Tổng quan nghiên cứu
Trong bối cảnh phát triển kinh tế và xã hội hiện nay, sự hài lòng của khách hàng đối với các dịch vụ điện là yếu tố then chốt ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả hoạt động của các đơn vị cung cấp điện. Tại Thành phố Phan Thiết, với hơn 109.000 khách hàng sử dụng điện, sản lượng điện hàng năm đạt khoảng 1 tỷ kWh, việc nâng cao chất lượng dịch vụ điện không chỉ đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng mà còn góp phần nâng cao uy tín và hiệu quả kinh doanh của Điện lực Phan Thiết. Tuy nhiên, theo báo cáo của trung tâm chăm sóc khách hàng, vẫn còn tồn tại nhiều vấn đề như thời gian thực hiện dịch vụ chưa đáp ứng, thái độ phục vụ chưa đồng đều, và tình trạng mất điện ảnh hưởng đến sự hài lòng chung của khách hàng.
Nghiên cứu này nhằm xác định các yếu tố ảnh hưởng đến sự hài lòng của khách hàng đối với các dịch vụ điện tại Điện lực Phan Thiết trong giai đoạn 2016-2018. Mục tiêu cụ thể là đánh giá tác động của các yếu tố như chất lượng và độ tin cậy cung cấp điện, thông tin đến khách hàng, hóa đơn và thanh toán tiền điện, dịch vụ khách hàng, hình ảnh kinh doanh công ty và nhận thức về giá điện đến mức độ hài lòng của khách hàng. Kết quả nghiên cứu sẽ cung cấp cơ sở khoa học để đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ, góp phần cải thiện chỉ số hài lòng khách hàng, từ đó thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành điện tại địa phương.
Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
Khung lý thuyết áp dụng
Nghiên cứu dựa trên các mô hình lý thuyết về chất lượng dịch vụ và sự hài lòng của khách hàng, trong đó nổi bật là mô hình SERVQUAL của Parasuraman và cộng sự (1985) với 5 thành phần chính: độ tin cậy, khả năng đáp ứng, năng lực đảm bảo, phương tiện hữu hình và sự đồng cảm. Mô hình SERVPERF của Cronin và Taylor (1992) cũng được áp dụng, tập trung đo lường chất lượng dịch vụ dựa trên mức độ cảm nhận thực tế của khách hàng thay vì so sánh với kỳ vọng. Ngoài ra, mô hình tổng hợp chất lượng dịch vụ của Brogowicz và cộng sự (1990) được sử dụng để tích hợp các yếu tố ảnh hưởng từ hình ảnh công ty, các yếu tố bên ngoài và hoạt động marketing truyền thống.
Các khái niệm chính trong nghiên cứu bao gồm:
- Chất lượng và độ tin cậy cung cấp điện: Bao gồm các chỉ số kỹ thuật như SAIDI, SAIFI, MAIFI phản ánh số lần và thời gian mất điện trung bình.
- Thông tin đến khách hàng: Mức độ chính xác, kịp thời và dễ hiểu của thông tin cung cấp về dịch vụ điện.
- Hóa đơn và thanh toán tiền điện: Độ chính xác của hóa đơn và sự thuận tiện trong các hình thức thanh toán.
- Dịch vụ khách hàng: Chất lượng phục vụ, thái độ nhân viên và khả năng giải quyết khiếu nại.
- Hình ảnh kinh doanh công ty: Nhận thức của khách hàng về thương hiệu và uy tín của Điện lực.
- Nhận thức về giá điện: Cảm nhận của khách hàng về mức giá và chính sách giá điện.
Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu được thực hiện qua hai giai đoạn: nghiên cứu sơ bộ kết hợp định tính và định lượng để xây dựng thang đo, và nghiên cứu chính thức sử dụng phương pháp định lượng. Thang đo được thiết kế dựa trên thang Likert 5 mức độ với tổng cộng 33 biến quan sát cho 6 nhân tố độc lập và 3 biến cho nhân tố phụ thuộc (sự hài lòng).
Cỡ mẫu nghiên cứu chính thức là 255 khách hàng sử dụng điện tại Thành phố Phan Thiết, được chọn bằng phương pháp lấy mẫu ngẫu nhiên có chủ đích nhằm đảm bảo tính đại diện. Dữ liệu thu thập được phân tích bằng các phương pháp thống kê như Cronbach’s Alpha để kiểm định độ tin cậy thang đo, phân tích nhân tố khám phá (EFA) để xác định cấu trúc nhân tố, phân tích tương quan và hồi quy đa biến để đánh giá mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến sự hài lòng. Ngoài ra, các kiểm định ANOVA và T-Test được sử dụng để phân tích sự khác biệt mức độ hài lòng theo các nhóm khách hàng khác nhau.
Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Những phát hiện chính
Ảnh hưởng của dịch vụ khách hàng đến sự hài lòng: Dịch vụ khách hàng là yếu tố có tác động mạnh nhất với hệ số hồi quy Beta > 0 và giá trị kiểm định t ≥ 2,268, mức ý nghĩa Sig. < 0,05. Điều này cho thấy chất lượng phục vụ, thái độ nhân viên và khả năng giải quyết khiếu nại đóng vai trò quyết định trong việc nâng cao sự hài lòng của khách hàng.
Nhận thức về giá điện: Yếu tố này có tác động tích cực đến sự hài lòng, tuy mức độ ảnh hưởng thấp hơn dịch vụ khách hàng nhưng vẫn có ý nghĩa thống kê. Khách hàng có nhận thức rõ ràng và hợp lý về giá điện sẽ có xu hướng hài lòng hơn.
Thông tin đến khách hàng: Thông tin chính xác, kịp thời và dễ hiểu giúp khách hàng chủ động trong việc sử dụng điện và giảm thiểu các phản ứng tiêu cực khi có sự cố. Yếu tố này cũng có ảnh hưởng tích cực đến sự hài lòng với mức độ ý nghĩa thống kê.
Chất lượng và độ tin cậy cung cấp điện: Mặc dù có tác động tích cực đến sự hài lòng, nhưng mức độ ảnh hưởng thấp hơn so với các yếu tố trên. Điều này phản ánh sự kỳ vọng ngày càng cao của khách hàng về chất lượng điện năng và độ ổn định cung cấp.
Mô hình nghiên cứu giải thích được 66,1% biến thiên trong sự hài lòng của khách hàng, cho thấy các yếu tố được lựa chọn phù hợp và có ý nghĩa thực tiễn cao. Phân tích ANOVA và T-Test cho thấy sự khác biệt có ý nghĩa thống kê về mức độ hài lòng theo khu vực sử dụng điện và thời gian sử dụng dịch vụ, trong khi các đặc điểm cá nhân khác không tạo ra sự khác biệt đáng kể.
Thảo luận kết quả
Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu trước đây trong và ngoài nước, khẳng định vai trò quan trọng của dịch vụ khách hàng và thông tin trong việc nâng cao sự hài lòng. Sự ảnh hưởng của nhận thức về giá điện cũng đồng nhất với các nghiên cứu cho thấy khách hàng ngày càng quan tâm đến chi phí sử dụng điện. Mức độ ảnh hưởng thấp hơn của chất lượng và độ tin cậy cung cấp điện có thể do khách hàng đã quen với các tiêu chuẩn kỹ thuật hiện hành hoặc do các yếu tố kỹ thuật khó nhận biết trực tiếp.
Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ ảnh hưởng tương đối của từng yếu tố đến sự hài lòng, cùng bảng phân tích hồi quy chi tiết các hệ số và mức ý nghĩa. Biểu đồ phân tán và phân tích phương sai giúp minh họa sự khác biệt mức độ hài lòng theo nhóm khách hàng, hỗ trợ các nhà quản lý trong việc phân bổ nguồn lực và xây dựng chiến lược phù hợp.
Đề xuất và khuyến nghị
Nâng cao chất lượng dịch vụ khách hàng: Tăng cường đào tạo kỹ năng giao tiếp, nâng cao nhận thức về dịch vụ khách hàng cho nhân viên, cải thiện quy trình giải quyết khiếu nại và phản hồi khách hàng. Mục tiêu đạt mức độ hài lòng trên 85% trong vòng 12 tháng. Chủ thể thực hiện: Ban quản lý Điện lực Phan Thiết phối hợp với phòng nhân sự.
Cải thiện thông tin đến khách hàng: Đa dạng hóa kênh truyền thông, đảm bảo thông tin về ngừng cấp điện, chính sách giá và các dịch vụ được cập nhật kịp thời, dễ hiểu. Thực hiện trong 6 tháng tới với mục tiêu tăng tỷ lệ khách hàng nhận thông tin chính xác lên 90%. Chủ thể thực hiện: Phòng truyền thông và chăm sóc khách hàng.
Tăng cường độ tin cậy và chất lượng cung cấp điện: Đầu tư nâng cấp hạ tầng lưới điện, giảm thiểu sự cố và thời gian mất điện, áp dụng công nghệ giám sát hiện đại. Mục tiêu giảm chỉ số SAIDI và SAIFI xuống dưới mức trung bình ngành trong 18 tháng. Chủ thể thực hiện: Ban kỹ thuật và vận hành.
Đa dạng hóa hình thức thanh toán và minh bạch hóa hóa đơn: Phát triển các phương thức thanh toán điện tử, đảm bảo hóa đơn chính xác và minh bạch, giảm thiểu sai sót. Mục tiêu tăng tỷ lệ thanh toán không dùng tiền mặt lên 70% trong 1 năm. Chủ thể thực hiện: Phòng kế toán và công nghệ thông tin.
Đối tượng nên tham khảo luận văn
Nhà quản lý ngành điện: Có thể sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chiến lược nâng cao chất lượng dịch vụ, cải thiện sự hài lòng khách hàng và tăng cường hiệu quả hoạt động.
Các đơn vị cung cấp dịch vụ điện khác: Tham khảo mô hình và phương pháp nghiên cứu để áp dụng vào đánh giá và cải tiến dịch vụ tại địa phương mình.
Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản trị kinh doanh, kinh tế: Tài liệu cung cấp cơ sở lý thuyết và thực tiễn về đo lường sự hài lòng khách hàng trong lĩnh vực dịch vụ công nghiệp.
Cơ quan quản lý nhà nước và chính quyền địa phương: Sử dụng kết quả để giám sát và hỗ trợ các đơn vị cung cấp điện trong việc nâng cao chất lượng dịch vụ, đảm bảo quyền lợi người dân.
Câu hỏi thường gặp
Yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến sự hài lòng của khách hàng sử dụng dịch vụ điện tại Phan Thiết?
Dịch vụ khách hàng được xác định là yếu tố có tác động mạnh nhất, chiếm tỷ lệ ảnh hưởng lớn nhất trong mô hình nghiên cứu, thể hiện qua hệ số hồi quy Beta cao và ý nghĩa thống kê rõ ràng.Phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong luận văn là gì?
Nghiên cứu sử dụng phương pháp định lượng với cỡ mẫu 255 khách hàng, áp dụng các kỹ thuật phân tích Cronbach’s Alpha, EFA, hồi quy đa biến, ANOVA và T-Test để đánh giá các yếu tố ảnh hưởng.Làm thế nào để nâng cao chất lượng dịch vụ khách hàng tại Điện lực Phan Thiết?
Cần tập trung đào tạo nhân viên, cải tiến quy trình giải quyết khiếu nại, tăng cường giao tiếp và truyền thông với khách hàng, đồng thời áp dụng công nghệ mới trong quản lý dịch vụ.Sự khác biệt về mức độ hài lòng giữa các nhóm khách hàng có ý nghĩa như thế nào?
Nghiên cứu cho thấy sự khác biệt có ý nghĩa thống kê theo khu vực sử dụng điện và thời gian sử dụng dịch vụ, giúp Điện lực điều chỉnh chính sách phù hợp với từng nhóm khách hàng.Nhận thức về giá điện ảnh hưởng như thế nào đến sự hài lòng?
Nhận thức về giá điện có tác động tích cực đến sự hài lòng, khách hàng hiểu và chấp nhận mức giá sẽ có xu hướng hài lòng hơn với dịch vụ, góp phần ổn định mối quan hệ giữa khách hàng và đơn vị cung cấp.
Kết luận
- Nghiên cứu xác định được 4 yếu tố chính ảnh hưởng tích cực đến sự hài lòng của khách hàng tại Điện lực Phan Thiết: dịch vụ khách hàng, nhận thức về giá điện, thông tin đến khách hàng và chất lượng, độ tin cậy cung cấp điện.
- Dịch vụ khách hàng là yếu tố có tác động mạnh nhất, chiếm phần lớn ảnh hưởng đến sự hài lòng.
- Mô hình nghiên cứu giải thích được 66,1% biến thiên trong sự hài lòng, cho thấy tính phù hợp và hiệu quả của các yếu tố được lựa chọn.
- Kết quả phân tích sự khác biệt mức độ hài lòng theo khu vực và thời gian sử dụng dịch vụ giúp định hướng chính sách phù hợp.
- Đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ, cải thiện thông tin, đa dạng hóa hình thức thanh toán và nâng cao độ tin cậy cung cấp điện nhằm tăng cường sự hài lòng khách hàng trong thời gian tới.
Các nhà quản lý Điện lực Phan Thiết cần triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời tiếp tục theo dõi, đánh giá sự hài lòng khách hàng định kỳ để điều chỉnh chiến lược phù hợp. Độc giả và các đơn vị liên quan được khuyến khích áp dụng mô hình nghiên cứu này để nâng cao chất lượng dịch vụ điện tại địa phương mình.