I. Mở đầu
Trong những năm gần đây, ô nhiễm môi trường tại vịnh Cam Ranh đã trở thành một vấn đề nghiêm trọng. Đầm Thủy Triều, nằm trong khu vực này, không chỉ là nơi sinh sống của nhiều loài thủy sản mà còn là một mắt xích quan trọng trong phát triển du lịch của tỉnh Khánh Hòa. Tuy nhiên, tình trạng lan truyền ô nhiễm từ các nguồn thải, đặc biệt là từ nhà máy đường Cam Ranh, đã làm suy giảm chất lượng nước và ảnh hưởng đến hệ sinh thái. Theo người dân địa phương, nhiều loài thủy sản đã chết hàng loạt, dẫn đến sự biến dạng của hệ sinh thái vịnh. Việc quản lý ô nhiễm và bảo vệ môi trường trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.
1.1 Tình trạng ô nhiễm
Tình trạng ô nhiễm tại đầm Thủy Triều đã được ghi nhận qua nhiều năm. Nước trong đầm ngày càng có mùi hôi thối, và các chỉ số ô nhiễm như BOD, COD, và các chất dinh dưỡng vượt ngưỡng cho phép. Việc đánh giá tác động của ô nhiễm đến chất lượng nước là cần thiết để đưa ra các giải pháp khắc phục. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng, việc xả thải từ nhà máy đường không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng nước mà còn đến đời sống của người dân và các hoạt động kinh tế tại khu vực này.
II. Mô hình số trị
Mô hình MIKE 21 HD được sử dụng để mô phỏng lan truyền ô nhiễm trong khu vực đầm Thủy Triều. Mô hình này cho phép tính toán dòng chảy hai chiều và các quá trình vật lý diễn ra trong môi trường nước. Các phương trình động lực và truyền tải được áp dụng để mô phỏng sự phân bố và khuếch tán của các chất ô nhiễm. Việc sử dụng mô hình số không chỉ giúp hiểu rõ hơn về tình trạng ô nhiễm mà còn hỗ trợ trong việc đưa ra các chính sách bảo vệ môi trường hiệu quả.
2.1 Cơ sở toán học
Mô hình MIKE 21 HD sử dụng các phương trình nước nông để mô phỏng dòng chảy và sự khuếch tán của các chất ô nhiễm. Các phương trình này được tích phân trên toàn bộ cột nước, cho phép tính toán chính xác các thông số như vận tốc, áp suất và mật độ nước. Việc áp dụng các phương pháp số như phần tử hữu hạn giúp mô hình hóa các quá trình phức tạp trong môi trường nước, từ đó cung cấp những thông tin cần thiết cho việc quản lý ô nhiễm và bảo vệ môi trường.
III. Kết quả nghiên cứu
Kết quả từ mô phỏng cho thấy sự lan truyền của các chất ô nhiễm từ các nguồn thải khác nhau trong khu vực đầm Thủy Triều. Các kịch bản mô phỏng cho thấy rằng, trong mùa mưa, nồng độ các chất ô nhiễm có xu hướng gia tăng do dòng chảy mạnh. Ngược lại, trong mùa khô, sự khuếch tán diễn ra chậm hơn, dẫn đến nồng độ ô nhiễm cao hơn tại các điểm xả thải. Những phát hiện này có ý nghĩa quan trọng trong việc đánh giá tác động của ô nhiễm đến chất lượng nước và hệ sinh thái tại vịnh Cam Ranh.
3.1 Đánh giá tác động
Việc đánh giá tác động của ô nhiễm đến chất lượng nước là rất cần thiết. Các chỉ số như NPI và OPI được sử dụng để xác định mức độ ô nhiễm dinh dưỡng và hữu cơ trong nước. Kết quả cho thấy, nồng độ các chất ô nhiễm tại các khu vực gần cống xả thải vượt ngưỡng cho phép, ảnh hưởng đến sức khỏe của hệ sinh thái và đời sống của người dân. Những thông tin này sẽ giúp các nhà quản lý đưa ra các biện pháp khắc phục kịp thời và hiệu quả.
