Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh nền kinh tế thị trường cạnh tranh và hội nhập quốc tế sâu rộng, chất lượng nhân lực được xem là yếu tố then chốt phản ánh trình độ phát triển kinh tế - xã hội của mỗi quốc gia và tổ chức. Tại Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp khối ngành y tế, việc nâng cao chất lượng nhân lực không chỉ góp phần phát triển nhà trường mà còn quyết định đến chất lượng nguồn nhân lực y tế phục vụ xã hội. Trường Cao đẳng Y tế Hải Phòng, với hơn 60 năm hình thành và phát triển, đang đối mặt với nhiều thách thức trong việc duy trì và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, giảng viên nhằm đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường lao động trong và ngoài nước.

Mục tiêu nghiên cứu tập trung vào việc đánh giá thực trạng chất lượng nhân lực tại Trường Cao đẳng Y tế Hải Phòng giai đoạn 2016-2020 và đề xuất các biện pháp nâng cao chất lượng nhân lực đến năm 2025. Phạm vi nghiên cứu bao gồm các chỉ tiêu định tính, định lượng về thể lực, trí lực, tâm lực của nhân lực, các chính sách quản lý nhân sự và hoạt động đào tạo, bồi dưỡng. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học cho công tác quản lý nhân sự, góp phần nâng cao năng suất lao động, chất lượng đào tạo và phát triển bền vững của nhà trường.

Theo số liệu thống kê, tổng số nhân lực của trường trong giai đoạn nghiên cứu dao động từ 81 đến 85 người, trong đó giảng viên chiếm khoảng 80%. Tuy nhiên, kết quả tuyển sinh có xu hướng giảm dần, ảnh hưởng trực tiếp đến tổng giờ giảng và doanh thu của trường. Nghiên cứu cũng chỉ ra các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng nhân lực như chính sách tuyển dụng, đào tạo, đãi ngộ và môi trường làm việc, đồng thời tham khảo kinh nghiệm từ các tổ chức y tế và giáo dục tương đồng.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý nguồn nhân lực hiện đại, tập trung vào ba khía cạnh chính: thể lực, trí lực và tâm lực của nhân lực. Khái niệm nhân lực được hiểu là tổng thể số lượng và chất lượng con người với các tiêu chí về sức khỏe, trình độ chuyên môn, kỹ năng và phẩm chất đạo đức. Chất lượng nhân lực được đánh giá dựa trên các tiêu chí như sức khỏe thể chất và tinh thần, trình độ học vấn, kỹ năng nghề nghiệp, thái độ và trách nhiệm trong công việc.

Các mô hình quản lý nhân lực được áp dụng bao gồm quy hoạch nguồn nhân lực, chính sách tuyển dụng, bố trí và sử dụng nhân lực, đào tạo bồi dưỡng, đánh giá phân loại và đãi ngộ nhân sự. Lý thuyết về năng suất lao động và mức độ hoàn thành công việc cũng được sử dụng để đánh giá hiệu quả công tác quản lý nhân lực tại trường.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa nghiên cứu lý luận và thực tiễn. Dữ liệu thứ cấp được thu thập từ các báo cáo, tài liệu nội bộ của Trường Cao đẳng Y tế Hải Phòng giai đoạn 2016-2020. Dữ liệu sơ cấp được thu thập thông qua khảo sát, phỏng vấn trực tiếp Ban Giám hiệu, các trưởng, phó phòng, khoa và giảng viên của trường.

Cỡ mẫu khảo sát gồm 200 sinh viên năm cuối nhằm đánh giá mức độ hài lòng về thái độ, hành vi và trách nhiệm của cán bộ, giảng viên. Phương pháp phân tích dữ liệu bao gồm thống kê mô tả, phân tích tổng hợp, so sánh tỷ lệ phần trăm và đối chiếu kết quả với các nghiên cứu tương tự. Dữ liệu được xử lý bằng phần mềm Excel để đảm bảo tính chính xác và khoa học.

Timeline nghiên cứu kéo dài từ năm 2016 đến 2020 cho phần đánh giá thực trạng, với các đề xuất và kế hoạch thực hiện đến năm 2025 nhằm nâng cao chất lượng nhân lực tại trường.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Cơ cấu nhân lực và thể lực: Tổng số nhân lực của trường tăng nhẹ từ 81 người năm 2016 lên 85 người năm 2020, trong đó giảng viên chiếm khoảng 80%. Lao động nữ chiếm tỷ lệ cao (76,5% năm 2020), phù hợp với đặc thù ngành y tế. Nhóm tuổi từ 30 đến 49 chiếm tỷ lệ lớn nhất (71,8% năm 2020), thể hiện nguồn nhân lực có kinh nghiệm và chuyên môn ổn định. Tỷ lệ nhân lực có sức khỏe loại I và II chiếm trên 90%, cho thấy thể lực của nhân lực khá tốt.

  2. Trình độ chuyên môn và kỹ năng: 100% nhân lực có trình độ đại học trở lên, trong đó trình độ sau đại học tăng nhẹ trong giai đoạn nghiên cứu. Tỷ lệ nhân lực có trình độ ngoại ngữ và tin học đáp ứng yêu cầu công việc đạt 100% năm 2020. Số người được bồi dưỡng kỹ năng làm việc tăng từ 54,9% lên 80%, tuy nhiên kỹ năng quản lý, lãnh đạo chỉ tập trung ở cán bộ quản lý (khoảng 22 người năm 2020).

  3. Tâm lực và thái độ làm việc: Khảo sát mức độ hài lòng của 200 sinh viên năm cuối cho thấy 64% đánh giá cán bộ, giảng viên có thái độ, hành vi đúng mực ở mức hài lòng và rất hài lòng, 26% bình thường và 10% không hài lòng. Về trách nhiệm và hỗ trợ người học, chỉ 28% hài lòng và rất hài lòng, 58% bình thường và 14% không hài lòng, phản ánh một số tồn tại trong tinh thần trách nhiệm của đội ngũ.

  4. Hoạt động đào tạo và tuyển dụng: Kết quả tuyển sinh giảm từ 910 người năm 2016 xuống còn khoảng 893 người năm 2020, ảnh hưởng đến tổng giờ giảng giảm 6,32% và doanh thu giảm 13,23%. Nhà trường đã duy trì chính sách đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn và kỹ năng cho cán bộ, giảng viên nhưng cần tăng cường thu hút nhân lực trẻ và cải thiện công tác tuyển dụng.

Thảo luận kết quả

Sự ổn định về cơ cấu nhân lực và trình độ chuyên môn cao là điểm mạnh của Trường Cao đẳng Y tế Hải Phòng, góp phần đảm bảo chất lượng đào tạo và nghiên cứu khoa học. Tuy nhiên, sự giảm sút về tuyển sinh và tổng giờ giảng phản ánh thách thức trong việc duy trì nguồn thu và phát triển bền vững. Tỷ lệ lao động nữ cao phù hợp với đặc thù ngành nhưng cũng đặt ra yêu cầu về chính sách hỗ trợ nghỉ thai sản và bố trí công việc hợp lý.

Kết quả khảo sát thái độ và trách nhiệm của cán bộ, giảng viên cho thấy cần có biện pháp nâng cao tinh thần làm việc và hỗ trợ người học, nhằm tạo môi trường học tập tích cực và nâng cao chất lượng đào tạo. So sánh với các nghiên cứu tại các tổ chức y tế và giáo dục khác, việc đầu tư vào đào tạo kỹ năng mềm và quản lý còn hạn chế, cần được chú trọng hơn.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cơ cấu nhân lực theo giới tính, độ tuổi, trình độ chuyên môn và biểu đồ mức độ hài lòng của sinh viên để minh họa rõ nét các phát hiện chính.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Hoàn thiện quy hoạch phát triển nhân lực: Xây dựng kế hoạch quy hoạch nhân lực dài hạn đến năm 2025, tập trung vào việc thu hút nhân lực trẻ, nâng cao trình độ chuyên môn và kỹ năng nghề nghiệp phù hợp với định hướng phát triển của trường. Chủ thể thực hiện là Ban Giám hiệu và Phòng Tổ chức - Hành chính Quản trị, với timeline triển khai hàng năm.

  2. Hoàn thiện chính sách tuyển dụng: Thiết lập tiêu chí tuyển dụng rõ ràng, minh bạch, dựa trên năng lực thực tế và nhu cầu công việc. Tăng cường liên kết với các trường đại học, cao đẳng và cơ sở y tế để mở rộng nguồn ứng viên chất lượng cao. Thực hiện đánh giá hiệu quả tuyển dụng định kỳ để điều chỉnh chính sách kịp thời.

  3. Bố trí, sử dụng lao động hợp lý: Đảm bảo bố trí nhân lực đúng chuyên môn, phát huy tối đa năng lực cá nhân. Xây dựng hệ thống đánh giá năng lực và hiệu quả công việc để làm cơ sở bố trí, điều chuyển phù hợp. Tăng cường hỗ trợ lao động nữ trong thời gian nghỉ thai sản và các chế độ liên quan.

  4. Tăng cường đào tạo chuyên môn và nâng cao trình độ nhân lực: Đa dạng hóa hình thức đào tạo, bao gồm đào tạo tại chỗ, đào tạo chính quy và bồi dưỡng kỹ năng mềm, kỹ năng quản lý. Khuyến khích cán bộ, giảng viên tham gia các khóa học nâng cao trình độ ngoại ngữ, tin học và kỹ năng nghề nghiệp. Đảm bảo sau đào tạo có kế hoạch sử dụng hiệu quả nhân lực.

  5. Đổi mới công tác đánh giá thực hiện công việc: Áp dụng các phương pháp đánh giá hiện đại, khách quan, minh bạch, kết hợp tự đánh giá và đánh giá từ cấp trên. Sử dụng kết quả đánh giá làm cơ sở cho chính sách đãi ngộ, khen thưởng và phát triển nhân lực.

  6. Chính sách đãi ngộ hợp lý: Cân đối giữa đãi ngộ tài chính và phi tài chính để tạo động lực làm việc. Tăng cường các khoản thưởng, phụ cấp, phúc lợi và các hình thức khen thưởng kịp thời, công bằng. Xây dựng môi trường làm việc thân thiện, hỗ trợ phát triển cá nhân và gắn bó lâu dài với nhà trường.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban Giám hiệu và các phòng ban quản lý nhân sự tại các trường cao đẳng, đại học y tế: Giúp xây dựng và hoàn thiện chính sách quản lý nhân lực, nâng cao hiệu quả công tác tuyển dụng, đào tạo và sử dụng nhân lực.

  2. Cán bộ làm công tác tổ chức nhân sự trong các cơ sở giáo dục nghề nghiệp: Cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn để áp dụng các biện pháp nâng cao chất lượng nhân lực phù hợp với đặc thù ngành y tế.

  3. Giảng viên, cán bộ quản lý giáo dục: Nắm bắt các tiêu chí đánh giá chất lượng nhân lực, từ đó nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng và thái độ làm việc nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển của nhà trường.

  4. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý kinh tế, quản trị nhân lực: Tham khảo mô hình nghiên cứu, phương pháp phân tích và các kết quả thực tiễn trong lĩnh vực quản lý nhân lực giáo dục nghề nghiệp.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao chất lượng nhân lực lại quan trọng đối với trường cao đẳng y tế?
    Chất lượng nhân lực quyết định hiệu quả đào tạo, nghiên cứu và phục vụ xã hội. Nhân lực có trình độ chuyên môn cao, sức khỏe tốt và thái độ làm việc tích cực sẽ nâng cao uy tín và năng lực cạnh tranh của trường.

  2. Những tiêu chí nào được sử dụng để đánh giá chất lượng nhân lực trong nghiên cứu này?
    Tiêu chí chính gồm thể lực (sức khỏe, độ tuổi, giới tính), trí lực (trình độ chuyên môn, kỹ năng ngoại ngữ, tin học), tâm lực (thái độ, trách nhiệm, đạo đức nghề nghiệp) và các chỉ số năng suất lao động, mức độ hoàn thành công việc.

  3. Phương pháp thu thập dữ liệu chính trong nghiên cứu là gì?
    Nghiên cứu kết hợp thu thập dữ liệu thứ cấp từ báo cáo nội bộ và dữ liệu sơ cấp qua khảo sát, phỏng vấn trực tiếp cán bộ quản lý, giảng viên và sinh viên nhằm đảm bảo tính khách quan và toàn diện.

  4. Những khó khăn chính trong công tác nâng cao chất lượng nhân lực tại trường là gì?
    Khó khăn gồm giảm sút tuyển sinh, áp lực công việc dẫn đến thái độ chưa tích cực của một số cán bộ, thiếu hụt nhân lực trẻ và hạn chế trong đào tạo kỹ năng mềm, quản lý.

  5. Các biện pháp đề xuất có thể được thực hiện trong thời gian bao lâu?
    Các biện pháp được đề xuất triển khai từ năm 2021 đến 2025, với kế hoạch cụ thể từng năm nhằm đảm bảo tính khả thi và hiệu quả trong nâng cao chất lượng nhân lực.

Kết luận

  • Nghiên cứu đã đánh giá toàn diện thực trạng chất lượng nhân lực tại Trường Cao đẳng Y tế Hải Phòng giai đoạn 2016-2020, bao gồm thể lực, trí lực và tâm lực của nhân lực.
  • Kết quả cho thấy nhân lực có trình độ chuyên môn cao, sức khỏe tốt nhưng còn tồn tại hạn chế về thái độ làm việc và giảm sút tuyển sinh ảnh hưởng đến hoạt động đào tạo.
  • Đề xuất các biện pháp đồng bộ về quy hoạch nhân lực, tuyển dụng, đào tạo, đánh giá và đãi ngộ nhằm nâng cao chất lượng nhân lực đến năm 2025.
  • Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn cho công tác quản lý nhân sự tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp khối ngành y tế.
  • Khuyến khích Ban Giám hiệu và các phòng ban liên quan triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời tiếp tục nghiên cứu, cập nhật dữ liệu để nâng cao hiệu quả quản lý nhân lực trong tương lai.

Hãy bắt đầu hành trình nâng cao chất lượng nhân lực tại Trường Cao đẳng Y tế Hải Phòng ngay hôm nay để góp phần phát triển nguồn nhân lực y tế chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong thời kỳ mới.