Nghiên Cứu Đặc Điểm Lâm Sàng và Kết Quả Điều Trị Lồng Ruột Cấp Tính Ở Trẻ Dưới 24 Tháng Tuổi

• Tác giả: Tạ Vũ Quỳnh
• Người hướng dẫn: GS. Phạm Văn Lình
• Trường học: Trường Đại Học Y Dược Cần Thơ
• Chuyên ngành: Ngoại Khoa
• Đề tài: Nghiên Cứu Đặc Điểm Lâm Sàng và Kết Quả Điều Trị Lồng Ruột Cấp Tính Ở Trẻ Dưới 24 Tháng Tuổi Tại Bệnh Viện Nhi Đồng Cần Thơ
• Loại tài liệu: Luận Án Chuyên Khoa Cấp II
• Năm xuất bản: 2018
• Địa điểm: Cần Thơ

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Sơ lược về giải phẫu ruột non và ruột già
• 1.2. Nguyên nhân và cơ chế gây lồng ruột
• 1.3. Lâm sàng, cận lâm sàng các thể lồng ruột
• 1.4. Các phương pháp điều trị lồng ruột, nghiệm pháp xác định lồng ruột đã được tháo
• 1.5. Tình hình lồng ruột cấp
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Phương pháp nghiên cứu
• 2.2. Đạo đức trong nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đặc điểm chung của lồng ruột cấp ở trẻ em dưới 24 tháng tuổi
• 3.2. Đặc điểm lâm sàng và siêu âm
• 3.3. Đánh giá kết quả điều trị tháo lồng ruột bằng bơm hơi đại tràng
• 3.4. Giá trị của các dấu hiệu lâm sàng, siêu âm, X quang trong xác định lồng ruột đã được tháo
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. Đặc điểm chung của lồng ruột cấp ở trẻ em dưới 24 tháng tuổi
• 4.2. Đặc điểm lâm sàng và siêu âm
• 4.3. Đánh giá kết quả điều trị tháo lồng ruột bằng bơm hơi đại tràng
• 4.4. Giá trị của các dấu hiệu lâm sàng, siêu âm, X quang trong xác định lồng ruột đã được tháo
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng Quan Về Nghiên Cứu Lồng Ruột Cấp Tính Ở Trẻ 24 Tháng

Nghiên cứu về lồng ruột cấp tính ở trẻ dưới 24 tháng tuổi là một vấn đề cấp thiết trong nhi khoa, đặc biệt tại Bệnh viện Nhi Đồng Cần Thơ. Đây là một cấp cứu ngoại nhi phổ biến, nguyên nhân hàng đầu gây tắc ruột cơ học ở trẻ nhũ nhi, đặc biệt là ở độ tuổi từ 4 đến 9 tháng. Chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời có thể giảm đáng kể tỷ lệ tử vong (dưới 1%), nhưng nếu chậm trễ sẽ dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như hoại tử ruột, đòi hỏi phải phẫu thuật. Nghiên cứu này tập trung vào việc phân tích các đặc điểm lâm sàng và kết quả điều trị bằng phương pháp bơm hơi đại tràng, một phương pháp điều trị không xâm lấn được sử dụng rộng rãi. Việc đánh giá hiệu quả của phương pháp này, cùng với việc xác định các dấu hiệu lâm sàng và hình ảnh học quan trọng, sẽ góp phần cải thiện chất lượng điều trị lồng ruột cấp tính cho trẻ dưới 24 tháng tuổi tại Bệnh viện Nhi Đồng Cần Thơ và các cơ sở y tế khác.

1.1. Tầm Quan Trọng Của Chẩn Đoán Sớm Lồng Ruột

Chẩn đoán sớm lồng ruột là yếu tố quyết định trong việc giảm thiểu các biến chứng. Các dấu hiệu lâm sàng điển hình bao gồm đau bụng đột ngột, nôn, ỉa máu và sờ thấy khối lồng. Tuy nhiên, triệu chứng có thể không điển hình, dẫn đến chẩn đoán muộn và điều trị phức tạp hơn. Theo nghiên cứu, siêu âm là một công cụ chẩn đoán hình ảnh hiệu quả, giúp xác định lồng ruột nhanh chóng, chính xác và không xâm lấn. Nghiên cứu của Tạ Vũ Quỳnh tại Bệnh viện Nhi Đồng Cần Thơ nhằm mục đích đánh giá giá trị của các dấu hiệu lâm sàng, siêu âm và X-quang trong việc chẩn đoán và theo dõi lồng ruột ở trẻ dưới 24 tháng tuổi.

1.2. Các Phương Pháp Điều Trị Lồng Ruột Cấp Tính

Hiện nay, có hai phương pháp chính để điều trị lồng ruột cấp tính: tháo lồng không phẫu thuật và phẫu thuật. Tháo lồng không phẫu thuật, thường được thực hiện bằng cách bơm hơi hoặc nước qua đại tràng, là phương pháp được ưu tiên do ít xâm lấn và có tỷ lệ thành công cao. Nghiên cứu của Tạ Vũ Quỳnh tập trung vào đánh giá hiệu quả của phương pháp tháo lồng bằng bơm hơi đại tràng tại Bệnh viện Nhi Đồng Cần Thơ, cũng như xác định các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả điều trị và nguy cơ tái phát lồng ruột.

II. Thách Thức Trong Chẩn Đoán và Điều Trị Lồng Ruột Ở Cần Thơ

Mặc dù có những tiến bộ trong chẩn đoán và điều trị, lồng ruột cấp tính vẫn đặt ra nhiều thách thức, đặc biệt là ở các vùng có điều kiện y tế còn hạn chế. Tại Bệnh viện Nhi Đồng Cần Thơ, số lượng bệnh nhân lồng ruột tăng lên đáng kể trong những năm gần đây, cụ thể từ tháng 1/2015 đến tháng 12/2016 có 830 bệnh nhân nhập viện vì lồng ruột trong đó dưới 2 tuổi 534 bệnh nhân. Điều này đòi hỏi các bác sĩ phải có kiến thức và kỹ năng chẩn đoán chính xác, cũng như trang thiết bị hiện đại để thực hiện các phương pháp điều trị hiệu quả. Ngoài ra, việc theo dõi sau điều trị cũng rất quan trọng để phát hiện sớm các trường hợp tái phát lồng ruột và có biện pháp can thiệp kịp thời. Nghiên cứu này nhằm mục đích xác định các yếu tố nguy cơ và dấu hiệu cảnh báo, giúp các bác sĩ đưa ra quyết định điều trị tốt nhất cho trẻ dưới 24 tháng tuổi bị lồng ruột.

2.1. Tỷ Lệ Lồng Ruột Gia Tăng Tại Bệnh Viện Nhi Đồng Cần Thơ

Sự gia tăng số lượng bệnh nhân lồng ruột tại Bệnh viện Nhi Đồng Cần Thơ đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc nâng cao năng lực chẩn đoán và điều trị. Việc hiểu rõ các yếu tố dịch tễ học và nguy cơ liên quan đến lồng ruột ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long là rất quan trọng. Nghiên cứu của Tạ Vũ Quỳnh sẽ cung cấp thông tin chi tiết về đặc điểm dịch tễ học của lồng ruột tại Bệnh viện Nhi Đồng Cần Thơ, giúp các nhà hoạch định chính sách y tế đưa ra các biện pháp phòng ngừa và kiểm soát hiệu quả.

2.2. Các Biến Chứng và Tái Phát Lồng Ruột

Ngay cả khi được điều trị thành công, lồng ruột vẫn có nguy cơ tái phát. Nghiên cứu này sẽ đánh giá tỷ lệ tái phát lồng ruột tại Bệnh viện Nhi Đồng Cần Thơ và xác định các yếu tố liên quan đến tái phát. Ngoài ra, nghiên cứu cũng sẽ xem xét các biến chứng có thể xảy ra trong quá trình điều trị, chẳng hạn như thủng ruột hoặc nhiễm trùng, và tìm cách giảm thiểu nguy cơ của các biến chứng này.

III. Phương Pháp Bơm Hơi Đại Tràng Điều Trị Lồng Ruột Hiệu Quả

Phương pháp tháo lồng ruột bằng bơm hơi đại tràng đang ngày càng được ưa chuộng nhờ tính hiệu quả và ít xâm lấn. Áp lực hơi được sử dụng để đẩy khối lồng ruột trở lại vị trí bình thường. Ưu điểm của phương pháp này bao gồm thời gian thực hiện ngắn, giảm nguy cơ biến chứng so với phẫu thuật và chi phí thấp hơn. Tuy nhiên, việc thực hiện cần tuân thủ nghiêm ngặt quy trình và có sự theo dõi sát sao để tránh các tai biến như thủng ruột. Nghiên cứu của Tạ Vũ Quỳnh sẽ đánh giá tỷ lệ thành công và các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả điều trị bằng phương pháp này tại Bệnh viện Nhi Đồng Cần Thơ.

3.1. Quy Trình Bơm Hơi Đại Tràng Tháo Lồng Ruột

Quy trình bơm hơi đại tràng đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa bác sĩ chẩn đoán hình ảnh và bác sĩ ngoại nhi. Cần chuẩn bị đầy đủ trang thiết bị và thuốc men cần thiết để xử trí các tình huống khẩn cấp. Áp lực hơi cần được kiểm soát cẩn thận để tránh gây tổn thương ruột. Theo tài liệu nghiên cứu, bác sĩ cần quan sát kỹ các dấu hiệu lâm sàng và hình ảnh học để đánh giá hiệu quả của việc tháo lồng ruột.

3.2. Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Thành Công Bơm Hơi

Nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến thành công của phương pháp bơm hơi đại tràng, bao gồm thời gian từ khi khởi phát triệu chứng đến khi điều trị, kích thước khối lồng ruột, vị trí lồng ruột, và kinh nghiệm của bác sĩ thực hiện. Nghiên cứu của Tạ Vũ Quỳnh sẽ phân tích các yếu tố này để xác định các trường hợp nào phù hợp nhất với phương pháp bơm hơi đại tràng.

3.3. Giảm Tái Phát Lồng Ruột Sau Tháo Bằng Bơm Hơi

Để giảm thiểu nguy cơ tái phát lồng ruột sau khi đã được tháo bằng bơm hơi đại tràng, việc theo dõi sát sao tình trạng bệnh nhi là vô cùng quan trọng. Điều này bao gồm việc đánh giá các dấu hiệu lâm sàng và thực hiện các xét nghiệm hình ảnh học khi cần thiết. Ngoài ra, cần tư vấn cho gia đình về các biện pháp phòng ngừa và nhận biết sớm các dấu hiệu lồng ruột để có thể can thiệp kịp thời. Nghiên cứu của Tạ Vũ Quỳnh cũng sẽ đề xuất các biện pháp cụ thể để giảm thiểu nguy cơ tái phát.

IV. Ứng Dụng Siêu Âm Trong Chẩn Đoán Lồng Ruột Cấp Tính

Siêu âm đóng vai trò quan trọng trong chẩn đoán lồng ruột cấp tính, đặc biệt là ở trẻ dưới 24 tháng tuổi. Phương pháp này không xâm lấn, dễ thực hiện, chi phí thấp và cho phép đánh giá trực tiếp hình ảnh khối lồng ruột. Các dấu hiệu siêu âm điển hình bao gồm hình ảnh "bia bắn" hoặc "donut" trên mặt cắt ngang và hình ảnh "giả thận" trên mặt cắt dọc. Siêu âm cũng giúp loại trừ các bệnh lý khác có triệu chứng tương tự, như viêm ruột thừa hoặc tắc ruột do nguyên nhân khác. Theo Tạ Vũ Quỳnh, siêu âm hỗ trợ chẩn đoán sớm và chính xác, từ đó giúp bác sĩ đưa ra quyết định điều trị kịp thời.

4.1. Các Dấu Hiệu Siêu Âm Đặc Trưng Của Lồng Ruột

Việc nhận biết các dấu hiệu siêu âm đặc trưng của lồng ruột là rất quan trọng để chẩn đoán chính xác. Các dấu hiệu này bao gồm hình ảnh "bia bắn" hoặc "donut" trên mặt cắt ngang, hình ảnh "giả thận" trên mặt cắt dọc, và sự hiện diện của dịch trong khối lồng ruột. Ngoài ra, siêu âm còn giúp xác định vị trí và kích thước của khối lồng ruột, từ đó giúp bác sĩ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.

4.2. Ưu Điểm Của Siêu Âm So Với Các Phương Pháp Khác

So với các phương pháp chẩn đoán khác như X-quang hoặc chụp đại tràng cản quang, siêu âm có nhiều ưu điểm vượt trội. Siêu âm không sử dụng tia xạ, an toàn cho trẻ em, dễ thực hiện, chi phí thấp và cho phép đánh giá trực tiếp hình ảnh khối lồng ruột một cách nhanh chóng. Ngoài ra, siêu âm còn giúp loại trừ các bệnh lý khác có triệu chứng tương tự, từ đó giúp bác sĩ đưa ra quyết định điều trị chính xác.

V. Kết Quả Điều Trị và Các Yếu Tố Tiên Lượng Lồng Ruột ở Cần Thơ

Đánh giá kết quả điều trị lồng ruột tại Bệnh viện Nhi Đồng Cần Thơ là mục tiêu quan trọng của nghiên cứu. Các chỉ số như tỷ lệ thành công của phương pháp bơm hơi đại tràng, tỷ lệ tái phát, thời gian nằm viện và các biến chứng được ghi nhận và phân tích. Nghiên cứu cũng tập trung vào việc xác định các yếu tố tiên lượng, như tuổi, giới tính, thời gian từ khi khởi phát triệu chứng đến khi điều trị, và tình trạng dinh dưỡng của bệnh nhi. Những yếu tố này giúp bác sĩ dự đoán kết quả điều trị và đưa ra quyết định phù hợp cho từng trường hợp cụ thể.

5.1. Tỷ Lệ Thành Công Tháo Lồng Ruột Bằng Bơm Hơi

Tỷ lệ thành công của phương pháp bơm hơi đại tràng là một chỉ số quan trọng để đánh giá hiệu quả của phương pháp này. Nghiên cứu sẽ phân tích tỷ lệ thành công tại Bệnh viện Nhi Đồng Cần Thơ và so sánh với các nghiên cứu khác trên thế giới. Ngoài ra, nghiên cứu cũng sẽ xem xét các yếu tố ảnh hưởng đến tỷ lệ thành công, chẳng hạn như kinh nghiệm của bác sĩ thực hiện và trang thiết bị sử dụng.

5.2. Các Yếu Tố Tiên Lượng Tái Phát Lồng Ruột

Xác định các yếu tố tiên lượng tái phát lồng ruột là rất quan trọng để có biện pháp phòng ngừa và can thiệp kịp thời. Nghiên cứu sẽ phân tích các yếu tố như tuổi, giới tính, tiền sử lồng ruột, và các bệnh lý kèm theo để xác định các trường hợp nào có nguy cơ tái phát cao. Thông tin này sẽ giúp bác sĩ đưa ra các khuyến cáo cụ thể cho gia đình để giảm thiểu nguy cơ tái phát lồng ruột.

VI. Hướng Dẫn Theo Dõi và Chăm Sóc Trẻ Sau Điều Trị Lồng Ruột

Việc theo dõi và chăm sóc trẻ sau điều trị lồng ruột đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo kết quả điều trị lâu dài và giảm thiểu nguy cơ tái phát. Gia đình cần được hướng dẫn về các dấu hiệu cảnh báo của tái phát, chế độ dinh dưỡng phù hợp, và các biện pháp phòng ngừa. Các bác sĩ cũng cần theo dõi sát sao tình trạng sức khỏe của trẻ và thực hiện các xét nghiệm kiểm tra định kỳ. Sự hợp tác chặt chẽ giữa bác sĩ và gia đình là yếu tố then chốt để đảm bảo kết quả điều trị tốt nhất cho trẻ bị lồng ruột.

6.1. Chế Độ Dinh Dưỡng Sau Điều Trị Lồng Ruột

Sau khi được điều trị lồng ruột, trẻ cần được cho ăn theo chế độ dinh dưỡng phù hợp để phục hồi sức khỏe và giảm thiểu nguy cơ tái phát. Ban đầu, trẻ có thể chỉ được cho uống sữa hoặc các loại chất lỏng dễ tiêu hóa. Sau đó, dần dần bổ sung các loại thức ăn mềm, dễ nhai, và giàu dinh dưỡng. Cần tránh các loại thức ăn gây đầy bụng, khó tiêu, hoặc có thể gây kích ứng đường ruột.

6.2. Các Dấu Hiệu Cảnh Báo Tái Phát Lồng Ruột

Gia đình cần được hướng dẫn về các dấu hiệu cảnh báo tái phát lồng ruột, bao gồm đau bụng đột ngột, nôn, ỉa máu, và bỏ ăn. Nếu trẻ có bất kỳ dấu hiệu nào trong số này, cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Tổng quan nghiên cứu

Lồng ruột cấp tính là một cấp cứu ngoại khoa phổ biến ở trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới 24 tháng tuổi, chiếm tỷ lệ cao nhất trong nhóm tuổi từ 4 đến 9 tháng. Tại Bệnh viện Nhi Đồng Cần Thơ, từ năm 2015 đến 2016, có khoảng 830 bệnh nhi nhập viện vì lồng ruột, trong đó 534 trẻ dưới 2 tuổi, với tỷ lệ thành công của phương pháp tháo lồng bằng bơm hơi đại tràng trên 90%. Lồng ruột nếu được chẩn đoán và điều trị kịp thời có thể giảm tỷ lệ tử vong xuống dưới 1%, tuy nhiên nếu chẩn đoán muộn sẽ dẫn đến biến chứng nghiêm trọng như tắc ruột cơ học, hoại tử ruột và phải phẫu thuật. Nghiên cứu này nhằm mô tả đặc điểm lâm sàng, siêu âm, X quang và đánh giá kết quả điều trị lồng ruột cấp tính bằng bơm hơi đại tràng ở trẻ dưới 24 tháng tuổi tại Bệnh viện Nhi Đồng Cần Thơ trong giai đoạn 2017-2018. Mục tiêu cụ thể bao gồm phân tích đặc điểm lâm sàng, hình ảnh siêu âm, X quang và đánh giá hiệu quả cũng như giá trị các dấu hiệu trong xác định lồng ruột đã được tháo. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao chất lượng chẩn đoán và điều trị, góp phần giảm thiểu biến chứng và tỷ lệ tử vong ở nhóm đối tượng này.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình giải phẫu, sinh lý bệnh và chẩn đoán hình ảnh lồng ruột cấp tính. Hai lý thuyết chính được áp dụng gồm:

1. Lý thuyết giải phẫu và sinh lý bệnh lồng ruột: Mô tả cấu trúc ruột non, ruột già, mạc treo và mạch máu nuôi dưỡng, cùng cơ chế lồng ruột là sự chui vào lòng đoạn ruột kế cận gây tắc ruột cơ học và thắt nghẽn mạch máu, dẫn đến thiếu máu và hoại tử ruột. Các khái niệm chính bao gồm khối lồng, cổ khối lồng, van hồi manh tràng, và các hình thái lồng ruột như hồi - đại tràng, hồi - hồi tràng.

2. Lý thuyết chẩn đoán hình ảnh và điều trị: Bao gồm vai trò của siêu âm, X quang bụng đứng không chuẩn bị, X quang đại tràng cản quang và kỹ thuật tháo lồng bằng bơm hơi đại tràng. Siêu âm được xem là phương pháp không xâm lấn, có độ nhạy và đặc hiệu cao trong chẩn đoán lồng ruột, với các dấu hiệu đặc trưng như hình bia đạn, bánh sandwich. Phương pháp tháo lồng bằng bơm hơi đại tràng sử dụng áp lực hơi để đẩy khối lồng ra khỏi cổ lồng, được thực hiện dưới vô cảm với áp lực điều chỉnh phù hợp theo tuổi và tình trạng bệnh nhi.

Các khái niệm chuyên ngành quan trọng gồm: khối lồng, áp lực bơm hơi, dấu hiệu lâm sàng kinh điển (đau bụng từng cơn, nôn, tiêu máu, sờ khối lồng), siêu âm khối lồng, và các dấu hiệu xác định tháo lồng thành công.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu mô tả cắt ngang, tiến cứu được thực hiện tại Khoa Ngoại Bệnh viện Nhi Đồng Cần Thơ từ tháng 5/2017 đến tháng 4/2018. Đối tượng là trẻ dưới 24 tháng tuổi được chẩn đoán xác định lồng ruột cấp tính và chỉ định tháo lồng bằng bơm hơi đại tràng. Cỡ mẫu thu thập được là 182 trường hợp, vượt mức tính toán tối thiểu 152 trường hợp dựa trên tỷ lệ thành công 88,9% của một nghiên cứu trước đó.

Phương pháp chọn mẫu thuận tiện, thu thập dữ liệu lâm sàng, siêu âm, X quang và kết quả điều trị. Các chỉ số dinh dưỡng được đánh giá theo Z-score cân nặng so với tuổi theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới. Phân tích số liệu sử dụng phần mềm SPSS 22.0 với các kiểm định thống kê phù hợp như chi bình phương và Fisher's Exact test, mức ý nghĩa p < 0,05.

Quy trình tháo lồng bằng bơm hơi đại tràng được thực hiện dưới vô cảm (tiền mê, mê mask hoặc mê nội khí quản), sử dụng máy tháo lồng TL 05 với áp lực bơm hơi điều chỉnh từ 60 đến 120 mmHg, tối đa 5 lần bơm trong một đợt. Dấu hiệu tháo lồng thành công bao gồm áp lực bơm hơi hạ đột ngột rồi tăng lại, nghe hơi qua van hồi manh tràng, bụng chướng tròn đều giữ hơi, sờ không còn khối lồng, hình ảnh X quang và siêu âm không còn dấu hiệu lồng ruột.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Đặc điểm chung của bệnh nhi: Trong 182 trẻ dưới 24 tháng tuổi, nhóm tuổi 5-12 tháng chiếm tỷ lệ cao nhất khoảng 60%, tỷ lệ nam/nữ là 2,5:1. Thời gian từ khi có triệu chứng đến nhập viện dưới 24 giờ chiếm khoảng 70%, cho thấy đa số bệnh nhi được đưa đến bệnh viện kịp thời.

2. Triệu chứng lâm sàng: Đau bụng từng cơn xuất hiện ở 85% bệnh nhi, nôn ói chiếm 80%, tiêu máu khoảng 40%. Khoảng 35% bệnh nhi có đủ 4 triệu chứng kinh điển (đau bụng, nôn, tiêu máu, sờ khối lồng). Sờ được khối lồng ở hố chậu phải chiếm 65%, thăm trực tràng thấy máu dính găng ở 30%.

3. Kết quả siêu âm và X quang: Siêu âm phát hiện khối lồng ở 95% trường hợp, kích thước trung bình khối lồng là 25 mm. Dịch tự do trong khối lồng xuất hiện ở 20% bệnh nhi, liên quan đến khả năng tháo lồng thành công thấp hơn. X quang bụng đứng không chuẩn bị cho thấy hơi trong đại tràng và ruột non ở 80% trường hợp sau tháo lồng thành công.

4. Kết quả điều trị: Tỷ lệ tháo lồng thành công bằng bơm hơi đại tràng là 92%, thất bại phải phẫu thuật chiếm 8%. Thời gian thực hiện tháo lồng dưới 15 phút chiếm 60%. Tỷ lệ tái phát trong thời gian nằm viện là 5%, chủ yếu ở nhóm tuổi dưới 12 tháng. Áp lực bơm hơi hạ đột ngột sau đó tăng lại và nghe hơi qua van hồi manh tràng là dấu hiệu có giá trị cao trong xác định tháo lồng thành công, với tỷ lệ xuất hiện trên 90%.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các báo cáo trong nước và quốc tế về đặc điểm lâm sàng và hiệu quả điều trị lồng ruột cấp tính ở trẻ nhỏ. Tỷ lệ thành công tháo lồng bằng bơm hơi đại tràng trên 90% phản ánh tính an toàn và hiệu quả của phương pháp này, đồng thời giảm thiểu nhu cầu phẫu thuật và biến chứng. Việc phát hiện sớm các dấu hiệu lâm sàng và hình ảnh siêu âm giúp nâng cao tỷ lệ thành công và giảm thời gian nằm viện.

So sánh với các nghiên cứu trước, tỷ lệ sờ được khối lồng và các triệu chứng kinh điển tương tự, tuy nhiên tỷ lệ tiêu máu thấp hơn có thể do thời gian nhập viện sớm hơn. Dịch tự do trong khối lồng trên siêu âm là dấu hiệu cảnh báo khả năng tháo lồng khó khăn, cần theo dõi kỹ. Các biểu đồ phân bố nhóm tuổi, tỷ lệ thành công theo áp lực bơm hơi và thời gian tháo lồng có thể minh họa rõ nét các phát hiện này.

Việc áp dụng kỹ thuật tháo lồng bằng bơm hơi đại tràng dưới sự hướng dẫn của siêu âm và X quang giúp tăng độ chính xác và an toàn, giảm thiểu biến chứng thủng ruột. Nghiên cứu cũng nhấn mạnh vai trò của việc đào tạo nhân viên y tế và trang bị máy móc hiện đại tại các bệnh viện nhi để nâng cao chất lượng điều trị.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường đào tạo chuyên môn: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về kỹ thuật tháo lồng bằng bơm hơi đại tràng cho bác sĩ và kỹ thuật viên nhằm nâng cao kỹ năng thực hiện và xử lý biến chứng, hướng tới tăng tỷ lệ thành công trên 95% trong vòng 2 năm.

2. Trang bị thiết bị hiện đại: Đầu tư máy tháo lồng có van điều chỉnh áp lực và hệ thống siêu âm hỗ trợ tại các bệnh viện nhi khu vực, đảm bảo đầy đủ trang thiết bị để thực hiện kỹ thuật an toàn và hiệu quả trong vòng 1 năm tới.

3. Xây dựng quy trình chẩn đoán và điều trị chuẩn: Phát triển và áp dụng quy trình chuẩn dựa trên các dấu hiệu lâm sàng, siêu âm và X quang để chẩn đoán sớm và chỉ định tháo lồng kịp thời, giảm thiểu tỷ lệ phẫu thuật và biến chứng trong vòng 6 tháng.

4. Tăng cường truyền thông và giáo dục phụ huynh: Tổ chức các chương trình truyền thông về nhận biết sớm triệu chứng lồng ruột và khuyến khích đưa trẻ đến bệnh viện sớm, nhằm giảm thời gian nhập viện dưới 24 giờ, thực hiện trong vòng 1 năm.

5. Theo dõi và quản lý tái phát: Thiết lập hệ thống theo dõi bệnh nhi sau tháo lồng để phát hiện và xử lý kịp thời các trường hợp tái phát, giảm tỷ lệ tái phát xuống dưới 3% trong vòng 1 năm.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Bác sĩ chuyên khoa nhi và ngoại nhi: Nghiên cứu cung cấp dữ liệu thực tiễn về đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và hiệu quả điều trị lồng ruột cấp tính, giúp nâng cao kỹ năng chẩn đoán và điều trị.

2. Nhân viên y tế tại các bệnh viện nhi: Tham khảo quy trình kỹ thuật tháo lồng bằng bơm hơi đại tràng và các dấu hiệu xác định thành công, từ đó áp dụng hiệu quả trong thực hành lâm sàng.

3. Nhà quản lý y tế và hoạch định chính sách: Cung cấp cơ sở khoa học để đầu tư trang thiết bị, đào tạo nhân lực và xây dựng quy trình điều trị chuẩn, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe nhi khoa.

4. Nghiên cứu sinh và học viên y khoa: Là tài liệu tham khảo quý giá về nghiên cứu lâm sàng, phương pháp nghiên cứu mô tả cắt ngang tiến cứu, cũng như ứng dụng các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh và điều trị không phẫu thuật.

Câu hỏi thường gặp

1. Phương pháp tháo lồng bằng bơm hơi đại tràng có an toàn không?
   Phương pháp này được thực hiện dưới vô cảm với máy tháo lồng có van điều chỉnh áp lực, tỷ lệ thành công trên 90% và biến chứng rất thấp, đặc biệt khi bệnh nhi được chẩn đoán và điều trị sớm.

2. Dấu hiệu nào cho biết tháo lồng thành công?
   Các dấu hiệu bao gồm áp lực bơm hơi hạ đột ngột rồi tăng lại, nghe hơi qua van hồi manh tràng, bụng chướng tròn đều giữ hơi, sờ không còn khối lồng, hình ảnh siêu âm và X quang không còn dấu hiệu lồng ruột.

3. Tại sao siêu âm được ưu tiên trong chẩn đoán lồng ruột?
   Siêu âm là phương pháp không xâm lấn, tiện lợi, có độ nhạy và đặc hiệu cao, giúp phát hiện khối lồng, dịch trong khối và các nguyên nhân gây lồng ruột, đồng thời hỗ trợ theo dõi sau tháo lồng.

4. Khi nào cần chỉ định phẫu thuật tháo lồng?
   Phẫu thuật được chỉ định khi tháo lồng bằng bơm hơi thất bại, có biến chứng như hoại tử ruột, viêm phúc mạc, hoặc tái phát nhiều lần, nhằm xử lý triệt để và tránh nguy cơ tử vong.

5. Làm thế nào để giảm tỷ lệ tái phát lồng ruột?
   Theo dõi sát sau tháo lồng, giáo dục phụ huynh nhận biết sớm triệu chứng, điều trị kịp thời các nguyên nhân thực thể nếu có, và áp dụng quy trình điều trị chuẩn giúp giảm tỷ lệ tái phát hiệu quả.

Kết luận

• Lồng ruột cấp tính ở trẻ dưới 24 tháng tuổi thường gặp nhất ở nhóm 5-12 tháng, với tỷ lệ nam giới cao hơn nữ giới khoảng 2,5:1.
• Phương pháp tháo lồng bằng bơm hơi đại tràng có tỷ lệ thành công trên 90%, an toàn và hiệu quả, giảm thiểu nhu cầu phẫu thuật.
• Siêu âm và X quang đóng vai trò quan trọng trong chẩn đoán, theo dõi và xác định tháo lồng thành công.
• Các dấu hiệu lâm sàng kinh điển và hình ảnh siêu âm giúp chẩn đoán sớm, nâng cao hiệu quả điều trị và giảm biến chứng.
• Cần tiếp tục đào tạo, trang bị thiết bị hiện đại và xây dựng quy trình chuẩn để nâng cao chất lượng chăm sóc và giảm tỷ lệ tái phát.

Hành động tiếp theo: Áp dụng kết quả nghiên cứu vào thực tiễn lâm sàng tại các bệnh viện nhi, đồng thời triển khai các chương trình đào tạo và truyền thông nhằm nâng cao nhận thức và kỹ năng điều trị lồng ruột cấp tính.