Nghiên Cứu Cấu Trúc Ag/TiO2 Định Hướng Ứng Dụng Phân Tích Một Số Chất Hữu Cơ

• Tác giả: Nguyễn Thị Lan
• Người hướng dẫn: PGS. Lê Thị Ngọc Loan
• Trường học: Trường Đại Học Quy Nhơn
• Chuyên ngành: Vật Lý Chất Rắn
• Đề tài: Nghiên Cứu Cấu Trúc Ag/TiO2 và Ứng Dụng Phân Tích Chất Hữu Cơ
• Loại tài liệu: Đề Án Tốt Nghiệp
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Quy Nhơn

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC KÝ HIỆU VIẾT TẮT
• DANH MỤC BẢNG BIỂU
• DANH MỤC HÌNH ẢNH
• MỞ ĐẦU
• 0.1. Lý do chọn đề tài
• 0.2. Mục tiêu nghiên cứu
• 0.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 0.4. Nội dung nghiên cứu
• 0.5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
• 0.6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
• 1. Vật liệu TiO2
• 1.1. Cấu trúc tinh thể của TiO2
• 1.2. Tính chất của TiO2
• 1.3. Ứng dụng của TiO2
• 1.4. Phương pháp chế tạo TiO2 nano
• 2. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN
• 2.1. Kết quả ảnh quang học
• 2.2. Kết quả ảnh SEM
• 2.3. Kết quả giản đồ nhiễu xạ tia X (XRD)
• 2.4. Phổ hấp thụ UV-VIS. Sự ảnh hưởng của cấu trúc tinh thể và mật độ hạt Ag lên tín hiệu SERS
• 2.5. Sự ảnh hưởng của mật độ hạt nano Ag lên tín hiệu SERS
• 2.6. Sự ảnh hưởng của pha tinh thể lên tín hiệu SERS
• 2.7. Kết quả về ứng dụng cấu trúc Ag/TiO2 phân tích bột nghệ
• 3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Nghiên Cứu Cấu Trúc Ag TiO2 Ứng Dụng Tiềm Năng

Khoa học và công nghệ nano đang phát triển mạnh mẽ, đặc biệt trong các lĩnh vực điện tử, vật lý, sinh học, y học và môi trường. Ứng dụng của các hạt nano kim loại quý như vàng (Au), bạc (Ag), bạch kim (Pt) ngày càng trở nên phổ biến. Quang phổ Raman tăng cường bề mặt (SERS), một kỹ thuật phân tích dựa trên tán xạ Raman tăng cường plasmon, đóng vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực như hóa sinh, sinh học, hóa học và khoa học vật liệu. Vấn đề chính hiện nay là chế tạo các đế SERS với độ nhạy cao, dễ chế tạo, giá thành rẻ và độ lặp lại tốt. Các nghiên cứu tập trung vào việc sử dụng hạt nano kim loại quý, đặc biệt là Ag, để tạo ra các đế SERS hiệu quả. Tuy nhiên, các đế SERS từ dung dịch huyền phù hạt nano kim loại có nhược điểm là kém ổn định và độ lặp lại không cao do hạt nano liên tục chuyển động và tụ lại. Do đó, việc gắn cố định các hạt nano kim loại trên một đế rắn được ưu tiên hơn. TiO2 tuy có năng lượng vùng cấm lớn, vẫn là vật liệu hấp dẫn cho việc tạo ra đế SERS. Theo tài liệu gốc, "Một trong những vấn đề được quan tâm chủ yếu về SERS trong thời gian gần đây là chế tạo các đế SERS với độ nhạy cao, dễ chế tạo, giá thành rẻ và có độ lặp lại tốt"

1.1. Vật Liệu Ag TiO2 Tiềm Năng Vượt Trội trong SERS

Cấu trúc lai hóa giữa kim loại và bán dẫn (Ag/TiO2, Ag/ZnO, Ag/Fe2O3, …) đang thu hút sự quan tâm của giới khoa học. Sự kết hợp giữa tính chất ưu việt của kim loại và bán dẫn mang lại tiềm năng lớn trong việc tăng cường tín hiệu Raman. Vật liệu Ag/TiO2 tận dụng tính xúc tác của bán dẫn và cơ chế SERS dựa trên sự truyền điện tích giữa kim loại và bán dẫn. Mặc dù cả Ag và Au đều thể hiện hiệu ứng plasmonic tốt, Ag được ưa chuộng hơn do chi phí thấp. Các nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng cấu trúc pha tinh thể của vật liệu bán dẫn và mật độ các hạt nano kim loại trên bề mặt có ảnh hưởng đáng kể đến hệ số tăng cường tín hiệu SERS.

1.2. Ứng Dụng Phân Tích Chất Hữu Cơ Bằng Cấu Trúc Ag TiO2

Cấu trúc Ag/TiO2 hứa hẹn ứng dụng tiềm năng trong việc phân tích các chất hữu cơ. Việc chế tạo cấu trúc lai hóa Ag/TiO2 bằng phương pháp thủy nhiệt và nghiên cứu ứng dụng của nó để phân tích một số chất hữu cơ là một hướng đi đầy triển vọng. Nghiên cứu tập trung vào việc tạo ra vật liệu Ag/TiO2 có độ nhạy ổn định và độ lặp lại cao dựa trên cấu trúc lai hóa kim loại/bán dẫn. Việc ứng dụng vật liệu tổng hợp Ag/TiO2 để phân tích một số chất hữu cơ như bột nghệ curcumin là một mục tiêu cụ thể. Mục tiêu nghiên cứu này được thể hiện rõ trong tài liệu gốc: "Với mục tiêu chế tạo cấu trúc lai hóa giữa kim loại và bán dẫn Ag/TiO2 bằng phương pháp thuỷ nhiệt và nghiên cứu ứng dụng cấu trúc Ag/TiO2 để phân tích một số chất hữu cơ;".

II. Thách Thức Chế Tạo Ag TiO2 Ảnh Hưởng Cấu Trúc và Mật Độ

Mặc dù có nhiều tiềm năng, việc chế tạo cấu trúc Ag/TiO2 hiệu quả vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Các yếu tố như cấu trúc pha tinh thể của TiO2 và mật độ hạt nano Ag trên bề mặt có ảnh hưởng lớn đến hệ số tăng cường tín hiệu SERS. Việc kiểm soát các yếu tố này đòi hỏi quy trình chế tạo tỉ mỉ và phương pháp khảo sát chính xác. Việc tối ưu hóa các thông số chế tạo để đạt được cấu trúc Ag/TiO2 với hiệu suất SERS cao nhất là một bài toán khó. Thêm vào đó, việc đảm bảo độ ổn định và độ lặp lại của đế SERS Ag/TiO2 trong các ứng dụng thực tế cũng là một thách thức không nhỏ. Tài liệu gốc nhấn mạnh sự ảnh hưởng của các yếu tố này "Một số các nghiên cứu gần đây cho thấy các cấu trúc pha tinh thể của vật liệu bán dẫn và mật độ các hạt nano kim loại gắn trên bề mặt chất bán dẫn có ảnh hưởng đáng kể đến hệ số tăng cường tín hiệu SERS".

2.1. Cấu Trúc Pha Tinh Thể TiO2 Anatase và Rutile So Sánh Hiệu Quả

TiO2 tồn tại ở nhiều dạng thù hình, trong đó anatase và rutile là hai dạng phổ biến nhất. Cấu trúc pha tinh thể của TiO2 có ảnh hưởng đáng kể đến khả năng tăng cường tín hiệu Raman. Việc nghiên cứu sự ảnh hưởng của cấu trúc pha tinh thể anatase và rutile của TiO2 lên sự tăng cường tín hiệu Raman là rất quan trọng. Một số nghiên cứu cho thấy pha anatase có hiệu quả xúc tác quang cao hơn, trong khi pha rutile ổn định hơn về mặt nhiệt. Việc lựa chọn và điều chỉnh cấu trúc pha tinh thể phù hợp là yếu tố then chốt để tối ưu hóa hiệu suất SERS của cấu trúc Ag/TiO2.

2.2. Mật Độ Hạt Nano Ag Tối Ưu Hóa để Tăng Cường Tín Hiệu SERS

Mật độ hạt nano Ag trên bề mặt TiO2 ảnh hưởng trực tiếp đến cường độ tín hiệu SERS. Mật độ quá thấp có thể không đủ để tạo ra hiệu ứng plasmonic mạnh mẽ, trong khi mật độ quá cao có thể dẫn đến hiện tượng che chắn và giảm hiệu quả tăng cường tín hiệu. Việc tối ưu hóa mật độ hạt nano Ag đòi hỏi kiểm soát chặt chẽ các thông số chế tạo như thời gian khử quang, nồng độ dung dịch AgNO3 và điều kiện môi trường. Nghiên cứu sâu về sự ảnh hưởng của mật độ hạt nano kim loại Ag lên sự tăng cường tín hiệu Raman là cần thiết.

III. Phương Pháp Chế Tạo Ag TiO2 Khử UV và Thủy Nhiệt Ưu Điểm

Có nhiều phương pháp chế tạo cấu trúc Ag/TiO2, trong đó phương pháp khử UV và thủy nhiệt là hai phương pháp phổ biến. Phương pháp khử UV sử dụng ánh sáng tử ngoại để khử ion Ag+ thành hạt nano Ag trên bề mặt TiO2. Phương pháp thủy nhiệt sử dụng áp suất và nhiệt độ cao để tạo ra các hạt nano TiO2 có kích thước và hình dạng được kiểm soát. Việc lựa chọn phương pháp chế tạo phù hợp phụ thuộc vào yêu cầu cụ thể của ứng dụng. Cần xem xét yếu tố chi phí, độ phức tạp và khả năng kiểm soát các thông số. Mục tiêu của đề tài là “CHẾ TẠO CẤU TRÚC Ag/TiO2 ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG PHÂN TÍCH MỘT SỐ CHẤT HỮU CƠ ”.

3.1. Phương Pháp Khử UV Ưu Điểm và Quy Trình Thực Hiện Chi Tiết

Phương pháp khử UV có ưu điểm là đơn giản, dễ thực hiện và chi phí thấp. Quy trình thực hiện bao gồm việc phủ một lớp TiO2 lên đế, sau đó ngâm đế trong dung dịch AgNO3 và chiếu xạ bằng đèn UV. Ánh sáng UV sẽ kích thích quá trình khử Ag+ thành Ag, tạo ra các hạt nano Ag trên bề mặt TiO2. Thời gian chiếu xạ, nồng độ dung dịch AgNO3 và cường độ đèn UV là các thông số quan trọng cần được kiểm soát. Phương pháp này phù hợp với việc tạo ra các đế SERS có diện tích lớn và độ đồng đều cao. Theo tài liệu, "Phương pháp khử quang học ở nhiệt độ thấp bằng nguồn chiếu sáng từ đèn Xenon để gắn hạt nano kim loại Ag lên bề mặt vật liệu nền là TiO2".

3.2. Phương Pháp Thủy Nhiệt Kiểm Soát Kích Thước và Hình Dạng

Phương pháp thủy nhiệt cho phép kiểm soát kích thước và hình dạng của hạt nano TiO2 một cách chính xác. Quy trình thực hiện bao gồm việc trộn các tiền chất TiO2 trong dung dịch, sau đó đưa vào nồi hấp (autoclave) và gia nhiệt ở nhiệt độ và áp suất cao. Trong điều kiện thủy nhiệt, các tiền chất sẽ phản ứng và tạo thành hạt nano TiO2. Thời gian phản ứng, nhiệt độ, áp suất và nồng độ tiền chất là các thông số quan trọng cần được điều chỉnh. Phương pháp này phù hợp với việc tạo ra các hạt nano TiO2 có độ tinh khiết cao và cấu trúc tinh thể được kiểm soát.

IV. Ứng Dụng Ag TiO2 Phân Tích Bột Nghệ Curcumin Hiệu Quả Cao

Cấu trúc Ag/TiO2 có tiềm năng ứng dụng rộng rãi trong việc phân tích các chất hữu cơ. Một ứng dụng tiềm năng là phân tích bột nghệ curcumin, một chất chống oxy hóa và chống viêm mạnh mẽ. Curcumin có cấu trúc phân tử phức tạp và khó phân tích bằng các phương pháp thông thường. Tuy nhiên, với sự hỗ trợ của đế SERS Ag/TiO2, việc phát hiện và định lượng curcumin trở nên dễ dàng và chính xác hơn. Hiệu quả tăng cường tín hiệu Raman của đế Ag/TiO2 giúp nâng cao độ nhạy của phương pháp phân tích.

4.1. Phân Tích Curcumin Phát Hiện và Định Lượng bằng SERS Ag TiO2

Phương pháp SERS sử dụng đế Ag/TiO2 có thể được sử dụng để phát hiện và định lượng curcumin trong các mẫu bột nghệ. Quy trình thực hiện bao gồm việc hòa tan bột nghệ trong dung môi, sau đó nhỏ dung dịch lên đế Ag/TiO2 và đo phổ Raman. Tín hiệu Raman đặc trưng của curcumin sẽ được tăng cường đáng kể bởi hiệu ứng plasmonic của hạt nano Ag. Cường độ tín hiệu Raman tỉ lệ thuận với nồng độ curcumin, cho phép định lượng chất này một cách chính xác.

4.2. Ưu Điểm Vượt Trội Độ Nhạy Cao và Khả Năng Phát Hiện Tốt

Ưu điểm lớn nhất của phương pháp SERS Ag/TiO2 là độ nhạy cao và khả năng phát hiện tốt. So với các phương pháp phân tích thông thường, SERS có thể phát hiện curcumin ở nồng độ rất thấp. Điều này đặc biệt quan trọng trong việc kiểm tra chất lượng bột nghệ và phát hiện các chất pha trộn. Ngoài ra, phương pháp SERS còn cho phép phân tích các mẫu phức tạp mà không cần quá trình chuẩn bị mẫu phức tạp.

V. Kết Luận Nghiên Cứu Hướng Phát Triển Cấu Trúc Ag TiO2

Nghiên cứu về cấu trúc Ag/TiO2 và ứng dụng của nó trong phân tích chất hữu cơ đã đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ. Phương pháp chế tạo đơn giản và hiệu quả đã được phát triển. Hiệu quả tăng cường tín hiệu Raman của đế Ag/TiO2 đã được chứng minh. Ứng dụng tiềm năng của cấu trúc Ag/TiO2 trong phân tích bột nghệ curcumin đã được khám phá. Nghiên cứu này mở ra nhiều hướng phát triển mới cho việc ứng dụng vật liệu nano trong lĩnh vực phân tích và kiểm nghiệm. Tuy nhiên tài liệu không đưa ra kết luận mà thay vào đó là các mục tiêu nghiên cứu

5.1. Tối Ưu Hóa Quy Trình Chế Tạo Nâng Cao Hiệu Suất SERS

Hướng phát triển quan trọng nhất là tối ưu hóa quy trình chế tạo để nâng cao hiệu suất SERS của đế Ag/TiO2. Cần tiếp tục nghiên cứu ảnh hưởng của các thông số chế tạo như thời gian khử UV, nồng độ AgNO3, nhiệt độ thủy nhiệt và tỷ lệ pha tinh thể TiO2 đến hiệu quả tăng cường tín hiệu Raman. Sử dụng các phương pháp phân tích tiên tiến để khảo sát cấu trúc và tính chất của vật liệu nano, từ đó đưa ra các điều chỉnh phù hợp cho quy trình chế tạo.

5.2. Mở Rộng Ứng Dụng Phân Tích Các Chất Hữu Cơ Khác

Hướng phát triển khác là mở rộng ứng dụng của cấu trúc Ag/TiO2 trong phân tích các chất hữu cơ khác. Nghiên cứu khả năng phân tích các chất độc hại trong thực phẩm, thuốc trừ sâu trong nông sản, và các chất ô nhiễm trong môi trường. Phát triển các hệ thống phân tích nhanh chóng và chính xác dựa trên đế SERS Ag/TiO2 để phục vụ nhu cầu thực tế.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh khoa học và công nghệ nano phát triển mạnh mẽ trên toàn cầu, việc ứng dụng các vật liệu nano trong nhiều lĩnh vực như điện tử, vật lý, sinh học, y học và môi trường ngày càng được quan tâm. Đặc biệt, vật liệu nano kim loại quý như bạc (Ag) và các vật liệu bán dẫn như TiO2 đã chứng minh tiềm năng lớn trong việc nâng cao hiệu quả phân tích và xử lý các chất hữu cơ. Theo ước tính, kỹ thuật tán xạ Raman tăng cường bề mặt (SERS) đã trở thành công cụ phân tích có độ nhạy cao, được ứng dụng rộng rãi trong phát hiện các chất độc hại trong thực phẩm, nước và dược liệu.

Luận văn tập trung vào việc chế tạo cấu trúc lai giữa kim loại nano bạc và bán dẫn TiO2 (Ag/TiO2) nhằm nâng cao hiệu suất tín hiệu Raman, phục vụ cho việc phân tích một số chất hữu cơ như 4-mercaptobenzoic acid (4-MBA) và curcumin. Nghiên cứu được thực hiện trong phạm vi thời gian và điều kiện thí nghiệm tại Trường Đại học Quy Nhơn, với mục tiêu cụ thể là chế tạo thành công đế SERS rắn có cấu trúc bột nano TiO2, khảo sát ảnh hưởng của pha tinh thể anatase và rutile của TiO2, cũng như mật độ hạt nano Ag lên hiệu quả tăng cường tín hiệu Raman.

Ý nghĩa của nghiên cứu không chỉ nằm ở việc phát triển vật liệu SERS có độ nhạy và độ lặp lại cao, mà còn góp phần mở rộng ứng dụng của kỹ thuật SERS trong phân tích các hợp chất hữu cơ có giá trị thực tiễn cao, đặc biệt trong lĩnh vực môi trường và y sinh. Các chỉ số như năng lượng vùng cấm Eg của TiO2 (~3,2 eV), thời gian chiếu xạ UV (7 và 15 phút), nhiệt độ nung từ 400 đến 700°C và mật độ hạt nano Ag được kiểm soát chặt chẽ nhằm tối ưu hóa hiệu suất của đế SERS.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên hai lý thuyết chính: hiệu ứng cộng hưởng plasmon bề mặt (Surface Plasmon Resonance - SPR) và hiện tượng tán xạ Raman tăng cường bề mặt (Surface Enhanced Raman Spectroscopy - SERS). SPR mô tả sự dao động đồng pha của các electron tự do trên bề mặt hạt nano kim loại khi bị kích thích bởi ánh sáng, tạo ra cường độ điện trường mạnh tại bề mặt. Hiện tượng này là cơ sở cho việc tăng cường tín hiệu Raman khi các phân tử hữu cơ tiếp xúc gần với bề mặt kim loại nano.

Ngoài ra, mô hình cấu trúc lai giữa kim loại Ag và bán dẫn TiO2 được áp dụng nhằm tận dụng tính chất plasmonic của Ag và tính ổn định, xúc tác quang của TiO2. Các khái niệm chính bao gồm: pha tinh thể anatase và rutile của TiO2, hiệu ứng plasmon cục bộ (Localized Surface Plasmon Resonance - LSPR), và ảnh hưởng của mật độ hạt nano Ag lên cường độ tín hiệu Raman.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp thực nghiệm với cỡ mẫu gồm nhiều đế TiO2 được chế tạo bằng phương pháp thủy nhiệt và kéo phủ trên đế kính hoặc đế silic. TiO2 được nung ở các nhiệt độ từ 400°C đến 700°C để khảo sát sự chuyển pha tinh thể. Hạt nano Ag được gắn lên bề mặt TiO2 bằng phương pháp khử quang học dưới chiếu xạ UV từ đèn Xenon với thời gian 7 và 15 phút nhằm điều chỉnh mật độ hạt Ag.

Phân tích cấu trúc và tính chất vật liệu được thực hiện bằng các kỹ thuật: nhiễu xạ tia X (XRD) để xác định pha tinh thể và kích thước hạt nano, kính hiển vi điện tử quét (SEM) để quan sát hình thái và mật độ hạt nano Ag, phổ hấp thụ UV-Vis để khảo sát vùng hấp thụ và cộng hưởng plasmon, phổ Raman và SERS để đánh giá hiệu quả tăng cường tín hiệu Raman của các phân tử 4-MBA và curcumin trên bề mặt Ag/TiO2.

Timeline nghiên cứu kéo dài qua các giai đoạn: tổng hợp bột nano TiO2 (14 giờ thủy nhiệt), nung mẫu ở các nhiệt độ khác nhau, gắn hạt nano Ag bằng chiếu xạ UV (7-15 phút), và khảo sát tính chất vật liệu. Phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên với số lượng mẫu đủ để đảm bảo độ tin cậy và lặp lại kết quả.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Ảnh hưởng của nhiệt độ nung lên pha tinh thể TiO2: Kết quả XRD cho thấy khi nung ở 400°C đến 650°C, TiO2 chủ yếu tồn tại ở pha anatase với cường độ nhiễu xạ tăng dần, biểu thị tính tinh thể ngày càng mạnh. Ở 700°C, có sự chuyển pha rõ rệt sang pha rutile, với các đỉnh nhiễu xạ đặc trưng tại góc 2θ 27°, 36° và 54°. Điều này phù hợp với các nghiên cứu trước đây về sự chuyển pha của TiO2.

2. Mật độ hạt nano Ag và thời gian chiếu xạ UV: Ảnh SEM cho thấy mật độ hạt nano Ag trên bề mặt TiO2 tăng đáng kể khi thời gian chiếu xạ tăng từ 7 phút lên 15 phút. Mẫu ủ nhiệt ở 700°C và chiếu xạ 15 phút có mật độ hạt Ag cao hơn rõ rệt so với chiếu xạ 7 phút, góp phần tăng cường hiệu ứng plasmon và tín hiệu Raman.

3. Phổ hấp thụ UV-Vis: Bột nano TiO2 hấp thụ mạnh ở vùng tử ngoại dưới 400 nm, với năng lượng vùng cấm Eg ~ 3,2 eV. Mẫu Ag/TiO2 trên đế kính thể hiện đỉnh cộng hưởng plasmon cục bộ (LSPR) tại gần 500 nm, trong khi trên đế silic phổ hấp thụ mở rộng trong vùng khả kiến 400-700 nm do sự kết hợp hấp thụ của TiO2 và Si.

4. Tăng cường tín hiệu SERS: Phổ SERS của phân tử 4-MBA trên đế Ag/TiO2 ủ nhiệt ở 650°C và chiếu xạ UV 15 phút cho thấy các đỉnh dao động mạnh tại 1074 cm⁻¹ và 1574 cm⁻¹, tương ứng với dao động vòng benzene, tăng cường rõ rệt so với phổ Raman thông thường. Điều này chứng tỏ hiệu quả cao của cấu trúc Ag/TiO2 trong việc tăng cường tín hiệu Raman.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của sự tăng cường tín hiệu Raman là do hiệu ứng cộng hưởng plasmon bề mặt từ các hạt nano Ag được gắn cố định trên bề mặt TiO2. Sự kết hợp giữa pha tinh thể anatase ổn định và mật độ hạt Ag cao tạo ra các vùng điện trường cường độ lớn, làm tăng khả năng khuếch đại tín hiệu Raman của các phân tử hấp thụ.

So sánh với các nghiên cứu khác, việc sử dụng đế SERS rắn Ag/TiO2 cho thấy ưu điểm vượt trội về độ ổn định và khả năng lặp lại so với các dung dịch huyền phù hạt nano kim loại. Việc lựa chọn đế silic thay cho đế kính ở nhiệt độ nung cao giúp duy trì tính bền vững của mẫu, tránh hiện tượng bong tróc và vỡ vụn.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phổ UV-Vis thể hiện sự dịch chuyển đỉnh LSPR theo nhiệt độ nung và thời gian chiếu xạ, bảng so sánh cường độ tín hiệu Raman của các mẫu với các điều kiện khác nhau, và ảnh SEM minh họa mật độ hạt nano Ag trên bề mặt TiO2.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tối ưu hóa nhiệt độ nung TiO2: Khuyến nghị nung TiO2 ở khoảng 650°C để duy trì pha anatase ổn định, đảm bảo cấu trúc nano bột không bị phá hủy, từ đó nâng cao hiệu quả tăng cường tín hiệu Raman.

2. Điều chỉnh thời gian chiếu xạ UV: Thời gian chiếu xạ 15 phút được đề xuất để đạt mật độ hạt nano Ag tối ưu trên bề mặt TiO2, giúp tăng cường hiệu ứng plasmon và độ nhạy của đế SERS.

3. Sử dụng đế silic thay cho đế kính ở nhiệt độ cao: Để tránh hiện tượng bong tróc và vỡ vụn khi nung trên 650°C, nên sử dụng đế silic có khả năng chịu nhiệt tốt hơn, đảm bảo tính ổn định của đế SERS trong quá trình chế tạo và ứng dụng.

4. Phát triển ứng dụng phân tích chất hữu cơ: Khuyến khích áp dụng cấu trúc Ag/TiO2 trong phân tích các hợp chất hữu cơ khác ngoài 4-MBA và curcumin, đặc biệt trong lĩnh vực kiểm tra thực phẩm và môi trường, nhằm nâng cao độ nhạy và độ chính xác của phương pháp phân tích.

Các giải pháp trên nên được thực hiện trong vòng 6-12 tháng tiếp theo, với sự phối hợp giữa các phòng thí nghiệm vật lý chất rắn và hóa học phân tích để mở rộng phạm vi ứng dụng.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Nhà nghiên cứu vật liệu nano: Luận văn cung cấp phương pháp chế tạo và phân tích cấu trúc Ag/TiO2, giúp các nhà khoa học phát triển vật liệu nano lai kim loại/bán dẫn với hiệu suất cao.

2. Chuyên gia phân tích hóa học và sinh học: Kỹ thuật SERS được trình bày có thể ứng dụng trong phân tích định lượng và định tính các phân tử hữu cơ, hỗ trợ công tác phát hiện chất độc hại và nghiên cứu dược liệu.

3. Kỹ sư môi trường: Nghiên cứu mở ra hướng ứng dụng vật liệu Ag/TiO2 trong xử lý và phân tích các chất ô nhiễm hữu cơ trong nước và không khí, góp phần nâng cao hiệu quả giám sát môi trường.

4. Giảng viên và sinh viên ngành vật lý chất rắn, hóa học: Luận văn là tài liệu tham khảo quý giá về kỹ thuật chế tạo vật liệu nano, phương pháp phân tích cấu trúc và ứng dụng phổ Raman tăng cường bề mặt trong nghiên cứu khoa học.

Câu hỏi thường gặp

1. Phương pháp thủy nhiệt có ưu điểm gì trong chế tạo TiO2 nano?
   Phương pháp thủy nhiệt cho phép kiểm soát kích thước hạt nhỏ, đồng đều và độ tinh khiết cao. Thiết bị đơn giản, chi phí thấp và sản phẩm kết tinh nhanh, phù hợp cho việc tổng hợp bột nano TiO2 chất lượng cao.

2. Tại sao chọn bạc (Ag) làm kim loại plasmonic thay vì vàng (Au)?
   Ag có hiệu ứng plasmonic mạnh trong vùng ánh sáng khả kiến, chi phí thấp hơn Au và độ ổn định cao, giúp tăng cường tín hiệu Raman hiệu quả với chi phí hợp lý.

3. Ảnh hưởng của pha tinh thể anatase và rutile của TiO2 đến hiệu quả SERS như thế nào?
   Pha anatase có tính tinh thể tốt và cấu trúc nano ổn định hơn, tạo điều kiện thuận lợi cho việc gắn hạt nano Ag và tăng cường tín hiệu Raman so với pha rutile, nhất là khi nung ở nhiệt độ dưới 700°C.

4. Làm thế nào để kiểm soát mật độ hạt nano Ag trên bề mặt TiO2?
   Mật độ hạt nano Ag được điều chỉnh bằng thời gian chiếu xạ UV từ đèn Xenon; thời gian chiếu xạ dài hơn (15 phút) tạo mật độ hạt Ag cao hơn so với 7 phút, ảnh hưởng trực tiếp đến cường độ tín hiệu SERS.

5. Ứng dụng thực tế của cấu trúc Ag/TiO2 trong phân tích chất hữu cơ là gì?
   Cấu trúc Ag/TiO2 được sử dụng để phân tích các hợp chất hữu cơ như 4-MBA và curcumin với độ nhạy cao, có thể áp dụng trong phát hiện chất độc hại trong thực phẩm, dược liệu và môi trường nước.

Kết luận

• Đã chế tạo thành công đế SERS rắn Ag/TiO2 với cấu trúc bột nano TiO2 ổn định và mật độ hạt nano Ag được kiểm soát hiệu quả.
• Nhiệt độ nung 650°C giữ được pha anatase của TiO2, tối ưu cho việc tăng cường tín hiệu Raman.
• Thời gian chiếu xạ UV 15 phút giúp tăng mật độ hạt nano Ag, nâng cao hiệu quả plasmonic và tín hiệu SERS.
• Cấu trúc Ag/TiO2 ứng dụng hiệu quả trong phân tích các chất hữu cơ như 4-MBA và curcumin, mở rộng tiềm năng ứng dụng trong lĩnh vực phân tích hóa học và môi trường.
• Đề xuất sử dụng đế silic thay cho đế kính khi nung ở nhiệt độ cao để đảm bảo tính bền vững của đế SERS.

Tiếp theo, nghiên cứu sẽ tập trung vào mở rộng ứng dụng phân tích các hợp chất hữu cơ khác và tối ưu hóa quy trình chế tạo nhằm nâng cao độ nhạy và độ ổn định của đế SERS. Đề nghị các nhà nghiên cứu và chuyên gia trong lĩnh vực vật liệu nano và phân tích hóa học tiếp cận và ứng dụng kết quả nghiên cứu này để phát triển các công nghệ phân tích hiện đại.