I. Lớp Học Đảo Ngược Tổng Quan Lợi Ích Cho Ngữ Văn 7
Thế giới đang bước vào kỷ nguyên kinh tế tri thức, đòi hỏi giáo dục phải đổi mới. Đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát triển năng lực là rất cần thiết, tạo ra những con người năng động, sáng tạo. Luật Giáo dục 2019 nhấn mạnh sự cần thiết của phương pháp giáo dục khoa học, phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động của người học. Công văn 4267/BGDĐT-CNTT của Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng nhấn mạnh việc ứng dụng CNTT, chuyển đổi số trong giáo dục. Mô hình lớp học đảo ngược (MHLHĐN) là một trong những mô hình dạy học hiện đại đáp ứng yêu cầu này. Nó giúp phát huy tính tích cực, năng động, sáng tạo của cả người dạy và người học. Mô hình này đang được áp dụng rộng rãi trên thế giới và có những ưu điểm vượt trội so với phương pháp truyền thống, cần được nghiên cứu và triển khai tại Việt Nam.
1.1. Bản chất của Mô Hình Lớp Học Đảo Ngược MHLHĐN
Lớp học đảo ngược là mô hình trong đó học sinh tiếp thu kiến thức mới ở nhà thông qua video bài giảng và tài liệu trực tuyến. Thời gian trên lớp dành cho các hoạt động thực hành, thảo luận và giải đáp thắc mắc. Theo Sophia Learning và Flipped Learning Network, số lượng giáo viên Mỹ áp dụng mô hình này tăng mạnh, cải thiện thái độ học tập và điểm số của học sinh. Thay vì giảng bài như thường lệ, công việc chính của người dạy là hướng dẫn, định hướng. Với người học, thay vì tiếp thu một cách thụ động thì sẽ phải tự chủ động tiếp cận kiến thức ở nhà, tự mình trải nghiệm, khám phá, tìm tòi các thông tin liên quan về bài học.
1.2. Ưu điểm vượt trội của lớp học đảo ngược so với truyền thống
Mô hình lớp học đảo ngược mang lại nhiều lợi ích so với phương pháp truyền thống. Nó tạo điều kiện cho việc cá nhân hóa học tập, tăng cường tương tác giữa giáo viên và học sinh, và khuyến khích học sinh tự học một cách chủ động. Học sinh có thể xem video bài giảng nhiều lần, tự điều chỉnh tốc độ học tập phù hợp với khả năng của mình. Giáo viên có thể dành nhiều thời gian hơn để hỗ trợ từng học sinh, giải đáp thắc mắc và cung cấp phản hồi cá nhân. MHLHĐN giúp học sinh rèn luyện khả năng tự học, tư duy phản biện và kỹ năng giải quyết vấn đề. Ngoài ra, MHLHĐN giúp người học có thể nói lên được ý kiến của bản thân, giúp họ học tập dễ dàng hơn, làm tăng sự tương tác giữa người dạy và người học, phát triển ở người học được nhiều năng lực, trong đó có năng lực tự học và giao tiếp.
II. Thách Thức Dạy Đọc Hiểu Truyện Ngụ Ngôn Lớp 7 Hiện Nay
Dạy và học truyện ngụ ngôn trong nhà trường có nhiều ưu điểm. Truyện ngụ ngôn là một thể loại có nội dung gần gũi với đời sống, chứa đựng những bài học luân lí sâu sắc, những kinh nghiệm sống phong phú. Tuy nhiên, việc dạy môn Ngữ văn nói chung và dạy truyện ngụ ngôn nói riêng, khi thực hiện cũng gặp khó khăn nhất định. Hiện nay ở các trường học thực tế HS vẫn bị thụ động trong việc tiếp thu và tích lũy kiến thức, luôn phụ thuộc, dựa dẫm vào nội dung bài giảng của giáo viên. Một bộ phận HS thường ít đọc trước bài ở nhà, việc tham gia thảo luận trên lớp còn hạn chế. Khi thực hành, HS vẫn chỉ dừng lại ở việc bắt chước và áp dụng một cách máy móc. Giáo viên còn áp đặt suy nghĩ của mình lên tác phẩm và truyền đạt cho HS, hoặc GV chỉ khai thác những giá trị nội dung, nghệ thuật cơ bản của tác phẩm một cách đơn thuần mà chưa tổ chức cho học sinh đọc hiểu nhằm phát huy được những năng lực cho HS. Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học của GV cũng đã được thực hiện ở một số bước cụ thể của quá trình dạy học nhưng còn rời rạc, chưa có tính hệ thống, chưa thực sự phát huy hiệu quả tiềm năng của CNTT.
2.1. Học sinh thụ động và thiếu chuẩn bị trước khi đến lớp
Một trong những thách thức lớn nhất là sự thụ động của học sinh. Nhiều học sinh không đọc trước bài ở nhà, dẫn đến việc không hiểu bài và khó tham gia vào các hoạt động thảo luận trên lớp. Học sinh có thể cảm thấy nhàm chán và thiếu hứng thú với môn học. Điều này đòi hỏi giáo viên phải có các biện pháp khuyến khích học sinh tự học và chuẩn bị bài trước khi đến lớp. Một bộ phận HS thường ít đọc trước bài ở nhà, việc tham gia thảo luận trên lớp còn hạn chế. Khi thực hành, HS vẫn chỉ dừng lại ở việc bắt chước và áp dụng một cách máy móc. Nguyên nhân một phần do GV vẫn còn áp đặt suy nghĩ của mình lên tác phẩm và truyền đạt cho HS, hoặc GV chỉ khai thác những giá trị nội dung, nghệ thuật cơ bản của tác phẩm một cách đơn thuần mà chưa tổ chức cho học sinh đọc hiểu nhằm phát huy được những năng lực cho HS.
2.2. Giáo viên còn lúng túng trong việc đổi mới phương pháp dạy
Việc đổi mới phương pháp dạy học, đặc biệt là việc ứng dụng MHLHĐN, đòi hỏi giáo viên phải có sự chuẩn bị kỹ lưỡng và thay đổi cách tiếp cận. Giáo viên có thể gặp khó khăn trong việc thiết kế các hoạt động tương tác trên lớp, tạo ra video bài giảng hấp dẫn, và đánh giá kết quả học tập của học sinh một cách hiệu quả. Giáo viên cần được tập huấn và hỗ trợ để có thể triển khai MHLHĐN một cách thành công. Giáo viên còn áp đặt suy nghĩ của mình lên tác phẩm và truyền đạt cho HS, hoặc GV chỉ khai thác những giá trị nội dung, nghệ thuật cơ bản của tác phẩm một cách đơn thuần mà chưa tổ chức cho học sinh đọc hiểu nhằm phát huy được những năng lực cho HS.
III. Vận Dụng Lớp Học Đảo Ngược Phương Pháp Dạy Đọc Hiểu Hiệu Quả
Vận dụng mô hình lớp học đảo ngược vào dạy đọc hiểu truyện ngụ ngôn lớp 7 (CT Ngữ văn 2018) là một giải pháp hiệu quả để giải quyết những thách thức trên. Mô hình này giúp học sinh chủ động tiếp thu kiến thức ở nhà thông qua video bài giảng và tài liệu trực tuyến. Thời gian trên lớp dành cho các hoạt động thực hành, thảo luận và giải đáp thắc mắc, giúp học sinh hiểu sâu hơn về tác phẩm. Việc này cũng giúp giáo viên có nhiều thời gian hơn để hỗ trợ từng học sinh, phát triển kỹ năng đọc hiểu và tư duy phản biện cho các em. Áp dụng mô hình này vào trong giảng dạy khi điều kiện cơ sở vật chất phục vụ giáo dục đang ngày một tốt lên, giúp người học ý thức, có thái độ và trách nhiệm với nhiệm vụ học tập của mình.
3.1. Thiết kế Video Bài Giảng hấp dẫn và phù hợp trình độ lớp 7
Để MHLHĐN thành công, việc thiết kế video bài giảng chất lượng là rất quan trọng. Video cần ngắn gọn, súc tích, sử dụng ngôn ngữ dễ hiểu và hình ảnh minh họa sinh động. Giáo viên nên sử dụng các phần mềm chỉnh sửa video chuyên nghiệp để tạo ra những video hấp dẫn và thu hút sự chú ý của học sinh. Video nên được chia thành các đoạn nhỏ, tập trung vào từng nội dung cụ thể. Người học tự học qua video trước khi đến lớp. Nhiệm vụ của người học là: xem video, đọc sách, tài liệu và trả lời các câu hỏi.
3.2. Tổ chức hoạt động trên lớp tăng tính tương tác và phát triển kỹ năng
Thời gian trên lớp cần được sử dụng hiệu quả để tạo ra môi trường học tập tích cực và tương tác. Giáo viên nên tổ chức các hoạt động thảo luận nhóm, trò chơi, đóng vai, và các bài tập thực hành để giúp học sinh củng cố kiến thức và phát triển kỹ năng. Giáo viên cần tạo điều kiện cho học sinh được chia sẻ ý kiến, đặt câu hỏi và giải quyết vấn đề. Tìm hiểu sâu hơn, sáng tạo và vận dụng kiến thức bài học thông qua hình thức nghe GV giải đáp, thảo luận cùng bạn học. Việc áp dụng mô hình lớp học đảo ngược giúp người học ý thức, có thái độ và trách nhiệm với nhiệm vụ học tập của mình.
3.3. Sử dụng Nền tảng học trực tuyến để quản lý và đánh giá
Các nền tảng học trực tuyến như Google Classroom, Microsoft Teams, hoặc Moodle có thể giúp giáo viên quản lý và đánh giá quá trình học tập của học sinh. Giáo viên có thể sử dụng các nền tảng này để chia sẻ video bài giảng, tài liệu học tập, giao bài tập, và theo dõi tiến độ học tập của học sinh. Các nền tảng này cũng cung cấp các công cụ đánh giá trực tuyến giúp giáo viên thu thập thông tin phản hồi và điều chỉnh phương pháp dạy học. Chính mục tiêu ứng dụng CNTT, chuyển đổi số trong giáo dục đã cho thấy việc nghiên cứu vận dụng phương pháp dạy học theo MHLHĐN để phát huy tính tích cực, năng động, sáng tạo của cả người dạy và người học là vô cùng cần thiết, đúng yêu cầu đặt ra của ngành giáo dục trong bối cảnh hiện nay.
IV. Giáo Án Mẫu Dạy Đọc Hiểu Truyện Ngụ Ngôn Lớp 7 Đảo Ngược
Để minh họa cho cách vận dụng MHLHĐN vào dạy đọc hiểu truyện ngụ ngôn lớp 7, chúng tôi xin giới thiệu một giáo án mẫu. Giáo án này bao gồm các bước chuẩn bị trước khi đến lớp (xem video, đọc tài liệu), các hoạt động trên lớp (thảo luận, giải bài tập), và các bài tập về nhà (viết bài luận, làm dự án). Giáo án được thiết kế theo hướng phát triển năng lực cho học sinh, khuyến khích các em tự học, tự khám phá và tự đánh giá. KHBD vận dụng MHLHĐN để tổ chức dạy học truyện ngụ ngôn cho HS lớp 7; Tổ chức thực hiện kế hoạch bài dạy đọc hiểu truyện ngụ ngôn cho HS lớp 7 vận dụng mô hình lớp học đảo ngược.
4.1. Chuẩn bị trước khi đến lớp Xem Video và Đọc Tài Liệu
Trước khi đến lớp, học sinh được yêu cầu xem video bài giảng và đọc tài liệu về truyện ngụ ngôn. Video cần giới thiệu về tác giả, tác phẩm, nội dung chính và các giá trị nghệ thuật của truyện. Tài liệu cần cung cấp thông tin chi tiết hơn về các nhân vật, sự kiện và ý nghĩa của truyện. Học sinh cần ghi chú những điểm quan trọng và đặt câu hỏi nếu có thắc mắc. Phần 1: người học tự học qua video trước khi đến lớp. Nhiệm vụ của người học là: xem video, đọc sách, tài liệu và trả lời các câu hỏi.
4.2. Hoạt động trên lớp Thảo luận và Giải Bài Tập
Trên lớp, giáo viên tổ chức các hoạt động thảo luận nhóm để học sinh chia sẻ những gì đã học được và giải đáp thắc mắc. Giáo viên cũng đưa ra các bài tập thực hành để học sinh áp dụng kiến thức vào thực tế. Các bài tập này có thể là viết đoạn văn cảm nhận, phân tích nhân vật, hoặc so sánh các truyện ngụ ngôn khác nhau. Học sinh được khuyến khích làm việc độc lập và hợp tác với bạn bè để hoàn thành bài tập. Tìm hiểu sâu hơn, sáng tạo và vận dụng kiến thức bài học thông qua hình thức nghe GV giải đáp, thảo luận cùng bạn học.
V. Kết Quả Thực Nghiệm Hiệu Quả Của Lớp Học Đảo Ngược Lớp 7
Để đánh giá hiệu quả của việc vận dụng MHLHĐN vào dạy đọc hiểu truyện ngụ ngôn lớp 7, chúng tôi đã tiến hành một cuộc thực nghiệm. Kết quả cho thấy học sinh học theo mô hình lớp học đảo ngược có kết quả học tập cao hơn so với học sinh học theo phương pháp truyền thống. Học sinh cũng chủ động hơn trong việc học tập, tích cực tham gia vào các hoạt động trên lớp, và có khả năng tư duy phản biện tốt hơn. Các em yêu thích môn học hơn và cảm thấy tự tin hơn vào khả năng của mình. Tác giả Dương Thị Nhung trong sáng kiến kinh nghiệm: “Vận dụng mô hình lớp học đảo ngược để tổ chức hoạt động tranh biện trong dạy học đọc hiểu bài thơ Nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm (Ngữ văn 10, tập 1)” đã nghiên cứu cách vận dụng MHLHĐN vào trực tiếp dạy học bài thơ Nhàn ở 2 giai đoạn: hướng dẫn học sinh tự học (ở nhà) và tổ chức hoạt động tranh biện (tại lớp). Tác giả không đi theo hướng nghiên cứu...
5.1. So sánh kết quả học tập giữa lớp thực nghiệm và đối chứng
Kết quả thực nghiệm cho thấy điểm trung bình của học sinh lớp thực nghiệm cao hơn đáng kể so với điểm trung bình của học sinh lớp đối chứng. Số lượng học sinh đạt điểm giỏi ở lớp thực nghiệm cũng nhiều hơn so với lớp đối chứng. Điều này chứng tỏ MHLHĐN có tác động tích cực đến kết quả học tập của học sinh. Bảng 1.3: Kết quả kiểm tra năng lực đọc hiểu của HS lớp thực nghiệm và đối chứng . 87 Biểu đồ 2: So sánh năng lực đọc hiểu của HS lớp thực nghiệm và đối chứng88 viii MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài.
5.2. Đánh giá về thái độ và kỹ năng của học sinh
Ngoài kết quả học tập, chúng tôi cũng nhận thấy sự thay đổi tích cực về thái độ và kỹ năng của học sinh. Học sinh chủ động hơn trong việc tìm hiểu kiến thức, tích cực tham gia vào các hoạt động thảo luận trên lớp, và có khả năng tư duy phản biện tốt hơn. Các em cũng tự tin hơn vào khả năng của mình và yêu thích môn học hơn. Học sinh được khuyến khích làm việc độc lập và hợp tác với bạn bè để hoàn thành bài tập. Tìm hiểu sâu hơn, sáng tạo và vận dụng kiến thức bài học thông qua hình thức nghe GV giải đáp, thảo luận cùng bạn học.
VI. Kết Luận Lớp Học Đảo Ngược Tương Lai Dạy Ngữ Văn 7
Vận dụng mô hình lớp học đảo ngược vào dạy đọc hiểu truyện ngụ ngôn lớp 7 (CT Ngữ văn 2018) là một hướng đi đúng đắn để đổi mới phương pháp dạy học và nâng cao chất lượng giáo dục. Mô hình này giúp phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh, đồng thời giúp giáo viên có nhiều thời gian hơn để hỗ trợ từng học sinh và phát triển kỹ năng cho các em. Cần tiếp tục nghiên cứu, thử nghiệm và hoàn thiện mô hình này để có thể áp dụng rộng rãi trong các trường học trên cả nước.
6.1. Khuyến nghị cho giáo viên và nhà trường
Giáo viên cần được tập huấn về MHLHĐN và được cung cấp các công cụ và tài liệu hỗ trợ cần thiết. Nhà trường cần đầu tư vào cơ sở vật chất và công nghệ thông tin để tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai MHLHĐN. Gia đình cũng cần phối hợp với nhà trường để khuyến khích và hỗ trợ học sinh tự học ở nhà. Tác giả Cù Thị Ngọc Anh - Nguyễn Thị Lan Anh - Nguyễn Thị Minh Bích của Trường Đại học Giáo dục - Đại học Quốc gia Hà 8 Nội quan tâm đến “Môi trường bình đẳng, dân chủ, tự nguyện giúp nâng cao hiệu quả chất lượng quá trình dạy học nhờ việc cải tiến hoạt động nhận thức tích cực mang định hướng cá nhân của người học, DH dựa trên năng lực và đánh giá thực” khi sử dụng MHLHĐN trong bài viết: “Sử dụng mô hình “Lớp học đảo ngược” trong dạy học ca dao (Ngữ văn 10, tập 1).
6.2. Hướng nghiên cứu tiếp theo Mở rộng và phát triển mô hình
Cần tiếp tục nghiên cứu để tìm ra những cách thức vận dụng MHLHĐN hiệu quả hơn, phù hợp với đặc điểm của từng môn học và từng đối tượng học sinh. Cần phát triển các công cụ đánh giá trực tuyến chính xác và khách quan hơn. Cần xây dựng cộng đồng giáo viên chia sẻ kinh nghiệm và hỗ trợ lẫn nhau trong việc triển khai MHLHĐN. Tác giả Nguyễn Văn Lợi lại quan tâm đến tính tích cực, chủ động của người học với mô hình dạy học kết hợp trực tuyến với trực tiếp trong bài: “Lớp học đảo nghịch – mô hình dạy học kết hợp trực tiếp và trực tuyến”. Hai tác giả Lê Thị Phượng và Bùi Phương Anh phân tích năng lực tự học được hình thành và phát triển trong mô hình lớp học đảo ngược trong bài viết “Dạy học theo mô hình lớp học đảo ngược nhằm phát triển năng lực tự học cho học sinh”.
