I. Khái niệm vai trò và ý nghĩa của bảo hiểm thai sản
Luận văn thạc sĩ này tập trung vào Pháp luật về Bảo hiểm thai sản và thực tiễn thực hiện tại tỉnh Tuyên Quang. Phần đầu tiên của luận văn làm rõ khái niệm bảo hiểm thai sản (BHTS), đặt nó trong bối cảnh bảo hiểm xã hội (BHXH) nói chung. BHTS được định nghĩa là một chế độ trong BHXH bắt buộc, nhằm bảo đảm hoặc bù đắp một phần thu nhập cho người lao động (NLD) nữ khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do mang thai, sinh con, nuôi con sơ sinh, thực hiện các biện pháp tránh thai. Điều này dựa trên cơ sở đóng góp vào quỹ BHXH. Luận văn nhấn mạnh vai trò quan trọng của BHTS trong việc đảm bảo an sinh xã hội, tạo tâm lý an tâm làm việc cho NLD, đặc biệt là NLD nữ. Việc hỗ trợ tài chính trong thời gian mang thai, sinh con, nuôi con sơ sinh giúp NLD nữ duy trì cuộc sống, chăm sóc sức khỏe, thực hiện thiên chức làm mẹ và đảm bảo cân bằng thu nhập. BHTS cũng góp phần thúc đẩy sự phát triển lâu dài của nền kinh tế xã hội, bảo vệ sức khỏe cho người phụ nữ và trẻ em sơ sinh. Luận văn trích dẫn Luật BHXH năm 2014 để làm rõ định nghĩa và vai trò của BHTS, đồng thời phân tích ý nghĩa của BHTS đối với NLD và người sử dụng lao động. Đối với NLD, BHTS bù đắp phần thu nhập bị mất, hỗ trợ chi phí trong quá trình mang thai, sinh con, nuôi con, giúp họ yên tâm tinh thần, chăm sóc thế hệ tương lai. Đối với người sử dụng lao động, BHTS thu hút NLD, góp phần xây dựng lực lượng lao động ổn định.
II. Tổng quan tình hình nghiên cứu và thực trạng pháp luật về BHTS
Luận văn tiếp tục bằng việc khảo sát các nghiên cứu hiện có về BHTS, từ giáo trình đại học đến các đề tài khoa học, luận văn thạc sĩ, bài báo. Tác giả chỉ ra rằng, mặc dù đã có nhiều nghiên cứu về BHTS, nhưng chưa có công trình nào tập trung vào thực tiễn thực hiện pháp luật về BHTS tại tỉnh Tuyên Quang. Đây chính là điểm mới và đóng góp của luận văn này. Luận văn cũng phân tích thực trạng pháp luật về BHTS, bao gồm các quy định về đối tượng áp dụng, điều kiện hưởng, thời gian hưởng, mức trợ cấp, thủ tục thực hiện, nguồn tài chính và xử lý vi phạm. Tác giả nhận thấy rằng, pháp luật về BHTS ở Việt Nam đã được mở rộng diện hưởng và đáp ứng được nhu cầu của đời sống, bảo vệ sức khỏe cho phụ nữ mang thai và sinh con. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại một số bất cập, hạn chế cần được nghiên cứu và sửa đổi để phù hợp hơn với thực tiễn, đặc biệt là tại tỉnh Tuyên Quang, nơi nền kinh tế xã hội còn gặp nhiều khó khăn, đời sống người lao động, đặc biệt là lao động nữ dân tộc thiểu số còn thấp.
III. Thực tiễn thực hiện pháp luật về BHTS tại Tuyên Quang
Chương này đi sâu vào phân tích thực tiễn áp dụng pháp luật BHTS tại tỉnh Tuyên Quang giai đoạn 2017-2021. Luận văn dựa trên số liệu, báo cáo của cơ quan BHXH tỉnh Tuyên Quang để đánh giá kết quả đạt được, cũng như những điểm còn tồn tại. Những kết quả tích cực được nêu ra, chẳng hạn như việc thực hiện chi trả BHTS, đảm bảo quyền lợi cho NLD. Tuy nhiên, luận văn cũng thẳng thắn chỉ ra những hạn chế, khó khăn trong quá trình thực hiện, ví dụ như việc tiếp cận thông tin và thủ tục hành chính còn phức tạp đối với một số nhóm đối tượng, đặc biệt là lao động ở vùng sâu, vùng xa, dân tộc thiểu số. Bên cạnh đó, luận văn cũng phân tích nguyên nhân của những tồn tại này, có thể là do nhận thức pháp luật của người dân và doanh nghiệp chưa đầy đủ, nguồn lực thực hiện chính sách còn hạn chế, hay sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng chưa hiệu quả.
IV. Kiến nghị hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả thực hiện BHTS tại Tuyên Quang
Dựa trên những phân tích về lý luận và thực tiễn, luận văn đưa ra một số kiến nghị nhằm hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả thực hiện BHTS tại Tuyên Quang. Các kiến nghị này tập trung vào việc mở rộng đối tượng tham gia và hưởng BHTS, bổ sung quy định về thời gian nghỉ khám thai, nghỉ sinh con, chế độ trợ cấp, bảo vệ quyền lợi cho người sử dụng lao động... Cụ thể, luận văn đề xuất mở rộng đối tượng tham gia BHTS cho các nhóm lao động chưa được tham gia, đơn giản hóa thủ tục hành chính, tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về BHTS, nâng cao năng lực cho cán bộ làm công tác BHXH. Luận văn cũng đề xuất các giải pháp cụ thể để nâng cao hiệu quả thực hiện BHTS tại Tuyên Quang, như tăng cường phối hợp giữa các cơ quan liên quan, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và thực hiện BHTS, xây dựng cơ chế giám sát, đánh giá việc thực hiện chính sách. Mục tiêu cuối cùng là đảm bảo quyền lợi cho NLD, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Tuyên Quang.
