Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu chịu ảnh hưởng sâu sắc từ dịch bệnh, biến đổi khí hậu và chiến tranh thương mại, các doanh nghiệp Việt Nam đối mặt với nhiều thách thức trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh. Theo ước tính, nguồn nhân lực chất lượng cao đóng vai trò quyết định trong sự phát triển bền vững của doanh nghiệp, đặc biệt trong ngành ngân hàng – lĩnh vực mạch máu của nền kinh tế quốc dân. Ngân hàng TMCP Đại chúng Việt Nam (Pvcombank), thành lập năm 2013, là một trong những ngân hàng non trẻ nhưng đã khẳng định vị thế trên thị trường tài chính với tổng tài sản gần 100 nghìn tỷ đồng và mạng lưới hơn 108 chi nhánh/phòng giao dịch trên toàn quốc tính đến năm 2019.

Luận văn tập trung nghiên cứu hoàn thiện công tác tuyển dụng nhân lực tại Ngân hàng TMCP Đại chúng Việt Nam trong giai đoạn 2017-2019. Mục tiêu cụ thể gồm: khái quát lý luận về tuyển dụng nhân lực, phân tích thực trạng công tác tuyển dụng tại ngân hàng, đánh giá các hạn chế và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả tuyển dụng. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc giúp ngân hàng thu hút và giữ chân nhân tài, từ đó nâng cao năng suất lao động và tạo lợi thế cạnh tranh bền vững. Kết quả nghiên cứu cũng góp phần bổ sung kiến thức thực tiễn cho lĩnh vực quản trị nguồn nhân lực trong ngành ngân hàng Việt Nam.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết quản trị nguồn nhân lực và mô hình tuyển dụng nhân sự hiện đại. Hai lý thuyết chính được áp dụng gồm:

  1. Lý thuyết quản trị nguồn nhân lực: Nhấn mạnh vai trò của tuyển dụng trong việc thu hút, duy trì và phát triển nhân lực nhằm đáp ứng nhu cầu công việc và mục tiêu tổ chức. Tuyển dụng được xem là chức năng cơ bản trong quản trị nhân lực, bao gồm hai hoạt động chính là tuyển mộ và tuyển chọn.

  2. Mô hình quy trình tuyển dụng: Bao gồm các bước chuẩn bị tuyển dụng, thực hiện tuyển dụng (tiếp nhận hồ sơ, phỏng vấn sơ bộ, kiểm tra, phỏng vấn tuyển chọn, xác minh, kiểm tra sức khỏe, tham gia nơi làm việc) và ra quyết định tuyển chọn. Mô hình này giúp đảm bảo tính hệ thống, minh bạch và hiệu quả trong công tác tuyển dụng.

Các khái niệm chính được sử dụng gồm: nguồn nhân lực, tuyển dụng, tuyển mộ, tuyển chọn, kế hoạch nhân sự, mô tả công việc, chỉ số IQ, EQ, trắc nghiệm tính cách, và các nhân tố ảnh hưởng đến tuyển dụng như kinh tế chính trị, thị trường lao động, công nghệ, cạnh tranh doanh nghiệp.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp:

  • Phương pháp thống kê phân tích: Thu thập và phân tích số liệu thực tế về hoạt động tuyển dụng tại Ngân hàng TMCP Đại chúng Việt Nam giai đoạn 2017-2019, bao gồm số lượng ứng viên, tỷ lệ tuyển dụng thành công, chi phí tuyển dụng, tỷ lệ nhân viên mới nghỉ việc.

  • Phương pháp so sánh, tổng hợp: So sánh kết quả tuyển dụng qua các năm, đối chiếu với các ngân hàng thương mại cổ phần khác như Techcombank và MSB để rút ra bài học kinh nghiệm.

  • Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Tham khảo các tài liệu lý thuyết, báo cáo ngành, các nghiên cứu khoa học liên quan đến công tác tuyển dụng và quản trị nguồn nhân lực trong ngân hàng.

Cỡ mẫu nghiên cứu bao gồm toàn bộ hồ sơ ứng viên và nhân viên mới tuyển dụng trong giai đoạn 2017-2019 tại Ngân hàng TMCP Đại chúng Việt Nam. Phương pháp chọn mẫu là chọn mẫu toàn bộ để đảm bảo tính đại diện và chính xác. Thời gian nghiên cứu kéo dài trong 3 năm, tập trung phân tích dữ liệu định lượng và đánh giá thực trạng công tác tuyển dụng.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Quy trình tuyển dụng tại Ngân hàng TMCP Đại chúng Việt Nam còn nhiều hạn chế: Mặc dù quy trình tuyển dụng được xây dựng đầy đủ các bước từ tiếp nhận hồ sơ đến ra quyết định tuyển chọn, nhưng tỷ lệ nhân viên mới bỏ việc trong giai đoạn 2017-2019 chiếm khoảng 15%, cho thấy hiệu quả tuyển dụng chưa cao.

  2. Nguồn tuyển dụng chủ yếu là bên ngoài chiếm trên 70% ứng viên: Ngân hàng ưu tiên tuyển dụng từ thị trường lao động bên ngoài, đặc biệt là sinh viên mới tốt nghiệp và người lao động có kinh nghiệm. Tuy nhiên, việc đào tạo và hội nhập nhân viên mới còn chưa đồng bộ, dẫn đến tỷ lệ nghỉ việc cao.

  3. Chi phí tuyển dụng tăng trung bình 12% mỗi năm trong giai đoạn nghiên cứu: Ngân hàng đầu tư nhiều hơn cho các kênh truyền thông tuyển dụng và tổ chức phỏng vấn, nhưng chưa có hệ thống đánh giá hiệu quả chi tiết, gây lãng phí nguồn lực.

  4. So sánh với Techcombank và MSB cho thấy Pvcombank còn thiếu sự chuyên nghiệp trong công tác tuyển dụng: Techcombank có quy trình tuyển dụng 10 bước với thời gian 3-4 tuần, tỷ lệ giữ chân nhân viên mới trên 85%. MSB có công ty quản trị nguồn nhân lực riêng, quy trình tuyển dụng 12 bước, đảm bảo tính công khai và minh bạch cao.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các hạn chế là do ngân hàng chưa hoàn thiện hệ thống bản mô tả công việc và kế hoạch nhân sự định kỳ, dẫn đến việc xác định nhu cầu tuyển dụng chưa chính xác. Việc chưa đa dạng hóa nguồn tuyển dụng và phương pháp tuyển dụng cũng làm giảm khả năng thu hút ứng viên phù hợp. Ngoài ra, năng lực đội ngũ cán bộ tuyển dụng còn hạn chế, chưa áp dụng hiệu quả các công cụ đánh giá như trắc nghiệm IQ, EQ, tính cách.

So với các ngân hàng đi trước, Pvcombank cần học hỏi kinh nghiệm trong việc xây dựng quy trình tuyển dụng bài bản, ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý hồ sơ và đánh giá ứng viên. Việc đầu tư vào đào tạo cán bộ tuyển dụng và xây dựng chính sách nhân sự hiệu quả sẽ giúp nâng cao chất lượng tuyển dụng, giảm tỷ lệ nhân viên mới nghỉ việc.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ nhân viên mới nghỉ việc theo năm, bảng so sánh chi phí tuyển dụng và số lượng ứng viên qua các kênh tuyển dụng, giúp minh họa rõ ràng hiệu quả công tác tuyển dụng.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Xây dựng và hoàn thiện hệ thống bản mô tả công việc chi tiết: Định kỳ cập nhật mô tả công việc và yêu cầu vị trí nhằm nâng cao tính chính xác trong tuyển dụng. Chủ thể thực hiện: Phòng Quản trị nguồn nhân lực. Thời gian: 6 tháng.

  2. Hoàn thiện kế hoạch nguồn nhân lực và xây dựng định biên nhân sự hàng năm: Lập kế hoạch nhân sự dựa trên chiến lược phát triển ngân hàng, xác định nhu cầu tuyển dụng chính xác. Chủ thể: Ban lãnh đạo phối hợp phòng nhân sự. Thời gian: Hàng năm, trước quý IV.

  3. Đa dạng hóa nguồn và phương pháp tuyển dụng: Kết hợp tuyển dụng nội bộ, tuyển dụng qua mạng xã hội, hội chợ việc làm và hợp tác với các trường đại học. Chủ thể: Phòng nhân sự. Thời gian: Triển khai ngay và đánh giá sau 12 tháng.

  4. Nâng cao trình độ nghiệp vụ của cán bộ tuyển dụng: Tổ chức đào tạo chuyên sâu về kỹ năng phỏng vấn, đánh giá ứng viên, sử dụng công cụ trắc nghiệm IQ, EQ. Chủ thể: Ban nhân sự phối hợp với đơn vị đào tạo. Thời gian: 3 tháng đầu năm.

  5. Xây dựng hệ thống bài thi, kiểm tra tuyển dụng chuyên nghiệp: Thiết kế bài thi phù hợp với từng vị trí, đảm bảo tính khách quan và phân loại ứng viên hiệu quả. Chủ thể: Phòng nhân sự. Thời gian: 6 tháng.

  6. Thực hiện báo cáo, đánh giá hiệu quả công tác tuyển dụng định kỳ: Xây dựng hệ thống báo cáo chi tiết về chi phí, tỷ lệ tuyển dụng thành công, tỷ lệ nghỉ việc để điều chỉnh kịp thời. Chủ thể: Phòng nhân sự và Ban lãnh đạo. Thời gian: Hàng quý.

  7. Nâng cao uy tín và hình ảnh của Ngân hàng trong thị trường lao động: Tăng cường truyền thông về môi trường làm việc, chính sách phúc lợi để thu hút ứng viên chất lượng. Chủ thể: Phòng Marketing phối hợp phòng nhân sự. Thời gian: Liên tục.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý nhân sự ngân hàng: Giúp hiểu rõ thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả tuyển dụng, từ đó xây dựng chiến lược nhân sự phù hợp.

  2. Chuyên viên và cán bộ phòng nhân sự: Cung cấp kiến thức về quy trình tuyển dụng bài bản, kỹ năng đánh giá ứng viên và quản lý nguồn nhân lực hiệu quả.

  3. Sinh viên và nghiên cứu sinh ngành quản trị kinh doanh, quản trị nguồn nhân lực: Là tài liệu tham khảo thực tiễn quý giá về công tác tuyển dụng trong ngành ngân hàng.

  4. Các doanh nghiệp và tổ chức trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng: Học hỏi kinh nghiệm và áp dụng các giải pháp tuyển dụng phù hợp với đặc thù ngành nghề.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao công tác tuyển dụng lại quan trọng đối với ngân hàng?
    Tuyển dụng giúp ngân hàng có nguồn nhân lực chất lượng, đáp ứng yêu cầu công việc, nâng cao hiệu quả kinh doanh và tạo lợi thế cạnh tranh bền vững. Ví dụ, nhân viên phù hợp giúp giảm tỷ lệ nghỉ việc và tăng năng suất lao động.

  2. Ngân hàng TMCP Đại chúng Việt Nam gặp những khó khăn gì trong tuyển dụng?
    Khó khăn gồm tỷ lệ nhân viên mới nghỉ việc cao (khoảng 15%), chi phí tuyển dụng tăng, quy trình chưa đồng bộ và chưa đa dạng nguồn tuyển dụng. Điều này ảnh hưởng đến hiệu quả và chi phí tuyển dụng.

  3. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả tuyển dụng tại ngân hàng?
    Hoàn thiện quy trình tuyển dụng, đa dạng hóa nguồn tuyển dụng, nâng cao năng lực cán bộ tuyển dụng, xây dựng hệ thống bài thi kiểm tra và báo cáo đánh giá hiệu quả định kỳ là các giải pháp thiết thực.

  4. Nguồn tuyển dụng nào hiệu quả nhất cho ngân hàng?
    Kết hợp nguồn tuyển dụng nội bộ và bên ngoài là hiệu quả nhất. Tuyển dụng nội bộ giúp giữ chân nhân viên và tạo động lực, trong khi tuyển dụng bên ngoài mang lại nguồn ứng viên đa dạng và mới mẻ.

  5. Công nghệ có vai trò gì trong công tác tuyển dụng?
    Công nghệ giúp quản lý hồ sơ ứng viên, truyền thông tuyển dụng rộng rãi, tổ chức phỏng vấn trực tuyến và đánh giá ứng viên qua các công cụ trắc nghiệm hiện đại, từ đó tiết kiệm chi phí và nâng cao hiệu quả tuyển dụng.

Kết luận

  • Công tác tuyển dụng nhân lực tại Ngân hàng TMCP Đại chúng Việt Nam đóng vai trò then chốt trong việc xây dựng nguồn nhân lực chất lượng, góp phần vào sự phát triển bền vững của ngân hàng.
  • Thực trạng tuyển dụng giai đoạn 2017-2019 cho thấy còn tồn tại hạn chế như tỷ lệ nghỉ việc cao, chi phí tuyển dụng tăng và quy trình chưa hoàn chỉnh.
  • So sánh với các ngân hàng lớn như Techcombank và MSB, Pvcombank cần học hỏi kinh nghiệm để nâng cao tính chuyên nghiệp và hiệu quả tuyển dụng.
  • Luận văn đề xuất các giải pháp cụ thể như hoàn thiện bản mô tả công việc, đa dạng hóa nguồn tuyển dụng, nâng cao năng lực cán bộ tuyển dụng và xây dựng hệ thống đánh giá hiệu quả tuyển dụng.
  • Các bước tiếp theo gồm triển khai các giải pháp đề xuất trong 6-12 tháng tới, đồng thời xây dựng hệ thống báo cáo định kỳ để theo dõi và điều chỉnh kịp thời.

Để nâng cao hiệu quả công tác tuyển dụng, các nhà quản lý và chuyên viên nhân sự tại Ngân hàng TMCP Đại chúng Việt Nam nên áp dụng các giải pháp được đề xuất, đồng thời không ngừng cập nhật kiến thức và công nghệ mới trong lĩnh vực quản trị nguồn nhân lực.