằm thu thập ý kiến chuyên môn và đánh giá thực trạng. Dữ liệu thứ cấp được thu thập từ báo cáo tài chính, báo cáo nhân sự và các tài liệu liên quan của công ty trong giai đoạn 2017-2019.
Phân tích dữ liệu được thực hiện bằng phần mềm Excel, sử dụng các phương pháp thống kê mô tả, phân tích so sánh và tổng hợp. Cỡ mẫu 98 người được chọn theo phương pháp chọn mẫu thuận tiện, đảm bảo đại diện cho các bộ phận trong chuỗi khách sạn. Thời gian thu thập dữ liệu sơ cấp từ tháng 1 đến tháng 5 năm 2020.
Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Những phát hiện chính
Năng suất lao động tăng trưởng ổn định nhưng chưa cao: Số lượng phòng phục vụ tăng từ 37.720 phòng năm 2017 lên 44.560 phòng năm 2019, tương ứng tăng 18%. Số lượng nhân viên cũng tăng từ 85 lên 98 người. Tuy nhiên, năng suất lao động theo chỉ số phòng/phòng/người chỉ tăng nhẹ, khoảng 1,36% năm 2018 và 1,09% năm 2019.
Động lực làm việc và năng lực quản lý là hai yếu tố ảnh hưởng mạnh nhất: Động lực làm việc được đánh giá có mức ảnh hưởng cao nhất với điểm trung bình 4,6/5, tiếp theo là năng lực quản lý của các nhà quản lý (4,6/5). Các yếu tố như kỹ năng, ý thức trách nhiệm của nhân viên cũng có ảnh hưởng rất cao (4,5/5).
Điều kiện làm việc được duy trì tốt nhưng ảnh hưởng thấp hơn: Các yếu tố về điều kiện làm việc như tâm lý xã hội, sinh lý tâm lý được đánh giá có ảnh hưởng ở mức trung bình khá (3,6/5), trong đó điều kiện sống của người lao động có ảnh hưởng thấp nhất (3,1/5). Công ty đã đảm bảo môi trường làm việc an toàn, gần nơi cư trú của nhân viên, góp phần duy trì năng suất ổn định.
Chính sách đào tạo và phát triển kỹ năng còn hạn chế: Mặc dù công ty có chính sách đào tạo, nhưng chỉ khoảng 31% nhân viên tham gia các chương trình đào tạo kỹ năng, và sự hỗ trợ từ cấp trên trong việc áp dụng kiến thức còn thấp (điểm trung bình 2,6-2,8/5).
Thảo luận kết quả
Kết quả cho thấy nhóm yếu tố liên quan đến bản thân người lao động và quản lý doanh nghiệp đóng vai trò quyết định trong việc nâng cao năng suất lao động tại Lumina Vietnam. Điều này phù hợp với các nghiên cứu trước đây khẳng định vai trò của động lực và năng lực quản lý trong việc thúc đẩy hiệu quả lao động.
Mức tăng năng suất lao động tuy có nhưng còn khiêm tốn, phản ánh sự cần thiết phải cải thiện chính sách đào tạo và phát triển kỹ năng cho nhân viên, cũng như hoàn thiện hệ thống đánh giá hiệu quả công việc để tạo động lực rõ ràng hơn. Việc duy trì điều kiện làm việc tốt giúp ổn định năng suất nhưng không đủ để thúc đẩy tăng trưởng mạnh mẽ.
Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng doanh thu, số lượng phòng phục vụ, năng suất lao động theo từng năm, cùng bảng đánh giá mức độ ảnh hưởng của các yếu tố. So sánh với các nghiên cứu trong ngành khách sạn cho thấy Lumina Vietnam có điểm mạnh về quản lý và động lực, nhưng cần chú trọng hơn đến đào tạo và phát triển nguồn nhân lực.
Đề xuất và khuyến nghị
Hoàn thiện hệ thống đánh giá hiệu quả công việc: Xây dựng tiêu chí đánh giá rõ ràng, cụ thể và có thang điểm chi tiết cho từng vị trí công việc, áp dụng hệ thống đánh giá 5 cấp độ để tạo động lực phấn đấu cho nhân viên. Thời gian thực hiện: 6 tháng; Chủ thể: Phòng Nhân sự phối hợp với các phòng ban.
Tăng cường chính sách đào tạo và phát triển kỹ năng: Mở rộng các chương trình đào tạo kỹ năng chuyên môn và kỹ năng mềm cho toàn bộ nhân viên, đảm bảo ít nhất 70% nhân viên tham gia đào tạo hàng năm. Thời gian: Triển khai liên tục từ năm 2021; Chủ thể: Phòng Đào tạo và Phát triển nguồn nhân lực.
Nâng cao động lực làm việc qua chính sách lương thưởng và khen thưởng đa dạng: Cải tiến cơ chế trả lương theo năng suất, minh bạch trong việc chi trả thưởng, đồng thời tổ chức các hoạt động khích lệ tinh thần như thi đua, khen thưởng định kỳ. Thời gian: Triển khai trong 12 tháng; Chủ thể: Ban Giám đốc và Phòng Nhân sự.
Cải thiện mối quan hệ giữa nhân viên và quản lý: Tổ chức các buổi giao lưu, đào tạo kỹ năng quản lý cho cấp quản lý nhằm nâng cao khả năng lãnh đạo, đồng thời xây dựng kênh phản hồi hiệu quả để giải quyết mâu thuẫn, tăng sự gắn kết. Thời gian: 6 tháng; Chủ thể: Phòng Nhân sự và Ban Quản lý khách sạn.
Đối tượng nên tham khảo luận văn
Ban lãnh đạo và quản lý khách sạn: Nhận diện các yếu tố ảnh hưởng đến năng suất lao động, từ đó xây dựng chiến lược quản lý và phát triển nguồn nhân lực hiệu quả.
Phòng nhân sự và đào tạo: Áp dụng các đề xuất về hệ thống đánh giá và chương trình đào tạo để nâng cao chất lượng nhân viên, tăng cường động lực làm việc.
Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản trị kinh doanh, du lịch khách sạn: Tham khảo mô hình nghiên cứu, phương pháp khảo sát và phân tích dữ liệu thực tiễn trong ngành khách sạn tại Việt Nam.
Doanh nghiệp trong ngành dịch vụ và khách sạn: Học hỏi kinh nghiệm quản lý nhân sự, cải thiện năng suất lao động trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt.
Câu hỏi thường gặp
Năng suất lao động được đo lường như thế nào trong nghiên cứu này?
Năng suất lao động được đo bằng hai chỉ số chính: chỉ số in-kind (số phòng phục vụ trên số nhân viên) và chỉ số giá trị (doanh thu trên số nhân viên). Ví dụ, số phòng phục vụ tăng 18% trong giai đoạn 2017-2019, trong khi số nhân viên tăng 15%, cho thấy năng suất lao động có sự cải thiện.Yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến năng suất lao động tại Lumina Vietnam?
Động lực làm việc và năng lực quản lý được đánh giá là hai yếu tố có ảnh hưởng mạnh nhất với điểm trung bình lần lượt là 4,6 và 4,6 trên thang 5 điểm, thể hiện tầm quan trọng của việc duy trì động lực và nâng cao năng lực quản lý.Tại sao điều kiện làm việc lại có ảnh hưởng thấp hơn các yếu tố khác?
Do Lumina Vietnam đã đầu tư và duy trì tốt các điều kiện làm việc như an toàn lao động, môi trường làm việc gần nơi cư trú, nên yếu tố này chỉ có ảnh hưởng trung bình, không tạo ra sự biến động lớn trong năng suất lao động.Chính sách đào tạo hiện tại của công ty có hiệu quả không?
Chính sách đào tạo còn hạn chế, chỉ khoảng 31% nhân viên tham gia các chương trình đào tạo kỹ năng, và sự hỗ trợ từ cấp trên trong việc áp dụng kiến thức còn thấp, cho thấy cần cải thiện để nâng cao năng suất lao động.Làm thế nào để cải thiện hệ thống đánh giá hiệu quả công việc?
Cần xây dựng tiêu chí đánh giá cụ thể, rõ ràng, có thang điểm chi tiết cho từng vị trí, áp dụng hệ thống đánh giá đa cấp độ để tạo động lực phấn đấu, đồng thời đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong đánh giá.
Kết luận
- Năng suất lao động tại chuỗi khách sạn Lumina Vietnam tăng trưởng ổn định nhưng còn khiêm tốn trong giai đoạn 2017-2019.
- Động lực làm việc và năng lực quản lý là hai yếu tố có ảnh hưởng mạnh nhất đến năng suất lao động.
- Điều kiện làm việc được duy trì tốt, góp phần ổn định năng suất nhưng chưa tạo ra sự đột phá.
- Chính sách đào tạo và phát triển kỹ năng cần được cải thiện để nâng cao năng suất lao động.
- Các giải pháp đề xuất tập trung vào hoàn thiện hệ thống đánh giá, tăng cường đào tạo, cải tiến chính sách lương thưởng và nâng cao mối quan hệ quản lý - nhân viên.
Bước tiếp theo: Lumina Vietnam cần triển khai các giải pháp cải tiến trong vòng 6-12 tháng tới, đồng thời theo dõi và đánh giá hiệu quả để điều chỉnh kịp thời.
Hành động kêu gọi: Ban lãnh đạo và phòng nhân sự nên phối hợp chặt chẽ để thực hiện các đề xuất nhằm nâng cao năng suất lao động, góp phần phát triển bền vững chuỗi khách sạn trong tương lai.