Luận văn thạc sĩ về ảnh hưởng của thiên diễn luận đối với văn học nhà nho yêu nước đầu thế kỷ XX

• Tác giả: Lê Thị Hà
• Người hướng dẫn: PGS. Trần Nho Thìn
• Trường học: Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Hán Nôm
• Đề tài: Ảnh Hưởng Của Thiên Diễn Luận Đến Văn Học Nhà Nho Yêu Nước Đầu Thế Kỷ XX
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2011
• Địa điểm: Hà Nội

• PHẦN MỞ ĐẦU
• Lý do chọn đề tài
• Lịch sử nghiên cứu vấn đề
• Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• Phương pháp nghiên cứu
• Những đóng góp của luận văn
• 1. CHƯƠNG 1: TÁC PHẨM THIÊN DIỄN LUẬN VÀ NHỮNG ẢNH HƯỞNG CỦA NÓ TỚI XÃ HỘI TRUNG QUỐC THẾ KỶ XIX ĐẦU THẾ KỶ XX
• 1.1. Tác phẩm Thiên diễn luận
• 1.1.1. Hoàn cảnh ra đời
• 1.1.2. Sơ lược về nội dung tác phẩm
• 1.1.3. Quan điểm và phương pháp dịch thuật
• 1.2. Tác giả Nghiêm Phục
• 1.3. Tại sao người Trung Quốc lại tiếp thu Thiên diễn luận và Thiên diễn luận đã ảnh hưởng thế nào đến xã hội Trung Quốc đương thời
• 1.4. Những khái niệm mới và những nhân vật có ảnh hưởng
• 1.5. Tiểu kết chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: DẤU ẤN ẢNH HƯỞNG CỦA TÁC PHẨM THIÊN DIỄN LUẬN TỚI VĂN THƠ CÁC NHÀ NHO YÊU NƯỚC VIỆT NAM ĐẦU THẾ KỶ XX
• 2.1. Lịch sử tiếp xúc và ảnh hưởng của Hán văn Trung Quốc tới Việt Nam
• 2.2. Tình hình xã hội Việt Nam cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX và ảnh hưởng của tình hình thế giới đến Việt Nam
• 2.3. Tân thư và ảnh hưởng tới Việt Nam đầu thế kỷ XX
• 2.4. Tại sao các Nhà nho yêu nước Việt Nam lại có thể tiếp thu những ảnh hưởng từ Thiên diễn luận
• 2.5. Khảo sát tác phẩm của các nhà nho yêu nước
• 2.6. Phan Bội Châu – Tác gia tiêu biểu thể hiện dấu ấn đậm nét của Thiên Diễn Luận đến các tác phẩm văn chương
• 2.6.1. Con người, thân thế và sự nghiệp
• 2.6.2. Tư tưởng chính trị của Phan Bội Châu
• 2.6.3. Sự thay đổi trong tư tưởng và phong cách của Phan Bội Châu sau khi tiếp cận những Tân thư có dấu ấn của Thiên diễn luận
• 2.7. Tiểu kết chương 2
• Danh mục sách tham khảo
• Phụ lục 1: Khảo sát các tác phẩm mang dấu ấn ảnh hưởng của Thiên diễn luận trong Hợp tuyển thơ văn yêu nước và cách mạng đầu thế kỷ
• Phụ lục 2: Phiên âm, dịch nghĩa một số đoạn trích trong Thiên diễn luận – bản in năm 1981 của Nhà xuất bản Thương vụ Ấn thư quán – Trung Quốc xuất bản

I. Ảnh hưởng của thiên diễn luận đến văn học nhà nho yêu nước đầu thế kỷ XX

Tác phẩm thiên diễn luận của Nghiêm Phục đã có những ảnh hưởng sâu sắc đến văn học nhà nho yêu nước tại Việt Nam vào đầu thế kỷ XX. Tác phẩm này không chỉ là một tài liệu học thuật mà còn là một nguồn cảm hứng cho các nhà nho yêu nước trong việc tìm kiếm con đường cứu nước. Qua việc tiếp thu tư tưởng từ thiên diễn luận, các nhà nho đã bắt đầu thay đổi cách nhìn nhận về xã hội và con người, từ đó hình thành nên những tác phẩm văn học mang đậm dấu ấn của tư tưởng tiến bộ. Những khái niệm như 'cạnh tranh sinh tồn' và 'vật cạnh thiên trạch' đã được các tác giả như Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh sử dụng để phản ánh thực trạng xã hội và khơi dậy lòng yêu nước trong lòng người dân.

1.1. Tác động của thiên diễn luận đến tư tưởng yêu nước

Tác phẩm thiên diễn luận đã mở ra một hướng đi mới cho tư tưởng yêu nước tại Việt Nam. Các nhà nho yêu nước đã tiếp thu những tư tưởng mới từ tác phẩm này, từ đó hình thành nên một phong trào yêu nước mạnh mẽ. Họ nhận thức được rằng để cứu nước, cần phải thay đổi tư duy và cách tiếp cận với thực tại. Những tư tưởng như 'ưu cường liệt bại' đã trở thành kim chỉ nam cho nhiều tác phẩm văn học, thể hiện rõ ràng trong các tác phẩm của Phan Bội Châu và các nhà nho khác. Điều này cho thấy sự ảnh hưởng mạnh mẽ của thiên diễn luận đến việc hình thành tư tưởng yêu nước trong văn học Việt Nam.

1.2. Sự chuyển biến trong văn hóa Việt Nam qua thiên diễn luận

Sự tiếp thu thiên diễn luận không chỉ dừng lại ở tư tưởng mà còn ảnh hưởng đến văn hóa Việt Nam. Các nhà nho yêu nước đã sử dụng những khái niệm và tư tưởng từ tác phẩm này để phản ánh những vấn đề xã hội đương thời. Những tác phẩm văn học từ giai đoạn này thường mang tính chất phê phán xã hội, thể hiện sự đấu tranh cho tự do và độc lập. Qua đó, thiên diễn luận đã góp phần làm phong phú thêm nền văn học yêu nước, tạo ra những tác phẩm có giá trị tư tưởng và nghệ thuật cao. Điều này cho thấy sự kết nối giữa tư tưởng và văn hóa trong bối cảnh lịch sử cụ thể của Việt Nam.

II. Phân tích các tác phẩm văn học chịu ảnh hưởng từ thiên diễn luận

Nhiều tác phẩm văn học của các nhà nho yêu nước đã thể hiện rõ ràng dấu ấn của thiên diễn luận. Các tác giả như Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh đã sử dụng những tư tưởng từ tác phẩm này để xây dựng nên những tác phẩm mang tính chất phản kháng và yêu nước. Những tác phẩm này không chỉ đơn thuần là văn học mà còn là những bản tuyên ngôn về lòng yêu nước và khát vọng tự do. Qua việc phân tích các tác phẩm này, có thể thấy rõ sự chuyển biến trong tư tưởng và phong cách sáng tác của các nhà nho yêu nước, từ đó khẳng định vai trò của thiên diễn luận trong việc định hình văn học yêu nước Việt Nam.

2.1. Tác phẩm của Phan Bội Châu

Phan Bội Châu là một trong những nhà nho tiêu biểu thể hiện rõ ràng dấu ấn của thiên diễn luận trong tác phẩm của mình. Ông đã sử dụng những khái niệm như 'cạnh tranh sinh tồn' để phản ánh thực trạng xã hội và khơi dậy lòng yêu nước trong lòng người dân. Tác phẩm của ông không chỉ mang tính chất văn học mà còn là những bản tuyên ngôn về lòng yêu nước, thể hiện rõ ràng sự ảnh hưởng của tư tưởng phương Tây qua thiên diễn luận.

2.2. Tác phẩm của Phan Châu Trinh

Phan Châu Trinh cũng là một nhà nho yêu nước có nhiều tác phẩm chịu ảnh hưởng từ thiên diễn luận. Ông đã sử dụng những tư tưởng mới để phê phán xã hội phong kiến và kêu gọi sự thay đổi. Tác phẩm của ông thể hiện rõ ràng sự tiếp thu tư tưởng phương Tây, đồng thời phản ánh những khát vọng tự do và độc lập của dân tộc. Qua đó, có thể thấy được sự kết nối giữa thiên diễn luận và văn học yêu nước Việt Nam trong giai đoạn này.