Nghiên Cứu Một Số Bệnh Nấm Hại Na Tại Huyện Đông Triều, Tỉnh Quảng Ninh

• Tác giả: Trịnh Tấn Dũng
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Đức Huy
• Trường học: Học viện Nông nghiệp Việt Nam
• Chuyên ngành: Bệnh cây
• Đề tài: Nghiên Cứu Bệnh Nấm Hại Na Tại Huyện Đông Triều, Quảng Ninh
• Loại tài liệu: khóa luận tốt nghiệp
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. PHẦN 1: GIỚI THIỆU
• 1.1. ĐẶT VẤN ĐỀ
• 1.2. MỤC ĐÍCH VÀ YÊU CẦU
• 2. PHẦN 2: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU
• 2.1. Nguồn gốc phân bố và phân loại
• 2.2. Đặc điểm thực vật học
• 2.3. Đặc điểm hình thái và sinh thái
• 2.4. Giá trị sử dụng và giá trị dinh dưỡng
• 2.5. TÌNH HÌNH SẢN XUẤT QUẢ NA
• 2.5.1. Tình hình sản xuất quả na trên thế giới
• 2.5.2. Tình hình sản xuất quả na ở Việt Nam
• 2.6. THÀNH PHẦN SÂU BỆNH HẠI THƯỜNG GẶP TRÊN CÂY NA
• 2.6.1. Bệnh vàng lá thối rễ
• 2.6.2. Bệnh đốm lá na
• 2.6.3. Bệnh thán thư hại na
• 2.6.4. Bệnh đốm vòng
• 2.7. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU TRONG VÀ NGOÀI NƯỚC
• 2.7.1. Nghiên cứu ngoài nước
• 2.7.2. Nghiên cứu trong nước
• 3. PHẦN 3: NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
• 3.2. ĐỊA ĐIỂM VÀ THỜI GIAN NGHIÊN CỨU
• 3.2.1. Địa điểm nghiên cứu
• 3.2.2. Thời gian nghiên cứu
• 3.3. VẬT LIỆU, DỤNG CỤ VÀ HÓA CHẤT NGHIÊN CỨU
• 3.3.1. Mẫu bệnh dùng nghiên cứu
• 3.3.2. Các môi trường nuôi cấy trong phòng thí nghiệm
• 3.3.3. Nấm và vi khuẩn đối kháng dùng trong phòng thí nghiệm
• 3.3.4. Các dụng cụ nghiên cứu
• 3.4. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
• 3.4.1. Ngoài đồng ruộng
• 3.4.2. Trong phòng thí nghiệm
• 3.5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.5.1. Phương pháp điều tra thành phần và thu thập mẫu ngoài đồng ruộng
• 3.5.2. Phương pháp điều tra bệnh do nấm gây ra
• 3.5.3. Phương pháp thu thập mẫu bệnh
• 3.5.4. Phương pháp phân lập mẫu bệnh
• 3.5.5. Phương pháp bẫy nấm bằng cánh hoa hồng
• 3.5.6. Phương pháp lây nhiễm nhân tạo
• 3.5.7. Phương pháp nghiên cứu một số đặc điểm của nấm Pseudocercospora, Pythium, Collectotichum sp. gây bệnh trên na
• 3.5.8. Phương pháp đánh giá hiệu lực đối kháng của vi khuẩn Bacillus velezensis với nấm gây bệnh thán thư trên môi trường đặc hiệu của nấm
• 3.5.9. Phương pháp đánh giá hiệu lực đối kháng của nấm Trichoderma asperellum đối với nấm Colletotrichum sp. gây bệnh thán thư trên môi trường đặc hiệu của nấm
• 3.5.10. Thí nghiệm lây bệnh nhân tạo
• 4. PHẦN 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 4.1. ĐIỀU TRA BỆNH HẠI TRÊN CÂY NA TẠI ĐÔNG TRIỀU - QUẢNG NINH
• 4.1.1. Điều tra thành phần bệnh hại trên cây na tại Đông Triều - Quảng Ninh
• 4.1.2. Kết quả điều tra diễn biến và thu thập mẫu bệnh hại tại một số vùng tại huyện Đông Triều tỉnh Quảng Ninh
• 4.2. ĐẶC ĐIỂM SINH HỌC VÀ HÌNH THÁI NẤM PSEUDOCERCOSPORA SP GÂY BỆNH ĐỐM VÀNG TRÊN NA
• 4.2.1. Nghiên cứu ảnh hưởng của các môi trường dinh dưỡng đến sự phát triển của nấm Pseudocercospora sp.
• 4.2.2. Nghiên cứu ảnh hưởng của nhiệt độ đến sự phát triển của nấm Pseudocercospora sp.
• 4.3. ĐẶC ĐIỂM SINH HỌC VÀ HÌNH THÁI NẤM PYTHIUM SP. GÂY BỆNH THỐI RỄ TRÊN NA
• 4.3.1. Nghiên cứu ảnh hưởng của các môi trường dinh dưỡng đến sự phát triển của nấm Pythium sp.
• 4.3.2. Nghiên cứu ảnh hưởng của nhiệt độ đến sự phát triển của nấm Pythium cucurbitacearum
• 4.4. KẾT QUẢ LÂY NHIỄM NHÂN TẠO NẤM PSEUDOCERCOSPORA SP. GÂY BỆNH ĐỐM VÀNG TRÊN NA
• 4.5. KẾT QUẢ LÂY NHIỄM NHÂN TẠO NẤM PYTHIUM CUCURBITACEARUM GÂY BỆNH THỐI RỄ TRÊN NA
• 4.6. THỬ NGHIỆM KHẢ NĂNG ĐỐI KHÁNG CỦA MỘT SỐ MẪU VI KHUẨN ĐỐI KHÁNG BACILLUS VELEZENSIS ĐỐI VỚI PYTHIUM CUCURBITACEARUM
• 4.7. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Nghiên Cứu Bệnh Nấm Hại Na Tại Đông Triều QN

Nghiên cứu về bệnh nấm hại na tại huyện Đông Triều, Quảng Ninh là vô cùng quan trọng trong bối cảnh ngành nông nghiệp đang phát triển. Cây na, đặc biệt là na Đông Triều, đóng vai trò quan trọng trong kinh tế địa phương. Tuy nhiên, sâu bệnh hại na, đặc biệt là nấm gây bệnh na, đang là một thách thức lớn. Bài viết này sẽ tổng quan về tình hình dịch bệnh na, các loại nấm bệnh thường gặp trên na, và tầm quan trọng của việc nghiên cứu bệnh cây trồng để bảo vệ vườn na Đông Triều. Nghiên cứu này nhằm xác định các tác nhân gây bệnh và tìm ra giải pháp phòng ngừa, giúp nâng cao sản lượng na Đông Triều và cải thiện đời sống người dân. Theo tài liệu nghiên cứu, diện tích trồng na ở TX Đông Triều đạt trên 800ha, tập trung tại các xã Việt Dân, An Sinh, Tân Việt, Bình Khê...

1.1. Tầm Quan Trọng Của Nghiên Cứu Bệnh Nấm Hại Na

Nghiên cứu bệnh nấm hại na có vai trò then chốt trong việc đảm bảo năng suất và chất lượng quả na. Việc xác định chính xác tác nhân gây bệnh giúp đưa ra các biện pháp phòng trừ bệnh nấm hại na hiệu quả. Từ đó, giảm thiểu thiệt hại kinh tế cho người trồng na Đông Triều và bảo vệ danh tiếng của na Quảng Ninh trên thị trường.Nghiên cứu cũng góp phần vào việc phát triển các phương pháp canh tác bền vững, giảm sự phụ thuộc vào thuốc trị nấm bệnh cho na.

1.2. Đặc Điểm Vùng Trồng Na Tại Huyện Đông Triều Quảng Ninh

Huyện Đông Triều, Quảng Ninh có điều kiện tự nhiên thuận lợi cho việc trồng na, với khí hậu và đất đai phù hợp. Tuy nhiên, điều này cũng tạo điều kiện cho sự phát triển của nấm bệnh hại cây ăn quả, đặc biệt là bệnh thán thư na và bệnh đốm lá na. Việc hiểu rõ đặc điểm vùng trồng giúp đưa ra các giải pháp phòng bệnh phù hợp với điều kiện địa phương.

II. Nhận Diện Thách Thức Bệnh Nấm Hại Na ở Đông Triều

Việc nhận diện chính xác các bệnh nấm hại na là bước quan trọng để có các biện pháp phòng ngừa và điều trị bệnh na hiệu quả. Các loại nấm gây bệnh na thường gặp bao gồm nấm gây bệnh thán thư na, bệnh đốm lá na, và bệnh thối quả na. Những bệnh này gây ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng và năng suất na Đông Triều, gây thiệt hại đáng kể cho người nông dân. Việc chẩn đoán sớm và chính xác giúp ngăn chặn sự lây lan của bệnh và giảm thiểu tác động tiêu cực đến thị trường na Đông Triều.

2.1. Các Loại Bệnh Nấm Hại Na Thường Gặp Tại Đông Triều

Các bệnh nấm hại na phổ biến tại Đông Triều bao gồm bệnh thán thư na, gây ra bởi nấm Colletotrichum, bệnh đốm lá na, thường do nấm Pseudocercospora gây ra, và bệnh thối quả na, có thể do nhiều loại nấm khác nhau gây nên. Việc xác định chính xác loại nấm gây bệnh giúp lựa chọn thuốc trị nấm bệnh cho na phù hợp và hiệu quả.

2.2. Ảnh Hưởng Của Bệnh Nấm Đến Năng Suất và Chất Lượng Na

Bệnh nấm hại na gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất và chất lượng quả na. Bệnh có thể làm rụng lá, thối quả, giảm khả năng quang hợp của cây, và làm giảm giá trị thương phẩm của na Đông Triều. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập của người trồng na và gây khó khăn cho việc phát triển nông nghiệp Đông Triều.

III. Phương Pháp Nghiên Cứu Phân Lập Nấm Bệnh Hại Na Ở QN

Nghiên cứu và phân lập nấm gây bệnh na đòi hỏi các phương pháp khoa học và kỹ thuật chuyên môn cao. Việc thu thập mẫu bệnh, phân lập và định danh nấm, cũng như nghiên cứu đặc điểm sinh học của nấm là các bước quan trọng. Phương pháp lây nhiễm nhân tạo giúp xác định khả năng gây bệnh của nấm và đánh giá hiệu quả của các biện pháp phòng trừ. Các kết quả nghiên cứu này cung cấp cơ sở khoa học cho việc xây dựng quy trình phòng trừ bệnh nấm hại na hiệu quả.

3.1. Quy Trình Thu Thập Mẫu Bệnh Nấm Hại Na Tại Vườn

Việc thu thập mẫu bệnh cần được thực hiện cẩn thận, đảm bảo tính đại diện và không bị nhiễm chéo. Mẫu bệnh được thu từ các bộ phận khác nhau của cây như lá, quả, cành, và rễ. Các mẫu được bảo quản và vận chuyển đến phòng thí nghiệm để phân tích. Theo tài liệu, quá trình thu thập mẫu bệnh phải đảm bảo tính khách quan, mẫu được lấy từ nhiều vị trí khác nhau trên cây và trên vườn.

3.2. Kỹ Thuật Phân Lập và Định Danh Nấm Gây Bệnh Na

Phân lập nấm được thực hiện trên các môi trường nuôi cấy đặc hiệu, sau đó định danh nấm dựa trên đặc điểm hình thái và sinh học. Các kỹ thuật phân tử như giải trình tự gene cũng được sử dụng để xác định chính xác loài nấm gây bệnh. Việc định danh chính xác giúp lựa chọn biện pháp phòng trừ phù hợp.

IV. Hiệu Quả Phòng Trừ Bệnh Nấm Hại Na Bằng Sinh Học

Sử dụng các biện pháp phòng trừ sinh học là một hướng đi bền vững và thân thiện với môi trường để kiểm soát bệnh nấm hại na. Các vi sinh vật đối kháng như Bacillus velezensis và Trichoderma asperellum có khả năng ức chế sự phát triển của nấm gây bệnh thán thư na. Việc ứng dụng các chế phẩm sinh học giúp giảm sự phụ thuộc vào thuốc bảo vệ thực vật hóa học và bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng. Thử nghiệm về khả năng đối kháng của vi khuẩn Bacillus velezensis đối với nấm Pythium cucurbitacearum cho thấy hiệu quả tiềm năng của phương pháp này.

4.1. Sử Dụng Vi Khuẩn Đối Kháng Bacillus Velezensis

Bacillus velezensis là một loại vi khuẩn đối kháng có khả năng ức chế sự phát triển của nhiều loại nấm gây bệnh trên cây trồng. Cơ chế hoạt động của vi khuẩn này bao gồm cạnh tranh dinh dưỡng, sản xuất các chất kháng sinh, và kích thích hệ miễn dịch của cây. Việc sử dụng Bacillus velezensis giúp kiểm soát bệnh nấm hại na một cách tự nhiên và an toàn.

4.2. Ứng Dụng Nấm Trichoderma Asperellum Để Phòng Bệnh

Trichoderma asperellum là một loại nấm đối kháng có khả năng ký sinh trên các loại nấm gây bệnh và cạnh tranh dinh dưỡng. Việc sử dụng Trichoderma asperellum giúp kiểm soát bệnh thán thư na và các bệnh nấm khác một cách hiệu quả. Ngoài ra, Trichoderma asperellum còn có khả năng cải tạo đất và kích thích sinh trưởng cây trồng.

V. Ứng Dụng Thực Tiễn Phòng Trừ Nấm Hại Na Tại Đông Triều

Các kết quả nghiên cứu về bệnh nấm hại na có thể được ứng dụng vào thực tiễn sản xuất tại Đông Triều. Xây dựng quy trình phòng trừ bệnh tổng hợp (IPM), kết hợp các biện pháp canh tác, sử dụng giống kháng bệnh, và ứng dụng các chế phẩm sinh học là cần thiết. Việc tập huấn và chuyển giao kỹ thuật cho người nông dân giúp nâng cao hiệu quả phòng trừ bệnh và cải thiện năng suất na Đông Triều.

5.1. Xây Dựng Quy Trình Phòng Trừ Bệnh Tổng Hợp IPM

Quy trình IPM kết hợp nhiều biện pháp khác nhau để kiểm soát bệnh hại một cách bền vững. Các biện pháp này bao gồm chọn giống kháng bệnh, canh tác đúng kỹ thuật, sử dụng phân bón cân đối, và ứng dụng các chế phẩm sinh học. Việc theo dõi sát sao tình hình bệnh hại và can thiệp kịp thời giúp giảm thiểu thiệt hại.

5.2. Chuyển Giao Kỹ Thuật Cho Người Trồng Na Tại Đông Triều

Việc chuyển giao kỹ thuật cho người trồng na là yếu tố then chốt để ứng dụng thành công các kết quả nghiên cứu vào thực tiễn sản xuất. Các hoạt động tập huấn, hội thảo, và tư vấn kỹ thuật giúp người nông dân nắm vững kiến thức và kỹ năng phòng trừ bệnh hại hiệu quả. Sự hợp tác giữa nhà khoa học, nhà quản lý, và người nông dân là cần thiết để phát triển ngành trồng na bền vững tại Đông Triều.

VI. Kết Luận Hướng Nghiên Cứu Về Bệnh Nấm Hại Na

Nghiên cứu về bệnh nấm hại na tại Đông Triều, Quảng Ninh đã đạt được những kết quả quan trọng, góp phần vào việc bảo vệ và phát triển ngành trồng na. Tuy nhiên, cần tiếp tục nghiên cứu sâu hơn về các tác nhân gây bệnh, cơ chế gây bệnh, và các biện pháp phòng trừ hiệu quả. Việc mở rộng hợp tác quốc tế và ứng dụng các công nghệ mới trong nghiên cứu bệnh cây trồng là cần thiết để nâng cao năng lực cạnh tranh của na Việt Nam trên thị trường thế giới.

6.1. Đánh Giá Tổng Quan Về Nghiên Cứu Hiện Tại

Các nghiên cứu hiện tại đã cung cấp những thông tin quan trọng về thành phần bệnh hại, đặc điểm sinh học của nấm gây bệnh, và hiệu quả của một số biện pháp phòng trừ sinh học. Tuy nhiên, cần tiếp tục nghiên cứu sâu hơn về cơ chế gây bệnh của nấm và các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển của bệnh.

6.2. Hướng Nghiên Cứu Tiềm Năng Trong Tương Lai

Hướng nghiên cứu trong tương lai cần tập trung vào việc phát triển các giống na kháng bệnh, nghiên cứu các biện pháp phòng trừ sinh học mới, và ứng dụng các công nghệ chẩn đoán nhanh bệnh hại. Việc xây dựng hệ thống cảnh báo sớm bệnh hại và ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý bệnh hại cũng là những hướng đi tiềm năng.