Nghiên cứu hiện trạng và giải pháp bảo tồn loài nai cà tông tại Lào

LỜI CAM ĐOAN

1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

1.1. Đặc điểm của thú thuộc họ Hươu nai (Cervidae)

1.1.1. Thành phần loài thú thuộc họ Hươu nai (Cervidae)

1.1.2. Một số đặc điểm của thú thuộc họ Hươu nai (Cervidae)

2. CHƯƠNG 2: NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

2.1. Nội dung nghiên cứu

2.2. Phương pháp nghiên cứu

2.2.1. Tổng quan số liệu thứ cấp

2.2.2. Phương pháp phỏng vấn dân địa phương và lực lượng kiểm lâm

2.2.3. Thiết lập tuyến điều tra và thu thập số liệu trên tuyến

2.2.4. Thu thập số liệu tại các điểm quan trọng

2.2.5. Phương pháp thu thập số liệu về thực vật

2.2.6. Phương pháp phân tích số liệu

3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN

3.1. Tình trạng và phân bố của loài Nai cà tông tại CHDCND Lào

3.1.1. Phân bố của loài Nai cà tông tại CHDCND Lào

3.1.2. Khu vực phân bố của Nai cà tông tại Khu bảo tồn Xonnabouly

3.2. Mật độ và kích thước quần thể Nai cà tông tại KBT Xonnabouly

3.3. Một số đặc điểm sinh thái của Nai cà tông tại KBT Xonnabouly

3.3.1. Đặc điểm sinh cảnh

3.3.2. Đặc điểm sử dụng sinh cảnh sống

3.3.3. Thức ăn của Nai cà tông

3.3.4. Các nguồn muối khoáng trong Khu bảo tồn

3.4. Các loài động vật hoang dã khác có cùng sinh cảnh với Nai cà tông

3.5. Các mối đe dọa tới quần thể và sinh cảnh Nai cà tông

3.5.1. Chó nhà của người dân địa phương

3.5.2. Xâm lấn sinh cảnh sống của Nai cà tông

3.5.3. Khai thác gỗ và thu hái lâm sản ngoài gỗ

3.5.4. Săn bắt động vật hoang dã

3.5.5. Chăn thả gia súc

3.6. Đề xuất giải pháp quản lý, bảo tồn Nai cà tông và sinh cảnh

3.6.1. Bảo vệ quần thể loài Nai cà tông

3.6.2. Bảo vệ sinh cảnh và các yếu tố sinh thái

3.6.3. Các giải pháp gián tiếp về mặt kinh tế, xã hội

4. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

I. Hiện trạng nai cà tông

Hiện trạng nai cà tông tại Lào đang đối mặt với nhiều thách thức nghiêm trọng. Loài này thuộc họ Hươu nai (Cervidae) và được xếp vào nhóm nguy cấp (EN) theo IUCN. Động vật hoang dã Lào nói chung và nai cà tông nói riêng đang bị đe dọa bởi nạn săn bắn, phá rừng và xâm lấn sinh cảnh. Khu bảo tồn Nai cà tông Xonnabouly, tỉnh Savannakhet, là nơi sinh sống chính của loài này, nhưng môi trường sống của chúng đang bị thu hẹp do hoạt động của con người.

1.1. Tình trạng đe dọa

Tình trạng đe dọa của nai cà tông ngày càng gia tăng. Các mối đe dọa chính bao gồm săn bắn trái phép, chăn thả gia súc và khai thác gỗ. Theo thống kê, từ năm 1998 đến 2015, nhiều loài động vật hoang dã tại Lào đã rơi vào nhóm bị đe dọa hoặc có nguy cơ tuyệt chủng. Hệ sinh thái Lào đang bị suy thoái nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sự tồn tại của nai cà tông.

1.2. Phân bố và sinh cảnh

Phân bố và sinh cảnh của nai cà tông chủ yếu tập trung tại các khu rừng khộp và rừng bán thường xanh. Khu bảo tồn Xonnabouly là nơi có mật độ nai cà tông cao nhất, nhưng sinh cảnh này đang bị thu hẹp do xâm lấn đất nông nghiệp và khai thác tài nguyên. Nghiên cứu sinh thái cho thấy, nai cà tông phụ thuộc nhiều vào các sinh cảnh tự nhiên, đặc biệt là các trảng cỏ và rừng thưa.

II. Giải pháp bảo tồn

Giải pháp bảo tồn nai cà tông cần được thực hiện đồng bộ và toàn diện. Các biện pháp bao gồm bảo vệ sinh cảnh, quản lý tài nguyên thiên nhiên và nâng cao nhận thức cộng đồng. Chương trình bảo tồn cần tập trung vào việc giảm thiểu các mối đe dọa và tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của quần thể nai cà tông.

2.1. Bảo vệ sinh cảnh

Bảo vệ sinh cảnh là yếu tố then chốt trong việc bảo tồn nai cà tông. Cần hạn chế các hoạt động khai thác gỗ và chăn thả gia súc trong khu bảo tồn. Quản lý tài nguyên thiên nhiên cần được thực hiện một cách bền vững, đảm bảo sự cân bằng giữa phát triển kinh tế và bảo tồn đa dạng sinh học.

2.2. Nâng cao nhận thức cộng đồng

Nâng cao nhận thức cộng đồng là một trong những giải pháp quan trọng. Cần tổ chức các chương trình giáo dục và tuyên truyền về tầm quan trọng của việc bảo tồn nai cà tông. Bảo vệ môi trường cần được coi là trách nhiệm chung của toàn xã hội, từ đó giảm thiểu các hành vi gây hại đến sinh cảnh của loài này.

III. Đặc điểm loài nai cà tông

Đặc điểm loài nai cà tông (Rucervus eldii) bao gồm các đặc điểm hình thái, sinh học và sinh thái. Loài này có kích thước lớn, sừng rụng hàng năm và thích nghi với sinh cảnh rừng thưa. Nghiên cứu sinh thái cho thấy, nai cà tông có tập tính kiếm ăn vào ban đêm và sử dụng các trảng cỏ làm nơi sinh sống chính.

3.1. Đặc điểm hình thái

Đặc điểm hình thái của nai cà tông bao gồm kích thước lớn, sừng nhiều nhánh và cơ thể thích nghi với việc di chuyển trong rừng thưa. Sừng của chúng rụng hàng năm và mọc lại vào mùa sinh sản. Động vật hoang dã Lào nói chung và nai cà tông nói riêng có những đặc điểm thích nghi đặc biệt với môi trường sống tự nhiên.

3.2. Tập tính sinh thái

Tập tính sinh thái của nai cà tông bao gồm kiếm ăn vào ban đêm và sử dụng các trảng cỏ làm nơi sinh sống chính. Chúng thường di chuyển giữa các khu rừng và trảng cỏ để tìm kiếm thức ăn và tránh kẻ thù. Hệ sinh thái Lào đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì các tập tính này của nai cà tông.

Luận án tiến sĩ lâm nghiệp: Nghiên cứu hiện trạng phân bố và đề xuất giải pháp bảo tồn loài nai cà tông tại Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào