Dạy Học STEM Môn Hóa Học 11 Tại Trường Trung Học Phổ Thông Quận 9

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

TÓM TẮT LUẬN VĂN

1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG GIÁO DỤC STEM MÔN HÓA HỌC 11

1.1. Tổng quan nghiên cứu về giáo dục STEM và dạy học theo định hướng giáo dục STEM trên thế giới và tại Việt Nam

1.2. Giáo dục STEM

1.3. Dạy học theo định hướng giáo dục STEM

1.4. Dạy học theo định hướng giáo dục STEM môn Hóa học 11

1.5. Mục đích của giáo dục STEM

1.6. Phân loại giáo dục STEM

1.7. Quy trình tổ chức giáo dục STEM

1.7.1. Quy trình giáo dục STEM 5E, 6E

1.7.2. Quy trình giáo dục STEM TRIAL

1.7.3. Quy trình tìm tòi khám phá

1.7.4. Quy trình tiếp cận nghiên cứu khoa học

1.7.5. Quy trình tiếp cận theo lý thuyết thiết kế kỹ thuật

1.8. Các con đường giáo dục STEM trong dạy học môn Hóa học 11

1.8.1. Giáo dục STEM qua tổ chức hoạt động trải nghiệm

1.8.2. Giáo dục STEM qua dạy học các môn học thuộc lĩnh vực STEM

1.9. Dạy học theo định hướng giáo dục STEM môn Hóa học 11

1.9.1. Đặc điểm của dạy học theo định hướng giáo dục STEM môn Hóa học 11

1.9.2. Quan điểm dạy học theo định hướng giáo dục STEM môn Hóa học 11

1.9.3. Các phương pháp dạy học theo định hướng giáo dục STEM môn Hóa học 11

1.9.4. Phương tiện dạy học theo định hướng giáo dục STEM môn Hóa học 11

1.9.5. Đánh giá trong dạy học theo định hướng giáo dục STEM môn Hóa học 11

1.9.5.1. Nguyên tắc đánh giá trong dạy học theo định hướng giáo dục STEM

1.9.5.2. Quy trình đánh giá trong dạy học theo định hướng giáo dục STEM

1.9.5.3. Công cụ đánh giá trong dạy học theo định hướng giáo dục STEM

1.10. KẾT LUẬN CHƯƠNG 1

2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG DẠY HỌC MÔN HÓA HỌC 11 TẠI CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG CỦA QUẬN 9, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

2.1. Khái quát về các trường trung học phổ thông của quận 9, TP. Hồ Chí Minh

2.2. Sơ lược về lịch sử hình thành và phát triển các trường trung học phổ thông của quận 9, TP.

2.3. Giới thiệu các trường THPT của quận 9 thành phố Hồ Chí Minh

2.4. Chương trình môn Hóa học 11 Trung học phổ thông

2.5. Mục tiêu dạy học môn Hóa học 11

2.6. Cấu trúc nội dung chương trình môn Hóa học 11

2.7. Thực trạng hoạt động học môn Hóa học 11 tại các trường trung học phổ thông của quận 9, TP. Hồ Chí Minh

2.7.1. Nhận thức về vai trò môn Hóa học 11 của học sinh các trường THPT của quận 9, TP. Hồ Chí Minh

2.7.2. Thái độ học tập môn Hóa học của học sinh 11 các trường THPT của quận 9, TP. Hồ Chí Minh

2.7.3. Hành động học tập môn Hóa học trong và ngoài giờ học của học sinh lớp 11 tại các trường THPT của quận 9, TP. Hồ Chí Minh

2.7.4. Hành động học tập môn Hóa học của học sinh lớp 11 các trường THPT của quận 9, TP. Hồ Chí Minh khi gặp tình huống có vấn đề trong bài học

2.7.5. Nguyên nhân ảnh hưởng tới kết quả học tập môn Hóa học của học sinh lớp 11 các trường THPT của quận 9, TP.

2.7.6. Kỹ năng vận dụng kiến thức Hóa học vào giải quyết vấn đề thực tiễn của học sinh lớp 11 các trường THPT của quận 9, TP. Hồ Chí Minh

2.7.7. Thực trạng hoạt động dạy môn Hóa học 11 tại các trường THPT của quận 9, TP. Hồ Chí Minh

2.7.8. Nhận thức về mục tiêu dạy học môn Hóa học 11 của giáo viên các trường THPT của quận 9, TP. Hồ Chí Minh

2.7.9. Phương pháp dạy học môn Hóa học 11 tại các trường THPT của quận 9, TP. Hồ Chí Minh

2.7.10. Hình thức tổ chức dạy học môn Hóa học 11 tại các trường THPT của quận 9, TP. Hồ Chí Minh

2.7.11. Phương tiện dạy học môn Hóa học 11 tại các trường THPT của quận 9, TP. Hồ Chí Minh

2.7.12. Kiểm tra – đánh giá kết quả học tập môn Hóa học 11 tại các trường THPT của quận 9, TP. Hồ Chí Minh

2.7.13. Nhận thức của giáo viên về dạy học theo định hướng giáo dục STEM môn Hóa học 11 cho học sinh

2.7.14. Cấu trúc nội dung dạy học thành các chủ đề theo định hướng giáo dục STEM môn Hóa học 11

2.7.15. Phương pháp dạy học theo định hướng giáo dục STEM môn Hóa học 11

2.7.16. Đánh giá kết quả học tập của học sinh khi thực hiện các chủ đề STEM môn Hóa học 11

2.7.17. Thuận lợi và khó khăn khi dạy học theo định hướng giáo dục STEM môn Hóa học 11 cho học sinh tại các trường THPT của quận 9, TP. Hồ Chí Minh

2.8. KẾT LUẬN CHƯƠNG 2

3. CHƯƠNG 3: TỔ CHỨC DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG GIÁO DỤC STEM MÔN HÓA HỌC 11 TẠI CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG CỦA QUẬN 9, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

3.1. Cấu trúc nội dung môn Hóa học 11 thành các chủ đề giáo dục STEM

3.2. Đề xuất cách thức tổ chức dạy học theo định hướng giáo dục STEM môn Hóa học 11

3.3. Đề xuất tổ chức dạy học theo định hướng giáo dục STEM chủ đề CHẾ CHẤT CHỈ THỊ MÀU TỪ THIÊN NHIÊN

3.4. Đề xuất tổ chức dạy học theo định hướng giáo dục STEM chủ đề HIỆU ỨNG NHÀ KÍNH – HIỆN TƯỢNG NÓNG LÊN TOÀN CẦU

3.5. Đề xuất tổ chức dạy học theo định hướng giáo dục STEM chủ đề MỘT NGÀY LÀM NGHỆ NHÂN TẠI LÀNG GỐM LONG BÌNH – QUẬN 9

3.6. Thực nghiệm sư phạm

3.6.1. Mục đích thực nghiệm sư phạm

3.6.2. Nội dung thực nghiệm sư phạm

3.6.3. Thời gian thực nghiệm

3.6.4. Đối tượng và phương pháp thực nghiệm sư phạm

3.6.5. Đánh giá kết quả thực nghiệm sư phạm

3.6.6. Kết quả thực nghiệm sư phạm

3.7. KẾT LUẬN CHƯƠNG 3

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

BÀI BÁO KHOA HỌC

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VÀ CÁC CHỮ VIẾT TẮT

DANH MỤC CÁC BẢNG

I. Cơ sở lý luận dạy học theo định hướng giáo dục STEM môn Hóa học 11

Giáo dục STEM đã trở thành một xu hướng quan trọng trong việc cải cách phương pháp dạy học hiện nay. Mục tiêu của giáo dục STEM không chỉ là truyền thụ kiến thức mà còn phát triển toàn diện nhân cách học sinh. Đặc biệt, môn Hóa học 11 đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành các kỹ năng cần thiết như giải quyết vấn đề, thực hành và tư duy sáng tạo. Việc áp dụng phương pháp dạy học STEM giúp học sinh vận dụng kiến thức vào thực tiễn, từ đó nâng cao khả năng giải quyết các tình huống trong cuộc sống. Tuy nhiên, thực tế cho thấy giáo viên vẫn chưa mạnh dạn áp dụng phương pháp này, dẫn đến việc học sinh trở nên thụ động trong việc tiếp thu kiến thức. "Dạy học theo định hướng giáo dục STEM" cần được chú trọng hơn nữa để phát huy tối đa khả năng của học sinh.

1.1. Khái niệm và mục đích của giáo dục STEM

Giáo dục STEM là một phương pháp giáo dục tích hợp các lĩnh vực Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật và Toán học. Mục đích chính của giáo dục STEM là phát triển kỹ năng tư duy phản biện, khả năng giải quyết vấn đề và sự sáng tạo của học sinh. Việc áp dụng giáo dục STEM trong môn Hóa học 11 không chỉ giúp học sinh hiểu rõ hơn về các khái niệm hóa học mà còn khuyến khích các em tham gia vào các hoạt động thực tiễn, từ đó nâng cao khả năng vận dụng kiến thức vào cuộc sống hàng ngày. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh hiện nay, khi mà các kỹ năng mềm ngày càng trở nên cần thiết trong thị trường lao động.

II. Thực trạng dạy học môn Hóa học 11 tại các trường trung học phổ thông của quận 9

Thực trạng dạy học môn Hóa học 11 tại quận 9 cho thấy nhiều vấn đề cần được giải quyết. Nghiên cứu cho thấy rằng học sinh thường gặp khó khăn trong việc vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Nguyên nhân chủ yếu là do phương pháp giảng dạy của giáo viên chưa đa dạng và chưa khuyến khích sự tham gia tích cực của học sinh. Hầu hết giáo viên vẫn sử dụng phương pháp thuyết trình, dẫn đến việc học sinh không hứng thú và không chủ động trong việc học. "Hành động học tập tích cực" là một yếu tố quan trọng để nâng cao chất lượng dạy học, tuy nhiên, thực tế cho thấy rằng học sinh vẫn còn thụ động và chưa thực sự phối hợp tốt với giáo viên. Việc cải thiện phương pháp dạy học là cần thiết để nâng cao chất lượng giáo dục tại các trường trung học phổ thông.

2.1. Nhận thức và thái độ của học sinh đối với môn Hóa học

Nhận thức của học sinh về vai trò của môn Hóa học 11 trong việc phát triển kỹ năng sống và nghề nghiệp còn hạn chế. Nhiều học sinh chưa thấy được sự liên kết giữa kiến thức hóa học và các vấn đề thực tiễn trong cuộc sống. Thái độ học tập của học sinh cũng chưa tích cực, dẫn đến việc các em không chủ động tìm hiểu và nghiên cứu thêm về môn học. Để khắc phục tình trạng này, giáo viên cần tạo ra môi trường học tập tích cực, khuyến khích học sinh tham gia vào các hoạt động thực hành và trải nghiệm thực tế, từ đó giúp các em nhận thức rõ hơn về giá trị của môn Hóa học.

III. Tổ chức dạy học theo định hướng giáo dục STEM môn Hóa học 11 tại các trường trung học phổ thông của quận 9

Tổ chức dạy học theo định hướng giáo dục STEM trong môn Hóa học 11 cần được thực hiện một cách bài bản và có kế hoạch. Việc xây dựng cấu trúc nội dung môn Hóa học thành các chủ đề STEM sẽ giúp học sinh dễ dàng tiếp cận và hiểu rõ hơn về các khái niệm hóa học. Các chủ đề như "Chế chất chỉ thị màu từ thiên nhiên" hay "Hiệu ứng nhà kính - Hiện tượng nóng lên toàn cầu" không chỉ giúp học sinh nắm vững kiến thức mà còn khuyến khích các em tham gia vào các hoạt động thực tiễn. Thực nghiệm sư phạm cho thấy rằng việc tổ chức dạy học theo định hướng giáo dục STEM đã giúp học sinh hứng thú hơn với môn học, từ đó nâng cao khả năng vận dụng kiến thức vào giải quyết vấn đề thực tiễn.

3.1. Thiết kế và thực hiện các chủ đề STEM

Việc thiết kế các chủ đề STEM trong môn Hóa học 11 cần dựa trên các nguyên tắc giáo dục hiện đại, nhằm phát huy tối đa khả năng sáng tạo và tư duy phản biện của học sinh. Các chủ đề nên được xây dựng dựa trên các vấn đề thực tiễn, giúp học sinh thấy được sự liên kết giữa lý thuyết và thực hành. Thực hiện các chủ đề này không chỉ giúp học sinh nâng cao kiến thức mà còn phát triển các kỹ năng mềm như làm việc nhóm, giao tiếp và giải quyết vấn đề. Kết quả thực nghiệm cho thấy rằng học sinh đã có sự tiến bộ rõ rệt trong việc vận dụng kiến thức hóa học vào thực tiễn, từ đó khẳng định tính hiệu quả của phương pháp dạy học này.

Luận Văn Thạc Sĩ Về Dạy Học Theo Định Hướng Giáo Dục STEM Môn Hóa Học 11 Tại Quận 9, TP.HCM