Tính bất định chính sách kinh tế và ảnh hưởng đến ổn định hệ thống ngân hàng

• Tác giả: Nguyễn Thị Minh Châu
• Người hướng dẫn: GS. Võ Xuân Vinh
• Trường học: Trường Đại Học Ngân Hàng TP.Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Tài Chính Ngân Hàng
• Đề tài: Tính Bất Định Chính Sách Kinh Tế Và Ổn Định Hệ Thống Ngân Hàng
• Loại tài liệu: luận án
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: TP. Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CÁM ƠN
• TÓM TẮT
• SUMMARY
• MỤC LỤC
• DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
• DANH MỤC HÌNH VẼ, BIỂU ĐỒ
• DANH MỤC BẢNG BIỂU
• 1. CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI
• 1.1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
• 1.1.1. Tính cấp thiết về mặt thực tiễn
• 1.1.2. Tính cấp thiết về mặt khoa học
• 1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
• 1.2.1. Mục tiêu tổng quát
• 1.2.2. Mục tiêu cụ thể
• 1.3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU
• 1.4. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
• 1.4.1. Đối tượng nghiên cứu
• 1.4.2. Phạm vi nghiên cứu
• 1.5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 1.5.1. Quy trình nghiên cứu
• 1.5.2. Dữ liệu nghiên cứu
• 1.5.3. Phương pháp nghiên cứu
• 1.6. ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN
• 1.6.1. Đóng góp mới về mặt khoa học
• 1.6.2. Đóng góp mới về mặt thực tiễn
• 1.7. BỐ CỤC CỦA NGHIÊN CỨU
• 1.8. TÓM TẮT CHƯƠNG 1
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ TÍNH BẤT ĐỊNH CHÍNH SÁCH KINH TẾ VÀ ỔN ĐỊNH HỆ THỐNG NGÂN HÀNG
• 2.1. CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ TÍNH BẤT ĐỊNH CHÍNH SÁCH KINH TẾ
• 2.1.1. Khái niệm tính bất định của chính sách kinh tế
• 2.1.2. Lý thuyết về tính bất định của chính sách kinh tế
• 2.1.3. Đo lường tính bất định chính sách kinh tế
• 2.1.4. Tác động của tính bất định chính sách kinh tế
• 2.2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ ỔN ĐỊNH HỆ THỐNG NGÂN HÀNG
• 2.2.1. Khái niệm ổn định hệ thống ngân hàng
• 2.2.2. Lý thuyết về ổn định hệ thống ngân hàng
• 2.2.3. Đo lường ổn định hệ thống ngân hàng
• 2.2.4. Vai trò của ổn định hệ thống ngân hàng
• 2.2.5. Các nhân tố ảnh hưởng đến ổn định hệ thống ngân hàng
• 2.3. TÁC ĐỘNG CỦA TÍNH BẤT ĐỊNH CHÍNH SÁCH KINH TẾ ĐẾN ỔN ĐỊNH HỆ THỐNG NGÂN HÀNG
• 2.3.1. Tác động bất định chính sách kinh tế trong nước đến ổn định hệ thống ngân hàng của một quốc gia
• 2.3.2. Tác động bất định chính sách kinh tế của quốc gia này đến ổn định hệ thống ngân hàng của quốc gia khác
• 2.4. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU TRƯỚC VỀ ẢNH HƯỞNG CỦA TÍNH BẤT ĐỊNH CHÍNH SÁCH KINH TẾ ĐẾN ỔN ĐỊNH HỆ THỐNG NGÂN HÀNG
• 2.4.1. Các nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng đến ổn định hệ thống ngân hàng
• 2.4.2. Các nghiên cứu về tính bất định của chính sách kinh tế đến ổn định của hệ thống ngân hàng
• 2.4.3. Khoảng trống nghiên cứu
• 2.5. TÓM TẮT CHƯƠNG 2
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. KHUNG PHÂN TÍCH
• 3.2. GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU
• 3.2.1. Giả thuyết nghiên cứu thứ nhất
• 3.2.2. Giả thuyết nghiên cứu thứ hai
• 3.2.3. Giả thuyết nghiên cứu thứ ba
• 3.3. MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU
• 3.3.1. Mô hình nghiên cứu đề xuất
• 3.3.2. Giải thích biến và giả thuyết nghiên cứu
• 3.4. DỮ LIỆU NGHIÊN CỨU
• 3.5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.5.1. Phương pháp thống kê mô tả
• 3.5.2. Phương pháp hồi quy tĩnh dành cho dữ liệu bảng
• 3.5.3. Phương pháp hồi quy động dành cho dữ liệu bảng
• 3.6. TÓM TẮT CHƯƠNG 3
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 4.1. THỐNG KÊ MÔ TẢ DỮ LIỆU NGHIÊN CỨU
• 4.1.1. Thực trạng tính bất định chính sách kinh tế toàn cầu và ổn định hệ thống ngân hàng
• 4.1.2. Thống kê mô tả dữ liệu nghiên cứu
• 4.2. KIỂM ĐỊNH LỰA CHỌN PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 4.2.1. Kiểm định lựa chọn phương pháp nghiên cứu với biến Z_score
• 4.2.2. Kiểm định lựa chọn phương pháp nghiên cứu với biến NPL
• 4.3. KẾT QUẢ HỒI QUY MÔ HÌNH GỐC
• 4.4. KẾT QUẢ HỒI QUY MÔ HÌNH VỚI BIẾN TƯƠNG TÁC
• 4.4.1. Kết quả hồi quy mô hình với biến tương tác đặc điểm ngành (mô hình 2)
• 4.4.2. Kết quả hồi quy mô hình với biến tương tác đặc điểm nền kinh tế vĩ mô (mô hình 3)
• 4.5. TÓM TẮT CHƯƠNG 4
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý CHÍNH SÁCH
• 5.1. HÀM Ý CHÍNH SÁCH
• 5.1.1. Đề xuất cho Chính phủ
• 5.1.2. Đề xuất cho Ngân hàng trung ương
• 5.1.3. Đề xuất cho các nhà quản trị ngân hàng
• 5.2. HẠN CHẾ VÀ GỢI Ý HƯỚNG NGHIÊN CỨU
• 5.3. TÓM TẮT CHƯƠNG 5
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Tác Động Bất Định Chính Sách Kinh Tế Đến Ngân Hàng

Ngân hàng đóng vai trò huyết mạch trong nền kinh tế, là trung gian tài chính quan trọng thúc đẩy lưu thông vốn và tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, hệ thống ngân hàng (HTNH) luôn đối mặt với nhiều rủi ro, đặc biệt là từ bất định chính sách kinh tế (EPU), có thể dẫn đến bất ổn tài chính. Nghiên cứu này tập trung phân tích tác động của EPU đến ổn định hệ thống ngân hàng, một vấn đề cấp thiết trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đầy biến động.

1.1. Vai trò của hệ thống ngân hàng trong nền kinh tế

Hệ thống ngân hàng (HTNH) đóng vai trò trung gian tài chính quan trọng, điều phối vốn từ người tiết kiệm đến người đi vay, thúc đẩy đầu tư và tăng trưởng kinh tế. Khi HTNH hoạt động hiệu quả, nó góp phần ổn định kinh tế vĩ mô và tạo điều kiện cho phát triển bền vững. Ngược lại, bất ổn trong HTNH có thể gây ra khủng hoảng tài chính, suy thoái kinh tế và ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống xã hội. Do đó, việc duy trì ổn định hệ thống ngân hàng là một ưu tiên hàng đầu của các nhà hoạch định chính sách.

1.2. Bất định chính sách kinh tế EPU là gì

Bất định chính sách kinh tế (EPU) đề cập đến sự thiếu chắc chắn về các quyết định chính sách của chính phủ, bao gồm chính sách tiền tệ, chính sách tài khóa, quy định và luật pháp. EPU có thể phát sinh từ nhiều nguồn khác nhau, chẳng hạn như thay đổi chính phủ, xung đột chính trị, khủng hoảng kinh tế hoặc các sự kiện bất ngờ khác. EPU có thể ảnh hưởng đến quyết định của các doanh nghiệp, nhà đầu tư và người tiêu dùng, dẫn đến giảm đầu tư, tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế.

II. Thách Thức Rủi Ro Hệ Thống Ngân Hàng Do Bất Định CSKT

Bất ổn định hệ thống ngân hàng có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho nền kinh tế. Khủng hoảng tài chính 2008 là một minh chứng rõ ràng cho thấy tác động tàn phá của rủi ro hệ thống ngân hàng. Bất định chính sách kinh tế làm gia tăng rủi ro hệ thống ngân hàng thông qua nhiều kênh khác nhau, đòi hỏi các nhà quản lý và hoạch định chính sách phải có biện pháp phòng ngừa và ứng phó kịp thời.

2.1. Các kênh tác động của EPU đến rủi ro hệ thống ngân hàng

Bất định chính sách kinh tế (EPU) có thể tác động đến rủi ro hệ thống ngân hàng thông qua nhiều kênh khác nhau. Thứ nhất, EPU có thể làm giảm đầu tư và tiêu dùng, dẫn đến giảm tăng trưởng kinh tế và tăng tỷ lệ nợ xấu. Thứ hai, EPU có thể làm tăng chi phí vốn và giảm khả năng sinh lời của ngân hàng. Thứ ba, EPU có thể làm tăng rủi ro thanh khoản và rủi ro tín dụng của ngân hàng. Thứ tư, EPU có thể làm suy yếu niềm tin của công chúng vào hệ thống ngân hàng, dẫn đến rút tiền hàng loạt và khủng hoảng ngân hàng.

2.2. Khủng hoảng tài chính 2008 Bài học nhãn tiền

Cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 là một ví dụ điển hình về tác động tàn phá của rủi ro hệ thống ngân hàng. Khủng hoảng bắt nguồn từ thị trường nhà đất ở Mỹ, nhưng nhanh chóng lan rộng ra toàn cầu, gây ra suy thoái kinh tế nghiêm trọng. Khủng hoảng đã cho thấy tầm quan trọng của việc giám sát và quản lý rủi ro hệ thống ngân hàng một cách hiệu quả.

III. Cách Giảm Thiểu Tác Động Bất Định CSKT Chính Sách Tiền Tệ

Chính sách tiền tệ đóng vai trò quan trọng trong việc ổn định kinh tế vĩ mô và giảm thiểu tác động tiêu cực của bất định chính sách kinh tế đến ổn định hệ thống ngân hàng. Ngân hàng trung ương (NHTW) có thể sử dụng các công cụ chính sách tiền tệ để điều chỉnh lãi suất, kiểm soát lạm phát và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.

3.1. Vai trò của Ngân hàng Trung ương NHTW

Ngân hàng Trung ương (NHTW) đóng vai trò trung tâm trong việc duy trì ổn định giá cả và ổn định tài chính. NHTW có thể sử dụng các công cụ chính sách tiền tệ để điều chỉnh lãi suất, kiểm soát lạm phát và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. NHTW cũng có thể đóng vai trò là người cho vay cuối cùng để cung cấp thanh khoản cho các ngân hàng gặp khó khăn.

3.2. Các công cụ chính sách tiền tệ hiệu quả

Các công cụ chính sách tiền tệ hiệu quả bao gồm điều chỉnh lãi suất, nghiệp vụ thị trường mở, dự trữ bắt buộc và chính sách tỷ giá hối đoái. NHTW cần sử dụng các công cụ này một cách linh hoạt và phù hợp với điều kiện kinh tế cụ thể để đạt được các mục tiêu chính sách.

IV. Giải Pháp Quản Lý Rủi Ro Ngân Hàng Trong Môi Trường Bất Định

Quản lý rủi ro hiệu quả là yếu tố then chốt để đảm bảo ổn định hệ thống ngân hàng trong môi trường bất định chính sách kinh tế. Các ngân hàng cần xây dựng hệ thống quản lý rủi ro toàn diện, bao gồm nhận diện, đo lường, giám sát và kiểm soát các loại rủi ro khác nhau.

4.1. Xây dựng hệ thống quản lý rủi ro toàn diện

Các ngân hàng cần xây dựng hệ thống quản lý rủi ro toàn diện, bao gồm nhận diện, đo lường, giám sát và kiểm soát các loại rủi ro khác nhau, chẳng hạn như rủi ro tín dụng, rủi ro thị trường, rủi ro thanh khoản và rủi ro hoạt động. Hệ thống quản lý rủi ro cần được tích hợp vào tất cả các hoạt động của ngân hàng.

4.2. Tăng cường giám sát và kiểm soát rủi ro

Các cơ quan quản lý cần tăng cường giám sát và kiểm soát rủi ro của các ngân hàng, bao gồm kiểm tra, thanh tra và đánh giá định kỳ. Các cơ quan quản lý cũng cần yêu cầu các ngân hàng tuân thủ các quy định về an toàn vốn, quản lý thanh khoản và quản lý rủi ro.

V. Ứng Dụng Nghiên Cứu Tác Động Bất Định CSKT Đến Ổn Định NH

Nghiên cứu sử dụng dữ liệu của 116 quốc gia giai đoạn 2008-2020, phương pháp GMM hệ thống hai bước để đánh giá tác động của bất định chính sách kinh tế toàn cầu (GEPU) đến ổn định hệ thống ngân hàng. Kết quả cho thấy GEPU tăng lên làm giảm ổn định hệ thống ngân hàng.

5.1. Phương pháp nghiên cứu và dữ liệu sử dụng

Nghiên cứu sử dụng phương pháp GMM hệ thống hai bước để phân tích tác động của bất định chính sách kinh tế toàn cầu (GEPU) đến ổn định hệ thống ngân hàng. Dữ liệu được thu thập từ 116 quốc gia trong giai đoạn 2008-2020, bao gồm các biến về GEPU, ổn định hệ thống ngân hàng, các yếu tố vĩ mô và đặc điểm của hệ thống ngân hàng.

5.2. Kết quả nghiên cứu chính và hàm ý

Kết quả nghiên cứu cho thấy bất định chính sách kinh tế toàn cầu (GEPU) có tác động tiêu cực đến ổn định hệ thống ngân hàng. Cụ thể, GEPU tăng lên làm giảm điểm số Z và làm tăng tỷ lệ nợ xấu. Kết quả này cho thấy tầm quan trọng của việc giảm thiểu bất định chính sách kinh tế để đảm bảo ổn định hệ thống ngân hàng.

VI. Kết Luận Ổn Định Ngân Hàng Trong Bối Cảnh Bất Định CSKT

Duy trì ổn định hệ thống ngân hàng trong bối cảnh bất định chính sách kinh tế là một thách thức lớn. Các nhà hoạch định chính sách, cơ quan quản lý và các ngân hàng cần phối hợp chặt chẽ để giảm thiểu tác động tiêu cực của EPU và đảm bảo sự an toàn và hiệu quả của hệ thống ngân hàng.

6.1. Tóm tắt các giải pháp chính sách

Các giải pháp chính sách để duy trì ổn định hệ thống ngân hàng trong bối cảnh bất định chính sách kinh tế bao gồm: (1) Ổn định kinh tế vĩ mô và giảm thiểu bất định chính sách kinh tế; (2) Tăng cường giám sát và quản lý rủi ro của các ngân hàng; (3) Xây dựng hệ thống quản lý khủng hoảng hiệu quả; (4) Tăng cường hợp tác quốc tế.

6.2. Hướng nghiên cứu tiếp theo

Các hướng nghiên cứu tiếp theo có thể tập trung vào: (1) Phân tích tác động của các loại bất định chính sách kinh tế khác nhau đến ổn định hệ thống ngân hàng; (2) Nghiên cứu vai trò của các yếu tố thể chế và quản trị trong việc giảm thiểu tác động của bất định chính sách kinh tế; (3) Đánh giá hiệu quả của các chính sách khác nhau để duy trì ổn định hệ thống ngân hàng trong bối cảnh bất định chính sách kinh tế.