Nghiên cứu bệnh gumboro trên gà tại đồng bằng sông Cửu Long

LỜI CẢM TẠ

TÓM TẮT

ABSTRACT

LỜI CAM KẾT KẾT QUẢ

1. CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU

1.1. Tính cấp thiết của luận án

1.2. Mục tiêu nghiên cứu

1.3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài

1.4. Điểm mới của đề tài

2. CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN TÀI LIỆU

2.1. Sơ lược lịch sử phát hiện virus Gumboro

2.2. Hình thái, cấu trúc và phân loại virus gây bệnh Gumboro

2.3. Tính chất và cơ chế gây bệnh của IBDV

2.4. Triệu chứng lâm sàng do IBDV

2.5. Bệnh tích do IBDV

2.6. Chẩn đoán bệnh do IBDV

2.7. Sinh học phân tử, biến đổi di truyền virus Gumboro

2.7.1. Hệ gene của virus Gumboro

2.7.2. Protein của virus - cấu trúc và chức năng

2.7.3. Biến đổi di truyền và tiến hóa của virus Gumboro

2.7.4. Nhóm quyết định kháng nguyên và sự tiến hóa

2.8. Hệ miễn dịch ở gà

2.8.1. Cơ quan chính tạo miễn dịch ở gà

2.8.2. Ảnh hưởng của IBDV đến khả năng đáp ứng miễn dịch

2.8.3. Sự ức chế miễn dịch

2.9. Tình hình nghiên cứu về bệnh Gumboro

2.9.1. Nghiên cứu trong nước

2.9.2. Nghiên cứu ngoài nước

3. CHƯƠNG 3: NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

3.1. Nội dung, thời gian và địa điểm nghiên cứu

3.1.1. Nội dung nghiên cứu

3.1.2. Thời gian nghiên cứu

3.1.3. Địa điểm nghiên cứu

3.2. Phương tiện nghiên cứu

3.3. Đối tượng nghiên cứu

3.4. Phương pháp nghiên cứu

3.4.1. Phương pháp khảo sát hộ/trại chăn nuôi về tình hình dịch bệnh Gumboro trên gà

3.4.2. Phương pháp khảo sát một số đặc điểm triệu chứng và bệnh tích đặc trưng trên đàn gà nghi bệnh

3.4.3. Phương pháp xét nghiệm chẩn đoán virus Gumboro

3.4.4. Phương pháp xác định gene VP2 của virus Gumboro thu thập tại thực địa

3.4.5. Phương pháp giải trình tự Nucleotide gene VP2 và xác định độc lực của virus gây bệnh Gumboro

3.4.6. Phương pháp so sánh và xây dựng cây phả hệ của các mẫu virus thực địa với ngân hàng gene (genbank) và các chủng vaccine sử dụng phổ biến tại ĐBSCL

3.4.7. Phương pháp khảo sát đáp ứng miễn dịch của 3 loại vaccine Gumboro trên 2 giống gà nòi Bến Tre và Lương Phượng

3.5. Chỉ tiêu theo dõi

3.6. Phương pháp xử lý số liệu

4. CHƯƠNG IV: KẾT QUẢ THẢO LUẬN

4.1. Nội dung 1: Nghiên cứu tình hình bệnh Gumboro trên gà tại một số tỉnh/ thành vùng ĐBSCL

4.1.1. Đặc điểm của các đàn gà bệnh Gumboro

4.1.2. Tần suất xuất hiện triệu chứng và bệnh tích của gà mắc bệnh Gumboro

4.1.3. Tỉ lệ mẫu nhiễm bệnh Gumboro ở các tỉnh/ thành vùng ĐBSCL

4.1.4. Tỉ lệ gà chết do bệnh Gumboro

4.2. Nội dung 2: Nghiên cứu đặc điểm di truyền virus Gumboro phân lập trên gà bệnh tại ĐBSCL

4.2.1. Trình tự chuỗi nucleotide và chuỗi amino acid của các chủng phân lập và vaccine

4.2.2. Phân tích tương đồng chuỗi nucleotide, chuỗi amino acid giữa các chủng thực địa và các chủng vaccine

4.2.3. Mức độ tương đồng chuỗi nucleotide và amino acid của các chủng thực địa với một số chủng khác của Việt Nam và trên thế giới

4.2.4. Xây dựng cây phả hệ của các chủng virus Gumboro phân lập được trong nghiên cứu so với các chủng trong và ngoài nước

4.3. Nội dung 3: Nghiên cứu đáp ứng miễn dịch với 3 loại vaccine Gumboro trên 2 giống gà nòi Bến Tre và Lương Phượng

4.3.1. Tỉ lệ đáp ứng miễn dịch giữa 2 giống gà và số lần tiêm phòng

4.3.2. Sự khác biệt đáp ứng miễn dịch giữa 2 giống gà, vaccine và số lần tiêm phòng

5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tình hình bệnh Gumboro trên gà tại Đồng bằng sông Cửu Long

Bệnh Gumboro là một trong những bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng ảnh hưởng đến ngành chăn nuôi gà tại Đồng bằng sông Cửu Long. Nghiên cứu cho thấy tỷ lệ nhiễm bệnh Gumboro ở các giống gà khác nhau có sự chênh lệch rõ rệt. Cụ thể, giống gà Tàu Vàng có tỷ lệ nhiễm cao nhất (68,4%), trong khi giống gà Nòi lai có tỷ lệ thấp nhất (28,8%). Bệnh thường xảy ra chủ yếu ở gà nuôi theo hình thức nhốt hoàn toàn và bán chăn thả, với tỷ lệ lần lượt là 57,1% và 55,0%. Gà mắc bệnh tập trung ở giai đoạn từ 3 đến 6 tuần tuổi, cho thấy sự nhạy cảm cao của gà ở độ tuổi này. Việc không tiêm vaccine làm tăng tỷ lệ nhiễm bệnh lên đến 66,7%, trong khi gà được tiêm nhắc lại lần 2 chỉ có tỷ lệ nhiễm 24,5%. Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc tiêm phòng vaccine trong việc kiểm soát bệnh Gumboro.

1.1 Đặc điểm triệu chứng và bệnh tích của gà mắc bệnh Gumboro

Triệu chứng lâm sàng của bệnh Gumboro trên gà rất đa dạng. Gà mắc bệnh thường có biểu hiện như chán ăn, giảm cân, và có thể xuất hiện triệu chứng tiêu chảy. Bệnh tích điển hình bao gồm viêm túi Fabricius, nơi virus tấn công và gây tổn thương nghiêm trọng đến hệ miễn dịch của gà. Việc phát hiện sớm triệu chứng và bệnh tích là rất quan trọng để có biện pháp can thiệp kịp thời. Nghiên cứu cho thấy, tỷ lệ gà chết do bệnh Gumboro cũng cao, đặc biệt ở những đàn không được tiêm vaccine. Điều này nhấn mạnh sự cần thiết phải có các chương trình tiêm phòng hiệu quả để bảo vệ đàn gà khỏi bệnh này.

II. Đặc điểm di truyền của virus Gumboro

Virus gây bệnh Gumboro thuộc họ Birnaviridae, có hệ gene RNA với hai phân đoạn A và B. Nghiên cứu đã phân lập virus từ các mẫu gà mắc bệnh tại Đồng bằng sông Cửu Long và tiến hành phân tích di truyền. Kết quả cho thấy các mẫu virus có sự tương đồng cao với các chủng virus có độc lực cao. Đặc biệt, vùng siêu biến đổi gene VP2 của virus cho thấy sự biến đổi di truyền đáng kể, điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng miễn dịch của gà. Việc phân tích gene VP2 giúp xác định mối liên hệ giữa các chủng virus và khả năng gây bệnh, từ đó có thể phát triển các vaccine hiệu quả hơn. Sự đa dạng di truyền của virus Gumboro tại Việt Nam là một thách thức lớn trong việc kiểm soát bệnh.

2.1 Phân tích gene VP2 và mối liên hệ với vaccine

Phân tích gene VP2 cho thấy các mẫu virus phân lập tại Đồng bằng sông Cửu Long có sự khác biệt rõ rệt so với các chủng vaccine hiện có. Điều này cho thấy vaccine hiện tại có thể không đủ hiệu quả trong việc bảo vệ gà khỏi các chủng virus mới. Việc nghiên cứu và phát triển vaccine mới dựa trên các đặc điểm di truyền của virus là rất cần thiết. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng sự không đồng nhất về nhóm quyết định kháng nguyên giữa vaccine và virus gây bệnh có thể dẫn đến sự thất bại trong việc tạo ra miễn dịch. Do đó, việc cập nhật thông tin về di truyền virus là rất quan trọng trong công tác phòng chống bệnh Gumboro.

III. Đáp ứng miễn dịch với vaccine Gumboro

Nghiên cứu đã khảo sát đáp ứng miễn dịch của ba loại vaccine Gumboro trên hai giống gà (gà nòi Bến Tre và gà Lương Phượng). Kết quả cho thấy gà được tiêm vaccine hai lần có tỷ lệ đáp ứng miễn dịch cao nhất (86,6%), trong khi gà không được tiêm vaccine chỉ có tỷ lệ đáp ứng 18,3%. Sự khác biệt giữa hai giống gà cũng được ghi nhận, với giống gà nòi Bến Tre có tỷ lệ đáp ứng miễn dịch cao hơn. Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc tiêm phòng đầy đủ và đúng cách để đảm bảo hiệu quả phòng bệnh. Các vaccine đều tạo ra miễn dịch cho gà sau khi tiêm phòng, tuy nhiên, cần có sự điều chỉnh trong việc lựa chọn vaccine phù hợp với từng giống gà và điều kiện chăn nuôi.

3.1 So sánh hiệu quả giữa các loại vaccine

Khi so sánh hiệu quả giữa ba loại vaccine, kết quả cho thấy vaccine 3 có tỷ lệ đáp ứng miễn dịch cao nhất (93,3%) sau khi tiêm nhắc lại. Điều này cho thấy vaccine này có thể là lựa chọn tốt nhất cho việc phòng ngừa bệnh Gumboro. Tuy nhiên, sự khác biệt giữa các vaccine không có ý nghĩa thống kê, điều này cho thấy cần có thêm nghiên cứu để xác định rõ hơn về hiệu quả của từng loại vaccine. Việc lựa chọn vaccine phù hợp không chỉ dựa trên tỷ lệ đáp ứng miễn dịch mà còn cần xem xét đến tính an toàn và khả năng bảo vệ lâu dài cho đàn gà.

Luận án tiến sĩ về bệnh gumboro trên gà tại các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long