Luận văn thạc sĩ về hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất theo Bộ luật Dân sự 2015 và thực tiễn tại Thái Bình

Quyền sử dụng đất (QSDĐ) là một khái niệm pháp lý quan trọng trong hệ thống luật đất đai Việt Nam. Theo Điều 53 Hiến pháp năm 2013, đất đai thuộc sở hữu toàn dân, và Nhà nước là đại diện chủ sở hữu. Điều này có nghĩa là quyền sở hữu đất đai không thuộc về cá nhân hay tổ chức mà chỉ được thực hiện thông qua quyền sử dụng. QSDĐ không chỉ mang lại lợi ích cho cá nhân mà còn là tài sản công, ảnh hưởng đến lợi ích quốc gia. Hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất là một trong những hình thức giao dịch dân sự, cho phép người sử dụng đất chuyển nhượng quyền sử dụng của mình cho người khác. Điều này không chỉ góp phần vào việc thực hiện các giao dịch dân sự mà còn tạo điều kiện cho việc phát triển kinh tế xã hội. Tuy nhiên, việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất thông qua hợp đồng tặng cho cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro và tranh chấp. Do đó, việc hiểu rõ về khái niệm và đặc điểm của QSDĐ, cũng như các quy định pháp luật liên quan đến hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất là rất cần thiết để đảm bảo tính hợp pháp và hiệu quả trong các giao dịch này.

Pháp luật điều chỉnh hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất tại Việt Nam chủ yếu được quy định trong Bộ luật Dân sự năm 2015 và Luật Đất đai năm 2013. Theo quy định, hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất phải được lập thành văn bản và công chứng, nhằm đảm bảo tính hợp pháp và bảo vệ quyền lợi cho các bên tham gia giao dịch. Hợp đồng này cần phải đáp ứng các điều kiện về chủ thể, đối tượng và hình thức theo quy định của pháp luật. Đặc biệt, việc công chứng hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất không chỉ là yêu cầu bắt buộc mà còn giúp giảm thiểu các tranh chấp phát sinh sau này. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, việc áp dụng các quy định này còn gặp nhiều khó khăn do sự thiếu đồng bộ trong các văn bản hướng dẫn thi hành, dẫn đến nhiều cách hiểu khác nhau giữa các tổ chức hành nghề công chứng. Điều này đặt ra yêu cầu cần thiết phải hoàn thiện hệ thống pháp luật và nâng cao chất lượng hoạt động công chứng để đảm bảo tính hiệu quả và minh bạch trong các giao dịch tặng cho quyền sử dụng đất.

Thực tiễn thực hiện hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất tại tỉnh Thái Bình cho thấy nhiều bất cập trong quy trình công chứng và thực hiện hợp đồng. Một số Văn phòng công chứng đã gặp khó khăn trong việc xác minh tính hợp pháp của các giấy tờ liên quan đến quyền sử dụng đất. Điều này dẫn đến tình trạng một số hợp đồng tặng cho không được công chứng do thiếu thông tin hoặc giấy tờ không hợp lệ. Hơn nữa, sự cạnh tranh giữa các Văn phòng công chứng cũng tạo ra áp lực trong việc thực hiện nhanh chóng các giao dịch, đôi khi dẫn đến việc bỏ qua các bước cần thiết để đảm bảo tính hợp pháp. Các vụ tranh chấp liên quan đến hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất cũng gia tăng, cho thấy sự cần thiết phải nâng cao nhận thức và trách nhiệm của các bên liên quan trong việc thực hiện các giao dịch này. Việc phân tích thực tiễn này không chỉ giúp làm rõ những vấn đề tồn tại mà còn cung cấp cơ sở để đề xuất các giải pháp hoàn thiện pháp luật và cải thiện quy trình công chứng trong tương lai.

Để hoàn thiện pháp luật về hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất, cần thiết phải thực hiện một số giải pháp cụ thể. Đầu tiên, cần nâng cao tính đồng bộ của các văn bản pháp luật liên quan đến đất đai và hợp đồng tặng cho, nhằm giảm thiểu sự mâu thuẫn và bất cập trong thực tiễn áp dụng. Thứ hai, cần tổ chức các chương trình đào tạo và tập huấn cho các tổ chức hành nghề công chứng về quy trình và yêu cầu công chứng hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất. Điều này sẽ giúp nâng cao chất lượng dịch vụ công chứng và giảm thiểu các sai sót trong quá trình thực hiện. Ngoài ra, việc tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra đối với các Văn phòng công chứng cũng là một giải pháp cần thiết để đảm bảo tính hợp pháp trong các giao dịch tặng cho quyền sử dụng đất. Cuối cùng, cần có các chính sách khuyến khích và hỗ trợ cho các cá nhân và tổ chức trong việc thực hiện các giao dịch tặng cho quyền sử dụng đất một cách minh bạch và hiệu quả.