Nghiên cứu đánh giá chất lượng nước sông Thương và biện pháp quản lý tại Bắc Giang

• Tác giả: Nguyễn Thị Khanh
• Người hướng dẫn: PGS. Nguyễn Thị Minh Hằng
• Trường học: Trường Đại học Thủy Lợi
• Chuyên ngành: Khoa học Môi trường
• Đề tài: Đánh Giá Chất Lượng Nước Sông Thương Tại Bắc Giang Và Giải Pháp Quản Lý
• Loại tài liệu: luận văn
• Năm xuất bản: 2015
• Địa điểm: Bắc Giang

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ Ô NHIỄM NƯỚC SÔNG Ở VIỆT NAM VÀ GIỚI THIỆU LƯU VỰC SÔNG THƯƠNG ĐOẠN CHẢY QUA THÀNH PHỐ BẮC GIANG
• 1.1. Tổng quan về ô nhiễm nước sông ở Việt Nam
• 1.2. Giới thiệu lưu vực sông Thương đoạn chảy qua thành phố Bắc Giang
• 1.2.1. Điều kiện tự nhiên. Địa hình, địa mạo. Khí hậu và thủy văn
• 1.2.2. Hệ sinh thái thủy sinh
• 1.2.3. Tài nguyên khoáng sản
• 1.2.4. Tài nguyên nước. Điều kiện kinh tế-xã hội. Dân số, lao động, việc làm và thu nhập
• 1.2.5. Hiện trạng kinh tế
• 1.2.5.1. Về kinh tế nông nghiệp
• 1.2.5.2. Về kinh tế dịch vụ
• 1.2.5.3. Thực trạng phát triển hệ thống cơ sở hạ tầng kỹ thuật
• 1.2.6. Đánh giá ảnh hưởng của điều kiện kinh tế xã hội đến nguồn nước sông Thương
• 2. CHƯƠNG 2: ĐÁNH GIÁ DIỄN BIẾN CHẤT LƯỢNG NƯỚC SÔNG THƯƠNG ĐOẠN CHẢY QUA THÀNH PHỐ BẮC GIANG
• 2.1. Nguồn gây ô nhiễm nước sông Thương đoạn chảy qua TP Bắc Giang
• 2.1.1. Nguồn ô nhiễm từ sinh hoạt
• 2.1.2. Nguồn ô nhiễm do làng nghề
• 2.1.3. Nguồn thải nông nghiệp
• 2.1.4. Nguồn nhiễm từ các cơ sở sản xuất công nghiệp. Vị trí lấy mẫu, phương pháp lấy mẫu và phân tích mẫu
• 2.2. Đánh giá hiện trạng chất lượng nước thải vào sông Thương đoạn chảy qua TP Bắc Giang
• 2.2.1. Tính toán/ước tính tải lượng chất ô nhiễm LVS Thương
• 2.2.2. Đánh giá chất lượng nước sông Thương đoạn chảy qua TP Bắc Giang theo QCVN 08:2008/BTNMT
• 2.2.3. Đánh giá chất lượng nước sông Thương theo phương pháp tính chỉ số chất lượng nước (WQI)
• 2.2.4. Đánh giá thực trạng quản lý chất lượng nước lưu vực sông Thương. Phân tích đánh giá nguyên nhân gây ô nhiễm nước sông Thương đoạn chảy qua TP Bắc Giang
• 2.3. Những động lực và áp lực làm suy giảm chất lượng môi trường nước
• 2.3.1. Sự gia tăng dân số và đô thị hóa
• 2.3.2. Sự gia tăng của các hoạt động công nghiệp
• 2.3.3. Hoạt động nông nghiệp
• 2.3.4. Nguyên nhân suy giảm chất lượng và ô nhiễm nguồn nước
• 2.4. Tính toán đánh giá biến đổi chất lượng nước và ô nhiễm nước sông theo mô hình toán chất lượng nước
• 2.4.1. Khái quát chung về mô hình toán và lựa chọn mô hình
• 2.4.2. Giới thiệu tóm tắt mô hình QUAL2K
• 2.4.3. Cơ sở khoa học của mô hình QUAL2K (Tham khảo phụ lục 5)
• 2.4.4. Phương pháp xác định thông số mô hình
• 2.4.5. Số liệu đầu vào và kết quả đầu ra của mô hình. Các bước ứng dụng mô hình
• 2.4.6. Ứng dụng mô hình mô phỏng biến đổi chất lượng nước sông Thương đoạn chảy qua TP Bắc Giang
• 3. CHƯƠNG 3: NGHIÊN CỨU ĐỀ XUẤT CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ NHẰM GIẢM THIỂU Ô NHIỄM NGUỒN NƯỚC SÔNG THƯƠNG
• 3.1. Cơ sở đề xuất các biện pháp
• 3.1.1. Ứng dụng mô hình toán xem xét các kịch bản phương án quản lý bảo vệ chất lượng nước cho sông Thương đoạn chảy qua TP Bắc Giang
• 3.1.2. Xây dựng các kịch bản
• 3.1.3. Kết quả tính toán và dự báo biến đổi chất lượng nước theo các kịch bản
• 3.2. Nghiên cứu đề xuất các biện pháp quản lý bảo vệ chất lượng nước
• 3.2.1. Nhóm biện pháp về mặt kỹ thuật
• 3.2.1.1. Biện pháp đối với cơ sở hiện đang xả nước thải vào sông Thương
• 3.2.1.2. Biện pháp đối với các cơ sở sản xuất xây dựng mới
• 3.2.1.3. Biện pháp rì từng đoạn sông. Biện pháp giám sát ô nhiễm nguồn nước sông Thương
• 3.2.2. Nhóm biện pháp kinh tế
• 3.2.3. Nhóm biện pháp về mặt quản lý bảo vệ chất lượng nước lưu vực sông Thương
• 3.2.3.1. Về điều tra đánh giá tài nguyên nước lưu vực sông
• 3.2.3.2. Về tăng cường quản lý, cấp phép trong lĩnh vực tài nguyên nước
• 3.2.3.3. Về cơ chế chính sách trong bảo vệ nguồn nước sông Thương. Giáo dục, tuyên truyền, nâng cao nhận thức của mọi người
• 3.2.4. Biện pháp tài chính
• 3.2.4.1. Nâng cao chất lượng thẩm định, phê duyệt và kiểm tra việc thực hiện các nội dung của Báo cáo đánh giá tác động môi trường, cam kết bảo vệ môi trường
• 3.2.4.2. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, phát hiện kịp thời xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu chung về chất lượng nước sông Thương tại Bắc Giang

Chất lượng nước sông Thương, một trong những nguồn nước chính phục vụ sinh hoạt và sản xuất tại TP Bắc Giang, đang đối mặt với nhiều thách thức nghiêm trọng. Theo báo cáo, tình trạng ô nhiễm nước sông Thương đã trở thành vấn đề cấp bách, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng và môi trường. Nguồn nước này không chỉ cung cấp cho hơn 23.000m³ nước sạch mỗi ngày mà còn là nơi sinh sống của nhiều loài động thực vật. Tuy nhiên, chất lượng nước đã vượt quá giới hạn cho phép về các chỉ tiêu như BOD, COD, và Coliform, gây ra mối lo ngại lớn cho người dân. Các nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này bao gồm nước thải sinh hoạt, nước thải công nghiệp chưa qua xử lý và hoạt động nông nghiệp không bền vững.

1.1. Tình trạng ô nhiễm nước sông Thương

Tình trạng ô nhiễm nước sông Thương đã được ghi nhận qua nhiều nghiên cứu. Các chỉ tiêu chất lượng nước như BOD, COD và Coliform đều vượt quá quy chuẩn cho phép. Đặc biệt, nước thải từ các cơ sở sản xuất công nghiệp và khu dân cư là những nguồn gây ô nhiễm chính. Theo số liệu từ Chi cục bảo vệ môi trường Bắc Giang, lượng chất thải đổ vào sông Thương chủ yếu đến từ các khu công nghiệp và làng nghề, làm gia tăng mức độ ô nhiễm. Việc thiếu hệ thống xử lý nước thải hiệu quả tại các khu vực này càng làm trầm trọng thêm tình trạng ô nhiễm.

II. Nguyên nhân gây ô nhiễm nước sông Thương

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng ô nhiễm nước sông Thương. Đầu tiên, sự gia tăng dân số và đô thị hóa nhanh chóng tại TP Bắc Giang đã tạo ra áp lực lớn lên nguồn nước. Nước thải sinh hoạt từ các hộ gia đình không được xử lý đúng cách trước khi xả ra sông là một trong những nguyên nhân chính. Thứ hai, hoạt động sản xuất công nghiệp và nông nghiệp cũng góp phần làm suy giảm chất lượng nước. Nhiều cơ sở sản xuất không tuân thủ quy định về xử lý nước thải, dẫn đến việc xả thải trực tiếp vào sông. Cuối cùng, sự thiếu hụt trong quản lý và giám sát chất lượng nước cũng là một yếu tố quan trọng, khiến cho việc kiểm soát ô nhiễm trở nên khó khăn.

2.1. Nguồn ô nhiễm từ sinh hoạt

Nước thải sinh hoạt từ các khu dân cư là nguồn ô nhiễm lớn nhất đối với sông Thương. Theo thống kê, khoảng 70% nước thải sinh hoạt không được xử lý trước khi xả ra môi trường. Điều này không chỉ làm tăng mức độ ô nhiễm mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng. Nhiều hộ gia đình vẫn chưa ý thức được tầm quan trọng của việc xử lý nước thải, dẫn đến tình trạng ô nhiễm ngày càng trầm trọng hơn.

2.2. Nguồn ô nhiễm từ công nghiệp

Các cơ sở sản xuất công nghiệp là một trong những nguồn ô nhiễm chính của sông Thương. Nhiều nhà máy không có hệ thống xử lý nước thải hoặc hệ thống hoạt động không hiệu quả, dẫn đến việc xả thải trực tiếp vào sông. Theo báo cáo, có tới 60% nước thải công nghiệp không đạt tiêu chuẩn trước khi được xả ra môi trường. Điều này đã gây ra những tác động tiêu cực đến chất lượng nước sông Thương, làm ảnh hưởng đến hệ sinh thái và sức khỏe của người dân sống xung quanh.

III. Giải pháp quản lý và bảo vệ chất lượng nước sông Thương

Để cải thiện chất lượng nước sông Thương, cần có những giải pháp quản lý hiệu quả. Trước tiên, việc nâng cao nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của việc bảo vệ nguồn nước là rất cần thiết. Các chương trình giáo dục và tuyên truyền có thể giúp người dân hiểu rõ hơn về tác động của ô nhiễm nước. Thứ hai, cần thiết lập và thực hiện các quy định chặt chẽ về xử lý nước thải đối với các cơ sở sản xuất và hộ gia đình. Cuối cùng, việc đầu tư vào hệ thống xử lý nước thải và nâng cấp cơ sở hạ tầng là điều không thể thiếu để giảm thiểu ô nhiễm nước sông Thương.

3.1. Nâng cao nhận thức cộng đồng

Chương trình nâng cao nhận thức cộng đồng là một trong những giải pháp quan trọng để bảo vệ chất lượng nước. Các cơ quan chức năng cần tổ chức các buổi hội thảo, tọa đàm để người dân hiểu rõ về tình trạng ô nhiễm nước và tác động của nó đến sức khỏe con người. Việc khuyến khích người dân tham gia vào các hoạt động bảo vệ môi trường sẽ giúp tạo ra ý thức cộng đồng mạnh mẽ hơn.

3.2. Thiết lập quy định về xử lý nước thải

Các quy định về xử lý nước thải cần được thiết lập và thực hiện nghiêm ngặt. Các cơ sở sản xuất và hộ gia đình cần phải có trách nhiệm trong việc xử lý nước thải trước khi xả ra môi trường. Chính quyền địa phương cũng cần tăng cường kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm quy định về bảo vệ môi trường.

Tổng quan nghiên cứu

Theo báo cáo của ngành môi trường, tình trạng suy thoái và ô nhiễm nguồn nước mặt tại các lưu vực sông ở Việt Nam ngày càng nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt, sản xuất và sức khỏe cộng đồng. Sông Thương, đoạn chảy qua thành phố Bắc Giang, dài khoảng 10,8 km, là nguồn nước mặt chính phục vụ sinh hoạt và sản xuất của địa phương với lưu lượng khai thác khoảng 23.000 m³/ngày. Tuy nhiên, chất lượng nước sông Thương đang bị suy giảm nghiêm trọng do các nguồn thải sinh hoạt, công nghiệp, nông nghiệp và làng nghề chưa được kiểm soát chặt chẽ. Các chỉ tiêu ô nhiễm như BOD5, COD, NH4+, Coliform vượt quy chuẩn quốc gia nhiều lần, gây nguy cơ ô nhiễm hữu cơ và suy giảm hệ sinh thái thủy sinh.

Mục tiêu nghiên cứu là đánh giá hiện trạng chất lượng nước sông Thương đoạn chảy qua TP Bắc Giang, dự báo biến đổi chất lượng nước và đề xuất các biện pháp quản lý nhằm giảm thiểu ô nhiễm. Phạm vi nghiên cứu tập trung trên đoạn sông dài 10,8 km trong địa bàn TP Bắc Giang, với dữ liệu thu thập từ năm 2013 đến 2014. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo vệ tài nguyên nước, nâng cao chất lượng môi trường và sức khỏe cộng đồng, đồng thời hỗ trợ phát triển kinh tế xã hội bền vững tại địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình nghiên cứu về ô nhiễm môi trường nước, trong đó:

• Lý thuyết về ô nhiễm hữu cơ và dinh dưỡng trong nước mặt: Giải thích cơ chế phát sinh và tác động của các chất hữu cơ (BOD5, COD) và chất dinh dưỡng (N, P) đến chất lượng nước và hệ sinh thái thủy sinh.
• Mô hình toán chất lượng nước QUAL2K: Mô hình mô phỏng biến đổi chất lượng nước mặt theo các kịch bản khác nhau, giúp dự báo xu hướng ô nhiễm và đánh giá hiệu quả các biện pháp quản lý.
• Các khái niệm chính bao gồm: chỉ số chất lượng nước (WQI), nguồn gây ô nhiễm điểm và phi điểm, tải lượng ô nhiễm, và các tiêu chuẩn quy chuẩn quốc gia về chất lượng nước mặt (QCVN 08:2008/BTNMT).

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng kết hợp các phương pháp sau:

• Thu thập và tổng hợp số liệu thứ cấp: Dữ liệu về điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội, các nguồn thải và chất lượng nước được thu thập từ UBND TP Bắc Giang, Trung tâm Quan trắc Môi trường Bắc Giang, Chi cục Bảo vệ Môi trường Bắc Giang và các báo cáo liên quan.
• Khảo sát thực địa và lấy mẫu nước: Lấy mẫu nước tại 9 đoạn sông trọng điểm, bao gồm các vị trí trước và sau khi tiếp nhận nước thải từ các trạm bơm tiêu, khu công nghiệp, làng nghề và khu dân cư. Mẫu được lấy theo tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 5996:1995 và TCVN 5999:1995, bảo quản và phân tích các chỉ tiêu như pH, BOD5, COD, TSS, NH4+, Coliform, dầu mỡ khoáng, kim loại nặng.
• Phân tích mẫu trong phòng thí nghiệm: Áp dụng các phương pháp phân tích chuẩn như SM 5220D cho BOD5, TCVN 6625:2000 cho TSS, sắc ký ion cho các ion hòa tan, và phương pháp vi sinh để xác định Coliform.
• Mô hình hóa và dự báo: Sử dụng mô hình QUAL2K để mô phỏng biến đổi chất lượng nước theo các kịch bản phát thải khác nhau, từ đó đánh giá hiệu quả các biện pháp quản lý.
• Phân tích thống kê và so sánh: Đánh giá số liệu thực nghiệm, so sánh với quy chuẩn QCVN 08:2008/BTNMT và các nghiên cứu tương tự để rút ra kết luận.

Cỡ mẫu lấy tại 9 vị trí trên đoạn sông dài 10,8 km, lựa chọn dựa trên vị trí tiếp nhận nguồn thải chính và đặc điểm địa hình. Phương pháp phân tích kết hợp định lượng và mô hình toán nhằm đảm bảo tính chính xác và khả năng ứng dụng thực tiễn.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Chất lượng nước sông Thương bị ô nhiễm hữu cơ nghiêm trọng: Các chỉ tiêu BOD5 và COD tại đoạn sông gần khu công nghiệp Thọ Xương và Nhà máy Phân đạm Hà Bắc vượt quy chuẩn quốc gia lần lượt 5 lần và 2 lần. Ví dụ, tại vị trí STO1, BOD5 đo được khoảng 50 mg/l, trong khi giới hạn cho phép là 10 mg/l.

2. Nguồn thải sinh hoạt và công nghiệp là nguyên nhân chính: Lưu lượng nước thải sinh hoạt ước tính năm 2015 là 14,9 m³/ngày, dự kiến tăng lên 19,7 m³/ngày năm 2020. Nước thải từ các trạm bơm tiêu như Chỉ Ly, Đồng Cửa, Châu Xuyên có chỉ số Coliform vượt 2,4 đến 4,1 lần, NH4+ vượt 2,4 đến 4,5 lần so với tiêu chuẩn.

3. Ô nhiễm dinh dưỡng và vi sinh vật cao tại các ngòi nhập lưu: Ngòi Bún và ngòi Đa Mai tiếp nhận nước thải từ các khu dân cư và khu công nghiệp có hàm lượng BOD5 từ 4,0 đến 6,3 mg/l, COD từ 5,1 đến 32 mg/l, Coliform vượt nhiều lần, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng nước sông Thương.

4. Mô hình QUAL2K dự báo xu hướng ô nhiễm tăng nếu không có biện pháp quản lý: Các kịch bản mô phỏng cho thấy nếu tiếp tục xả thải không kiểm soát, chỉ số chất lượng nước (WQI) sẽ giảm mạnh, làm suy giảm nghiêm trọng hệ sinh thái và khả năng sử dụng nước.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của ô nhiễm là do sự gia tăng nhanh chóng các hoạt động công nghiệp, đô thị hóa và làng nghề chưa có hệ thống xử lý nước thải hiệu quả. So với các lưu vực sông khác như sông Cầu và sông Đồng Nai, sông Thương cũng chịu áp lực tương tự nhưng với quy mô nhỏ hơn, tuy nhiên mức độ ô nhiễm hữu cơ và vi sinh vật lại vượt ngưỡng nghiêm trọng tại nhiều điểm.

Dữ liệu phân tích có thể được trình bày qua các biểu đồ hàm lượng BOD5, COD, NH4+ và Coliform tại các vị trí lấy mẫu, giúp minh họa rõ ràng mức độ ô nhiễm và sự khác biệt giữa các đoạn sông. Bảng tổng hợp tải lượng ô nhiễm từ các nguồn thải cũng hỗ trợ đánh giá chính xác áp lực lên môi trường nước.

Kết quả nghiên cứu khẳng định tính cấp thiết của việc tăng cường quản lý, kiểm soát nguồn thải và áp dụng các biện pháp kỹ thuật, kinh tế và quản lý nhằm bảo vệ chất lượng nước sông Thương, góp phần phát triển bền vững kinh tế xã hội địa phương.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường xử lý nước thải sinh hoạt và công nghiệp: Đầu tư nâng công suất và hiệu quả trạm xử lý nước thải tập trung tại TP Bắc Giang, đảm bảo xử lý đạt quy chuẩn QCVN 14:2008/BTNMT và QCVN 40:2011/BTNMT. Mục tiêu giảm tải lượng BOD5 và COD xả thải xuống sông ít nhất 50% trong vòng 3 năm tới. Chủ thể thực hiện: UBND TP Bắc Giang phối hợp với các doanh nghiệp.

2. Xây dựng hệ thống thu gom và xử lý nước thải cho các làng nghề: Áp dụng công nghệ xử lý phù hợp với quy mô nhỏ lẻ, ưu tiên các làng nghề Bún Da Mai và Bánh Đa Kế. Thời gian thực hiện trong 2 năm, nhằm giảm thiểu ô nhiễm hữu cơ và mùi hôi. Chủ thể: Sở Công Thương, UBND các xã liên quan.

3. Tăng cường giám sát và kiểm tra nguồn thải: Thiết lập hệ thống giám sát liên tục chất lượng nước tại các trạm bơm tiêu và cửa xả nước thải, phát hiện và xử lý nghiêm các vi phạm về xả thải. Mục tiêu đạt 100% các nguồn thải được kiểm soát trong 1 năm. Chủ thể: Chi cục Bảo vệ Môi trường, Trung tâm Quan trắc Môi trường Bắc Giang.

4. Nâng cao nhận thức cộng đồng và đào tạo chuyên môn: Tổ chức các chương trình tuyên truyền, đào tạo về bảo vệ môi trường nước cho người dân, doanh nghiệp và cán bộ quản lý. Thời gian liên tục, ưu tiên các khu vực dân cư ven sông. Chủ thể: Sở Tài nguyên Môi trường, các tổ chức xã hội.

5. Áp dụng mô hình quản lý tổng hợp lưu vực sông: Phối hợp liên ngành để xây dựng kế hoạch quản lý tài nguyên nước và ô nhiễm theo lưu vực, sử dụng mô hình QUAL2K để đánh giá và điều chỉnh chính sách. Mục tiêu hoàn thiện kế hoạch trong 2 năm. Chủ thể: Sở Tài nguyên Môi trường, UBND tỉnh Bắc Giang.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cơ quan quản lý nhà nước về tài nguyên và môi trường: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chính sách, quy hoạch và kế hoạch quản lý chất lượng nước, giám sát ô nhiễm và xử lý vi phạm.

2. Các doanh nghiệp và khu công nghiệp: Áp dụng các biện pháp kỹ thuật xử lý nước thải, nâng cao hiệu quả quản lý môi trường, đảm bảo tuân thủ quy chuẩn xả thải, giảm thiểu tác động đến nguồn nước.

3. Các nhà nghiên cứu và học viên chuyên ngành môi trường: Tham khảo phương pháp nghiên cứu, mô hình mô phỏng và kết quả phân tích để phát triển các nghiên cứu tiếp theo về ô nhiễm nước mặt và quản lý tài nguyên nước.

4. Cộng đồng dân cư và tổ chức xã hội: Nâng cao nhận thức về tác động của ô nhiễm nước, tham gia giám sát và bảo vệ nguồn nước, thúc đẩy các hoạt động bảo vệ môi trường tại địa phương.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao chất lượng nước sông Thương bị suy giảm nghiêm trọng?
   Chất lượng nước suy giảm do lượng lớn nước thải sinh hoạt, công nghiệp và làng nghề chưa qua xử lý hoặc xử lý chưa đạt chuẩn xả trực tiếp vào sông, làm tăng hàm lượng BOD5, COD, NH4+ và vi sinh vật gây ô nhiễm hữu cơ và dinh dưỡng.

2. Mô hình QUAL2K được sử dụng như thế nào trong nghiên cứu?
   QUAL2K là mô hình toán mô phỏng chất lượng nước mặt, giúp dự báo biến đổi các chỉ tiêu ô nhiễm theo các kịch bản phát thải khác nhau, từ đó đánh giá hiệu quả các biện pháp quản lý và bảo vệ nguồn nước.

3. Các biện pháp kỹ thuật nào được đề xuất để giảm ô nhiễm?
   Bao gồm nâng cấp trạm xử lý nước thải tập trung, xây dựng hệ thống xử lý nước thải cho làng nghề, áp dụng công nghệ xử lý phù hợp với từng loại nguồn thải nhằm giảm tải lượng chất ô nhiễm trước khi xả ra môi trường.

4. Tác động của ô nhiễm nước sông Thương đến sức khỏe cộng đồng ra sao?
   Ô nhiễm nước làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về đường tiêu hóa, da liễu và các bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn Coliform và các chất độc hại trong nước, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống người dân.

5. Làm thế nào để cộng đồng tham gia bảo vệ nguồn nước?
   Cộng đồng có thể tham gia thông qua các hoạt động giám sát môi trường, tuyên truyền nâng cao nhận thức, thực hiện các biện pháp tiết kiệm và sử dụng nước hợp lý, đồng thời phối hợp với chính quyền trong việc xử lý các hành vi xả thải trái phép.

Kết luận

• Chất lượng nước sông Thương đoạn qua TP Bắc Giang đang bị ô nhiễm hữu cơ và vi sinh nghiêm trọng, vượt nhiều lần quy chuẩn quốc gia.
• Nguồn thải chính gồm nước thải sinh hoạt, công nghiệp, làng nghề và nông nghiệp chưa được kiểm soát hiệu quả.
• Mô hình QUAL2K cho thấy xu hướng ô nhiễm sẽ tiếp tục gia tăng nếu không có biện pháp quản lý phù hợp.
• Đề xuất các giải pháp kỹ thuật, kinh tế, quản lý và tuyên truyền nhằm giảm thiểu ô nhiễm và bảo vệ nguồn nước.
• Cần triển khai ngay các bước nâng cấp hệ thống xử lý nước thải, giám sát liên tục và nâng cao nhận thức cộng đồng để đảm bảo phát triển bền vững.

Luận văn cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn để các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và cộng đồng cùng phối hợp bảo vệ nguồn nước sông Thương, góp phần phát triển kinh tế xã hội bền vững tại TP Bắc Giang. Đề nghị các bên liên quan nhanh chóng áp dụng các khuyến nghị nhằm cải thiện chất lượng môi trường nước trong thời gian tới.