Nghiên Cứu Đề Xuất Hoàn Thiện Thể Chế Chính Sách Nhằm Giảm Thiểu Rủi Ro Lũ Quét Tỉnh Điện Biên

• Tác giả: Tống Hữu Đức
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Hữu Dũng
• Trường học: Đại học Kinh tế Quốc dân
• Chuyên ngành: Kinh tế Tài nguyên
• Đề tài: Hoàn Thiện Thể Chế Chính Sách Giảm Thiểu Rủi Ro Lũ Quét Tại Điện Biên
• Loại tài liệu: chuyên đề
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT
• 1.1. Khảo sát tình hình thiên tai chung
• 1.2. Khái niệm về lũ quét
• 1.3. Đặc tính lũ quét
• 1.4. Thực trạng lũ quét Việt Nam
• 1.5. Hậu quả do lũ quét gây ra
• 2. CHƯƠNG 2: ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG LŨ QUÉT TỈNH ĐIỆN BIÊN
• 2.1. Thực trạng lũ quét Điện Biên
• 2.2. Nhân tố kích thích gây ra lũ quét
• 2.3. Quy mô thiệt hại
• 2.4. Đối tượng chính chịu thiệt hại do lũ quét
• 2.5. Xác định điểm khảo sát
• 2.6. Kết quả điều tra theo nhóm các tiêu chí
• 2.6.1. Các nhân tố liên quan đến công nghệ
• 2.6.2. Các nhân tố liên quan đến xã hội
• 2.6.3. Các nhân tố liên quan đến môi trường
• 2.6.4. Các nhân tố liên quan đến pháp lý
• 2.6.5. Các nhân tố liên quan đến kinh tế
• 2.6.6. Các nhân tố liên quan về hoạt động quản lý
• 2.6.7. Các nhân tố liên quan về thể chế
• 2.7. Các hoạt động khắc phục hậu quả thiên tai do lũ quét
• 2.8. Nhu cầu của địa phương trong các hoạt động phòng ngừa, ứng phó lũ quét
• 2.9. Nhu cầu của địa phương trong các hoạt động khắc phục hậu quả thiên tai do lũ quét
• 3. CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP
• 3.1. Giải pháp chung
• PHỤ LỤC

I. Thể chế chính sách và quản lý rủi ro lũ quét

Thể chế chính sách và quản lý rủi ro là hai yếu tố then chốt trong việc giảm thiểu tác động của lũ quét tại Điện Biên. Các chính sách hiện hành tập trung vào việc xây dựng hệ thống cảnh báo sớm, nâng cao nhận thức cộng đồng và triển khai các biện pháp phòng ngừa. Tuy nhiên, việc thực thi các chính sách này còn gặp nhiều hạn chế do thiếu nguồn lực và sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng. Đề tài nghiên cứu đã chỉ ra rằng, cần hoàn thiện thể chế chính sách để đảm bảo tính đồng bộ và hiệu quả trong công tác quản lý rủi ro.

1.1. Đánh giá thực trạng chính sách

Thực trạng chính sách phòng chống lũ tại Điện Biên cho thấy sự thiếu đồng bộ giữa các cấp quản lý. Các biện pháp hiện tại chủ yếu tập trung vào ứng phó khẩn cấp thay vì phòng ngừa lâu dài. Nghiên cứu đề xuất cần tăng cường các biện pháp phòng ngừa như quy hoạch đô thị hợp lý, bảo vệ môi trường và quản lý tài nguyên bền vững.

1.2. Giải pháp hoàn thiện thể chế

Để hoàn thiện thể chế chính sách, cần xây dựng các quy định cụ thể về quản lý thiên tai và phân công trách nhiệm rõ ràng giữa các cơ quan. Đồng thời, cần tăng cường nguồn lực tài chính và nhân lực để triển khai các chính sách một cách hiệu quả. Nghiên cứu cũng nhấn mạnh vai trò của chính sách địa phương trong việc thích ứng với đặc thù của từng khu vực.

II. Giảm thiểu rủi ro và phòng chống lũ quét

Giảm thiểu rủi ro và phòng chống lũ quét là mục tiêu chính của các chính sách tại Điện Biên. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, việc kết hợp giữa các biện pháp công trình và phi công trình là cần thiết để đạt hiệu quả cao. Các biện pháp công trình bao gồm xây dựng đê điều, hồ chứa và hệ thống thoát nước. Trong khi đó, các biện pháp phi công trình tập trung vào nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro dựa trên cộng đồng.

2.1. Biện pháp công trình

Các biện pháp công trình như xây dựng đê điều và hồ chứa đã được triển khai tại Điện Biên nhằm kiểm soát dòng chảy và giảm thiểu thiệt hại do lũ quét. Tuy nhiên, hiệu quả của các công trình này còn hạn chế do thiếu sự bảo trì và quản lý. Nghiên cứu đề xuất cần đầu tư thêm vào các công trình hiện đại và áp dụng công nghệ mới để nâng cao hiệu quả.

2.2. Biện pháp phi công trình

Các biện pháp phi công trình như nâng cao nhận thức cộng đồng và đào tạo kỹ năng ứng phó thiên tai đóng vai trò quan trọng trong giảm thiểu rủi ro. Nghiên cứu chỉ ra rằng, cần tăng cường các chương trình giáo dục và tập huấn để người dân có thể chủ động ứng phó với lũ quét. Đồng thời, cần xây dựng các mạng lưới cảnh báo sớm dựa trên cộng đồng.

III. Phát triển bền vững và bảo vệ môi trường

Phát triển bền vững và bảo vệ môi trường là hai yếu tố không thể thiếu trong việc giảm thiểu rủi ro lũ quét tại Điện Biên. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, việc khai thác tài nguyên thiên nhiên một cách bừa bãi đã làm gia tăng nguy cơ lũ quét. Do đó, cần thực hiện các biện pháp bảo vệ rừng, quản lý đất đai và hạn chế các hoạt động gây ô nhiễm môi trường.

3.1. Bảo vệ rừng và quản lý đất đai

Bảo vệ rừng và quản lý đất đai là các biện pháp quan trọng để giảm thiểu nguy cơ lũ quét. Nghiên cứu đề xuất cần tăng cường các chính sách bảo vệ rừng đầu nguồn và thực hiện các chương trình trồng rừng phục hồi. Đồng thời, cần quản lý chặt chẽ việc sử dụng đất để tránh tình trạng xói mòn và sạt lở đất.

3.2. Hạn chế ô nhiễm môi trường

Các hoạt động khai thác mỏ và xây dựng công trình đã gây ra nhiều tác động tiêu cực đến môi trường tại Điện Biên. Nghiên cứu đề xuất cần thực hiện các biện pháp kiểm soát ô nhiễm và tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trường. Đồng thời, cần tăng cường giám sát và xử lý các vi phạm liên quan đến môi trường.