Nghiên Cứu Các Nhân Tố Ảnh Hưởng Đến Khả Năng Tiếp Cận Tín Dụng Doanh Nghiệp Vừa Và Nhỏ Tại Bình Thuận

• Tác giả: Nguyễn Thị Linh Chi
• Người hướng dẫn: PGS.TS Phan Đức Dũng
• Trường học: Trường Đại Học Phan Thiết
• Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh
• Đề tài: Nghiên Cứu Các Nhân Tố Ảnh Hưởng Đến Khả Năng Tiếp Cận Tín Dụng Doanh Nghiệp Vừa Và Nhỏ Tại Bình Thuận
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2019
• Địa điểm: Bình Thuận

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
• DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, HÌNH VẼ, SƠ ĐỒ
• DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
• TÓM TẮT NGHIÊN CỨU
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
• 1.1. Lý do chọn đề tài
• 1.2. Tổng quan các đề tài nghiên cứu liên quan
• 1.3. Mục tiêu nghiên cứu
• 1.3.1. Mục tiêu nghiên cứu tổng quát
• 1.3.2. Mục tiêu cụ thể
• 1.4. Câu hỏi nghiên cứu
• 1.5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 1.6. Phương pháp nghiên cứu
• 1.7. Ý nghĩa của đề tài nghiên cứu
• 1.8. Kết cấu của luận văn
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU
• 2.1. Tổng quan về Doanh nghiệp
• 2.1.1. Định nghĩa Doanh nghiệp và các loại hình Doanh nghiệp
• 2.1.2. Tiêu chuẩn phân loại doanh nghiệp nhỏ và vừa
• 2.1.3. Đặc điểm chung của các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam
• 2.2. Tổng quan về tín dụng
• 2.2.1. Tổng quan về tín dụng
• 2.2.2. Chức năng của tín dụng
• 2.2.3. Khái niệm các tổ chức tín dụng
• 2.2.4. Phân loại chức năng tín dụng ngân hàng đối với doanh nghiệp
• 2.2.5. Đặc điểm của tín dụng ngân hàng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ
• 2.2.6. Khả năng tiếp cận dịch vụ tín dụng của các doanh nghiệp
• 2.2.7. Khả năng tiếp cận dịch vụ tín dụng của các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Bình Thuận
• 2.3. Tổng quan các nghiên cứu liên quan
• 2.3.1. Nghiên cứu trong nước
• 2.3.1.1. Nghiên cứu của Nguyễn Thị Giang và Phạm Ngọc Phong (2010)
• 2.3.1.2. Nghiên cứu của Nguyện Phượng Lê và Nguyễn Mậu Dũng (2011)
• 2.3.1.3. Nghiên cứu của Võ Đức Toàn (2012)
• 2.3.1.4. Nghiên cứu của Võ Thành Danh (2007)
• 2.3.2. Nghiên cứu nước ngoài
• 2.3.2.1. Nghiên cứu của Ricardo N
• 2.3.2.2. Nghiên cứu của Francis Nathan Okurut và cộng sự (2006)
• 2.3.2.3. Nghiên cứu của Edmore Mahembe và cộng sự (2011)
• 2.4. Mô hình và các giả thuyết nghiên cứu
• 2.4.1. Mô hình nghiên cứu
• 2.4.2. Định nghĩa các biến trong mô hình nghiên cứu
• 2.4.2.1. Chủ sở hữu doanh nghiệp
• 2.4.2.2. Hoạt động của doanh nghiệp
• 2.4.2.3. Năng lực của doanh nghiệp
• 2.4.2.4. Quy trình cấp tín dụng
• 2.4.2.5. Chính sách tín dụng
• 2.4.2.6. Năng lực của tổ chức tín dụng
• 2.4.2.7. Hoạt động của cơ quan quản lý
• 2.4.2.8. Thông tin bất cân xứng
• 2.4.3. Giả thuyết nghiên cứu
• TÓM TẮT. TÓM TẮT CHƯƠNG 2
• 3. CHƯƠNG 3: THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Quy trình nghiên cứu
• 3.2. Nghiên cứu định tính
• 3.2.1. Thiết kế nghiên cứu định tính
• 3.2.2. Kết quả nghiên cứu định tính
• 3.3. Nghiên cứu chính thức
• 3.4. Thu thập dữ liệu
• 3.5. Phát triển và điều chỉnh thang đo các khái niệm nghiên cứu
• 3.5.1. Thang đo các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận tín dụng của doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Bình Thuận
• 3.5.1.1. Chủ sở hữu doanh nghiệp
• 3.5.1.2. Hoạt động của doanh nghiệp
• 3.5.1.3. Năng lực của doanh nghiệp
• 3.5.1.4. Quy trình cấp tín dụng
• 3.5.1.5. Chính sách/ điều kiện tín dụng
• 3.5.1.6. Năng lực của tổ chức tín dụng
• 3.5.1.7. Thông tin bất cân xứng
• 3.5.1.8. Hoạt động của cơ quan quản lý
• 3.5.2. Khả năng tiếp cận tín dụng doanh nghiệp
• 3.6. Phương pháp xử lý số liệu
• 3.6.1. Phân tích độ tin cậy Cronbach’s Alpha
• 3.6.2. Phân tích nhân tố khám phá EFA
• Phân tích. Phân tích hồi quy
• TÓM TẮT. TÓM TẮT CHƯƠNG 3
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 4.1. Thông tin mẫu nghiên cứu
• 4.2. Đánh giá thang đo
• 4.2.1. Kiểm định độ tin cậy thang đo (Hệ số Cronbach’s Alpha)
• 4.2.2. Phân tích nhân tố khám phá EFA - Biến độc lập
• 4.2.3. Phân tích nhân tố khám phá EFA - Biến phụ thuộc
• Điều chỉnh. Điều chỉnh mô hình nghiên cứu và các giả thuyết nghiên cứu
• 4.4. Kiểm định mô hình và các giả thuyết nghiên cứu
• 4.4.1. Kiểm định độ phù hợp và ý nghĩa hệ số hồi quy của mô hình hồi quy
• 4.4.2. Kiểm định các quy phạm trong mô hình
• 4.4.3. Kết luận các giả thuyết nghiên cứu
• 4.5. Kiểm định sự khác biệt giữa đặc điểm của yếu tố định tính với biến phụ thuộc – KN
• 4.5.1. Kiểm định sự khác biệt giữa Giới tính với biến phụ thuộc – KN
• 4.5.2. Kiểm định sự khác biệt giữa Độ tuổi với biến phụ thuộc – KN
• 4.5.3. Kiểm định sự khác biệt giữa Trình độ học vấn với biến phụ thuộc – KN
• Kiểm. Kiểm định sự khác biệt giữa Kinh nghiệm với biến phụ thuộc – KN
• 4.5.5. Kiểm định sự khác biệt giữa Loại hình doanh nghiệp với biến phụ thuộc – KN
• 4.6. Kiểm định sự khác biệt giữa Lĩnh vực kinh doanh với biến phụ thuộc – KN
• 4.7. Kiểm định sự khác biệt giữa Thời gian kinh doanh với biến phụ thuộc – KN
• TÓM TẮT. TÓM TẮT CHƯƠNG 4
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý QUẢN TRỊ
• 5.1. Thảo luận kết quả đạt được
• 5.1.1. Thảo luận kết quả đánh giá độ tin cậy thang đo bằng hệ số Cronbach’s Alpha
• 5.1.2. Thảo luận kết quả phân tích nhân tố EFA
• 5.1.3. Thảo luận kết quả phân tích mô hình hồi quy
• 5.3. Một số hàm ý quản trị
• 5.3.1. Hàm ý đối với yếu tố “Chủ sở hữu doanh nghiệp”
• 5.3.2. Hàm ý đối với yếu tố “Hoạt động của doanh nghiệp”
• 5.3.3. Hàm ý đối với yếu tố “Quy trình cấp tín dụng”
• 5.3.4. Hàm ý đối với yếu tố “Năng lực của tổ chức tín dụng”
• 5.3.5. Hàm ý đối với yếu tố “Chính sách / điều kiện tín dụng”
• Hạn. Hạn chế của đề tài và hướng nghiên cứu tiếp theo
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng Quan Các Nhân Tố Ảnh Hưởng Tín Dụng DNVVN Bình Thuận

Nghiên cứu tập trung vào việc xác định các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận tín dụng của doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNVVN) tại tỉnh Bình Thuận. Việc này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh kinh tế Bình Thuận đang phát triển, với sự gia tăng số lượng DNVVN đóng góp vào GDP và tạo việc làm. Tuy nhiên, nhiều DNVVN gặp khó khăn tiếp cận tín dụng từ các ngân hàng và tổ chức tín dụng, ảnh hưởng đến vòng quay vốn, khả năng đầu tư và phát triển DNVVN. Nghiên cứu này sử dụng dữ liệu thu thập từ các DNVVN tại Bình Thuận, kết hợp với phân tích các chính sách tín dụng và quy trình thẩm định của các Tổ chức tín dụng, để đưa ra những đánh giá khách quan và đề xuất các giải pháp thiết thực. Theo thống kê của Cục Thống Kê Bình Thuận, năm 2018 toàn tỉnh có gần 3.200 DN đang hoạt động, trong số đó có 70% là các DN mới thành lập và DN ngoài quốc doanh chiếm đến 98%.

1.1. Tầm quan trọng của tín dụng cho DNVVN tại Bình Thuận

Nguồn tín dụng có vai trò then chốt trong việc thúc đẩy tăng trưởng của DNVVN tại Bình Thuận. Nó cho phép các doanh nghiệp mở rộng sản xuất, nâng cấp công nghệ, và tiếp cận thị trường mới. Tuy nhiên, việc tiếp cận tín dụng hiệu quả vẫn còn là một thách thức. Nghiên cứu nhằm làm rõ các yếu tố cản trở như điều kiện vay vốn, tài sản đảm bảo, và thông tin tài chính doanh nghiệp.

1.2. Mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu về tín dụng DNVVN

Mục tiêu chính là xác định các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận tín dụng của DNVVN tại Bình Thuận. Các câu hỏi nghiên cứu tập trung vào việc đánh giá vai trò của uy tín doanh nghiệp, môi trường kinh doanh, và hiệu quả của các chính sách hỗ trợ DNVVN. Nghiên cứu cũng xem xét tác động của quy trình thẩm định của các ngân hàng và tổ chức tín dụng.

II. Vấn Đề Rào Cản Tiếp Cận Tín Dụng Cho DNVVN tại Bình Thuận

Mặc dù có nhiều chương trình hỗ trợ DNVVN, nhiều doanh nghiệp vẫn gặp khó khăn trong việc tiếp cận tín dụng. Các rào cản có thể bao gồm yêu cầu tài sản đảm bảo khắt khe, thủ tục phức tạp, và đánh giá rủi ro tín dụng cao. Thêm vào đó, sự thiếu minh bạch trong thông tin tài chính doanh nghiệp và hạn chế về năng lực quản lý cũng là những yếu tố đáng kể. Bên cạnh đó, mặc dù các tổ chức tín dụng liên tục cung cấp những chương trình/ sản phẩm/ dịch vụ ưu đãi cho các DN, nhưng các DN và đặc biệt là các DNVVN lại khó có thể tiếp cận với các nguồn vốn tín dụng từ các tổ chức tín dụng.

2.1. Khó khăn về tài sản đảm bảo và thủ tục vay vốn phức tạp

Yêu cầu tài sản đảm bảo là một trong những rào cản lớn nhất đối với DNVVN khi vay vốn. Nhiều doanh nghiệp không có đủ tài sản hoặc tài sản đảm bảo không đáp ứng yêu cầu của ngân hàng. Ngoài ra, thủ tục vay vốn phức tạp và tốn thời gian cũng làm giảm khả năng tiếp cận tín dụng của các doanh nghiệp. Theo nghiên cứu, việc không có tài sản thế chấp, không có sự bảo lãnh hoặc tài sản thế chấp không đảm bảo yêu cầu của ngân hàng được cho là có tác động quan trọng nhất đến khả năng vay vốn của các doanh nghiệp này.

2.2. Đánh giá rủi ro tín dụng và thông tin tài chính doanh nghiệp

Ngân hàng thường đánh giá rủi ro tín dụng của DNVVN cao hơn so với các doanh nghiệp lớn. Điều này dẫn đến việc áp dụng lãi suất cao hơn và yêu cầu điều kiện vay vốn khắt khe hơn. Sự thiếu minh bạch trong thông tin tài chính doanh nghiệp cũng gây khó khăn cho việc đánh giá tín dụng chính xác. Do vậy, một số doanh nghiệp vừa và nhỏ hoạt động yếu kém không đủ điều kiện tiếp cận nguồn tín dụng tại các ngân hàng.

III. Đánh Giá Các Yếu Tố Tác Động Khả Năng Tiếp Cận Tín Dụng DNVVN

Nghiên cứu sẽ tập trung đánh giá một loạt các yếu tố có thể ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận tín dụng của DNVVN tại Bình Thuận. Các yếu tố này bao gồm đặc điểm của chủ sở hữu doanh nghiệp, hoạt động của doanh nghiệp, năng lực quản lý, quy trình cấp tín dụng của ngân hàng, và các chính sách tín dụng. Việc xác định rõ các yếu tố này là cơ sở để đề xuất các giải pháp phù hợp. Các yếu tố này bao gồm: yếu tố Chủ sở hữu doanh nghiệp, yếu tố Hoạt động của doanh nghiệp, yếu tố Năng lực của doanh nghiệp, yếu tố Quy trình cấp tín dụng, Chính sách/điều kiện tín dụng, yếu tố Năng lực của tổ chức tín dụng, yếu tố Thông tin bất cân xứng, yếu tố Hoạt động của cơ quan quản lý và 1 biến phụ thuộc là: yếu tố Khả năng tiếp cận tín dụng DNVVN.

3.1. Ảnh hưởng của chủ sở hữu và hoạt động doanh nghiệp

Đặc điểm của chủ sở hữu doanh nghiệp, như kinh nghiệm, trình độ học vấn, và uy tín cá nhân, có thể ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận tín dụng. Tương tự, hoạt động của doanh nghiệp, bao gồm vòng quay vốn, lợi nhuận, và khả năng trả nợ, cũng là những yếu tố quan trọng được ngân hàng xem xét. Theo tác giả Võ Thành Danh (2007) để xét một khoản vay, ngân hàng dựa trên nhiều yếu tố để đánh giá và đưa ra quyết định cho vay. Kết quả nghiên cứu chỉ ra các yếu tố ảnh hưởng đến số tiền được xét cho vay bao gồm: loại hình doanh nghiệp, ngành nghề kinh doanh, khả năng thanh toán, mức độ tín nhiệm của ngân hàng đối với doanh nghiệp và tổng vốn sở hữu của doanh nghiệp.

3.2. Quy trình tín dụng và năng lực của tổ chức tín dụng

Quy trình cấp tín dụng hiệu quả, minh bạch, và nhanh chóng có thể cải thiện khả năng tiếp cận tín dụng của DNVVN. Năng lực của tổ chức tín dụng, bao gồm khả năng đánh giá tín dụng, quản lý rủi ro tín dụng, và cung cấp dịch vụ tư vấn tín dụng, cũng đóng vai trò quan trọng. Yếu tố pháp lý trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhỏ và vừa chưa đầy đủ và đồng bộ, điều này ảnh hưởng đến quy mô và chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ.

IV. Đề Xuất Giải Pháp Nâng Cao Khả Năng Tiếp Cận Tín Dụng DNVVN

Dựa trên kết quả nghiên cứu, đề xuất các giải pháp nhằm cải thiện khả năng tiếp cận tín dụng cho DNVVN tại Bình Thuận. Các giải pháp này bao gồm việc cải thiện thông tin tài chính doanh nghiệp, nâng cao năng lực quản lý, đơn giản hóa thủ tục vay vốn, và tăng cường hỗ trợ DNVVN từ các cơ quan quản lý. Việc thực hiện đồng bộ các giải pháp này sẽ góp phần thúc đẩy sự phát triển DNVVN và kinh tế Bình Thuận.

4.1. Cải thiện thông tin tài chính và năng lực quản lý

Các DNVVN cần được khuyến khích và hỗ trợ để cải thiện thông tin tài chính, đảm bảo tính minh bạch và chính xác. Các chương trình đào tạo về quản lý tài chính, lập kế hoạch kinh doanh, và đánh giá rủi ro cũng cần được tăng cường. Bên cạnh đó, yếu tố quy mô doanh nghiệp cũng cho thấy ảnh hưởng đáng kể đến khả năng tiếp cận nguồn vốn của ngân hàng.

4.2. Đơn giản hóa thủ tục và tăng cường hỗ trợ

Các ngân hàng và tổ chức tín dụng cần đơn giản hóa thủ tục vay vốn, giảm thiểu thời gian chờ đợi, và cung cấp dịch vụ tư vấn tín dụng chuyên nghiệp cho DNVVN. Các cơ quan quản lý cần tăng cường hỗ trợ DNVVN thông qua các chương trình bảo lãnh tín dụng, hỗ trợ lãi suất, và cung cấp thông tin về các cơ hội đầu tư.

4.3. Chính sách hỗ trợ từ nhà nước

Nhà nước đóng vai trò quan trọng trong việc tạo dựng một môi trường kinh doanh thuận lợi cho DNVVN. Các chính sách hỗ trợ DNVVN cần được thiết kế một cách hiệu quả, đảm bảo sự công bằng và minh bạch trong việc tiếp cận tín dụng. Nghiên cứu của Wagema G.Mukiri (2006) đã kết luận rằng: yếu tố định hướng trong kinh doanh có ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận tín dụng của các doanh nghiệp quy mô nhỏ.

V. Ứng Dụng Nghiên Cứu Hàm Ý Quản Trị Cho DNVVN Bình Thuận

Nghiên cứu này cung cấp các hàm ý quản trị cụ thể cho các DNVVN tại Bình Thuận để cải thiện khả năng tiếp cận tín dụng. Các doanh nghiệp cần tập trung vào việc xây dựng uy tín, cải thiện hiệu quả hoạt động, và xây dựng mối quan hệ tốt với các ngân hàng và tổ chức tín dụng. Điều này sẽ giúp các doanh nghiệp tăng cường khả năng tiếp cận tín dụng và đạt được sự phát triển bền vững.

5.1. Xây dựng uy tín và cải thiện hiệu quả hoạt động

Các DNVVN cần xây dựng uy tín thông qua việc tuân thủ pháp luật, thực hiện nghĩa vụ thuế đầy đủ, và đảm bảo chất lượng sản phẩm và dịch vụ. Việc cải thiện hiệu quả hoạt động, như tăng vòng quay vốn, giảm chi phí, và tăng lợi nhuận, cũng là yếu tố quan trọng để chứng minh khả năng trả nợ với ngân hàng.

5.2. Xây dựng quan hệ với tổ chức tín dụng

Các DNVVN nên chủ động xây dựng mối quan hệ tốt với các ngân hàng và tổ chức tín dụng. Điều này bao gồm việc cung cấp thông tin đầy đủ và trung thực, tham gia các khóa đào tạo do ngân hàng tổ chức, và duy trì lịch sử trả nợ tốt. Các DNVVN trong tỉnh phải nhạy bén và có các chính sách phù hợp hơn trong việc tiếp cận nguồn vốn tín dụng.

VI. Kết Luận và Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo Về Tín Dụng DNVVN

Nghiên cứu đã xác định được các nhân tố chính ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận tín dụng của DNVVN tại Bình Thuận. Kết quả nghiên cứu này cung cấp cơ sở khoa học cho việc xây dựng các chính sách và giải pháp hỗ trợ DNVVN. Các nghiên cứu tiếp theo có thể tập trung vào việc đánh giá hiệu quả của các chính sách hỗ trợ và đề xuất các giải pháp cụ thể hơn để giải quyết các khó khăn trong việc tiếp cận tín dụng.

6.1. Hạn chế của nghiên cứu và hướng phát triển

Nghiên cứu có một số hạn chế, như phạm vi nghiên cứu chỉ giới hạn trong tỉnh Bình Thuận và mẫu nghiên cứu có thể chưa đại diện đầy đủ cho tất cả các DNVVN. Các nghiên cứu tiếp theo có thể mở rộng phạm vi nghiên cứu, sử dụng phương pháp nghiên cứu khác nhau, và tập trung vào các khía cạnh cụ thể hơn của vấn đề tiếp cận tín dụng. Đề tài xác định được các yếu tố nào có ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận tín dụng của các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Bình Thuận.

6.2. Đề xuất các nghiên cứu chuyên sâu hơn

Các nghiên cứu tiếp theo có thể tập trung vào việc đánh giá tác động của chính sách lãi suất, tỷ lệ nợ xấu, và môi trường kinh tế vĩ mô đến khả năng tiếp cận tín dụng của DNVVN. Nghiên cứu cũng có thể xem xét vai trò của các tổ chức tài chính vi mô và các hình thức tài chính thay thế trong việc cung cấp tín dụng cho DNVVN.

Tổng quan nghiên cứu

Khả năng tiếp cận tín dụng của doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNVVN) tại Bình Thuận là một vấn đề cấp thiết trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu hóa và cạnh tranh ngày càng khốc liệt. Theo thống kê của Cục Thống Kê Bình Thuận năm 2018, toàn tỉnh có gần 3.200 doanh nghiệp đang hoạt động, trong đó 70% là doanh nghiệp mới thành lập và 98% là doanh nghiệp ngoài quốc doanh. Tuy nhiên, đến tháng 10 năm 2018, đã có 185 doanh nghiệp giải thể và 221 trường hợp thay đổi ngành nghề, cho thấy nhiều khó khăn trong hoạt động kinh doanh, đặc biệt là trong việc tiếp cận nguồn vốn tín dụng. Mục tiêu nghiên cứu nhằm xác định các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận tín dụng của DNVVN tại Bình Thuận, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả tiếp cận vốn. Nghiên cứu được thực hiện trong khoảng thời gian từ tháng 9 đến tháng 11 năm 2018, tập trung khảo sát các doanh nghiệp vừa và nhỏ đang sử dụng dịch vụ tín dụng tại các tổ chức tín dụng trên địa bàn tỉnh. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hỗ trợ các nhà quản trị doanh nghiệp và các tổ chức tín dụng cải thiện chính sách, thủ tục nhằm thúc đẩy sự phát triển bền vững của DNVVN tại Bình Thuận.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình liên quan đến khả năng tiếp cận tín dụng của doanh nghiệp vừa và nhỏ, bao gồm:

• Lý thuyết về chủ sở hữu doanh nghiệp: Chủ sở hữu doanh nghiệp là cá nhân hoặc pháp nhân đứng tên trên giấy phép kinh doanh, có quyền chiếm hữu, sử dụng và định đoạt tài sản doanh nghiệp. Năng lực quản lý của chủ sở hữu ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng tiếp cận tín dụng (Shane và Stuart, 2002).

• Lý thuyết về hoạt động doanh nghiệp: Hoạt động kinh doanh hiệu quả, minh bạch giúp nâng cao uy tín và giảm rủi ro trong quan hệ tín dụng, từ đó tăng khả năng tiếp cận vốn (Ongena và Smith, 2000).

• Mô hình nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận tín dụng: Bao gồm 8 biến độc lập chính là Chủ sở hữu doanh nghiệp, Hoạt động của doanh nghiệp, Năng lực của doanh nghiệp, Quy trình cấp tín dụng, Chính sách/điều kiện tín dụng, Năng lực của tổ chức tín dụng, Thông tin bất cân xứng và Hoạt động của cơ quan quản lý; biến phụ thuộc là Khả năng tiếp cận tín dụng của DNVVN.

Các khái niệm chính được định nghĩa rõ ràng theo quy định pháp luật và các nghiên cứu trước đây, đảm bảo tính khoa học và phù hợp với thực tiễn tại Bình Thuận.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu được thực hiện qua hai giai đoạn chính:

• Nghiên cứu định tính sơ bộ: Thảo luận nhóm chuyên gia nhằm tổng hợp, phân tích và hình thành thang đo các nhân tố ảnh hưởng. Thí điểm 30 bảng câu hỏi để kiểm tra tính tương thích và độ tin cậy của thang đo.

• Nghiên cứu định lượng chính thức: Thu thập dữ liệu từ 189 mẫu doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Bình Thuận bằng phương pháp lấy mẫu thuận tiện. Dữ liệu được xử lý bằng phần mềm SPSS 22 với các kỹ thuật phân tích như phân tích độ tin cậy Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA) và phân tích hồi quy đa biến.

Thời gian nghiên cứu kéo dài từ tháng 9 đến tháng 11 năm 2018, đảm bảo thu thập dữ liệu đầy đủ và chính xác phục vụ cho việc kiểm định mô hình và các giả thuyết nghiên cứu.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Ảnh hưởng của chủ sở hữu doanh nghiệp: Hệ số hồi quy 0,265 cho thấy năng lực và kinh nghiệm của chủ sở hữu có tác động tích cực và đáng kể đến khả năng tiếp cận tín dụng của DNVVN tại Bình Thuận.

2. Hoạt động của doanh nghiệp: Với hệ số 0,359, hoạt động kinh doanh hiệu quả, minh bạch giúp doanh nghiệp tăng uy tín và giảm rủi ro, từ đó nâng cao khả năng tiếp cận nguồn vốn.

3. Quy trình cấp tín dụng: Hệ số 0,237 phản ánh quy trình cấp tín dụng thuận lợi, minh bạch và nhanh chóng là yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận vốn.

4. Chính sách/điều kiện tín dụng: Hệ số 0,158 cho thấy chính sách tín dụng linh hoạt, phù hợp với đặc thù doanh nghiệp vừa và nhỏ góp phần cải thiện khả năng tiếp cận vốn.

5. Năng lực của tổ chức tín dụng: Đây là yếu tố có ảnh hưởng mạnh nhất với hệ số 0,484, cho thấy năng lực đánh giá, thẩm định và phục vụ khách hàng của tổ chức tín dụng quyết định lớn đến việc doanh nghiệp có thể tiếp cận được nguồn vốn hay không.

Mô hình nghiên cứu có hệ số R2 hiệu chỉnh là 0,502, nghĩa là 50,20% sự biến thiên của khả năng tiếp cận tín dụng được giải thích bởi các biến độc lập trên. Kết quả này được minh họa qua bảng hồi quy và biểu đồ phân phối chuẩn phần dư, cho thấy mô hình phù hợp và các giả thuyết được kiểm định có ý nghĩa thống kê.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân các yếu tố trên ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận tín dụng có thể giải thích như sau: Chủ sở hữu doanh nghiệp có kỹ năng quản lý và kinh nghiệm sẽ xây dựng được phương án kinh doanh khả thi, tăng độ tin cậy với ngân hàng. Hoạt động doanh nghiệp hiệu quả giúp cải thiện báo cáo tài chính và uy tín trên thị trường. Quy trình cấp tín dụng đơn giản, minh bạch giảm thiểu thời gian và chi phí cho doanh nghiệp. Chính sách tín dụng linh hoạt phù hợp với đặc thù DNVVN giúp giảm rào cản tiếp cận vốn. Năng lực tổ chức tín dụng cao giúp đánh giá chính xác rủi ro và phục vụ khách hàng tốt hơn.

So sánh với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, kết quả tương đồng với nghiên cứu của Võ Đức Toàn (2012) và Edmore Mahembe (2011), khẳng định tính khách quan và thực tiễn của mô hình. Việc trình bày dữ liệu qua bảng hồi quy và biểu đồ phân tán giúp minh họa rõ ràng mối quan hệ giữa các biến, hỗ trợ cho việc ra quyết định quản trị.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Nâng cao năng lực quản lý chủ sở hữu doanh nghiệp: Tổ chức các khóa đào tạo, tập huấn về quản trị doanh nghiệp, kỹ năng lập kế hoạch kinh doanh nhằm tăng khả năng xây dựng phương án vay vốn hiệu quả. Thời gian thực hiện trong 12 tháng, chủ thể là các cơ quan đào tạo và hiệp hội doanh nghiệp.

2. Cải thiện hoạt động kinh doanh và minh bạch tài chính: Khuyến khích doanh nghiệp áp dụng hệ thống kế toán chuẩn, tăng cường kiểm toán nội bộ để nâng cao uy tín tài chính. Thời gian thực hiện 6-12 tháng, chủ thể là doanh nghiệp phối hợp với các công ty kiểm toán.

3. Đơn giản hóa quy trình cấp tín dụng: Các tổ chức tín dụng cần rà soát, tối ưu thủ tục vay vốn, giảm thiểu giấy tờ và thời gian xét duyệt. Thời gian thực hiện 6 tháng, chủ thể là các ngân hàng và tổ chức tín dụng.

4. Xây dựng chính sách tín dụng linh hoạt, phù hợp: Thiết kế các sản phẩm tín dụng đa dạng, ưu đãi lãi suất, điều kiện vay phù hợp với đặc điểm DNVVN. Thời gian thực hiện 12 tháng, chủ thể là các tổ chức tín dụng phối hợp với cơ quan quản lý nhà nước.

5. Nâng cao năng lực tổ chức tín dụng: Đào tạo cán bộ tín dụng về kỹ năng thẩm định, đánh giá rủi ro và phục vụ khách hàng, áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý tín dụng. Thời gian thực hiện 12 tháng, chủ thể là các ngân hàng và tổ chức tín dụng.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Nhà quản trị doanh nghiệp vừa và nhỏ: Giúp hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận tín dụng, từ đó xây dựng chiến lược quản lý và phát triển doanh nghiệp hiệu quả.

2. Các tổ chức tín dụng và ngân hàng: Cung cấp cơ sở khoa học để cải tiến quy trình, chính sách tín dụng phù hợp với đặc thù DNVVN, nâng cao chất lượng dịch vụ và hiệu quả cho vay.

3. Cơ quan quản lý nhà nước về kinh tế và tài chính: Hỗ trợ xây dựng chính sách phát triển DNVVN, tạo môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn, thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương.

4. Các nhà nghiên cứu và học viên ngành quản trị kinh doanh, kinh tế: Là tài liệu tham khảo quý giá về nghiên cứu thực tiễn, phương pháp nghiên cứu và phân tích dữ liệu trong lĩnh vực tín dụng doanh nghiệp.

Câu hỏi thường gặp

1. Khả năng tiếp cận tín dụng của DNVVN tại Bình Thuận hiện nay ra sao?
   Khả năng tiếp cận tín dụng còn nhiều hạn chế do các rào cản về năng lực quản lý, quy trình cấp tín dụng phức tạp và chính sách chưa phù hợp. Khoảng 50% sự biến thiên trong khả năng tiếp cận tín dụng được giải thích bởi các yếu tố nghiên cứu.

2. Những yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến khả năng tiếp cận tín dụng?
   Năng lực của tổ chức tín dụng có ảnh hưởng mạnh nhất (hệ số 0,484), tiếp theo là hoạt động doanh nghiệp (0,359), chủ sở hữu doanh nghiệp (0,265), quy trình cấp tín dụng (0,237) và chính sách tín dụng (0,158).

3. Làm thế nào để doanh nghiệp nâng cao khả năng tiếp cận tín dụng?
   Doanh nghiệp cần nâng cao năng lực quản lý, minh bạch tài chính, xây dựng phương án kinh doanh khả thi và chủ động tiếp cận thông tin tín dụng từ các tổ chức tín dụng.

4. Tổ chức tín dụng cần làm gì để hỗ trợ DNVVN?
   Cần đơn giản hóa quy trình cấp tín dụng, thiết kế sản phẩm phù hợp, đào tạo cán bộ thẩm định và áp dụng công nghệ để nâng cao hiệu quả phục vụ khách hàng.

5. Phạm vi nghiên cứu có giới hạn gì không?
   Nghiên cứu tập trung vào DNVVN tại Bình Thuận sử dụng dịch vụ tín dụng ngân hàng, thời gian thu thập dữ liệu từ tháng 9 đến tháng 11 năm 2018, do đó kết quả có thể chưa phản ánh đầy đủ các biến động sau thời điểm này.

Kết luận

• Nghiên cứu xác định 5 nhân tố chính ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận tín dụng của DNVVN tại Bình Thuận: Chủ sở hữu doanh nghiệp, Hoạt động doanh nghiệp, Quy trình cấp tín dụng, Chính sách tín dụng và Năng lực tổ chức tín dụng.
• Mô hình nghiên cứu giải thích được 50,20% sự biến thiên của khả năng tiếp cận tín dụng, cho thấy tính phù hợp và thực tiễn của các biến số được lựa chọn.
• Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực doanh nghiệp và cải tiến chính sách tín dụng tại địa phương.
• Các giải pháp đề xuất tập trung vào nâng cao năng lực quản lý doanh nghiệp, cải thiện quy trình và chính sách tín dụng, cũng như nâng cao năng lực tổ chức tín dụng.
• Giai đoạn tiếp theo cần triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời mở rộng nghiên cứu để cập nhật các biến động mới và áp dụng cho các vùng kinh tế khác.

Call-to-action: Các nhà quản trị doanh nghiệp, tổ chức tín dụng và cơ quan quản lý cần phối hợp triển khai các giải pháp nhằm nâng cao khả năng tiếp cận tín dụng cho DNVVN, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững tại Bình Thuận và các khu vực tương tự.