NGHIÊN CỨU ĐỊNH LƢỢNG ĐỒNG THỜI APIGENIN VÀ LUTEOLIN TRONG HƢƠNG NHU TÍA (OCIMUM SANCTUM L.) BẰNG PHƢƠNG PHÁP HPLC-UV

Định lượng Apigenin và Luteolin đóng vai trò then chốt trong kiểm soát chất lượng dược liệu. Hàm lượng hoạt chất ổn định giúp đảm bảo hiệu quả điều trị. Việc phân tích định lượng chính xác còn giúp so sánh chất lượng giữa các nguồn cung cấp khác nhau, từ đó lựa chọn được nguồn dược liệu tốt nhất. Như Silva và cộng sự đã chứng minh, hàm lượng axit ursolic (một thành phần khác) biến đổi đáng kể giữa các giống Ocimum khác nhau. Do đó, kiểm soát chất lượng là vô cùng cần thiết.

Nghiên cứu tập trung vào xây dựng và valid hóa phương pháp HPLC-UV để định lượng Apigenin và Luteolin trong Hương nhu tía. Cụ thể, mục tiêu là xác định các điều kiện sắc ký tối ưu, đánh giá các thông số độ lặp lại, độ đúng, giới hạn phát hiện (LOD), và giới hạn định lượng (LOQ). Phương pháp sau đó sẽ được ứng dụng để phân tích mẫu thực tế, thu thập tại Trung tâm nghiên cứu trồng và chế biến cây thuốc Hà Nội.

Dược điển Việt Nam V (2017) chưa có chuyên luận về định lượng Apigenin và Luteolin trong Hương nhu tía. Chuyên luận hiện tại chỉ tập trung vào các chỉ tiêu như mô tả, vi phẫu, soi bột, độ ẩm, và định lượng tinh dầu. Việc bổ sung chỉ tiêu định lượng flavonoid là cần thiết để nâng cao tiêu chuẩn chất lượng của dược liệu Hương nhu tía.

Cần có một phương pháp HPLC-UV đã được tối ưu hóa và valid hóa để định lượng đồng thời Apigenin và Luteolin trong Hương nhu tía. Phương pháp này phải đảm bảo độ chính xác, độ lặp lại, và độ nhạy cao. Điều này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các nghiên cứu về tác dụng dược lý, ứng dụng lâm sàng, và kiểm soát chất lượng sản phẩm.

Pha động đóng vai trò quan trọng trong việc tách biệt các chất. Nghiên cứu khảo sát các tỷ lệ khác nhau của methanol và axit photphoric (H3PO4). Tỷ lệ và nồng độ axit được điều chỉnh để tối ưu hóa khả năng tách Apigenin và Luteolin, đồng thời duy trì hình dạng pic sắc nét. Việc thêm axit vào pha động cũng giúp cải thiện độ ổn định của Apigenin và Luteolin.

Tốc độ dòng và nhiệt độ cột ảnh hưởng đến thời gian phân tích, độ phân giải, và hình dạng pic. Nghiên cứu khảo sát các tốc độ dòng khác nhau để tìm ra tốc độ tối ưu giúp phân tách tốt hai chất trong thời gian ngắn nhất. Nhiệt độ cột cũng được điều chỉnh để cải thiện độ phân giải và độ ổn định của Apigenin và Luteolin.

Nghiên cứu so sánh hiệu quả chiết xuất của ethanol, methanol, và hỗn hợp các dung môi này với nước. Các tỷ lệ dung môi khác nhau được khảo sát để tìm ra tỷ lệ tối ưu giúp hòa tan Apigenin và Luteolin một cách hiệu quả nhất, đồng thời hạn chế chiết xuất các tạp chất.

Thời gian chiết và phương pháp chiết (siêu âm, hồi lưu) ảnh hưởng đến hiệu suất chiết xuất và độ ổn định của Apigenin và Luteolin. Nghiên cứu khảo sát các thời gian chiết khác nhau bằng cả hai phương pháp để xác định điều kiện chiết tối ưu.

Phương pháp HPLC đã được chứng minh độ tin cậy sẽ được ứng dụng để phân tích các mẫu thực tế. Hàm lượng Apigenin và Luteolin được xác định và so sánh với các tiêu chuẩn tham chiếu (nếu có) để đánh giá chất lượng của dược liệu Hương nhu tía.

Nghiên cứu có thể mở rộng để khảo sát ảnh hưởng của các yếu tố như giống cây, điều kiện trồng trọt, thời điểm thu hái, và phương pháp bảo quản đến hàm lượng Apigenin và Luteolin trong Hương nhu tía.

Phương pháp HPLC đã được phát triển đóng góp vào việc kiểm soát chất lượng dược liệu Hương nhu tía và các sản phẩm từ Hương nhu tía. Kết quả phân tích có thể được sử dụng để xây dựng tiêu chuẩn chất lượng và đảm bảo tính an toàn và hiệu quả của sản phẩm.

Nghiên cứu có thể được mở rộng để đánh giá các hoạt tính sinh học khác của Apigenin và Luteolin trong Hương nhu tía, cũng như khảo sát tác dụng hiệp đồng của hai flavonoid này. Các nghiên cứu lâm sàng cũng cần được tiến hành để chứng minh hiệu quả của Hương nhu tía trong điều trị các bệnh khác nhau.