Nghiên cứu cải cách chế định pháp luật về phiếu tín nhiệm trong các cơ quan dân cử ở Việt Nam hiện nay

• Tác giả: Nguyễn Mai Thuyên
• Người hướng dẫn: TS. Tô Văn Hòa
• Trường học: Trường Đại học Luật Hà Nội
• Chuyên ngành: Luật hiến pháp và luật hành chính
• Đề tài: Cải cách pháp luật về phiếu tín nhiệm trong cơ quan dân cử Việt Nam
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2014
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ LẤY PHIẾU TÍN NHIỆM VÀ BỎ PHIẾU TÍN NHIỆM TRONG CÁC CƠ QUAN DÂN CỬ
• 1.1. Khái niệm lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm
• 1.2. Mục đích, mục tiêu, ý nghĩa của lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm
• 1.3. Một số yêu cầu về mặt lý luận đối với lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm
• 1.3.1. Chủ thể lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm
• 1.3.2. Đối tượng áp dụng lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm
• 1.3.3. Quy trình, thủ tục lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm
• 1.3.4. Hậu quả pháp lý của lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm
• 1.4. Pháp luật về lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm ở một số quốc gia trên thế giới
• 1.4.1. Pháp luật Vương quốc Anh về lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm
• 1.4.2. Pháp luật Cộng hòa Liên bang Đức về lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm
• 1.4.3. Pháp luật Liên bang Nga về lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG LẤY PHIẾU TÍN NHIỆM VÀ BỎ PHIẾU TÍN NHIỆM TRONG CÁC CƠ QUAN DÂN CỬ Ở VIỆT NAM HIỆN NAY
• 2.1. Quá trình hình thành và phát triển của chế định về lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm ở Việt Nam
• 2.2. Thực trạng pháp luật về lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm trong các cơ quan dân cử
• 2.2.1. Chủ thể có quyền lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm
• 2.2.2. Đối tượng áp dụng của lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm
• 2.2.3. Quy trình lấy phiếu tín nhiệm
• 2.2.4. Quy trình bỏ phiếu tín nhiệm
• 2.2.5. Hậu quả pháp lý của lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm
• 2.3. Thực tiễn lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm trong các cơ quan dân cử ở Việt Nam hiện nay
• 2.3.1. Thực tiễn lấy phiếu tín nhiệm trong Quốc hội, Hội đồng nhân dân
• 2.3.2. Thực tiễn bỏ phiếu tín nhiệm trong Quốc hội, Hội đồng nhân dân
• 3. CHƯƠNG 3: MỘT SỐ VẤN ĐỀ ĐẶT RA VÀ QUAN ĐIỂM, ĐỀ XUẤT HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VỀ LẤY PHIẾU TÍN NHIỆM VÀ BỎ PHIẾU TÍN NHIỆM TRONG CÁC CƠ QUAN DÂN CỬ Ở VIỆT NAM HIỆN NAY
• 3.1. Một số vấn đề đặt ra đối với lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm trong các cơ quan dân cử ở Việt Nam
• 3.1.1. Về đối tượng áp dụng lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm
• 3.1.2. Về thời điểm lấy phiếu tín nhiệm
• 3.1.3. Về căn cứ đánh giá tín nhiệm
• 3.1.4. Về quy trình, thủ tục lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm
• 3.1.5. Về xử lý kết quả lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm
• 3.2. Quan điểm, đề xuất hoàn thiện pháp luật về lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm trong các cơ quan dân cử ở Việt Nam hiện nay
• 3.2.1. Quan điểm hoàn thiện pháp luật về lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm trong các cơ quan dân cử ở Việt Nam hiện nay
• 3.2.2. Một số đề xuất nhằm hoàn thiện pháp luật về lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm trong các cơ quan dân cử ở Việt Nam hiện nay
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Khái niệm và vai trò của phiếu tín nhiệm

Trong bối cảnh cải cách pháp luật, khái niệm phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm được định nghĩa rõ ràng trong các văn bản pháp luật hiện hành. Phiếu tín nhiệm là một công cụ quan trọng để đánh giá mức độ tín nhiệm của các chức danh do Quốc hội và Hội đồng nhân dân bầu ra. Theo Nghị quyết số 35/2012/QH13, việc lấy phiếu tín nhiệm nhằm mục đích thăm dò mức độ tín nhiệm, từ đó làm cơ sở cho việc đánh giá và bố trí cán bộ trong bộ máy nhà nước. Điều này có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao chất lượng công tác quản lý và giám sát hoạt động của các cơ quan dân cử. Hệ thống chính trị Việt Nam đòi hỏi các cơ quan này phải thực hiện tốt chức năng giám sát của mình, và phiếu tín nhiệm chính là một công cụ hiệu quả để thực hiện điều này. Như vậy, việc cải cách pháp luật liên quan đến phiếu tín nhiệm không chỉ là việc thay đổi quy định mà còn là nâng cao trách nhiệm và hiệu quả hoạt động của các cơ quan dân cử.

1.1. Ý nghĩa của phiếu tín nhiệm trong hệ thống chính trị

Việc thực hiện phiếu tín nhiệm đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm của các chức danh trong bộ máy nhà nước. Theo các quy định hiện hành, phiếu tín nhiệm giúp các đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân thể hiện ý chí và nguyện vọng của cử tri. Điều này không chỉ tạo ra một cơ chế giám sát hiệu quả mà còn góp phần củng cố niềm tin của nhân dân đối với các cơ quan chính quyền. Thực tế cho thấy, việc lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm là một trong những hình thức thể hiện quyền lực của nhân dân thông qua đại diện của họ. Như vậy, cải cách pháp luật về phiếu tín nhiệm cần được thực hiện một cách đồng bộ và hiệu quả để phát huy tối đa vai trò của cơ chế này trong việc giám sát hoạt động của các cơ quan dân cử.

II. Thực trạng và những vấn đề đặt ra trong việc lấy phiếu tín nhiệm

Thực trạng hiện nay cho thấy, việc lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm trong các cơ quan dân cử ở Việt Nam còn nhiều hạn chế. Mặc dù đã có quy định pháp luật rõ ràng, nhưng việc thực hiện vẫn chưa đạt được kết quả như mong đợi. Các cơ quan dân cử thường gặp khó khăn trong việc áp dụng quy trình lấy phiếu tín nhiệm do thiếu sự đồng bộ trong các quy định pháp luật. Điều này dẫn đến việc không phát huy được vai trò giám sát của các cơ quan này. Theo thống kê, trong nhiều năm qua, số lần thực hiện bỏ phiếu tín nhiệm là rất ít, cho thấy sự thiếu hiệu quả trong việc áp dụng công cụ này. Để khắc phục tình trạng này, cần có sự cải cách pháp luật rõ rệt nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả của việc lấy phiếu tín nhiệm trong các cơ quan dân cử.

2.1. Những khó khăn trong quy trình lấy phiếu tín nhiệm

Quy trình lấy phiếu tín nhiệm hiện nay gặp nhiều khó khăn, từ việc xác định đối tượng áp dụng cho đến quy trình thực hiện. Nhiều đại biểu còn thiếu thông tin về các chức danh cần được lấy phiếu tín nhiệm, dẫn đến việc đánh giá không chính xác. Hơn nữa, sự thiếu minh bạch trong quá trình đánh giá tín nhiệm cũng là một yếu tố cản trở việc thực hiện hiệu quả. Các cơ quan chức năng cần xem xét lại quy trình này, đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong việc thực hiện lấy phiếu tín nhiệm. Cần có các quy định rõ ràng hơn về trách nhiệm của các bên liên quan trong quy trình này để đảm bảo rằng phiếu tín nhiệm thực sự phản ánh ý chí của cử tri và đáp ứng yêu cầu giám sát của cơ quan dân cử.

III. Đề xuất hoàn thiện pháp luật về phiếu tín nhiệm

Để nâng cao hiệu quả của việc lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm, cần thiết phải có những đề xuất hoàn thiện pháp luật. Trước hết, cần xây dựng một khung pháp lý rõ ràng hơn về quy trình thực hiện lấy phiếu tín nhiệm. Điều này bao gồm việc xác định rõ các bước trong quy trình, các tiêu chí đánh giá và trách nhiệm của các cơ quan liên quan. Thứ hai, cần tăng cường công tác tuyên truyền và phổ biến các quy định pháp luật về phiếu tín nhiệm để đại biểu và cử tri hiểu rõ hơn về quyền và nghĩa vụ của mình. Cuối cùng, cần có cơ chế giám sát độc lập để đảm bảo rằng việc thực hiện lấy phiếu tín nhiệm diễn ra một cách công bằng và minh bạch. Những cải cách này sẽ không chỉ nâng cao hiệu quả hoạt động của các cơ quan dân cử mà còn góp phần củng cố niềm tin của nhân dân đối với bộ máy nhà nước.

3.1. Xây dựng khung pháp lý rõ ràng cho phiếu tín nhiệm

Xây dựng một khung pháp lý rõ ràng cho việc thực hiện phiếu tín nhiệm là rất cần thiết. Các quy định cần phải cụ thể hóa từng bước trong quy trình lấy phiếu tín nhiệm, từ việc chuẩn bị, thực hiện đến việc công bố kết quả. Điều này sẽ giúp các cơ quan dân cử có thể thực hiện quyền giám sát của mình một cách hiệu quả hơn. Hơn nữa, việc quy định rõ các tiêu chí đánh giá cũng sẽ giúp đảm bảo tính công bằng và minh bạch trong quá trình lấy phiếu tín nhiệm. Để thực hiện được điều này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, đồng thời cần sự tham gia của các chuyên gia trong lĩnh vực pháp luật và chính trị để đảm bảo rằng các quy định được đưa ra là hợp lý và khả thi.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh đổi mới tổ chức và nâng cao hiệu quả hoạt động của Quốc hội, Hội đồng nhân dân, việc tăng cường hoạt động giám sát được xem là nhiệm vụ trọng tâm nhằm phát huy dân chủ và tăng cường pháp chế tại Việt Nam. Theo báo cáo của ngành, hoạt động lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm đối với các chức danh do Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn là công cụ giám sát mạnh mẽ nhưng chưa được sử dụng hiệu quả. Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là hoàn thiện chế định pháp luật về lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm trong các cơ quan dân cử ở Việt Nam, nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát và đảm bảo hiệu lực, hiệu quả của bộ máy nhà nước. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các quy định pháp luật hiện hành, thực tiễn áp dụng tại Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp trong giai đoạn từ năm 2012 đến 2014, đồng thời so sánh với pháp luật một số quốc gia để rút ra bài học kinh nghiệm. Ý nghĩa nghiên cứu được thể hiện qua việc góp phần hoàn thiện khung pháp lý, nâng cao chất lượng giám sát của các cơ quan dân cử, từ đó củng cố niềm tin của nhân dân vào bộ máy nhà nước và thúc đẩy xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên hai lý thuyết chính: lý thuyết về quyền lực nhà nước và lý thuyết về giám sát trong bộ máy nhà nước. Lý thuyết quyền lực nhà nước nhấn mạnh nguyên tắc tập trung dân chủ, trong đó nhân dân là chủ thể quyền lực tối cao, thực hiện quyền lực thông qua các cơ quan đại diện như Quốc hội và Hội đồng nhân dân. Lý thuyết giám sát tập trung vào vai trò của các cơ quan dân cử trong việc kiểm soát, đánh giá và chịu trách nhiệm về hoạt động của các chức danh do mình bầu hoặc phê chuẩn. Các khái niệm chính bao gồm: lấy phiếu tín nhiệm (thăm dò mức độ tín nhiệm), bỏ phiếu tín nhiệm (đánh giá quyết định mức độ tín nhiệm), chủ thể lấy phiếu và bỏ phiếu tín nhiệm, đối tượng áp dụng, quy trình thủ tục và hậu quả pháp lý của hoạt động này.

Phương pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu khoa học xã hội gồm: phân tích, tổng hợp các quy định pháp luật hiện hành và thực tiễn áp dụng; phương pháp lịch sử để theo dõi sự phát triển của chế định lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm trong lịch sử lập hiến Việt Nam; phương pháp so sánh pháp luật để đối chiếu với các quốc gia như Anh, Đức, Nga nhằm rút ra bài học kinh nghiệm; phương pháp hệ thống để xây dựng khung pháp lý hoàn chỉnh; và phương pháp thống kê để tổng hợp số liệu về kết quả lấy phiếu tín nhiệm tại Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp. Cỡ mẫu nghiên cứu bao gồm toàn bộ các văn bản pháp luật liên quan và dữ liệu thực tiễn từ các kỳ họp Quốc hội khóa XIII và Hội đồng nhân dân các cấp trong giai đoạn 2012-2014. Phương pháp chọn mẫu dựa trên tiêu chí tính đại diện và tính thời sự của dữ liệu. Timeline nghiên cứu kéo dài từ năm 2012 đến 2014, tập trung vào giai đoạn ban hành và thực hiện Nghị quyết số 35/2012/QH13.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Khung pháp lý về lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm còn nhiều bất cập: Mặc dù Nghị quyết số 35/2012/QH13 đã quy định chi tiết về chủ thể, đối tượng, quy trình và hậu quả pháp lý, nhưng các quy định vẫn còn chung chung, chưa đồng bộ và thiếu tính khả thi. Ví dụ, tỷ lệ đại biểu kiến nghị bỏ phiếu tín nhiệm tối thiểu là 20% tổng số đại biểu, cao hơn nhiều so với mức 10% ở một số quốc gia, làm hạn chế khả năng vận động và thực hiện.

2. Thực tiễn lấy phiếu tín nhiệm đã được tiến hành nhưng bỏ phiếu tín nhiệm chưa được sử dụng: Tại kỳ họp thứ Năm Quốc hội khóa XIII và Hội đồng nhân dân các cấp, việc lấy phiếu tín nhiệm đã diễn ra với kết quả tích cực, được cử tri đánh giá cao. Tuy nhiên, bỏ phiếu tín nhiệm chưa từng được thực hiện, dẫn đến công cụ giám sát mạnh nhất chưa phát huy hiệu quả. Tỷ lệ phiếu tín nhiệm thấp tại một số chức danh lên đến khoảng 30%, nhưng chưa có bước xử lý tiếp theo.

3. Đối tượng áp dụng rộng nhưng chưa phân loại rõ ràng: Đối tượng lấy phiếu và bỏ phiếu tín nhiệm bao gồm nhiều chức danh thuộc ba nhánh quyền lực lập pháp, hành pháp và tư pháp, từ Chủ tịch nước đến các thành viên Chính phủ và địa phương. Tuy nhiên, việc áp dụng cho các chức danh thuộc các cơ quan chuyên môn như các ban của Hội đồng nhân dân còn chưa rõ ràng, gây khó khăn trong xác định trách nhiệm cá nhân.

4. Quy trình thủ tục còn phức tạp và thiếu minh bạch: Quy trình lấy phiếu tín nhiệm được thực hiện định kỳ hàng năm, nhưng quy trình bỏ phiếu tín nhiệm lại phụ thuộc vào kiến nghị và chưa có quy định chi tiết về các bước xử lý kết quả. Điều này làm giảm tính khả thi và hiệu quả của hoạt động giám sát.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của những hạn chế trên xuất phát từ đặc thù chính trị - xã hội Việt Nam, trong đó quyền lực nhà nước được tổ chức theo nguyên tắc tập trung dân chủ và sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. Khác với các nước đa đảng, đa nguyên, hoạt động giám sát và kiểm soát quyền lực tại Việt Nam mang tính mềm dẻo, thận trọng hơn. Việc quy định lấy phiếu tín nhiệm như một bước thăm dò là phù hợp với điều kiện chính trị hiện nay, tạo cơ sở cho việc bỏ phiếu tín nhiệm sau này. So sánh với pháp luật các nước như Anh, Đức, Nga cho thấy Việt Nam cần hoàn thiện quy trình thủ tục, giảm tỷ lệ đại biểu kiến nghị để tăng tính khả thi, đồng thời cần phân loại rõ ràng đối tượng áp dụng để nâng cao hiệu quả giám sát. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tỷ lệ phiếu tín nhiệm cao, tín nhiệm và thấp tại các kỳ họp Quốc hội và Hội đồng nhân dân, giúp minh họa rõ nét mức độ tín nhiệm và xu hướng thay đổi theo thời gian.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Hoàn thiện quy định pháp luật về quy trình lấy phiếu và bỏ phiếu tín nhiệm: Cần xây dựng văn bản pháp luật riêng biệt, chi tiết về quy trình, thủ tục, quyền và nghĩa vụ của các bên liên quan, đảm bảo tính minh bạch, công khai và khả thi. Mục tiêu đạt được trong vòng 12 tháng, do Bộ Tư pháp phối hợp với Bộ Nội vụ thực hiện.

2. Giảm tỷ lệ đại biểu kiến nghị để tăng tính khả thi: Điều chỉnh tỷ lệ đại biểu kiến nghị bỏ phiếu tín nhiệm từ 20% xuống khoảng 10-15% tổng số đại biểu, phù hợp với thực tiễn và kinh nghiệm quốc tế. Thời gian thực hiện trong 6 tháng, do Ủy ban Thường vụ Quốc hội chủ trì.

3. Phân loại rõ ràng đối tượng áp dụng: Chỉ áp dụng lấy phiếu và bỏ phiếu tín nhiệm đối với các chức danh có phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn riêng biệt và trách nhiệm rõ ràng, như các chức danh trong cơ quan hành pháp và tư pháp, tránh áp dụng cho các cơ quan chuyên môn có tính tập thể. Thời gian thực hiện trong 9 tháng, do Bộ Nội vụ và các cơ quan liên quan phối hợp.

4. Tăng cường đào tạo, tuyên truyền về ý nghĩa và quy trình lấy phiếu, bỏ phiếu tín nhiệm: Tổ chức các khóa tập huấn cho đại biểu Quốc hội, Hội đồng nhân dân và cán bộ liên quan nhằm nâng cao nhận thức, kỹ năng thực hiện và trách nhiệm trong hoạt động này. Mục tiêu triển khai trong 12 tháng, do Ban Tổ chức Trung ương và Ủy ban Thường vụ Quốc hội phối hợp thực hiện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Các nhà lập pháp và cơ quan soạn thảo chính sách: Luận văn cung cấp cơ sở pháp lý và phân tích thực tiễn giúp hoàn thiện các văn bản pháp luật liên quan đến lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm, từ đó nâng cao hiệu quả giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân.

2. Đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân: Tài liệu giúp hiểu rõ hơn về quyền và trách nhiệm trong việc thực hiện lấy phiếu và bỏ phiếu tín nhiệm, từ đó thực hiện công tác giám sát một cách khách quan, công bằng và hiệu quả.

3. Các nhà nghiên cứu và giảng viên luật học: Luận văn là nguồn tham khảo quý giá về lý luận và thực tiễn pháp luật giám sát trong bộ máy nhà nước, đặc biệt trong lĩnh vực luật hiến pháp và luật hành chính.

4. Cán bộ công tác tại các cơ quan hành pháp và tư pháp: Giúp nhận thức rõ hơn về vai trò, trách nhiệm và mức độ tín nhiệm của mình trong quá trình thực thi nhiệm vụ, từ đó nâng cao ý thức phục vụ nhân dân và tuân thủ pháp luật.

Câu hỏi thường gặp

1. Lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm khác nhau như thế nào?
   Lấy phiếu tín nhiệm là hoạt động thăm dò mức độ tín nhiệm, mang tính chất định kỳ và không có hậu quả pháp lý trực tiếp. Bỏ phiếu tín nhiệm là hoạt động đánh giá quyết định, có thể dẫn đến các chế tài như miễn nhiệm hoặc bãi nhiệm nếu không được tín nhiệm. Ví dụ, tại Việt Nam, lấy phiếu tín nhiệm đã được tiến hành nhưng bỏ phiếu tín nhiệm chưa từng được sử dụng.

2. Ai là chủ thể có quyền lấy phiếu và bỏ phiếu tín nhiệm?
   Chủ thể là toàn thể đại biểu của Quốc hội hoặc Hội đồng nhân dân, tức các cơ quan dân cử. Các cơ quan khác như Ủy ban Thường vụ Quốc hội hay Thường trực Hội đồng nhân dân chỉ tạo điều kiện về thủ tục, không thay thế quyền của toàn thể đại biểu.

3. Đối tượng nào được áp dụng lấy phiếu và bỏ phiếu tín nhiệm?
   Là các chức danh do Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn, bao gồm Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ, các thành viên Chính phủ, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, và các chức danh tương ứng ở địa phương. Không áp dụng cho các chức danh thuộc các ban chuyên môn của Hội đồng nhân dân.

4. Quy trình lấy phiếu tín nhiệm được thực hiện như thế nào?
   Quy trình gồm các bước: người được lấy phiếu gửi báo cáo về kết quả thực hiện nhiệm vụ; đại biểu có thể yêu cầu làm rõ; tiến hành bỏ phiếu kín với ba mức độ tín nhiệm; ban kiểm phiếu công bố kết quả; cơ quan dân cử xem xét và thông qua nghị quyết về kết quả lấy phiếu tín nhiệm.

5. Tại sao bỏ phiếu tín nhiệm chưa được thực hiện ở Việt Nam?
   Nguyên nhân chính là do quy định pháp luật còn chung chung, thiếu chi tiết về quy trình và thủ tục, tỷ lệ đại biểu kiến nghị cao, cùng với đặc thù chính trị và tổ chức quyền lực nhà nước tại Việt Nam. Điều này làm giảm tính khả thi và hiệu quả của hoạt động bỏ phiếu tín nhiệm.

Kết luận

• Luận văn làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn pháp luật về lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm trong các cơ quan dân cử Việt Nam, đồng thời chỉ ra những hạn chế, bất cập hiện nay.
• Nghị quyết số 35/2012/QH13 là bước tiến quan trọng trong việc cụ thể hóa quy định pháp luật về hoạt động này, nhưng vẫn cần hoàn thiện để nâng cao tính khả thi và hiệu quả.
• Thực tiễn cho thấy lấy phiếu tín nhiệm đã được áp dụng với kết quả tích cực, trong khi bỏ phiếu tín nhiệm chưa được sử dụng, làm giảm hiệu quả giám sát của cơ quan dân cử.
• Đề xuất các giải pháp hoàn thiện pháp luật, bao gồm xây dựng quy trình chi tiết, giảm tỷ lệ đại biểu kiến nghị, phân loại đối tượng áp dụng và tăng cường đào tạo, tuyên truyền.
• Các bước tiếp theo cần tập trung vào việc triển khai các đề xuất này trong vòng 1-2 năm tới, nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát và củng cố niềm tin của nhân dân vào bộ máy nhà nước.

Call-to-action: Các cơ quan chức năng và nhà lập pháp cần ưu tiên hoàn thiện khung pháp lý và tổ chức thực hiện lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm một cách đồng bộ, minh bạch để phát huy tối đa vai trò giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân trong thời gian tới.