Chuyển Giao Quyền Sử Dụng Nhãn Hiệu Theo Pháp Luật Việt Nam

Nhãn hiệu không tự nhiên mà có, nó là kết quả của quá trình xây dựng và phát triển của doanh nghiệp. Theo quy định của pháp luật về SHTT, Hiệp định TRIPS, Công ước Paris và của Việt Nam, chủ sở hữu nhãn hiệu có các quyền cơ bản như: độc quyền sử dụng nhãn hiệu, chuyển nhượng nhãn hiệu, định đoạt quyền sở hữu công nghiệp đối với nhãn hiệu và quyền chống cạnh tranh không lành mạnh liên quan đến nhãn hiệu. Ví dụ: Công ty TNHH Xây dựng Thắng Lợi, phần mô tả là “Công ty TNHH xây dựng”, phần phân biệt là “Thắng Lợi”, phân biệt với “Công ty TNHH xây dựng Hiếu Hằng”. Để áp dụng các quy định quốc tế, điểm c khoản 1 Điều 130 Luật SHTT quy định về việc sử dụng nhãn hiệu được bảo hộ tại một nước thành viên của điều ước quốc tế.

Chủ sở hữu nhãn hiệu có quyền yêu cầu người có hành vi xâm phạm quyền sở hữu đối với nhãn hiệu của mình phải chấm dứt hành vi xâm phạm và bồi thường thiệt hại. Quyền li xăng nhãn hiệu cho phép chủ sở hữu nhãn hiệu trao quyền sử dụng nhãn hiệu cho bên thứ ba. Tuy nhiên, chủ sở hữu vẫn giữ quyền sở hữu nhãn hiệu. Điều này khác với việc chuyển quyền sở hữu trí tuệ hoàn toàn, khi đó chủ sở hữu cũ mất quyền kiểm soát nhãn hiệu. Các quy định này nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của chủ sở hữu và khuyến khích sự phát triển của nhãn hiệu.

Có nhiều loại hợp đồng chuyển giao quyền sử dụng nhãn hiệu, bao gồm hợp đồng độc quyền, hợp đồng không độc quyền, và hợp đồng thứ cấp. Hợp đồng độc quyền cho phép bên nhận chuyển nhượng là người duy nhất được sử dụng nhãn hiệu trong phạm vi thỏa thuận. Hợp đồng không độc quyền cho phép chủ sở hữu nhãn hiệu và nhiều bên khác cùng sử dụng nhãn hiệu. Hợp đồng thứ cấp cho phép bên nhận chuyển nhượng quyền từ một hợp đồng chuyển nhượng trước đó chuyển giao quyền thương mại cho bên thứ ba.

Thủ tục chuyển giao quyền sử dụng nhãn hiệu bao gồm việc nộp hồ sơ đăng ký tại Cục Sở hữu trí tuệ. Hồ sơ bao gồm tờ khai, hợp đồng chuyển nhượng, văn bằng bảo hộ nhãn hiệu, và các giấy tờ liên quan khác. Sau khi thẩm định, nếu hồ sơ hợp lệ, Cục Sở hữu trí tuệ sẽ ghi nhận việc chuyển nhượng vào Sổ đăng ký quốc gia về nhãn hiệu và công bố trên Công báo sở hữu công nghiệp. Việc thủ tục chuyển giao nhãn hiệu cần được thực hiện cẩn thận để đảm bảo quyền lợi của các bên.

Quyền sử dụng trước đối với sáng chế, KDC Ν là quyền của người có quyền sử dụng trước là: Người tạo ra sáng chế, KDC Ν một cách độc lập với người nộp đơn đăng ký bảo hộ sáng chế, KDC Ν . Như vậy, đối với những người có quyền sử dụng trước đối với sáng chế, KDC Ν thì họ vẫn được tiếp tục sử dụng sáng chế, KDC Ν đó trong phạm vi và khối lượng mà mình đã sử dụng hoặc chuẩn bị sử dụng như khi văn bằng bảo hộ đó chưa được cấp cho sáng chế, KDC Ν đó. Việc chuyển quyền sử dụng trước đối với sáng chế, KDC Ν trong phạm vi và khối lượng đã sử dụng hoặc chuẩn bị sử dụng trước ngày văn bằng bảo hộ được cấp cho chủ sở hữu chỉ được cho phép khi người có quyền sử dụng trước sáng chế, KDC Ν đó chuyển giao quyền đó kèm theo việc chuyển giao cơ sở sản xuất, kinh doanh nơi sử dụng hoặc chuẩn bị sử dụng sáng chế, KDC Ν (Khoản 2 Điều 134 Luật SHTT).

Khoản 8 Điều 3 Luật CGC Ν 2006 quy định: “CGC Ν là chuyển giao quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng một phần hoặc toàn bộ công nghệ từ bên có quyền CGC Ν sang bên nhận công nghệ”. Trong quy định về đối tượng công nghệ được chuyển giao thì các đối tượng thuộc phạm vi bảo hộ của quyền SHTT cũng được coi là đối tượng công nghệ được chuyển giao đó là: quyền tác giả, sáng chế, thiết kế bố trí, KDC Ν , B Μ KD và quyền đối với giống cây trồng . Khoản 3 Điều 17 Luật CGC Ν có quy định về quyền li - xăng công nghệ theo đó: “ trường hợp công nghệ là đối tượng được bảo hộ quyền SHC Ν thì việc chuyển quyền sử dụng công nghệ phải được thực hiện cùng với việc chuyển giao quyền SHC Ν theo quy định của pháp luật về SHTT” . Như vậy , việc li - xăng công nghệ trong trường hợp công nghệ là đối tượng bảo hộ của quyền SHC Ν thì việc chuyển giao phải được thực hiện theo các quy định của Luật CGC Ν và Luật SHTT.

Số lượng đơn đăng ký hợp đồng chuyển quyền sử dụng đối tượng SHC Ν và hợp đồng chuyển quyền sử dụng đối tượng SHC Ν đã được đăng ký tại Cục SHTT từ năm 2000 đến 2010 cho thấy tiềm năng phát triển thị trường này vẫn còn rất lớn. Các doanh nghiệp cần chủ động hơn trong việc đăng ký và khai thác các quyền sở hữu trí tuệ của mình, đặc biệt là văn bằng bảo hộ nhãn hiệu.

Một trong những khó khăn chính là việc xác định giá trị nhãn hiệu một cách chính xác. Các phương pháp định giá nhãn hiệu còn chưa được áp dụng rộng rãi tại Việt Nam. Ngoài ra, thủ tục hành chính còn phức tạp, thời gian xử lý hồ sơ còn kéo dài, gây khó khăn cho doanh nghiệp. Việc thiếu các dịch vụ tư vấn chuyển nhượng nhãn hiệu chuyên nghiệp cũng là một hạn chế.

Luật SHTT cần được sửa đổi, bổ sung để phù hợp với các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, đồng thời đáp ứng yêu cầu thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội. Cần có các quy định cụ thể hơn về quyền và nghĩa vụ của các bên trong hợp đồng chuyển giao quyền sử dụng nhãn hiệu, cũng như các biện pháp bảo vệ quyền lợi của bên nhận chuyển nhượng.

Việc tăng cường hợp tác quốc tế về sở hữu trí tuệ, đặc biệt là trong lĩnh vực nhãn hiệu, sẽ giúp Việt Nam học hỏi kinh nghiệm từ các nước phát triển, nâng cao năng lực quản lý và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Cần chú trọng đến việc tham gia các tổ chức quốc tế về sở hữu trí tuệ, ký kết các hiệp định song phương và đa phương về bảo hộ nhãn hiệu, và tạo điều kiện thuận lợi cho việc chuyển nhượng nhãn hiệu quốc tế.

Thương mại điện tử tạo ra một môi trường kinh doanh rộng lớn và không biên giới, mở ra cơ hội cho các doanh nghiệp mở rộng thị trường và hợp tác với các đối tác trên toàn thế giới. Việc chuyển giao quyền sử dụng nhãn hiệu trong môi trường thương mại điện tử cần được thực hiện một cách cẩn trọng để tránh các rủi ro về xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ và cạnh tranh không lành mạnh.

Nhãn hiệu tập thể và nhãn hiệu chứng nhận đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và quảng bá các sản phẩm đặc trưng của địa phương, góp phần nâng cao giá trị sản phẩm và thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương. Việc chuyển giao quyền sử dụng các nhãn hiệu này cần được thực hiện theo quy định của pháp luật và quy chế sử dụng nhãn hiệu để đảm bảo tính minh bạch và công bằng.