I. Khái niệm Chính phủ và thẩm quyền của Chính phủ
Chính phủ được định nghĩa là cơ quan hành chính nhà nước cao nhất, thực hiện quyền hành pháp của quốc gia. Theo nghĩa rộng, Chính phủ bao gồm tất cả các cơ quan chính trị của một quốc gia, trong khi nghĩa hẹp chỉ ra rằng Chính phủ là một tổ chức cụ thể thực hiện chức năng hành pháp. Điều này được thể hiện qua các quy định trong Hiến pháp và các luật liên quan. Thẩm quyền của Chính phủ không chỉ là việc thực hiện các quyết định mà còn bao gồm quyền ban hành các văn bản quy phạm pháp luật nhằm thực hiện các chính sách quốc gia. Theo Rousseau, Chính phủ có vai trò tổ chức và bảo vệ quyền lợi của công dân, từ đó thể hiện tính chất dân chủ của nhà nước. Việc hiểu rõ khái niệm này là rất quan trọng trong việc phân tích vai trò và trách nhiệm của Chính phủ trong bối cảnh hiện đại, đặc biệt là trong việc đáp ứng các yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế.
II. Thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ
Thủ tướng Chính phủ là người đứng đầu Chính phủ, có trách nhiệm điều hành các hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước. Theo Luật Tổ chức Chính phủ năm 2015, Thủ tướng có quyền quyết định các vấn đề quan trọng liên quan đến chính sách và quản lý nhà nước. Điều này bao gồm việc chỉ đạo thực hiện các quyết định của Quốc hội, ban hành các văn bản quy phạm pháp luật, và quản lý các bộ, ngành. Sự lãnh đạo của Thủ tướng không chỉ thể hiện qua các quyết định hành chính mà còn qua khả năng xây dựng các chính sách phù hợp với thực tiễn và yêu cầu phát triển của đất nước. Thẩm quyền của Thủ tướng, do đó, không chỉ là quyền lực mà còn là trách nhiệm lớn lao trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững.
III. Đánh giá thực trạng pháp luật và thực tiễn thực hiện thẩm quyền của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ
Thực trạng pháp luật và thực tiễn thực hiện thẩm quyền của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ hiện nay cho thấy nhiều vấn đề cần được giải quyết. Mặc dù Luật Tổ chức Chính phủ năm 2015 đã quy định rõ ràng về thẩm quyền, nhưng việc thực hiện vẫn gặp nhiều khó khăn do sự chồng chéo trong các quy định pháp luật, thiếu sự đồng bộ giữa các cơ quan chức năng. Các nghiên cứu chỉ ra rằng có nhiều hạn chế trong việc thực hiện quyền hạn, đặc biệt là trong việc xây dựng và thực hiện chính sách. Điều này dẫn đến sự không hiệu quả trong quản lý nhà nước, ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế - xã hội. Việc đánh giá thực trạng này là cần thiết nhằm đưa ra các giải pháp khắc phục, đảm bảo việc thực hiện thẩm quyền của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ diễn ra hiệu quả hơn.
IV. Phương hướng và giải pháp hoàn thiện quy định của pháp luật về thẩm quyền của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ
Để hoàn thiện quy định của pháp luật về thẩm quyền của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ, cần xác định rõ các phương hướng và giải pháp cụ thể. Một trong những giải pháp quan trọng là cải cách hệ thống pháp luật, đảm bảo tính đồng bộ và thống nhất giữa các quy định. Đồng thời, cần nâng cao hiệu quả thực thi quyền lực của Chính phủ thông qua việc đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức có năng lực. Việc tăng cường giám sát và kiểm tra cũng cần được chú trọng để đảm bảo việc thực hiện thẩm quyền đúng quy định. Thêm vào đó, cần có các cơ chế phản biện xã hội để người dân có thể tham gia vào quá trình xây dựng chính sách, từ đó tạo ra sự minh bạch và trách nhiệm trong quản lý nhà nước.
