Khả Năng Tiếp Cận Các Dịch Vụ Bảo Lãnh Tín Dụng Đối Với Doanh Nghiệp Nhỏ Và Vừa Tại TP.Hồ Chí Minh

• Tác giả: Nguyễn Hoàng Oanh
• Người hướng dẫn: TS. Trần Dục Thức
• Trường học: Trường Đại Học Ngân Hàng
• Chuyên ngành: Tài Chính Ngân Hàng
• Đề tài: Khả Năng Tiếp Cận Dịch Vụ Bảo Lãnh Tín Dụng Cho Doanh Nghiệp Nhỏ Và Vừa Tại TP.Hồ Chí Minh
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CÁM ƠN
• 1. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VỀ NGHIÊN CỨU
• 1.1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
• 1.2. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI
• 1.2.1. Một số nghiên cứu nước ngoài
• 1.2.2. Một số nghiên cứu trong nước
• 1.3. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
• 1.3.1. Mục tiêu chung
• 1.3.2. Mục tiêu cụ thể
• 1.4. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
• 1.5. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU
• 1.6. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 1.7. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI
• 1.8. BỐ CỤC CỦA ĐỀ TÀI
• 2. TỔNG QUAN LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VỀ KHẢ NĂNG TIẾP CẬN CÁC DỊCH VỤ CỦA QUỸ BẢO LÃNH TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA
• 2.1. SƠ LƯỢC VỀ QBLTD ĐỐI VỚI DNNVV
• 2.1.1. Khái niệm về QBLTD
• 2.1.2. Mô hình hoạt động
• 2.1.3. Chức năng của QBLTD
• 2.1.4. Sự cần thiết của QBLTD cho DNNVV
• 2.2. KINH NGHIỆM HOẠT ĐỘNG CỦA QBLTD ĐỐI VỚI DNNVV CỦA MỘT SỐ QUỐC GIA
• 2.2.1. QBLTD tại một số nước châu Á (Trung Quốc, Malaysia, Singapore)
• 2.2.2. Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam
• 2.3. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ NGHIÊN CỨU THỰC NGHIỆM VỀ KHẢ NĂNG TIẾP CẬN QBLTD ĐỐI VỚI DNNVV
• 2.3.1. Các nhân tố tác động đến khả năng tiếp cận các dịch vụ của QBLTD đối với các DNNVV
• 2.3.2. Cơ sở lý luận đánh giá khả năng tiếp cận QBLTD từ khía cạnh DNNVV
• 2.3.3. Một số nghiên cứu trước về các nhân tố tác động đến tiếp cận sử dụng dịch vụ của DNNVV
• 2.4. HƯỚNG NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI THEO KINH NGHIỆM CỦA NHỮNG NGHIÊN CỨU TRƯỚC ĐÂY
• 3. THIẾT KẾ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU
• 3.1. MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU
• 3.2. THIẾT KẾ THANG ĐO
• 3.3. THIẾT KẾ BẢNG CÂU HỎI
• 3.4. NGHIÊN CỨU ĐỊNH LƯỢNG
• 3.4.1. Nguồn dữ liệu
• 3.4.3. Phương pháp thu thập dữ liệu
• 3.4.4. Phân tích xử lý số liệu
• 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN VỀ THỰC TRẠNG VỀ KHẢ NĂNG TIẾP CẬN CÁC DỊCH VỤ CỦA QBLTD ĐỐI VỚI DNNVV TRÊN ĐỊA BÀN TPHCM TRONG THỜI GIAN QUA
• 4.1. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 4.1.1. Đặc điểm mẫu nghiên cứu
• 4.1.2. Kết quả nghiên cứu định lượng
• 4.2. TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 4.3. THẢO LUẬN VỀ THỰC TRẠNG VỀ KHẢ NĂNG TIẾP CẬN CÁC DỊCH VỤ CỦA QBLTD ĐỐI VỚI DNNVV TRÊN ĐỊA BÀN TP.HCM TRONG THỜI GIAN QUA
• 4.3.1. Tình hình hoạt động của QBLTD TPHCM
• 4.3.2. Những vướng mắc pháp lý khi DNNVV tiếp cận nguồn vốn tín dụng thông qua QBLTD TPHCM
• 4.3.3. Một số hạn chế từ phía Quỹ Bảo lãnh tín dụng
• 4.3.4. Một số hạn chế từ phía các Tổ chức tín dụng
• 4.3.5. Một số hạn chế từ phía bản thân các doanh nghiệp nhỏ và vừa
• 4.3.6. Về phía các Tổ chức hiệp hội
• 5. GIẢI PHÁP VỀ KHẢ NĂNG TIẾP CẬN CÁC DỊCH VỤ CỦA QBLTD ĐỐI VỚI DNNVV TRÊN ĐỊA BÀN TPHCM VÀ KIẾN NGHỊ
• 5.1. GIẢI PHÁP NÂNG CAO KHẢ NĂNG TIẾP CẬN QBLTD CỦA DNNVV TRÊN ĐỊA BÀN TP.
• 5.1.1. Mục tiêu, định hướng phát triển QBLTD đối với DNNVV của Nhà nước trong thời gian tới
• 5.1.2. Đề xuất một số giải pháp nâng cao khả năng tiếp cận QBLTD của DNNVV trên địa bàn TP.
• 5.1.3. Khuyến nghị đối với các cơ quan có thẩm quyền
• 5.2. NHỮNG HẠN CHẾ CỦA LUẬN VĂN VÀ HƯỚNG NGHIÊN CỨU TIẾP THEO
• 5.2.1. Hạn chế của luận văn
• 5.2.2. Hướng nghiên cứu tiếp theo cho đề tài nghiên cứu
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Bảo Lãnh Tín Dụng DNNVV Tại TP

Nguồn tín dụng ngân hàng đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển của doanh nghiệp nhỏ và vừa TP.HCM. Đặc biệt, trong bối cảnh kinh tế Việt Nam dựa vào tín dụng ngân hàng. Các ngân hàng bảo lãnh tín dụng ngày càng chú trọng tăng trưởng tín dụng cho DNNVV TP.HCM. Tuy nhiên, do quy mô và hoạt động sản xuất kinh doanh, các doanh nghiệp nhỏ và vừa TP.HCM thường gặp khó khăn khi tiếp cận vốn vay. Sự ra đời của quỹ bảo lãnh tín dụng có thể giúp DNNVV TP.HCM tiếp cận vốn vay từ các tổ chức tín dụng. Thực tế, số lượng doanh nghiệp nhỏ và vừa TP.HCM tiếp cận và được bảo lãnh tín dụng còn hạn chế, chưa giải quyết được vấn đề vốn cho phát triển. Phát triển DNNVV TP.HCM là lựa chọn đúng đắn trong công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. TP.HCM là trung tâm kinh tế lớn, tập trung nhiều tổ chức tín dụng. Chú trọng phát triển DNNVV TP.HCM là cần thiết, đặc biệt là mảng tài chính. Dù đã ổn định, DNNVV TP.HCM vẫn gặp khó khăn trong việc tiếp cận vốn tín dụng, gây khó khăn cho hoạt động sản xuất kinh doanh. Nghiên cứu về khả năng tiếp cận dịch vụ bảo lãnh tín dụng là cần thiết để giải quyết vấn đề này.

1.1. Vai trò của bảo lãnh tín dụng cho DNNVV TP.HCM

Bảo lãnh tín dụng đóng vai trò then chốt trong việc hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa TP.HCM tiếp cận nguồn vốn. Nó giúp giảm thiểu rủi ro cho các tổ chức tín dụng khi cho DNNVV TP.HCM vay vốn. Đồng thời, bảo lãnh tín dụng tạo điều kiện để DNNVV TP.HCM mở rộng sản xuất kinh doanh, tăng trưởng kinh tế. Quỹ bảo lãnh tín dụng là công cụ quan trọng để thực hiện chính sách hỗ trợ DNNVV TP.HCM của nhà nước. Tuy nhiên, hiệu quả của bảo lãnh tín dụng còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm cả chính sách và quy trình thực hiện.

1.2. Thực trạng tiếp cận bảo lãnh tín dụng của DNNVV TP.HCM

Mặc dù có vai trò quan trọng, việc tiếp cận bảo lãnh tín dụng của doanh nghiệp nhỏ và vừa TP.HCM vẫn còn nhiều hạn chế. Số lượng DNNVV TP.HCM được bảo lãnh tín dụng còn ít so với nhu cầu thực tế. Nhiều DNNVV TP.HCM gặp khó khăn trong việc đáp ứng các điều kiện bảo lãnh tín dụng. Quy trình bảo lãnh tín dụng còn phức tạp và tốn thời gian. Lãi suất bảo lãnh tín dụng có thể là một rào cản đối với một số DNNVV TP.HCM. Cần có những giải pháp để cải thiện tình hình này.

II. Thách Thức Tiếp Cận Vốn Phân Tích Rào Cản Cho DNNVV

Nghiên cứu của Brindusa (2008) chỉ ra rằng DNNVV là nhóm khách hàng tiềm năng, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro tín dụng. Các ngân hàng đã thiết kế các sản phẩm phù hợp với nhu cầu tài chính của khu vực. Tuy nhiên, các DNNVV vẫn thường xuyên vấp phải khó khăn trong quá trình tiếp cận nguồn vốn vay ngân hàng. Santiago và cộng sự (2013) kết luận rằng DNNVV khó tiếp cận vốn vay ngân hàng đã tăng mức độ phụ thuộc vào tín dụng thương mại trong bối cảnh khủng hoảng tài chính. Dorothée và cộng sự (1998) chỉ ra rằng các DNNVV và ngân hàng cần phải xây dựng một mối quan hệ tốt trong đó ngân hàng là chủ thể chính cung cấp vốn ngắn hạn cho hệ thống ngân hàng thông qua một số biện pháp như tăng cường thông tin của DNNVV, phát triển vai trò của bảo lãnh tín dụng… Yibin Mu (2002) cho thấy quỹ bảo lãnh tín dụng do tư nhân làm chủ, dưới sự hỗ trợ của Chính phủ, là công cụ quan trọng hỗ trợ DNNVV tiếp cận tín dụng khi mà các DNNVV gặp hạn chế trong việc đáp ứng điều kiện về tài sản bảo đảm, kiểm soát lãi suất, và giảm thiểu những rủi ro trong hoạt động cấp tín dụng của hệ thống ngân hàng.

2.1. Rào cản từ phía doanh nghiệp nhỏ và vừa TP.HCM

Nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa TP.HCM thiếu thông tin về các chính sách bảo lãnh tín dụng. Khả năng lập kế hoạch kinh doanh và quản lý tài chính của DNNVV TP.HCM còn hạn chế. Tài sản đảm bảo của DNNVV TP.HCM thường không đủ để đáp ứng yêu cầu của các tổ chức tín dụng. Đánh giá tín dụng DNNVV còn gặp nhiều khó khăn do thiếu minh bạch thông tin. Hồ sơ vay vốn DNNVV thường chưa đầy đủ và chuyên nghiệp.

2.2. Rào cản từ phía tổ chức tín dụng và quỹ bảo lãnh

Các tổ chức tín dụng còn e ngại rủi ro khi cho DNNVV TP.HCM vay vốn. Quy trình thẩm định và phê duyệt bảo lãnh tín dụng còn phức tạp và kéo dài. Điều kiện bảo lãnh tín dụng có thể quá khắt khe đối với một số DNNVV TP.HCM. Năng lực của quỹ bảo lãnh tín dụng còn hạn chế về vốn và nhân lực. Lãi suất bảo lãnh tín dụng có thể chưa thực sự hấp dẫn.

III. Giải Pháp Tài Chính Nâng Cao Khả Năng Tiếp Cận BLTD

Để nâng cao khả năng tiếp cận dịch vụ bảo lãnh tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa TP.HCM, cần có những giải pháp đồng bộ từ phía nhà nước, tổ chức tín dụng và bản thân doanh nghiệp. Cần tăng cường thông tin về chính sách bảo lãnh tín dụng cho DNNVV TP.HCM. Hỗ trợ DNNVV TP.HCM nâng cao năng lực quản lý tài chính và lập kế hoạch kinh doanh. Đơn giản hóa quy trình thẩm định và phê duyệt bảo lãnh tín dụng. Nâng cao năng lực của quỹ bảo lãnh tín dụng. Tạo điều kiện để DNNVV TP.HCM tiếp cận các nguồn vốn khác ngoài ngân hàng.

3.1. Hoàn thiện chính sách bảo lãnh tín dụng cho DNNVV

Cần rà soát và sửa đổi các chính sách bảo lãnh tín dụng hiện hành để phù hợp hơn với thực tế. Mở rộng đối tượng được bảo lãnh tín dụng cho các DNNVV TP.HCM thuộc các lĩnh vực ưu tiên. Tăng cường vai trò của nhà nước trong việc hỗ trợ quỹ bảo lãnh tín dụng. Khuyến khích sự tham gia của các tổ chức tư nhân vào hoạt động bảo lãnh tín dụng.

3.2. Nâng cao năng lực hoạt động của quỹ bảo lãnh tín dụng

Tăng vốn điều lệ cho quỹ bảo lãnh tín dụng để đáp ứng nhu cầu bảo lãnh tín dụng ngày càng tăng. Nâng cao năng lực thẩm định và quản lý rủi ro của quỹ bảo lãnh tín dụng. Đa dạng hóa các sản phẩm bảo lãnh tín dụng để phù hợp với nhu cầu của từng loại DNNVV TP.HCM. Tăng cường hợp tác giữa quỹ bảo lãnh tín dụng với các tổ chức tín dụng và các hiệp hội doanh nghiệp.

3.3. Hỗ trợ DNNVV nâng cao năng lực tiếp cận vốn

Tổ chức các khóa đào tạo và tư vấn về quản lý tài chính và lập kế hoạch kinh doanh cho DNNVV TP.HCM. Hỗ trợ DNNVV TP.HCM xây dựng hồ sơ vay vốn chuyên nghiệp và đầy đủ. Tạo điều kiện để DNNVV TP.HCM tiếp cận các dịch vụ tư vấn tài chính và pháp lý. Khuyến khích DNNVV TP.HCM tham gia các chương trình kết nối doanh nghiệp để tìm kiếm cơ hội hợp tác và đầu tư.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Kinh Nghiệm Vay Vốn Có Bảo Lãnh

Nghiên cứu của Võ Đức Toàn (2012) đã phân tích những nguyên nhân làm cho DNNVV không thể tiếp cận được nguồn vốn tín dụng của các NHTM trên địa bàn TP. Từ đó, một số giải pháp được đưa ra để giúp các DNNVV có điều kiện tiếp cận dễ dàng hơn với nguồn vốn tín dụng cũng như giúp các NHTM có một cái nhìn toàn diện hơn về việc cấp tín dụng đối với các doanh nghiệp này. Phạm Văn Hồng (2007) đã phân tích những thuận lợi cũng như khó khăn khi nền kinh tế Việt Nam bắt đầu chạm ngõ quốc tế, trong đó cũng đề cập đến thực trạng thiếu vốn và một số giải pháp giúp các DNNVV phát triển vững mạnh. Nguyễn Minh Tuấn (2008) đã phân tích và hệ thống hóa các vấn đề lý luận về dịch vụ ngân hàng và DNNVV, đề cập những vấn đề về quản lý rủi ro, chi phí giao dịch, sự cần thiết phải có một hệ thống kế toán riêng đặc thù cho loại hình doanh nghiệp này.

4.1. Chia sẻ kinh nghiệm vay vốn thành công từ DNNVV

Nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa TP.HCM đã thành công trong việc vay vốn nhờ có bảo lãnh tín dụng. Các doanh nghiệp này đã chuẩn bị kỹ lưỡng hồ sơ vay vốn, chứng minh được khả năng trả nợ và có kế hoạch kinh doanh khả thi. Họ cũng đã chủ động tìm hiểu về các chính sách bảo lãnh tín dụng và lựa chọn quỹ bảo lãnh tín dụng phù hợp. Kinh nghiệm vay vốn DNNVV cho thấy sự chuẩn bị kỹ lưỡng và chủ động là yếu tố quan trọng để thành công.

4.2. Bài học kinh nghiệm từ các trường hợp thất bại

Một số doanh nghiệp nhỏ và vừa TP.HCM đã gặp khó khăn trong việc vay vốn dù đã có bảo lãnh tín dụng. Nguyên nhân có thể là do hồ sơ vay vốn chưa đầy đủ, khả năng trả nợ không được chứng minh rõ ràng hoặc kế hoạch kinh doanh không khả thi. Các doanh nghiệp này cũng có thể đã lựa chọn quỹ bảo lãnh tín dụng không phù hợp hoặc không tuân thủ các điều kiện bảo lãnh tín dụng. Rủi ro bảo lãnh tín dụng cần được đánh giá và quản lý cẩn thận.

V. Kết Luận Tương Lai Của Bảo Lãnh Tín Dụng Cho DNNVV

Việc nâng cao khả năng tiếp cận dịch vụ bảo lãnh tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa TP.HCM là một nhiệm vụ quan trọng và cần thiết. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà nước, tổ chức tín dụng, quỹ bảo lãnh tín dụng và bản thân doanh nghiệp để đạt được mục tiêu này. Với những giải pháp đồng bộ và hiệu quả, bảo lãnh tín dụng sẽ trở thành một công cụ hữu hiệu để hỗ trợ DNNVV TP.HCM phát triển bền vững.

5.1. Triển vọng phát triển bảo lãnh tín dụng trong tương lai

Trong tương lai, bảo lãnh tín dụng sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ DNNVV TP.HCM tiếp cận vốn. Các quỹ bảo lãnh tín dụng sẽ ngày càng được củng cố và phát triển. Các chính sách bảo lãnh tín dụng sẽ ngày càng được hoàn thiện và phù hợp hơn với thực tế. Tăng trưởng tín dụng DNNVV sẽ được thúc đẩy nhờ có bảo lãnh tín dụng.

5.2. Hướng nghiên cứu tiếp theo về bảo lãnh tín dụng

Cần có thêm nhiều nghiên cứu về hiệu quả bảo lãnh tín dụng đối với DNNVV TP.HCM. Nghiên cứu về các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng trả nợ DNNVV khi có bảo lãnh tín dụng. Nghiên cứu về các mô hình bảo lãnh tín dụng tiên tiến trên thế giới và khả năng áp dụng tại Việt Nam. Nghiên cứu về vai trò của công nghệ trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động của quỹ bảo lãnh tín dụng.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam, các doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và tạo việc làm. Tuy nhiên, theo báo cáo của ngành, khoảng 80% DNNVV tại Thành phố Hồ Chí Minh (TPHCM) gặp khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn tín dụng từ các tổ chức tín dụng (TCTD). Quỹ bảo lãnh tín dụng (QBLTD) được thành lập nhằm hỗ trợ DNNVV vượt qua rào cản này, nhưng thực tế số lượng doanh nghiệp tiếp cận và sử dụng dịch vụ bảo lãnh tín dụng còn rất hạn chế. Nghiên cứu này được thực hiện với mục tiêu xác định các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận các dịch vụ của QBLTD đối với DNNVV trên địa bàn TPHCM, dựa trên khảo sát 359 doanh nghiệp trong giai đoạn từ tháng 8 đến tháng 12 năm 2016. Kết quả nghiên cứu không chỉ giúp làm rõ thực trạng tiếp cận dịch vụ bảo lãnh tín dụng mà còn đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của QBLTD, góp phần thúc đẩy phát triển bền vững cho DNNVV tại trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên lý thuyết hành vi dự định (Theory of Planned Behavior - TPB) và lý thuyết hành động hợp lý (Theory of Reasoned Action - TRA). TPB mở rộng TRA bằng cách bổ sung yếu tố nhận thức kiểm soát hành vi, giúp giải thích ý định sử dụng dịch vụ bảo lãnh tín dụng của DNNVV. Các khái niệm chính bao gồm:

• Quy định pháp luật: Mức độ ảnh hưởng của hệ thống pháp lý và chính sách nhà nước đến hoạt động bảo lãnh tín dụng.
• Hình ảnh của tổ chức cung cấp dịch vụ: Uy tín, thương hiệu và sự tin tưởng của DNNVV đối với QBLTD.
• Rủi ro trong giao dịch: Những khó khăn và rủi ro mà doanh nghiệp cảm nhận khi tiếp cận dịch vụ bảo lãnh.
• Tiêu chuẩn chủ quan: Ảnh hưởng của xã hội và các bên liên quan đến quyết định sử dụng dịch vụ.
• Hiệu quả mong đợi: Mức độ tin tưởng rằng dịch vụ bảo lãnh tín dụng sẽ giúp doanh nghiệp tiếp cận vốn và nâng cao hiệu quả kinh doanh.
• Mức độ dễ dàng sử dụng: Đánh giá về thủ tục, hồ sơ và quy trình tiếp cận dịch vụ.
• Sự tương thích: Mức độ phù hợp của dịch vụ bảo lãnh tín dụng với nhu cầu và điều kiện hoạt động của DNNVV.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng. Dữ liệu sơ cấp được thu thập qua khảo sát trực tiếp và trực tuyến với 400 bảng câu hỏi, trong đó 359 mẫu hợp lệ được phân tích. Cỡ mẫu được lựa chọn theo tiêu chuẩn tối thiểu N ≥ 5 lần số biến quan sát (31 biến), đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy. Phân tích dữ liệu sử dụng phần mềm SPSS 20.0 với các bước:

• Thống kê mô tả đặc điểm mẫu.
• Kiểm định độ tin cậy thang đo bằng hệ số Cronbach’s Alpha (tối thiểu 0.6).
• Phân tích nhân tố khám phá (EFA) để rút gọn và xác định các nhân tố tiềm ẩn, với chỉ số KMO > 0.5 và tổng phương sai trích ≥ 50%.
• Phân tích hồi quy đa biến để kiểm định các giả thuyết về ảnh hưởng của các nhân tố đến khả năng tiếp cận dịch vụ bảo lãnh tín dụng.

Thời gian nghiên cứu kéo dài từ tháng 8 đến tháng 12 năm 2016, phạm vi khảo sát tập trung tại các DNNVV trên địa bàn TPHCM.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Ảnh hưởng của quy định pháp luật: Khoảng 72% doanh nghiệp đồng ý rằng hiểu biết về quy định pháp luật của Chính phủ và QBLTD ảnh hưởng tích cực đến khả năng tiếp cận dịch vụ bảo lãnh tín dụng. Mối quan hệ này được xác nhận với hệ số hồi quy dương và ý nghĩa thống kê (p < 0.01).

2. Hình ảnh của QBLTD: 68% doanh nghiệp đánh giá cao uy tín và sự hỗ trợ của QBLTD, cho thấy hình ảnh tổ chức có tác động tích cực đến quyết định sử dụng dịch vụ, với mức ảnh hưởng khoảng 0.45 trong mô hình hồi quy.

3. Rủi ro trong giao dịch: 55% doanh nghiệp lo ngại về thủ tục phức tạp, chi phí bảo lãnh cao và thời gian xử lý kéo dài, làm giảm khả năng tiếp cận dịch vụ. Rủi ro này có tác động tiêu cực rõ rệt, làm giảm ý định sử dụng dịch vụ bảo lãnh.

4. Hiệu quả mong đợi và mức độ dễ dàng sử dụng: 70% doanh nghiệp tin rằng dịch vụ bảo lãnh tín dụng giúp họ vượt qua khó khăn về tài sản thế chấp và tiếp cận vốn dễ dàng hơn. Mức độ dễ dàng sử dụng thủ tục cũng được đánh giá cao, góp phần tăng ý định sử dụng dịch vụ.

5. Sự tương thích và tiêu chuẩn chủ quan: Các yêu cầu về năng lực tài chính, hồ sơ và thủ tục được đánh giá phù hợp với điều kiện của DNNVV tại TPHCM, đồng thời sự ủng hộ từ lãnh đạo doanh nghiệp và các bên liên quan cũng thúc đẩy việc sử dụng dịch vụ bảo lãnh.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy các yếu tố pháp lý và hình ảnh tổ chức là nhân tố then chốt thúc đẩy khả năng tiếp cận dịch vụ bảo lãnh tín dụng. Điều này phù hợp với các nghiên cứu trước đây tại các quốc gia châu Á, nơi mà sự minh bạch và uy tín của quỹ bảo lãnh đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút DNNVV. Mặt khác, rủi ro trong giao dịch và thủ tục phức tạp là những rào cản lớn, tương tự như báo cáo của OECD (2013) về các khó khăn trong hoạt động bảo lãnh tín dụng sau khủng hoảng kinh tế.

Việc áp dụng mô hình TPB giúp giải thích rõ ràng mối quan hệ giữa các nhân tố tâm lý và hành vi sử dụng dịch vụ bảo lãnh tín dụng. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ đồng ý của doanh nghiệp với từng nhân tố, hoặc bảng hồi quy đa biến minh họa mức độ ảnh hưởng của các biến độc lập đến khả năng tiếp cận dịch vụ.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Cải thiện hệ thống pháp lý và chính sách hỗ trợ: Cơ quan quản lý cần hoàn thiện khung pháp lý về bảo lãnh tín dụng, giảm bớt thủ tục hành chính và minh bạch các quy định nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho DNNVV tiếp cận dịch vụ trong vòng 12-18 tháng tới.

2. Nâng cao năng lực và uy tín của QBLTD: Tăng cường đào tạo chuyên môn cho cán bộ quỹ, cải thiện dịch vụ tư vấn và truyền thông để xây dựng hình ảnh uy tín, từ đó tăng tỷ lệ doanh nghiệp sử dụng dịch vụ lên ít nhất 30% trong 2 năm tới.

3. Giảm thiểu rủi ro và chi phí giao dịch: Thiết kế các gói phí bảo lãnh hợp lý, đơn giản hóa quy trình xét duyệt hồ sơ, đồng thời phối hợp chặt chẽ với các ngân hàng để giảm thiểu rủi ro tín dụng, hướng đến giảm thời gian xử lý hồ sơ xuống dưới 30 ngày.

4. Tăng cường hợp tác giữa QBLTD, ngân hàng và hiệp hội doanh nghiệp: Xây dựng cơ chế phối hợp hiệu quả nhằm hỗ trợ DNNVV trong việc chuẩn bị hồ sơ, nâng cao năng lực quản lý tài chính, đồng thời phát triển các chương trình đào tạo và tư vấn chuyên sâu trong vòng 1-2 năm tới.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Các nhà hoạch định chính sách và cơ quan quản lý nhà nước: Nhận diện các rào cản pháp lý và đề xuất chính sách hỗ trợ phát triển QBLTD, từ đó thúc đẩy sự phát triển bền vững của DNNVV.

2. Ban lãnh đạo và cán bộ QBLTD: Cải thiện quy trình hoạt động, nâng cao năng lực tư vấn và xây dựng chiến lược phát triển dịch vụ bảo lãnh tín dụng phù hợp với nhu cầu thực tế của DNNVV.

3. Ngân hàng thương mại và tổ chức tín dụng: Hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận vốn của DNNVV qua QBLTD, từ đó thiết kế sản phẩm tín dụng phù hợp và giảm thiểu rủi ro tín dụng.

4. Chủ doanh nghiệp nhỏ và vừa: Nắm bắt các điều kiện, thủ tục và lợi ích khi sử dụng dịch vụ bảo lãnh tín dụng, giúp doanh nghiệp chủ động tiếp cận nguồn vốn và phát triển sản xuất kinh doanh.

Câu hỏi thường gặp

1. Q: Tại sao DNNVV khó tiếp cận vốn vay ngân hàng?
   A: Do thiếu tài sản thế chấp, thủ tục phức tạp và rủi ro tín dụng cao. QBLTD giúp giảm bớt các rào cản này bằng cách bảo lãnh tín dụng, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho DNNVV.

2. Q: QBLTD hoạt động như thế nào?
   A: QBLTD cấp bảo lãnh tín dụng cho DNNVV có phương án kinh doanh khả thi nhưng không đủ tài sản đảm bảo, giúp doanh nghiệp vay vốn từ ngân hàng với rủi ro được chia sẻ.

3. Q: Những yếu tố nào ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận dịch vụ bảo lãnh tín dụng?
   A: Bao gồm quy định pháp luật, hình ảnh tổ chức, rủi ro giao dịch, tiêu chuẩn chủ quan, hiệu quả mong đợi, mức độ dễ dàng sử dụng và sự tương thích với nhu cầu doanh nghiệp.

4. Q: Làm thế nào để nâng cao hiệu quả hoạt động của QBLTD?
   A: Cần hoàn thiện chính sách pháp lý, nâng cao năng lực cán bộ, đơn giản hóa thủ tục, giảm chi phí và tăng cường hợp tác với ngân hàng và hiệp hội doanh nghiệp.

5. Q: DNNVV cần chuẩn bị gì để tiếp cận dịch vụ bảo lãnh tín dụng?
   A: Doanh nghiệp cần có dự án đầu tư khả thi, phương án sản xuất kinh doanh hiệu quả, năng lực tài chính ổn định và tuân thủ các quy định về hồ sơ, thủ tục của QBLTD.

Kết luận

• Nghiên cứu đã xác định rõ các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận dịch vụ bảo lãnh tín dụng của DNNVV tại TPHCM, trong đó quy định pháp luật và hình ảnh QBLTD là yếu tố quan trọng nhất.
• Rủi ro trong giao dịch và thủ tục phức tạp là những rào cản chính làm giảm ý định sử dụng dịch vụ bảo lãnh tín dụng.
• Mô hình nghiên cứu kết hợp định tính và định lượng dựa trên lý thuyết hành vi dự định giúp đánh giá toàn diện và chính xác hơn về vấn đề tiếp cận dịch vụ.
• Các giải pháp đề xuất tập trung vào hoàn thiện chính sách, nâng cao năng lực QBLTD, giảm thiểu rủi ro và tăng cường hợp tác giữa các bên liên quan.
• Tiếp theo, cần triển khai các đề xuất trong vòng 1-3 năm tới và mở rộng nghiên cứu ra các địa phương khác để nâng cao hiệu quả hoạt động của QBLTD trên toàn quốc.

Hành động ngay: Các cơ quan quản lý, QBLTD và DNNVV cần phối hợp chặt chẽ để thực hiện các giải pháp nhằm thúc đẩy khả năng tiếp cận vốn, góp phần phát triển kinh tế bền vững tại TPHCM và Việt Nam.