Trách nhiệm xã hội và hiệu quả tài chính trong ngân hàng thương mại Việt Nam

LỜI CAM ĐOAN

1. CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU NGHIÊN CỨU

1.1. Lý do chọn đề tài

1.2. Mục tiêu nghiên cứu

1.3. Mục tiêu tổng thể

1.4. Mục tiêu cụ thể

1.5. Câu hỏi nghiên cứu

1.6. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

1.7. Phương pháp nghiên cứu

1.8. Quy trình nghiên cứu

1.9. Các đóng góp và điểm mới của luận án

1.10. Kết cấu luận án nghiên cứu

1.11. KẾT LUẬN CHƯƠNG 1

2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU

2.1. Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp

2.2. Các lợi ích khi thực hiện trách nhiệm xã hội doanh nghiệp

2.3. Phương pháp đo lường trách nhiệm xã hội

2.4. Các hướng dẫn để thực hiện và báo cáo trách nhiệm xã hội

2.5. Hiệu quả tài chính của ngân hàng thương mại

2.6. Đo lường hiệu quả tài chính

2.7. Các lý thuyết về tác động của trách nhiệm xã hội đến hiệu quả tài chính

2.7.1. Lý thuyết Cổ đông

2.7.2. Lý thuyết Các bên liên quan

2.7.3. Lý thuyết Hợp pháp

2.8. Tổng quan tình hình nghiên cứu

2.9. Ảnh hưởng của trách nhiệm xã hội đến hiệu quả tài chính của ngân hàng

2.9.1. Chi tiêu trách nhiệm xã hội và hiệu quả tài chính của ngân hàng

2.9.2. Công bố thông tin trách nhiệm xã hội và hiệu quả tài chính của ngân hàng

2.9.3. Ảnh hưởng của các thành phần trách nhiệm xã hội đến hiệu quả tài chính

2.9.3.1. Trách nhiệm với môi trường

2.9.3.2. Trách nhiệm với người lao động

2.9.3.3. Trách nhiệm với cộng đồng

2.9.4. Hiệu lực điều chỉnh của cơ cấu sở hữu

2.10. Khoảng trống nghiên cứu

2.11. KẾT LUẬN CHƯƠNG 2

3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP VÀ DỮ LIỆU NGHIÊN CỨU

3.1. Mô hình nghiên cứu

3.2. Kiểm định tác động của trách nhiệm xã hội và các thành phần trách nhiệm xã hội đến hiệu quả tài chính của ngân hàng

3.3. Kiểm định vai trò điều tiết của cơ cấu sở hữu đối với tác động của trách nhiệm xã hội đến hiệu quả tài chính của ngân hàng

3.4. Các biến nghiên cứu

3.4.1. Biến phụ thuộc - Hiệu quả tài chính

3.4.2. Biến độc lập - Trách nhiệm xã hội của ngân hàng

3.4.3. Biến điều tiết - Cơ cấu sở hữu

3.4.4. Biến kiểm soát

3.5. Phương pháp ước lượng

3.6. Dữ liệu nghiên cứu

3.7. Thu thập và xử lý dữ liệu

3.8. Thống kê mô tả và kiểm định các khuyết tật của dữ liệu, mô hình nghiên cứu

3.9. KẾT LUẬN CHƯƠNG 3

4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN

4.1. Thực trạng trách nhiệm xã hội của các ngân hàng thương mại

4.2. Thực trạng công bố thông tin trách nhiệm xã hội

4.2.1. Trách nhiệm đối với người lao động

4.2.2. Trách nhiệm cộng đồng

4.2.3. Trách nhiệm đối với môi trường

4.2.4. Mức độ công bố thông tin trách nhiệm xã hội theo cơ cấu sở hữu

4.3. Thực trạng số tiền chi tiêu cho các hoạt động trách nhiệm xã hội

4.4. Kết quả nghiên cứu và thảo luận

4.4.1. Tác động của trách nhiệm xã hội đến hiệu quả tài chính của các ngân hàng thương mại

4.4.2. Tác động của các thành phần trách nhiệm xã hội đến hiệu quả tài chính của các ngân hàng thương mại

4.4.2.1. Tác động của trách nhiệm với môi trường đến hiệu quả tài chính của ngân hàng thương mại

4.4.2.2. Tác động của trách nhiệm với người lao động đến hiệu quả tài chính của ngân hàng thương mại

4.4.2.3. Tác động của trách nhiệm với cộng đồng đến hiệu quả tài chính của ngân hàng thương mại

4.4.3. Hiệu lực điều chỉnh của cơ cấu sở hữu đến tác động của trách nhiệm xã hội đến hiệu quả tài chính của ngân hàng thương mại

4.5. KẾT LUẬN CHƯƠNG 4

5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý CHÍNH SÁCH

5.1. Hàm ý chính sách

5.1.1. Hàm ý chính sách đối với các ngân hàng thương mại

5.1.2. Nâng cao nhận thức về trách nhiệm xã hội

5.1.3. Đẩy mạnh thực hiện và công bố thông tin liên quan đến các hoạt động có trách nhiệm với môi trường

5.1.4. Đẩy mạnh thực hiện và công bố thông tin liên quan đến các hoạt động có trách nhiệm với người lao động

5.1.5. Xây dựng chiến lược trách nhiệm xã hội trong dài hạn

5.1.6. Phát huy vai trò định hướng trong việc thực hiện và công bố thông tin trách nhiệm xã hội của các ngân hàng thương mại sở hữu Nhà nước

5.1.7. Đẩy mạnh việc thực hiện và công bố thông tin trách nhiệm xã hội trong các ngân hàng thương mại

5.1.8. Khuyến nghị đối với Chính phủ

5.1.9. Khuyến nghị đối với Ngân hàng Nhà nước

5.2. Hạn chế và hướng nghiên cứu tiếp theo

5.3. KẾT LUẬN CHƯƠNG 5

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

DANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC LIÊN QUAN ĐÃ CÔNG BỐ

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

DANH MỤC BẢNG BIỂU

DANH MỤC HÌNH VÀ BIỂU ĐỒ

I. Trách nhiệm xã hội và hiệu quả tài chính trong ngân hàng thương mại Việt Nam

Nghiên cứu này tập trung vào mối quan hệ giữa trách nhiệm xã hội (TNXH) và hiệu quả tài chính (HQTC) trong các ngân hàng thương mại (NHTM) tại Việt Nam. Luận án sử dụng dữ liệu từ năm 2012 đến 2019, với mẫu nghiên cứu gồm 29 NHTM, tương đương 232 quan sát. Phương pháp GMM được áp dụng để phân tích tác động của TNXH đến HQTC, đo lường qua các chỉ số như NIM, ROA, và ROE. Kết quả cho thấy TNXH có xu hướng cải thiện HQTC, đặc biệt ở các NHTM có sở hữu Nhà nước.

1.1. Tổng quan về trách nhiệm xã hội

Trách nhiệm xã hội (TNXH) được định nghĩa là nghĩa vụ của doanh nghiệp trong việc đóng góp vào sự phát triển bền vững của xã hội và môi trường. Theo ISO 26000, TNXH bao gồm các hoạt động như bảo vệ môi trường, đảm bảo quyền lợi người lao động, và hỗ trợ cộng đồng. Trong bối cảnh Việt Nam, TNXH đang trở thành yếu tố quan trọng trong chiến lược phát triển của các NHTM, đặc biệt sau khi có quy định bắt buộc về công bố thông tin phát triển bền vững từ năm 2016.

1.2. Hiệu quả tài chính trong ngân hàng thương mại

Hiệu quả tài chính (HQTC) được đo lường thông qua các chỉ số như NIM, ROA, và ROE. Nghiên cứu chỉ ra rằng các NHTM thực hiện TNXH có xu hướng đạt được HQTC cao hơn. Điều này được giải thích bởi lý thuyết Các bên liên quan và lý thuyết Hợp pháp, cho rằng TNXH giúp tăng cường uy tín và lòng tin của khách hàng, từ đó cải thiện hiệu quả hoạt động.

II. Phương pháp nghiên cứu và dữ liệu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp GMM để phân tích dữ liệu bảng từ 29 NHTM Việt Nam trong giai đoạn 2012-2019. Các biến độc lập bao gồm chi tiêu TNXH và công bố thông tin TNXH, trong khi biến phụ thuộc là HQTC. Các biến kiểm soát như quy mô ngân hàng, cơ cấu sở hữu cũng được đưa vào mô hình để đảm bảo tính chính xác của kết quả.

2.1. Phương pháp GMM

Phương pháp GMM được lựa chọn để khắc phục các khuyết tật trong mô hình hồi quy, bao gồm tự tương quan và phương sai sai số thay đổi. Kết quả kiểm định F, AR2, Sargan, và Hansen cho thấy mô hình GMM phù hợp với dữ liệu nghiên cứu.

2.2. Dữ liệu nghiên cứu

Dữ liệu được thu thập từ báo cáo tài chính và báo cáo thường niên của 29 NHTM Việt Nam. Các biến TNXH được đo lường thông qua chi tiêu cho các hoạt động xã hội và mức độ công bố thông tin TNXH. HQTC được đánh giá qua các chỉ số NIM, ROA, và ROE.

III. Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng TNXH có tác động tích cực đến HQTC của các NHTM Việt Nam. Cụ thể, chi tiêu TNXH và công bố thông tin TNXH đều có xu hướng cải thiện HQTC. Tuy nhiên, tác động này mạnh hơn ở các NHTM có sở hữu Nhà nước so với các NHTM tư nhân.

3.1. Tác động của TNXH đến HQTC

Nghiên cứu cho thấy TNXH có tác động tích cực đến HQTC, đặc biệt khi đo lường qua chi tiêu TNXH và công bố thông tin TNXH. Kết quả này phù hợp với lý thuyết Các bên liên quan, cho rằng TNXH giúp tăng cường uy tín và lòng tin của khách hàng, từ đó cải thiện hiệu quả hoạt động.

3.2. Vai trò của cơ cấu sở hữu

Cơ cấu sở hữu đóng vai trò điều tiết trong mối quan hệ giữa TNXH và HQTC. Các NHTM có sở hữu Nhà nước có xu hướng đạt được HQTC cao hơn khi thực hiện TNXH so với các NHTM tư nhân. Điều này có thể được giải thích bởi sự hỗ trợ từ chính sách của Nhà nước và sự tin tưởng của công chúng đối với các NHTM này.

IV. Hàm ý chính sách và hướng nghiên cứu tương lai

Nghiên cứu đưa ra các hàm ý chính sách quan trọng cho các NHTM Việt Nam, bao gồm việc nâng cao nhận thức về TNXH, đẩy mạnh thực hiện và công bố thông tin TNXH, và xây dựng chiến lược TNXH dài hạn. Ngoài ra, nghiên cứu cũng đề xuất các hướng nghiên cứu tương lai, như mở rộng mẫu nghiên cứu và phân tích sâu hơn về tác động của các thành phần TNXH đến HQTC.

4.1. Hàm ý chính sách

Các NHTM cần nâng cao nhận thức về TNXH và đẩy mạnh thực hiện các hoạt động TNXH, đặc biệt là các hoạt động liên quan đến môi trường và người lao động. Đồng thời, việc công bố thông tin TNXH cần được thực hiện minh bạch và đầy đủ để tăng cường uy tín và lòng tin của khách hàng.

4.2. Hướng nghiên cứu tương lai

Nghiên cứu tương lai có thể mở rộng mẫu nghiên cứu sang các ngành khác ngoài ngân hàng, hoặc phân tích sâu hơn về tác động của các thành phần TNXH như trách nhiệm với môi trường, người lao động, và cộng đồng đến HQTC.

Trách nhiệm xã hội và hiệu quả tài chính của các ngân hàng thương mại Việt Nam: Nghiên cứu từ luận án tiến sĩ