I. Cơ sở lý luận về thuế quản lý thuế và thất thu thuế
Chương này trình bày các khái niệm cơ bản về thuế, quản lý thuế, và thất thu thuế. Thuế được định nghĩa là khoản đóng góp bắt buộc bằng tiền, không hoàn trả trực tiếp, nhằm đáp ứng nhu cầu chi tiêu của nhà nước. Quản lý thuế liên quan đến việc giám sát và thực thi các quy định thuế để đảm bảo nguồn thu ngân sách. Thất thu thuế là tình trạng các khoản thuế không được thu đầy đủ do các nguyên nhân như gian lận, trốn thuế, hoặc quản lý yếu kém. Chương cũng phân tích các nguyên nhân gây thất thu thuế và ảnh hưởng của nó đến ngân sách nhà nước.
1.1. Khái niệm và đặc điểm của thuế
Thuế là khoản đóng góp bắt buộc bằng tiền, không hoàn trả trực tiếp, được thực hiện thông qua quyền lực nhà nước. Đặc điểm chính của thuế bao gồm tính bắt buộc, không hoàn trả trực tiếp, và không có đối khoản cụ thể. Thuế đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo nguồn thu ngân sách, điều tiết kinh tế vĩ mô, và đảm bảo công bằng xã hội.
1.2. Nguyên nhân và ảnh hưởng của thất thu thuế
Thất thu thuế xảy ra do nhiều nguyên nhân như gian lận thuế, trốn thuế, và quản lý thuế yếu kém. Hậu quả của thất thu thuế bao gồm giảm nguồn thu ngân sách, ảnh hưởng đến các chính sách kinh tế - xã hội, và tạo ra sự bất công trong cạnh tranh giữa các doanh nghiệp. Việc chống thất thu thuế là cần thiết để đảm bảo công bằng và hiệu quả trong quản lý thuế.
II. Thực trạng công tác quản lý chống thất thu thuế tại Cục Thuế Hải Phòng
Chương này phân tích thực trạng công tác quản lý thuế và chống thất thu thuế tại Cục Thuế Hải Phòng. Các doanh nghiệp ngoài quốc doanh trên địa bàn Hải Phòng đã có sự gia tăng đáng kể, nhưng vẫn tồn tại nhiều vấn đề liên quan đến việc kê khai và nộp thuế. Cục Thuế Hải Phòng đã thực hiện nhiều biện pháp như kiểm tra, giám sát, và xử lý nợ thuế, nhưng hiệu quả vẫn còn hạn chế. Các số liệu từ năm 2013 đến 2017 cho thấy tỷ lệ thất thu thuế vẫn ở mức cao, đặc biệt là do nợ đọng thuế.
2.1. Tình hình quản lý thuế đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh
Các doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Hải Phòng chiếm tỷ trọng lớn trong nền kinh tế địa phương. Tuy nhiên, việc quản lý thuế đối với các doanh nghiệp này gặp nhiều khó khăn do sự phức tạp trong kê khai thuế và ý thức chấp hành pháp luật của một số doanh nghiệp. Cục Thuế Hải Phòng đã triển khai các biện pháp như kiểm tra hồ sơ, giám sát kê khai, và xử lý nợ thuế, nhưng hiệu quả chưa đạt như mong đợi.
2.2. Kết quả và hạn chế trong công tác chống thất thu thuế
Kết quả thu ngân sách từ năm 2013 đến 2017 cho thấy tỷ lệ thất thu thuế vẫn ở mức cao, đặc biệt là do nợ đọng thuế. Các biện pháp chống thất thu thuế như kiểm tra, thanh tra, và xử lý nợ thuế đã được triển khai, nhưng vẫn còn nhiều hạn chế. Nguyên nhân chính bao gồm thiếu nguồn lực, quy trình quản lý chưa hiệu quả, và sự phức tạp trong việc xử lý các vụ việc gian lận thuế.
III. Biện pháp tăng cường chống thất thu thuế đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh
Chương này đề xuất các biện pháp tăng cường chống thất thu thuế đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Cục Thuế Hải Phòng. Các biện pháp bao gồm cải thiện quy trình quản lý thuế, tăng cường kiểm tra và giám sát, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của doanh nghiệp, và áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý thuế. Các biện pháp này nhằm giảm thiểu tình trạng thất thu thuế, đảm bảo nguồn thu ngân sách, và tạo môi trường cạnh tranh công bằng cho các doanh nghiệp.
3.1. Cải thiện quy trình quản lý thuế
Để tăng cường hiệu quả quản lý thuế, cần cải thiện quy trình quản lý từ khâu kê khai đến khâu thu nộp thuế. Việc áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý thuế sẽ giúp giảm thiểu sai sót và gian lận. Đồng thời, cần tăng cường đào tạo nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý thuế để đảm bảo thực thi pháp luật một cách hiệu quả.
3.2. Tăng cường kiểm tra và giám sát
Việc tăng cường kiểm tra và giám sát các doanh nghiệp ngoài quốc doanh là cần thiết để phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi gian lận thuế. Cục Thuế Hải Phòng cần phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan để thực hiện các cuộc thanh tra, kiểm tra định kỳ và đột xuất, đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong quản lý thuế.
