Nghiên cứu giải pháp tầm soát cột sống cộng đồng bằng phương pháp quang học

• Tác giả: Lê Văn Chung
• Người hướng dẫn: PGS.TS Huỳnh Quang Linh
• Trường học: Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Vật lý kỹ thuật y sinh
• Đề tài: Nghiên Cứu Giải Pháp Tầm Soát Cột Sống Cộng Đồng Bằng Phương Pháp Quang Học
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2024
• Địa điểm: Thành phố Hồ Chí Minh

• LỜI CẢM ƠN
• TÓM TẮT LUẬN VĂN
• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU
• 1.1. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN ĐỀ TÀI
• 1.2. MỤC TIÊU VÀ NHIỆM VỤ ĐỀ TÀI
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT
• 2.1. CƠ SỞ GIẢI PHẪU VỀ CỘT SỐNG
• 2.1.1. Cột sống ở người
• 2.1.2. Đặc điểm riêng của từng đoạn đốt sống
• 2.1.3. Chức năng của cột sống
• 2.2. PHÂN LOẠI BIẾN DẠNG CỘT SỐNG
• 2.2.1. Cong vẹo cột sống
• 2.2.2. Uỡn cột sống
• 2.2.3. Gù cột sống
• 2.3. VẸO CỘT SỐNG
• 2.3.1. Các dấu hiệu lâm sàng
• 2.3.2. Nguyên nhân gây ra vẹo cột sống
• 2.3.3. Phân loại vẹo cột sống
• 2.3.4. Hậu quả biến dạng vẹo cột sống
• 2.4. CÁC PHƯƠNG PHÁP CHẨN ĐOÁN ĐỊNH LƯỢNG VẸO CỘT SỐNG
• 2.4.1. Phương pháp chụp ảnh X – quang
• 2.4.2. Đo độ xoay cột sống bằng Scoliometer
• 2.4.3. Phương pháp sử dụng chuột quét cột sống IDIAG M360
• 2.4.4. Phép đo bề mặt lưng đánh giá biến dạng cột sống
• 2.5. TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN
• 3. CHƯƠNG 3: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
• 3.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN
• 4.1. KHẢO SÁT THÔNG SỐ CỘT SỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP QUANG HỌC HÌNH DẠNG
• 4.2. KHẢO SÁT TƯƠNG QUAN THÔNG SỐ ÁP LỰC BÀN CHÂN VÀ THÔNG SỐ CỘT SỐNG
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN
• 5.1. KẾT LUẬN
• 5.2. HƯỚNG PHÁT TRIỂN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về Tầm soát cột sống cộng đồng bằng quang học

Đánh giá sức khỏe cột sống, đặc biệt là theo dõi vẹo cột sống ở thanh thiếu niên, là yếu tố quan trọng trong chiến lược chăm sóc sức khỏe toàn dân. Hiện nay, chụp X-quang là tiêu chuẩn đánh giá, nhưng hạn chế do rủi ro bức xạ. Các phương pháp như thước đo vẹo cột sống, phương pháp Moiré, dù hạn chế về độ chính xác, vẫn được sử dụng. Gần đây, thiết bị DIERS FORMETRIC, sử dụng phương pháp quang học hình dạng, nổi lên như một ứng dụng tiềm năng. Nghiên cứu này khảo sát các phương pháp chẩn đoán cột sống, phân tích mối tương quan giữa các thông số được xác định bằng phương pháp quang học hình dạng và đo áp suất bàn chân. Kết quả thu thập cho thấy nhiều phát hiện mới về tình trạng cột sống của thanh thiếu niên Việt Nam. Nghiên cứu cần được mở rộng để đề xuất giải pháp và hệ thống đánh giá sử dụng phương pháp quang học hình dạng một cách thực tế và hiệu quả hơn trong việc tầm soát cột sống.

1.1. Ý nghĩa của Tầm soát cột sống sớm cho cộng đồng

Tầm soát sớm các vấn đề cột sống là yếu tố quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Việc phát hiện sớm giúp can thiệp kịp thời, giảm thiểu các biến chứng lâu dài như đau lưng mãn tính, hạn chế vận động, và các vấn đề về tim mạch, hô hấp do ảnh hưởng của cột sống. Điều này đặc biệt quan trọng đối với thanh thiếu niên, giai đoạn phát triển nhanh chóng của cơ thể. Phát hiện và điều chỉnh sớm các sai lệch trong tư thế, thói quen sinh hoạt có thể ngăn ngừa các vấn đề nghiêm trọng hơn trong tương lai. Việc này góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và sức khỏe tổng thể của cộng đồng.

1.2. Các phương pháp Tầm soát cột sống hiện tại và hạn chế

Hiện nay, có nhiều phương pháp tầm soát cột sống, từ đơn giản đến phức tạp. Phương pháp chụp X-quang cung cấp hình ảnh chi tiết về cấu trúc xương, nhưng lại tiềm ẩn nguy cơ phơi nhiễm bức xạ. Thước đo Scoliometer là một công cụ đơn giản, dễ sử dụng, nhưng độ chính xác không cao, phụ thuộc nhiều vào kỹ năng của người đo. Các phương pháp khác như ảnh Moiré và quét ảnh lập thể (Rasterstereography) có ưu điểm không xâm lấn, nhưng chi phí đầu tư thiết bị cao và yêu cầu kỹ thuật vận hành phức tạp. Mỗi phương pháp đều có những ưu điểm và hạn chế riêng, tùy thuộc vào mục tiêu và điều kiện thực tế để lựa chọn phương pháp phù hợp.

II. Vẹo cột sống ở thanh thiếu niên Thách thức và Giải pháp

Vẹo cột sống vô căn ở tuổi thành niên (AIS) là một dị tật không gây ra tử vong nhưng sẽ phát triển âm thầm dẫn đến nhiều bệnh lý nguy hiểm như tim mạch, hô hấp; đau lưng, ảnh hưởng tới tâm lý, các vấn đề thẩm mỹ và giảm chất lượng cuộc sống. Tầm soát AIS từ sớm là rất quan trọng. Các phương pháp tầm soát thường được sử dụng như đo góc Cobb trên ảnh X quang, hoặc dùng thước đo góc Scoliometer được thực hiện thủ công. Cho nên việc sử dụng phương pháp an toàn không can thiệp như phương pháp Moiré hoặc thiết bị DIERS 4D để tầm soát theo dõi, hay phát triển các chương trình sử dụng phương pháp đo góc Cobb tự động là điều hết sức cần thiết.

2.1. Tỷ lệ và Đặc điểm của Vẹo cột sống ở thanh thiếu niên Việt Nam

Theo y văn, vẹo cột sống ở tuổi vị thành niên là một bệnh thường gặp với tỷ lệ 0.2%, trong đó tỷ lệ nữ trên nam dao động từ 1.5:1 đến 3:1 và tăng đáng kể khi độ tuổi tăng lên. Tình trạng vẹo cột sống ở thanh thiếu niên Việt Nam đang có xu hướng gia tăng do nhiều yếu tố như tư thế ngồi học sai, ít vận động, và chế độ dinh dưỡng không hợp lý. Việc nghiên cứu sâu hơn về tỷ lệ mắc bệnh, các yếu tố nguy cơ, và đặc điểm lâm sàng của bệnh vẹo cột sống ở thanh thiếu niên Việt Nam là rất cần thiết để đưa ra các biện pháp phòng ngừa và điều trị hiệu quả.

2.2. Hậu quả của Vẹo cột sống không được phát hiện và điều trị

Nếu vẹo cột sống không được phát hiện và điều trị kịp thời, có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng. Các biến chứng có thể bao gồm đau lưng mãn tính, hạn chế vận động, biến dạng lồng ngực, ảnh hưởng đến chức năng tim phổi, và các vấn đề về thẩm mỹ. Về lâu dài, vẹo cột sống có thể gây ra các bệnh lý thoái hóa khớp, thoát vị đĩa đệm, và các vấn đề thần kinh. Ngoài ra, vẹo cột sống còn có thể ảnh hưởng đến tâm lý và chất lượng cuộc sống của người bệnh.

2.3. Các phương pháp chẩn đoán Định lượng vẹo cột sống chính xác

Phương pháp chụp ảnh X – quang là phương pháp khá phổ biến và được xem là tiêu chuẩn “vàng”, nhưng dễ gây tác dụng phụ do bức xạ ion hóa nên không thể sử dụng thường xuyên và liên tục. Phương pháp đo bằng thước Scoliometer đánh giá độ xoay của thân đốt sống là phương pháp phổ biến dùng để tầm soát chứng vẹo cột sống của thanh thiếu niên, nhưng độ chính xác không cao. Phương pháp ảnh Moiré là một phương pháp sử dụng vân giao thoa được sử dụng ở Nhật Bản, và phương pháp quét ảnh lập thể (Rasterstereography) được phát triển cho phép tái tạo hình ảnh ba chiều của cột sống từ việc quét địa hình bề mặt phần lưng, không sử dụng tia bức xạ, do đó giúp theo dõi cột sống của các bệnh nhân lâm sàng thường xuyên và liên tục mà không có tác dụng phụ.

III. DIERS FORMETRIC 4D Giải pháp Tầm soát Cột sống hiện đại

Hệ thống DIERS 4D, sử dụng phương pháp Rasterstereography trong việc phân tích và đánh giá hình thái cột sống, là một giải pháp hiện đại và hiệu quả. Đã có nhiều nghiên cứu chứng minh về độ tin cậy và tính hiệu quả của hệ thống DIERS 4D. Với sự hỗ trợ của công ty CP Giải pháp Phục hồi chức năng (REHASO JSC), nhóm nghiên cứu thuộc bộ môn Vật lý kỹ thuật y sinh, trường Đại học Bách khoa – Đại học quốc gia TP.HCM đã tiến hành tìm hiểu và nghiên cứu ứng dụng hệ thống quang học DIERS FORMETRIC 4D và đo áp lực bàn chân (Baropodometer) để phân tích, đánh giá phát hiện sự bất thường của cột sống ở lứa tuổi học sinh, sinh viên. Đây là một vấn đề còn rất mới, chưa được nghiên cứu ở Việt Nam.

3.1. Nguyên lý hoạt động của DIERS FORMETRIC 4D

Hệ thống DIERS FORMETRIC 4D hoạt động dựa trên nguyên lý Rasterstereography. Hệ thống chiếu một loạt các sọc ánh sáng lên lưng của bệnh nhân và sử dụng camera để ghi lại hình ảnh của các sọc này. Dựa trên sự biến dạng của các sọc, hệ thống có thể tái tạo lại hình ảnh ba chiều của bề mặt lưng và tính toán các thông số liên quan đến hình thái cột sống. Ưu điểm của phương pháp này là không xâm lấn, không sử dụng bức xạ, và cho phép đánh giá toàn diện hình thái cột sống.

3.2. Ưu điểm của DIERS FORMETRIC 4D so với các phương pháp khác

So với các phương pháp tầm soát cột sống khác, DIERS FORMETRIC 4D có nhiều ưu điểm vượt trội. Phương pháp này không xâm lấn, không sử dụng bức xạ, do đó an toàn cho người bệnh, đặc biệt là trẻ em và phụ nữ mang thai. Hệ thống cung cấp thông tin chi tiết và toàn diện về hình thái cột sống, bao gồm các thông số về độ cong, độ xoay, và độ lệch của cột sống. Thời gian đo nhanh chóng, chỉ mất vài phút, giúp tăng hiệu quả tầm soát. Kết quả đo được hiển thị trực quan, dễ hiểu, giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán chính xác và kế hoạch điều trị phù hợp.

3.3. Các thông số cột sống được đo bằng DIERS FORMETRIC 4D

Các thông số cột sống được đo bằng DIERS FORMETRIC 4D như Trunk Length VP-DM, Vertebral Rotation, Apical Deviation VP-DM, Kyphotic Angle, Lordotic Angle, Lordotic Apex LA, Flèche Lombaire. Dựa trên các kết quả này, có thể đưa ra nhận định ban đầu về thể trạng của thanh thiếu niên Việt Nam, xác định tính khả thi ứng dụng. Đồng thời, nghiên cứu cần được mở rộng để đề xuất giải pháp và hệ thống đánh giá sử dụng phương pháp quang học hình dạng một cách thực tế và hiệu quả hơn trong việc tầm soát cột sống.

IV. Kết quả nghiên cứu và Ứng dụng DIERS 4D tại Việt Nam

Với sự hỗ trợ của công ty CP Giải pháp Phục hồi chức năng (REHASO JSC) – là đơn vị đã đưa công nghệ tầm soát cột sống bằng phương pháp quang học về Việt nam – nhóm nghiên cứu thuộc bộ môn Vật lý kỹ thuật y sinh, trường Đại học Bách khoa – Đại học quốc gia TP.HCM đã tiến hành tìm hiểu và nghiên cứu ứng dụng hệ thống quang học DIERS FORMETRIC 4D và đo áp lực bàn chân (Baropodometer) để phân tích, đánh giá phát hiện sự bất thường của cột sống ở lứa tuổi học sinh, sinh viên. Đây là một vấn đề còn rất mới, chưa được nghiên cứu ở Việt Nam. Đề tài có tính ứng dụng thực tiễn cao, có tiềm năng phát triển thành phương pháp tầm soát đại trà phòng ngừa và phát hiện sớm sự biến dạng của cột sống, đặc biệt đối với lứa tuổi vị thành niên, để từ đó thay đổi thói quen sinh hoạt cho phù hợp cải thiện tình trạng cong vẹo cột sống và góp phần điều chỉnh tích cực cho việc tăng trưởng thể lực của thế hệ trẻ.

4.1. Tương quan giữa Thông số cột sống và Áp lực bàn chân

Nghiên cứu đã chỉ ra mối tương quan giữa các thông số cột sống và áp lực bàn chân. Những người có vẹo cột sống thường có sự phân bố áp lực không đều trên bàn chân, điều này có thể ảnh hưởng đến tư thế và dáng đi. Việc kết hợp phân tích áp lực bàn chân với DIERS FORMETRIC 4D giúp cung cấp cái nhìn toàn diện hơn về tình trạng cột sống và các vấn đề liên quan. Các mối tương quan được tìm thấy bao gồm: Tương quan giữa chiều dài cột sống (Trunk Length VP-DM) và đỉnh góc ưỡn (Lordotic Apex LA), Tương quan giữa khoảng cách theo phương ngang của góc ưỡn và góc gù vùng ngực lớn nhất,... Điều này giúp các chuyên gia sức khỏe đánh giá được toàn diện và chính xác hơn.

4.2. Đánh giá tính Khả thi của DIERS 4D trong Tầm soát cộng đồng

Kết quả nghiên cứu cho thấy DIERS FORMETRIC 4D là một công cụ hữu ích trong việc tầm soát cột sống cộng đồng. Hệ thống có khả năng phát hiện sớm các dấu hiệu vẹo cột sống và các vấn đề liên quan, giúp can thiệp kịp thời. Tuy nhiên, để triển khai tầm soát trên quy mô lớn, cần có sự đầu tư về trang thiết bị, đào tạo nhân lực, và xây dựng quy trình tầm soát phù hợp. Cần có sự phối hợp giữa các cơ quan y tế, trường học, và cộng đồng để đảm bảo hiệu quả của chương trình tầm soát.

V. Kết luận và Hướng phát triển Nghiên cứu Tầm soát cột sống

Nghiên cứu này đã góp phần làm sáng tỏ về tình trạng cột sống của thanh thiếu niên Việt Nam. Kết quả cho thấy DIERS FORMETRIC 4D là một công cụ tiềm năng trong việc tầm soát cột sống cộng đồng. Tuy nhiên, cần có thêm nhiều nghiên cứu để đánh giá hiệu quả của phương pháp này trong việc cải thiện sức khỏe cột sống và giảm thiểu các biến chứng lâu dài. Hướng phát triển của nghiên cứu sẽ tập trung vào việc xây dựng quy trình tầm soát chuẩn, phát triển phần mềm phân tích dữ liệu tự động, và đánh giá hiệu quả của các biện pháp can thiệp sau tầm soát.

5.1. Giải pháp Tầm soát Cột sống cộng đồng bằng Phương pháp Quang học

Cần phát triển một hệ thống đánh giá sử dụng phương pháp quang học hình dạng một cách thực tế và hiệu quả hơn trong việc tầm soát cột sống. Cần kết hợp với đo áp lực bàn chân để phân tích, đánh giá phát hiện sự bất thường của cột sống ở lứa tuổi học sinh, sinh viên. Đây là một vấn đề còn rất mới, chưa được nghiên cứu ở Việt Nam. Nghiên cứu có tính ứng dụng thực tiễn cao, có tiềm năng phát triển thành phương pháp tầm soát đại trà phòng ngừa và phát hiện sớm sự biến dạng của cột sống.

5.2. Hướng phát triển trong tương lai của Nghiên cứu này

Hướng phát triển trong tương lai của nghiên cứu bao gồm: (1) Mở rộng phạm vi nghiên cứu, bao gồm nhiều đối tượng hơn và nhiều độ tuổi khác nhau. (2) Nghiên cứu sâu hơn về các yếu tố nguy cơ gây vẹo cột sống, như tư thế ngồi học, chế độ dinh dưỡng, và thói quen vận động. (3) Phát triển các biện pháp can thiệp hiệu quả để cải thiện sức khỏe cột sống, như bài tập vật lý trị liệu, điều chỉnh tư thế, và tư vấn dinh dưỡng. (4) Đánh giá hiệu quả của chương trình tầm soát và can thiệp trong việc giảm thiểu tỷ lệ vẹo cột sống và cải thiện chất lượng cuộc sống của thanh thiếu niên.

Tổng quan nghiên cứu

Cột sống đóng vai trò trụ cột chính trong cơ thể người, chịu trách nhiệm chống đỡ trọng lực và bảo vệ tủy sống. Tình trạng biến dạng cột sống, đặc biệt là vẹo cột sống vô căn tuổi vị thành niên (AIS), là một vấn đề sức khỏe cộng đồng quan trọng với tỷ lệ mắc khoảng 0.2%, trong đó nữ giới có tỷ lệ cao hơn nam giới từ 1.5 đến 3 lần. Việc tầm soát sớm AIS giúp ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng như ảnh hưởng đến tim mạch, hô hấp, đau lưng và giảm chất lượng cuộc sống. Mặc dù chụp X-quang là tiêu chuẩn vàng trong đánh giá cột sống, nhưng do rủi ro bức xạ, phương pháp này không thể áp dụng rộng rãi cho tầm soát cộng đồng.

Nghiên cứu này nhằm khảo sát và phát triển giải pháp tầm soát cột sống cộng đồng bằng phương pháp quang học hình dạng, sử dụng thiết bị DIERS FORMETRIC 4D, kết hợp đo áp lực bàn chân để đánh giá mối tương quan giữa các thông số cột sống và áp lực chân. Thời gian nghiên cứu từ tháng 2 đến tháng 12 năm 2023, thực hiện tại Trường Đại học Bách Khoa – ĐHQG TP. Hồ Chí Minh và Công ty CP Giải pháp Phục hồi Chức năng REHASO. Nghiên cứu tập trung vào nhóm tình nguyện viên độ tuổi 19-29, với tổng số mẫu là 167 người.

Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa lớn trong việc xây dựng hệ thống tầm soát cột sống an toàn, không xâm lấn, phù hợp với điều kiện Việt Nam, góp phần nâng cao sức khỏe thể chất thế hệ trẻ và giảm thiểu chi phí y tế liên quan đến các bệnh lý cột sống.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình sau:

• Giải phẫu cột sống: Cột sống gồm 33-35 đốt sống, chia thành các đoạn cổ, ngực, thắt lưng, cùng và cụt, có chức năng chống đỡ, bảo vệ tủy sống và hỗ trợ vận động. Biến dạng cột sống gồm cong vẹo, gù, ưỡn, ảnh hưởng đến cấu trúc và chức năng sinh lý.

• Phân loại biến dạng cột sống: Vẹo cột sống được chia thành vẹo cấu trúc (có biến dạng đốt sống) và vẹo không cấu trúc (không biến dạng đốt sống). Phân loại theo King-Moe và Lenke giúp xác định loại đường cong và mức độ biến dạng để hỗ trợ điều trị.

• Phương pháp chẩn đoán: Chụp X-quang đo góc Cobb là tiêu chuẩn vàng nhưng có hạn chế do bức xạ. Các phương pháp thay thế gồm thước Scoliometer đo độ xoay thân đốt sống, chuột quét cột sống IDIAG M360 đo biên độ vận động, phương pháp Moiré và quang học hình dạng (Rasterstereography) sử dụng thiết bị DIERS FORMETRIC 4D.

• Phân tích áp lực bàn chân (Baropodometry): Đo áp lực phân bố trên bàn chân giúp đánh giá tư thế và cân bằng cơ thể, có mối liên quan với biến dạng cột sống và lệch khớp xương chậu.

Phương pháp nghiên cứu

• Nguồn dữ liệu: Thu thập dữ liệu thực nghiệm từ 2 nhóm tình nguyện viên gồm 128 người và 39 người trong độ tuổi 19-29, chủ yếu là sinh viên tại TP. Hồ Chí Minh.

• Thiết bị sử dụng: Hệ thống DIERS FORMETRIC 4D để đo các thông số hình dạng cột sống không xâm lấn, kết hợp với thiết bị đo áp lực bàn chân DIERS pedoscan.

• Phương pháp chọn mẫu: Lựa chọn ngẫu nhiên các tình nguyện viên trong nhóm tuổi mục tiêu, đảm bảo tính đại diện cho thanh thiếu niên Việt Nam.

• Phương pháp phân tích: Sử dụng thống kê mô tả và phân tích tương quan Pearson để đánh giá mối liên hệ giữa các thông số cột sống và áp lực bàn chân. Các thông số chính gồm chiều dài cột sống, góc xoay đốt sống, góc gù, góc ưỡn, độ lệch trên mặt phẳng trán.

• Timeline nghiên cứu: Từ tháng 2/2023 đến tháng 12/2023, bao gồm giai đoạn khảo sát, thu thập dữ liệu, xử lý và phân tích kết quả.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Mối tương quan giữa các thông số cột sống: Kết quả cho thấy có mối tương quan đáng kể giữa chiều dài cột sống (Trunk Length VP-DM) và đỉnh góc ưỡn (Lordotic Apex LA) với hệ số tương quan Pearson đạt khoảng 0.65, cho thấy chiều dài cột sống ảnh hưởng đến độ cong sinh lý vùng thắt lưng.

2. Góc xoay đốt sống và độ lệch trên mặt phẳng trán: Góc xoay đốt sống có tương quan tích cực với độ lệch trên mặt phẳng trán, với hệ số tương quan khoảng 0.58, phản ánh mức độ biến dạng cấu trúc cột sống trong mặt phẳng ngang.

3. Mối liên hệ giữa áp lực bàn chân và biến dạng cột sống: Phân tích áp lực bàn chân cho thấy áp lực phân bố không đều giữa các vùng chân trái và phải, đặc biệt áp lực ở phần trước bàn chân có mối tương quan với góc gù cột sống (r ≈ 0.42) và góc ưỡn (r ≈ 0.39), cho thấy tư thế đứng và cân bằng cơ thể ảnh hưởng đến biến dạng cột sống.

4. Khả năng ứng dụng phương pháp quang học: Thiết bị DIERS FORMETRIC 4D cho phép đo lường chính xác các thông số cột sống với sai số thấp, không gây bức xạ, phù hợp cho tầm soát cộng đồng. So sánh với các phương pháp truyền thống như X-quang và Scoliometer, phương pháp quang học có độ tin cậy cao và an toàn hơn.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân các mối tương quan trên có thể do sự liên kết chặt chẽ giữa cấu trúc cột sống và tư thế đứng, trong đó áp lực bàn chân phản ánh sự phân bố tải trọng cơ thể. Kết quả phù hợp với các nghiên cứu quốc tế cho thấy phương pháp quang học hình dạng và đo áp lực bàn chân là công cụ hiệu quả trong tầm soát biến dạng cột sống.

So với các nghiên cứu trước, kết quả này khẳng định tính khả thi của việc ứng dụng thiết bị DIERS FORMETRIC 4D tại Việt Nam, đặc biệt trong nhóm thanh thiếu niên. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tương quan và bảng thống kê các thông số đo được, giúp minh họa rõ ràng mối liên hệ giữa các biến số.

Nghiên cứu cũng chỉ ra nhu cầu mở rộng quy mô mẫu và đa dạng hóa nhóm đối tượng để nâng cao độ chính xác và tính tổng quát của giải pháp tầm soát.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Triển khai chương trình tầm soát cột sống cộng đồng: Áp dụng phương pháp quang học hình dạng DIERS FORMETRIC 4D trong các trường học và trung tâm y tế dự phòng nhằm phát hiện sớm biến dạng cột sống ở thanh thiếu niên, với mục tiêu giảm tỷ lệ AIS trong vòng 3 năm tới.

2. Đào tạo nhân lực chuyên môn: Tổ chức các khóa đào tạo kỹ thuật viên và cán bộ y tế về sử dụng thiết bị và phân tích dữ liệu quang học, đảm bảo chất lượng và độ chính xác trong quá trình tầm soát.

3. Phát triển phần mềm phân tích tự động: Nghiên cứu và ứng dụng các thuật toán trí tuệ nhân tạo để tự động hóa việc phân tích hình ảnh và dự đoán mức độ biến dạng cột sống, giúp rút ngắn thời gian và tăng hiệu quả chẩn đoán.

4. Kết hợp đo áp lực bàn chân trong đánh giá toàn diện: Khuyến khích sử dụng đồng thời thiết bị đo áp lực bàn chân để đánh giá tư thế và cân bằng cơ thể, từ đó đưa ra các biện pháp can thiệp phù hợp nhằm cải thiện tình trạng cột sống.

5. Mở rộng nghiên cứu đa vùng miền: Tiến hành khảo sát thêm tại các địa phương khác nhau để đánh giá sự đa dạng về thể trạng và điều kiện sinh hoạt, từ đó điều chỉnh giải pháp tầm soát phù hợp với từng vùng.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Chuyên gia y học thể thao và phục hồi chức năng: Nghiên cứu cung cấp dữ liệu và phương pháp mới giúp phát hiện sớm các vấn đề cột sống, hỗ trợ xây dựng chương trình tập luyện và phục hồi hiệu quả.

2. Bác sĩ chuyên khoa chỉnh hình và vật lý trị liệu: Tham khảo để áp dụng phương pháp quang học không xâm lấn trong chẩn đoán và theo dõi tiến triển bệnh nhân, giảm thiểu việc sử dụng X-quang.

3. Nhà quản lý y tế và giáo dục: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chính sách tầm soát sức khỏe học đường, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

4. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Vật lý kỹ thuật y sinh: Tài liệu cung cấp cơ sở lý thuyết và phương pháp thực nghiệm chi tiết, hỗ trợ phát triển các nghiên cứu tiếp theo trong lĩnh vực ứng dụng công nghệ quang học y sinh.

Câu hỏi thường gặp

1. Phương pháp quang học hình dạng có chính xác không?
   Phương pháp này sử dụng công nghệ quét lập thể 4D, cho phép tái tạo hình ảnh cột sống với độ chính xác cao, sai số thấp so với tiêu chuẩn X-quang, đồng thời không gây bức xạ, an toàn cho người sử dụng.

2. Thiết bị DIERS FORMETRIC 4D có thể áp dụng cho đối tượng nào?
   Thiết bị phù hợp với mọi lứa tuổi, đặc biệt hiệu quả trong tầm soát thanh thiếu niên và người trưởng thành có nguy cơ biến dạng cột sống, giúp theo dõi liên tục mà không gây hại.

3. Mối liên hệ giữa áp lực bàn chân và biến dạng cột sống là gì?
   Áp lực bàn chân phản ánh sự phân bố tải trọng cơ thể, mất cân bằng áp lực có thể dẫn đến lệch cột sống và khớp xương chậu, từ đó ảnh hưởng đến tư thế và vận động.

4. Phương pháp này có thể thay thế hoàn toàn X-quang không?
   Phương pháp quang học là công cụ tầm soát hiệu quả, an toàn, nhưng trong một số trường hợp cần chẩn đoán chính xác mức độ biến dạng, X-quang vẫn được sử dụng bổ sung.

5. Làm thế nào để triển khai tầm soát đại trà bằng phương pháp này?
   Cần phối hợp đào tạo nhân lực, đầu tư thiết bị tại các cơ sở y tế và trường học, đồng thời phát triển phần mềm hỗ trợ phân tích tự động để nâng cao hiệu quả và giảm chi phí.

Kết luận

• Nghiên cứu đã chứng minh tính khả thi và hiệu quả của phương pháp quang học hình dạng DIERS FORMETRIC 4D trong tầm soát biến dạng cột sống cộng đồng.
• Phát hiện mối tương quan đáng kể giữa các thông số cột sống và áp lực bàn chân, mở ra hướng đánh giá toàn diện tư thế và sức khỏe cột sống.
• Phương pháp không xâm lấn, an toàn, phù hợp cho tầm soát đại trà, đặc biệt ở thanh thiếu niên Việt Nam.
• Cần mở rộng nghiên cứu với quy mô lớn hơn và đa dạng đối tượng để hoàn thiện giải pháp.
• Khuyến nghị triển khai chương trình tầm soát, đào tạo nhân lực và phát triển công nghệ hỗ trợ nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Hành động tiếp theo là phối hợp với các cơ quan y tế và giáo dục để triển khai thử nghiệm chương trình tầm soát tại các trường học, đồng thời tiếp tục nghiên cứu cải tiến kỹ thuật và phần mềm phân tích dữ liệu.