I. Cơ sở lý luận về thuế thu nhập cá nhân và quản lý thuế thu nhập cá nhân
Trong bối cảnh kinh tế hiện nay, quản lý thuế thu nhập cá nhân (TNCN) đóng vai trò quan trọng trong việc điều tiết nguồn thu cho ngân sách nhà nước (NSNN). Thuế thu nhập cá nhân được xem là một loại thuế trực thu, áp dụng cho các khoản thu nhập của cá nhân sau khi đã giảm trừ các khoản chi phí hợp lệ. Việc quản lý thuế TNCN không chỉ giúp tăng nguồn thu cho NSNN mà còn góp phần thực hiện công bằng xã hội, giảm thiểu sự chênh lệch giàu nghèo trong xã hội. Theo nghiên cứu, tỷ lệ thuế TNCN trong tổng thu NSNN tại khu vực doanh nghiệp Hồng Bàng - An Dương có xu hướng tăng nhưng vẫn chưa đạt mức tối ưu. Điều này cho thấy rằng cần có sự cải thiện trong công tác quản lý thuế để tối ưu hóa nguồn thu từ thuế TNCN. Chính sách thuế cũng cần được điều chỉnh để phù hợp với thực tiễn và nhu cầu phát triển kinh tế. Việc nâng cao nhận thức của người nộp thuế và cải thiện quy trình kê khai thuế là những yếu tố quan trọng trong việc hoàn thiện quản lý thuế.
1.1. Khái niệm và vai trò của thuế thu nhập cá nhân
Khái niệm về thuế thu nhập cá nhân được hiểu là khoản thu mà người có thu nhập phải nộp cho NSNN. Vai trò của thuế TNCN không chỉ dừng lại ở việc tạo ra nguồn thu cho ngân sách mà còn có tác động lớn đến sự phát triển kinh tế và xã hội. Thuế TNCN giúp điều tiết thu nhập, giảm thiểu sự phân hóa giàu nghèo và hỗ trợ các chính sách an sinh xã hội. Các chính sách thuế cần phải linh hoạt và phù hợp với từng giai đoạn phát triển của nền kinh tế. Đặc biệt, trong bối cảnh hội nhập quốc tế, việc điều chỉnh chính sách thuế TNCN là cần thiết để đảm bảo tính cạnh tranh và thu hút đầu tư từ các nguồn lực bên ngoài. Như vậy, nghĩa vụ thuế không chỉ là trách nhiệm của người nộp thuế mà còn là công cụ để Nhà nước thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế bền vững.
II. Đánh giá thực trạng công tác quản lý thuế TNCN ở các doanh nghiệp tại Chi cục Thuế khu vực Hồng Bàng An Dương giai đoạn 2018 2022
Giai đoạn 2018-2022, công tác quản lý thuế TNCN tại doanh nghiệp An Dương đã có những bước tiến nhất định, nhưng vẫn tồn tại nhiều hạn chế. Tỷ lệ thuế TNCN trong tổng thu NSNN tại khu vực này vẫn còn thấp, cho thấy việc thực hiện nghĩa vụ thuế chưa được chú trọng. Một trong những nguyên nhân chính là do ý thức của người nộp thuế chưa cao, nhiều doanh nghiệp chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ kê khai và nộp thuế. Bên cạnh đó, cơ quan thuế vẫn chưa có những biện pháp kiểm tra và giám sát hiệu quả, dẫn đến tình trạng trốn thuế và nợ thuế kéo dài. Việc áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý tài chính cũng chưa được triển khai đồng bộ, gây khó khăn trong việc theo dõi và kiểm soát thu nhập của cá nhân. Do đó, cần có những giải pháp đồng bộ để cải thiện công tác quản lý thuế TNCN, từ việc nâng cao năng lực cán bộ thuế cho đến việc cải cách thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho người nộp thuế.
2.1. Những thành tựu và hạn chế trong công tác quản lý thuế TNCN
Trong thời gian qua, Chi cục Thuế khu vực Hồng Bàng - An Dương đã đạt được một số thành tựu trong công tác quản lý thuế TNCN, như việc tăng cường công tác tuyên truyền, hỗ trợ người nộp thuế. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều hạn chế cần khắc phục. Tình trạng nợ thuế, trốn thuế vẫn diễn ra phổ biến, ảnh hưởng đến nguồn thu ngân sách. Ngoài ra, việc áp dụng các chính sách thuế chưa đồng bộ, thiếu sự linh hoạt cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến những khó khăn trong công tác quản lý. Để khắc phục những hạn chế này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan thuế và các doanh nghiệp, đồng thời tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra để đảm bảo việc thực hiện nghĩa vụ thuế được nghiêm chỉnh.
III. Một số biện pháp hoàn thiện công tác quản lý thuế TNCN ở các doanh nghiệp tại Chi cục Thuế khu vực Hồng Bàng An Dương
Để cải thiện quản lý thuế TNCN tại khu vực Hồng Bàng - An Dương, cần triển khai đồng bộ các biện pháp như tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và nâng cao ý thức của người nộp thuế. Việc áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý thuế cũng cần được chú trọng nhằm giảm thiểu thời gian và chi phí cho người nộp thuế. Bên cạnh đó, cần thực hiện các chính sách hỗ trợ người nộp thuế, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa, để họ có thể thực hiện nghĩa vụ thuế một cách dễ dàng hơn. Ngoài ra, việc đào tạo và nâng cao năng lực cho cán bộ thuế cũng là một yếu tố quan trọng giúp cải thiện công tác quản lý thuế TNCN. Các biện pháp này không chỉ giúp tăng nguồn thu cho NSNN mà còn góp phần tạo ra môi trường kinh doanh minh bạch và công bằng hơn.
3.1. Đề xuất các giải pháp cải cách quản lý thuế TNCN
Các giải pháp cải cách quản lý thuế TNCN cần tập trung vào việc hoàn thiện chính sách thuế, tăng cường công tác tuyên truyền và hỗ trợ người nộp thuế. Cần có những chương trình đào tạo nâng cao nhận thức về nghĩa vụ thuế cho các doanh nghiệp và người lao động. Bên cạnh đó, việc đơn giản hóa thủ tục hành chính trong kê khai và nộp thuế cũng là một yếu tố quan trọng giúp nâng cao hiệu quả quản lý. Đặc biệt, cần chú trọng đến việc áp dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý thuế, từ đó nâng cao tính minh bạch và giảm thiểu tình trạng gian lận thuế. Tất cả những giải pháp này đều hướng đến mục tiêu nâng cao hiệu quả công tác quản lý thuế TNCN, đảm bảo nguồn thu cho ngân sách nhà nước và thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội.
