Tổng quan nghiên cứu
Trong bối cảnh cải cách thủ tục hành chính thuế tại Việt Nam, sự hài lòng của người nộp thuế đối với dịch vụ hành chính công đóng vai trò then chốt trong việc đánh giá hiệu quả quản lý thuế. Tại Chi cục Thuế khu vực Đức Linh - Tánh Linh, tỉnh Bình Thuận, tổng thu ngân sách năm 2020 lần lượt đạt 200 tỷ đồng và 109 tỷ đồng, vượt dự toán trên 107% và 127%, phản ánh sự phát triển kinh tế địa phương. Tuy nhiên, vẫn tồn tại những hạn chế như thủ tục hành chính còn rườm rà, năng lực quản lý chưa đồng đều, và công tác tuyên truyền pháp luật thuế chưa hiệu quả. Nghiên cứu này nhằm xác định các yếu tố ảnh hưởng đến sự hài lòng của người nộp thuế tại Chi cục Thuế khu vực Đức Linh - Tánh Linh, với mục tiêu cụ thể gồm: nhận diện các yếu tố tác động, đánh giá mức độ ảnh hưởng và đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ hành chính công. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào người nộp thuế trên địa bàn huyện Đức Linh và Tánh Linh, với thời gian khảo sát từ ngày 05/01/2022 đến 31/01/2022. Kết quả nghiên cứu dự kiến góp phần cải thiện chỉ số hài lòng người nộp thuế, từ đó thúc đẩy hiệu quả thu ngân sách và nâng cao niềm tin vào hệ thống thuế.
Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
Khung lý thuyết áp dụng
Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình về dịch vụ hành chính công, chất lượng dịch vụ và sự hài lòng khách hàng. Dịch vụ hành chính công được hiểu là các dịch vụ do cơ quan nhà nước cung cấp nhằm đáp ứng nhu cầu pháp lý của tổ chức, cá nhân, không nhằm mục tiêu lợi nhuận. Chất lượng dịch vụ được đo lường qua các đặc tính như độ tin cậy, mức độ đáp ứng, năng lực phục vụ, thông tin và phương tiện hữu hình. Sự hài lòng của khách hàng là phản ứng cảm xúc dựa trên sự so sánh giữa kỳ vọng và trải nghiệm thực tế. Mối quan hệ giữa chất lượng dịch vụ và sự hài lòng được khẳng định qua các nghiên cứu của Parasuraman, Cronin & Taylor, và Zeithaml. Mô hình nghiên cứu đề xuất gồm 5 yếu tố chính ảnh hưởng đến sự hài lòng của người nộp thuế: Độ tin cậy, Mức độ đáp ứng, Năng lực phục vụ, Thông tin và Phương tiện hữu hình, dựa trên mô hình SERVPERF và các nghiên cứu trong và ngoài nước.
Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng. Giai đoạn định tính được thực hiện qua phỏng vấn chuyên gia và khảo sát sâu nhằm hiệu chỉnh thang đo và xây dựng bảng câu hỏi phù hợp với thực tế Chi cục Thuế khu vực Đức Linh - Tánh Linh. Giai đoạn định lượng tiến hành khảo sát 250 người nộp thuế, thu về 243 phiếu hợp lệ, sử dụng phương pháp chọn mẫu phi xác suất thuận tiện. Dữ liệu được xử lý bằng phần mềm SPSS và Excel. Các bước phân tích bao gồm: kiểm định độ tin cậy thang đo bằng Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA) để xác định cấu trúc nhân tố, phân tích tương quan Pearson và hồi quy tuyến tính để đánh giá mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến sự hài lòng. Ngoài ra, kiểm định sự khác biệt giữa các nhóm đối tượng theo giới tính, độ tuổi, trình độ học vấn được thực hiện bằng T-test và ANOVA. Thời gian nghiên cứu kéo dài 6 tháng, từ 15/10/2021 đến 15/04/2022.
Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Những phát hiện chính
Độ tin cậy là yếu tố có ảnh hưởng mạnh nhất đến sự hài lòng của người nộp thuế với hệ số hồi quy β = 0.281. Người nộp thuế đánh giá cao tính minh bạch, đúng hạn và bảo mật thông tin trong các thủ tục thuế.
Năng lực phục vụ của cán bộ thuế đứng thứ hai với β = 0.195, thể hiện qua trình độ chuyên môn, khả năng tư vấn và thái độ làm việc chuyên nghiệp, nhanh chóng.
Phương tiện hữu hình như cơ sở vật chất, trang thiết bị và môi trường làm việc có tác động tích cực với β = 0.180, góp phần tạo sự thoải mái và thuận tiện cho người nộp thuế.
Mức độ đáp ứng và Thông tin cũng có ảnh hưởng tích cực nhưng mức độ thấp hơn, phản ánh nhu cầu cải thiện thời gian xử lý hồ sơ và kênh thông tin liên lạc hiệu quả hơn.
Kết quả phân tích tương quan cho thấy các yếu tố độc lập đều có mối quan hệ thuận chiều với sự hài lòng, với hệ số tương quan Pearson từ 0.45 đến 0.62. Mô hình hồi quy tuyến tính giải thích khoảng 65% biến thiên của sự hài lòng (R² điều chỉnh = 0.65), cho thấy tính phù hợp cao. Kiểm định ANOVA và T-test cho thấy sự khác biệt về mức độ hài lòng giữa các nhóm đối tượng theo độ tuổi và trình độ học vấn là có ý nghĩa thống kê (p < 0.05), trong khi giới tính không ảnh hưởng đáng kể.
Thảo luận kết quả
Nguyên nhân chính khiến độ tin cậy đứng đầu là do người nộp thuế rất quan tâm đến việc cơ quan thuế thực hiện đúng cam kết, bảo mật thông tin và xử lý hồ sơ đúng hạn. Điều này phù hợp với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, khẳng định vai trò then chốt của độ tin cậy trong dịch vụ hành chính công. Năng lực phục vụ cao giúp giảm thiểu phiền hà và tăng sự tin tưởng, đồng thời phương tiện hữu hình hiện đại tạo điều kiện thuận lợi cho giao dịch. Mức độ đáp ứng và thông tin tuy có tác động thấp hơn nhưng vẫn cần được cải thiện để nâng cao trải nghiệm người nộp thuế. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố và bảng phân tích hồi quy chi tiết để minh họa rõ ràng mối quan hệ giữa các biến.
Đề xuất và khuyến nghị
Tăng cường độ tin cậy: Cải tiến quy trình xử lý hồ sơ, đảm bảo thực hiện đúng cam kết về thời gian và bảo mật thông tin. Chủ thể thực hiện: Ban lãnh đạo Chi cục Thuế, thời gian: 6 tháng.
Nâng cao năng lực phục vụ: Tổ chức đào tạo chuyên môn và kỹ năng giao tiếp cho cán bộ thuế, đồng thời xây dựng tiêu chuẩn phục vụ rõ ràng. Chủ thể: Phòng nhân sự Chi cục Thuế, thời gian: 12 tháng.
Cải thiện phương tiện hữu hình: Đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị công nghệ thông tin và môi trường làm việc thân thiện. Chủ thể: Cục Thuế tỉnh Bình Thuận, thời gian: 12-18 tháng.
Tăng cường mức độ đáp ứng: Rút ngắn thời gian tiếp nhận và xử lý hồ sơ, thiết lập hệ thống phản hồi nhanh qua điện thoại và trực tuyến. Chủ thể: Bộ phận tiếp nhận hồ sơ, thời gian: 6 tháng.
Củng cố hệ thống thông tin: Phát triển cổng thông tin điện tử đầy đủ, cập nhật thường xuyên và tổ chức các buổi tập huấn, đối thoại với người nộp thuế. Chủ thể: Phòng truyền thông Chi cục Thuế, thời gian: liên tục.
Đối tượng nên tham khảo luận văn
Cán bộ quản lý thuế: Giúp nhận diện các yếu tố ảnh hưởng đến sự hài lòng người nộp thuế, từ đó xây dựng chính sách cải tiến dịch vụ phù hợp.
Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản trị kinh doanh, Chính sách công: Cung cấp cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu thực tiễn về dịch vụ hành chính công và sự hài lòng khách hàng.
Người nộp thuế và doanh nghiệp: Hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ thuế, từ đó có thể phản hồi và đề xuất cải tiến.
Cơ quan hoạch định chính sách: Sử dụng kết quả nghiên cứu để thiết kế các chương trình cải cách thủ tục hành chính thuế, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước.
Câu hỏi thường gặp
Yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến sự hài lòng của người nộp thuế?
Độ tin cậy là yếu tố quan trọng nhất, với hệ số ảnh hưởng β = 0.281, thể hiện qua việc cơ quan thuế thực hiện đúng cam kết và bảo mật thông tin.Phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong luận văn là gì?
Nghiên cứu kết hợp định tính và định lượng, sử dụng khảo sát 243 người nộp thuế, phân tích Cronbach’s Alpha, EFA, hồi quy tuyến tính và kiểm định ANOVA, T-test.Làm thế nào để nâng cao năng lực phục vụ của cán bộ thuế?
Thông qua đào tạo chuyên môn, kỹ năng giao tiếp và xây dựng tiêu chuẩn phục vụ rõ ràng, giúp cán bộ đáp ứng tốt hơn nhu cầu người nộp thuế.Phương tiện hữu hình ảnh hưởng như thế nào đến sự hài lòng?
Cơ sở vật chất hiện đại, môi trường làm việc thuận tiện giúp người nộp thuế cảm thấy thoải mái, giảm thời gian chờ đợi và tăng hiệu quả giao dịch.Có sự khác biệt về sự hài lòng giữa các nhóm đối tượng không?
Có sự khác biệt đáng kể theo độ tuổi và trình độ học vấn, trong khi giới tính không ảnh hưởng nhiều đến mức độ hài lòng.
Kết luận
- Nghiên cứu xác định 5 yếu tố chính ảnh hưởng tích cực đến sự hài lòng của người nộp thuế tại Chi cục Thuế khu vực Đức Linh - Tánh Linh: Độ tin cậy, Năng lực phục vụ, Phương tiện hữu hình, Mức độ đáp ứng và Thông tin.
- Độ tin cậy và năng lực phục vụ là hai yếu tố có tác động mạnh nhất, chiếm ưu thế trong việc nâng cao sự hài lòng.
- Mô hình nghiên cứu giải thích được khoảng 65% biến thiên của sự hài lòng, cho thấy tính phù hợp và thực tiễn cao.
- Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để đề xuất các giải pháp cải tiến dịch vụ hành chính công trong ngành thuế.
- Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, theo dõi đánh giá hiệu quả và mở rộng nghiên cứu sang các khu vực khác nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ thuế toàn quốc.
Hành động ngay hôm nay để nâng cao sự hài lòng của người nộp thuế và góp phần phát triển kinh tế địa phương!