Nghiên cứu đa dạng tài nguyên thực vật làm thuốc tại đảo Ba Mùn, Vườn Quốc Gia Bái Tử Long, Quảng Ninh

LỜI CAM ĐOAN

1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

1.1. Những nghiên cứu về hệ thực vật và thảm thực vật

1.1.1. Trên thế giới

1.2. Những nghiên cứu về dạng sống thực vật

1.3. Những nghiên cứu về yếu tố địa lý cấu thành hệ thực vật

1.4. Những nghiên cứu về cây thuốc và vị thuốc

1.4.1. Trên thế giới

1.4.2. Tiềm năng, tình hình khai thác và sử dụng cây thuốc ở Việt Nam

2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

2.1. Đối tượng nghiên cứu

2.2. Phương pháp nghiên cứu

2.2.1. Phương pháp điều tra theo tuyến và ô tiêu chuẩn (OTC)

2.2.2. Phương pháp thu mẫu thực vật

2.2.3. Phương pháp phân tích mẫu vật

2.2.4. Phương pháp xác định đa dạng các yếu tố địa lý

3. CHƯƠNG 3: ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN - KINH TẾ XÃ HỘI KHU VỰC NGHIÊN CỨU

3.1. Điều kiện tự nhiên

3.2. Vị trí địa lý

3.3. Địa chất, thổ nhưỡng

3.4. Điều kiện kinh tế - xã hội

3.5. Nhận xét về điều kiện tự nhiên, xã hội vùng nghiên cứu

4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN

4.1. Đa dạng về các taxon thực vật có giá trị làm thuốc ở khu vực nghiên cứu

4.2. Đa dạng ở bậc ngành

4.3. Đa dạng ở bậc họ

4.4. Đa dạng ở bậc chi

4.5. Đa dạng về thành phần thực vật có giá trị làm thuốc ở KVNC

4.6. Đa dạng về thành phần loài thực vật có giá trị làm thuốc ở KVNC

4.7. Đa dạng thành phần dạng sống của thực vật có giá trị làm thuốc tại các quần xã nghiên cứu

4.8. Đa dạng các yếu tố địa lý của các loài thực vật có giá trị làm thuốc

4.9. Đa dạng về giá trị sử dụng của các loài thực vật có giá trị làm thuốc ở khu vực nghiên cứu

4.10. Nhóm cây chữa bệnh ngoài da

4.11. Nhóm cây chữa bệnh ho, cảm, hạ sốt

4.12. Nhóm cây chữa bệnh xương, dạ dày, tiêu hóa, thần kinh

4.13. Nhóm cây chữa bệnh phụ nữ

4.14. Các loài cây thuốc quý hiếm ở khu vực nghiên cứu

4.15. Đề xuất một số biện pháp bảo tồn tài nguyên thực vật có giá trị làm thuốc

4.15.1. Các giải pháp về chính sách

4.15.2. Các giải pháp lâm sinh

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

I. Đa dạng tài nguyên thực vật làm thuốc tại đảo Ba Mùn

Nghiên cứu đã xác định sự đa dạng tài nguyên thực vật tại đảo Ba Mùn, thuộc Vườn Quốc Gia Bái Tử Long, Quảng Ninh. Khu vực này sở hữu hệ thực vật phong phú, bao gồm nhiều loài thực vật làm thuốc có giá trị cao. Các loài này không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn đa dạng sinh học mà còn là nguồn dược liệu tự nhiên quý giá. Nghiên cứu đã phân loại và đánh giá các loài thực vật dựa trên các bậc taxon, từ ngành đến loài, nhằm cung cấp cơ sở khoa học cho việc quản lý và bảo tồn.

1.1. Đa dạng ở bậc ngành và họ

Nghiên cứu chỉ ra rằng hệ thực vật tại đảo Ba Mùn bao gồm nhiều ngành và họ khác nhau, trong đó ngành Hạt kín chiếm ưu thế. Các họ giàu loài như Fabaceae, Asteraceae, và Poaceae được ghi nhận với số lượng loài đáng kể. Sự đa dạng này phản ánh tính phong phú của hệ thực vật và tiềm năng khai thác tài nguyên dược liệu.

1.2. Đa dạng về thành phần loài

Nghiên cứu đã thống kê được hàng trăm loài thực vật làm thuốc, trong đó nhiều loài có giá trị y học cao. Các loài này được phân bố trong các quần xã rừng và rừng ngập mặn, thể hiện sự thích nghi với điều kiện sinh thái đặc thù của khu vực. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo tồn thảm thực vật để duy trì nguồn dược liệu tự nhiên.

II. Giá trị sử dụng của thực vật làm thuốc

Nghiên cứu đã phân loại các loài thực vật làm thuốc dựa trên giá trị sử dụng, bao gồm nhóm chữa bệnh ngoài da, hô hấp, tiêu hóa, và phụ nữ. Nhiều loài được ghi nhận có tác dụng đa dạng, từ kháng viêm đến hạ sốt, phản ánh tiềm năng ứng dụng trong y học cổ truyền và hiện đại. Đặc biệt, một số loài thực vật quý hiếm được liệt kê trong Sách đỏ Việt Nam cũng được phát hiện tại khu vực này, nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết về bảo tồn thực vật.

2.1. Nhóm cây chữa bệnh ngoài da

Các loài như Cúc tần và Ngũ gia bì được sử dụng rộng rãi trong điều trị các bệnh ngoài da. Nghiên cứu đã ghi nhận hiệu quả của chúng trong việc kháng khuẩn và làm lành vết thương, phản ánh giá trị y học của tài nguyên thiên nhiên tại đảo Ba Mùn.

2.2. Nhóm cây chữa bệnh hô hấp

Các loài như Tía tô và Bạc hà được sử dụng để điều trị ho, cảm lạnh và hạ sốt. Nghiên cứu đã xác nhận tác dụng dược lý của chúng, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo tồn các loài này trong khu bảo tồn thiên nhiên.

III. Bảo tồn tài nguyên thực vật làm thuốc

Nghiên cứu đề xuất các biện pháp bảo tồn thực vật nhằm duy trì nguồn tài nguyên dược liệu tại đảo Ba Mùn. Các giải pháp bao gồm quản lý chặt chẽ hoạt động khai thác, nâng cao nhận thức cộng đồng, và phát triển các mô hình bảo vệ môi trường. Đồng thời, nghiên cứu cũng nhấn mạnh vai trò của khu dự trữ sinh quyển trong việc bảo tồn đa dạng sinh học và thực vật bản địa.

3.1. Giải pháp chính sách

Nghiên cứu đề xuất xây dựng các chính sách quản lý bền vững, bao gồm việc hạn chế khai thác quá mức và thúc đẩy các hoạt động trồng rừng. Điều này nhằm đảm bảo sự phát triển lâu dài của tài nguyên thiên nhiên tại Vườn Quốc Gia Bái Tử Long.

3.2. Giải pháp lâm sinh

Các biện pháp lâm sinh như khoanh nuôi rừng và phục hồi thảm thực vật được đề xuất để tăng cường khả năng tái sinh của các loài thực vật làm thuốc. Điều này không chỉ giúp bảo tồn đa dạng sinh học mà còn đảm bảo nguồn cung dược liệu tự nhiên cho tương lai.

Luận Văn Thạc Sĩ Sinh Học: Đa Dạng Tài Nguyên Thực Vật Làm Thuốc Ở Đảo Ba Mùn, Vườn Quốc Gia Bái Tử Long, Quảng Ninh