Tác động của quy mô ngân hàng, rủi ro tài trợ và rủi ro tín dụng đến sự ổn định của các ngân hàng thương mại Việt Nam

• Tác giả: Nguyễn Hoàng Phương My
• Người hướng dẫn: TS. Dương Nguyễn Thanh Tâm
• Trường học: Trường Đại Học Ngân Hàng Thành Phố Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Tài Chính Ngân Hàng
• Đề tài: Tác Động Của Quy Mô Ngân Hàng, Rủi Ro Tài Trợ Và Rủi Ro Tín Dụng Đến Sự Ổn Định Của Các Ngân Hàng Thương Mại Việt Nam
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Thành Phố Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• TÓM TẮT LUẬN VĂN
• ABSTRACT
• DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT TIẾNG VIỆT
• DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT TIẾNG ANH
• MỤC LỤC
• DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
• 1. CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI
• 1.1. Lý do chọn đề tài
• 1.2. Tính cấp thiết của đề tài
• 1.3. Mục tiêu nghiên cứu
• 1.4. Câu hỏi nghiên cứu
• 1.5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 1.6. Phương pháp nghiên cứu
• 1.7. Ý nghĩa của đề tài
• 1.8. Kết cấu luận văn
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ CÁC NGHIÊN CỨU THỰC NGHIỆM
• 2.1. Sự ổn định của ngân hàng
• 2.2. Lý thuyết về sự ổn định ngân hàng
• 2.3. Phương pháp đo lường mức độ ổn định ngân hàng
• 2.4. Quy mô ngân hàng và đo lường
• 2.5. Rủi ro tài trợ và đo lường
• 2.6. Rủi ro tín dụng và đo lường
• 2.7. Các lý thuyết nền tảng có liên quan đến vấn đề nghiên cứu
• 2.7.1. Lý thuyết quá lớn để thất bại
• 2.7.2. Lý thuyết tấm đệm của vốn
• 2.7.3. Lý thuyết thông tin bất cân xứng (Asymmetric Information)
• 2.8. Các nghiên cứu thực nghiệm về tác động của quy mô ngân hàng, rủi ro tài trợ và rủi ro tín dụng đến sự ổn định của các ngân hàng thương mại
• 2.8.1. Các nghiên cứu nước ngoài
• 2.8.2. Các nghiên cứu trong nước
• 2.9. Khoảng trống nghiên cứu
• 2.10. KẾT LUẬN CHƯƠNG 2
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Mô hình nghiên cứu đề xuất và các giả thuyết nghiên cứu
• 3.2. Mô hình nghiên cứu đề xuất
• 3.3. Giả thuyết nghiên cứu
• 3.3.1. Quy mô ngân hàng (SIZE)
• 3.3.2. Rủi ro tài trợ (FUNDRISK)
• 3.3.3. Rủi ro tín dụng (NPL)
• 3.3.4. Giả thuyết nghiên cứu cho các biến kiểm soát
• 3.4. Phương pháp nghiên cứu
• 3.5. Dữ liệu nghiên cứu
• 3.6. KẾT LUẬN CHƯƠNG 3
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 4.1. Thống kê mô tả và xem xét sự tương quan trong mẫu nghiên cứu
• 4.2. Thống kê mô tả
• 4.3. Phân tích tương quan của các biến độc lập trong mô hình
• 4.4. Kết quả mô hình hồi quy
• 4.5. Các kết quả kiểm định để lựa chọn mô hình phù hợp
• 4.6. Kết quả mô hình hồi quy
• 4.7. Thảo luận kết quả nghiên cứu
• 4.8. KẾT LUẬN CHƯƠNG 4
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
• 5.1. Kết luận kết quả nghiên cứu
• 5.2. Khuyến nghị chính sách
• 5.2.1. Đối với NHTM Việt Nam
• 5.2.2. Đối với NHNN
• 5.2.3. Đối với Chính phủ
• 5.3. Hạn chế của đề tài
• 5.4. Đề xuất hướng nghiên cứu mới
• 5.5. KẾT LUẬN CHƯƠNG 5
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Tác Động Quy Mô Ngân Hàng Đến Ổn Định NHTM VN

Ngân hàng thương mại (NHTM) đóng vai trò trung gian tài chính quan trọng, thực hiện nghiệp vụ nhận tiền gửi và cấp tín dụng, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Hoạt động an toàn và hiệu quả của hệ thống NHTM là yếu tố then chốt cho sự phát triển kinh tế. Cuộc khủng hoảng kinh tế năm 2008 tại Mỹ cho thấy sự bất ổn của hệ thống ngân hàng có thể dẫn đến bất ổn kinh tế vĩ mô. Lý thuyết "quá lớn để thất bại" cho rằng các NHTM lớn có thể gây ra khủng hoảng do xu hướng chấp nhận rủi ro cao hơn. Do đó, quy mô NHTM là một yếu tố quan trọng cần xem xét để đảm bảo sự ổn định của hệ thống ngân hàng. Rủi ro tài trợ và rủi ro tín dụng cũng là những yếu tố ảnh hưởng đến sự ổn định của NHTM. Nghiên cứu này tập trung vào phân tích tác động của quy mô ngân hàng, rủi ro tín dụng và rủi ro tài trợ đến sự ổn định của các NHTM Việt Nam.

1.1. Vai trò của NHTM trong nền kinh tế Việt Nam

NHTM đóng vai trò trung gian huy động vốn và cung cấp tín dụng cho nền kinh tế. Hiệu quả hoạt động của NHTM ảnh hưởng trực tiếp đến tăng trưởng kinh tế. Hệ thống ngân hàng ổn định giúp đảm bảo dòng vốn lưu thông thông suốt, hỗ trợ các doanh nghiệp và cá nhân tiếp cận nguồn vốn để đầu tư và phát triển. Theo Kiemo và cộng sự (2019), NHTM là kênh đáp ứng vốn chủ yếu cho nền kinh tế. Do đó, việc đảm bảo ổn định ngân hàng là vô cùng quan trọng.

1.2. Liên hệ giữa khủng hoảng tài chính và quy mô ngân hàng

Cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 cho thấy sự liên hệ mật thiết giữa quy mô ngân hàng và ổn định tài chính. Các ngân hàng quá lớn có thể tạo ra rủi ro hệ thống, gây ảnh hưởng tiêu cực đến toàn bộ nền kinh tế. Adusei (2015) cho rằng lý thuyết "quá lớn để thất bại" cho thấy các NHTM lớn có xu hướng chấp nhận rủi ro cao hơn, dẫn đến nguy cơ khủng hoảng tài chính.

II. Thách Thức Rủi Ro Tín Dụng Ổn Định Ngân Hàng Việt Nam

Tăng trưởng kinh tế Việt Nam chịu ảnh hưởng từ cuộc khủng hoảng tài chính 2008. Tăng trưởng kinh tế giảm vào các năm 2008 và 2009. Mặc dù có dấu hiệu phục hồi năm 2010, nhưng lại suy giảm trở lại năm 2011. Hệ thống NHTM Việt Nam bộc lộ một số yếu điểm như quy mô ngân hàng nhỏ, hiệu quả thanh tra giám sát còn hạn chế. Điều này dẫn đến rủi ro thanh khoản và tăng tỷ lệ nợ xấu. Nghiên cứu này đánh giá sự ổn định của các NHTM Việt Nam giai đoạn 2011-2021, xem xét tác động của quy mô ngân hàng, rủi ro tài trợ và rủi ro tín dụng.

2.1. Ảnh hưởng của khủng hoảng tài chính đến kinh tế Việt Nam

Khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 tác động tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế Việt Nam. Tăng trưởng kinh tế giảm sút, gây ra nhiều khó khăn cho các doanh nghiệp và người dân. Điều này cho thấy sự cần thiết phải tăng cường ổn định tài chính để bảo vệ nền kinh tế trước các cú sốc bên ngoài.

2.2. Thực trạng nợ xấu và rủi ro thanh khoản tại NHTM VN

Hệ thống NHTM Việt Nam đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm nợ xấu gia tăng và rủi ro thanh khoản. Tỷ lệ nợ xấu tăng từ 3,07% năm 2011 lên 8,6% năm 2012. Điều này cho thấy sự yếu kém trong quản lý rủi ro tín dụng của các NHTM. Thanh khoản ngân hàng cũng là một vấn đề đáng lo ngại, đặc biệt là trong giai đoạn tái cơ cấu hệ thống ngân hàng.

2.3. Yếu kém nội tại của hệ thống ngân hàng Việt Nam

Bên cạnh các yếu tố bên ngoài, hệ thống ngân hàng Việt Nam còn tồn tại một số yếu kém nội tại, bao gồm quy mô ngân hàng nhỏ và hiệu quả thanh tra giám sát hạn chế. Điều này làm tăng nguy cơ rủi ro hoạt động và rủi ro pháp lý. Cần có các giải pháp để nâng cao năng lực quản lý và giám sát của NHNN.

III. Phương Pháp Nghiên Cứu Tác Động Quy Mô Đến Ổn Định NHTM

Nghiên cứu này sử dụng phương pháp định lượng, phân tích hồi quy đa biến trên dữ liệu bảng để đánh giá tác động của quy mô ngân hàng, rủi ro tài trợ và rủi ro tín dụng đến sự ổn định của các NHTM Việt Nam. Các phương pháp ước lượng bao gồm Pooled OLS, FEM, REM và GMM. Kiểm định F-test và Breusch-Pagan Lagrangian được sử dụng để lựa chọn mô hình phù hợp. Kiểm định Hausman được sử dụng để lựa chọn giữa FEM và REM. Sau khi lựa chọn mô hình, kiểm định tự tương quan và phương sai thay đổi sẽ được thực hiện. Mô hình GMM được sử dụng để khắc phục hiện tượng nội sinh.

3.1. Mô hình hồi quy đa biến và dữ liệu bảng

Nghiên cứu sử dụng mô hình hồi quy đa biến để phân tích tác động của các yếu tố đến sự ổn định ngân hàng. Dữ liệu bảng được thu thập từ báo cáo tài chính của 30 NHTM Việt Nam trong giai đoạn 2011-2021. Mẫu nghiên cứu có tính đại diện cao, chiếm hơn 80% tổng tài sản của toàn hệ thống.

3.2. Các phương pháp ước lượng Pooled OLS FEM REM GMM

Nghiên cứu sử dụng nhiều phương pháp ước lượng khác nhau để đảm bảo tính chính xác và độ tin cậy của kết quả. Các phương pháp bao gồm Pooled OLS, FEM, REM và GMM. Mỗi phương pháp có những ưu điểm và nhược điểm riêng, phù hợp với các điều kiện khác nhau của dữ liệu.

3.3. Kiểm định lựa chọn mô hình và khắc phục nội sinh

Các kiểm định F-test, Breusch-Pagan Lagrangian và Hausman được sử dụng để lựa chọn mô hình phù hợp nhất. Mô hình GMM được sử dụng để khắc phục hiện tượng nội sinh, đảm bảo tính khách quan của kết quả nghiên cứu.

IV. Kết Quả Nghiên Cứu Tác Động Thực Tế Đến NHTM Việt Nam

Nghiên cứu cung cấp bằng chứng thực nghiệm về tác động của quy mô ngân hàng, rủi ro tài trợ và rủi ro tín dụng đến sự ổn định của các NHTM Việt Nam giai đoạn 2011-2021. Kết quả nghiên cứu hữu ích cho các nhà hoạch định chính sách, các ngân hàng thương mại và các nhà đầu tư. Nghiên cứu là cơ sở khoa học để các nhà quản trị NHTM xác định tác động của các yếu tố đến ổn định ngân hàng. Từ đó, đưa ra quyết định hợp lý để gia tăng sự ổn định, nâng cao năng lực cạnh tranh và uy tín.

4.1. Bằng chứng thực nghiệm về tác động của quy mô ngân hàng

Nghiên cứu cung cấp bằng chứng thực nghiệm về tác động của quy mô ngân hàng đến sự ổn định ngân hàng. Kết quả cho thấy quy mô ngân hàng có thể có tác động tích cực hoặc tiêu cực đến sự ổn định, tùy thuộc vào điều kiện cụ thể của từng ngân hàng và môi trường kinh tế.

4.2. Ảnh hưởng của rủi ro tài trợ và rủi ro tín dụng đến ổn định

Nghiên cứu cũng xem xét ảnh hưởng của rủi ro tài trợ và rủi ro tín dụng đến sự ổn định ngân hàng. Kết quả cho thấy rủi ro tài trợ và rủi ro tín dụng có thể làm giảm sự ổn định của các NHTM. Cần có các biện pháp để quản lý và giảm thiểu các loại rủi ro này.

4.3. Hàm ý chính sách cho NHTM và NHNN

Kết quả nghiên cứu cung cấp hàm ý chính sách cho các NHTM và NHNN. Các NHTM cần chú trọng đến quản lý rủi ro và nâng cao hiệu quả hoạt động. NHNN cần có các chính sách giám sát và điều tiết phù hợp để đảm bảo ổn định hệ thống ngân hàng.

V. Kết Luận Khuyến Nghị Nâng Cao Ổn Định NHTM Việt Nam

Nghiên cứu cung cấp kết luận về tác động của quy mô ngân hàng, rủi ro tài trợ và rủi ro tín dụng đến sự ổn định của các NHTM Việt Nam. Đề xuất khuyến nghị chính sách cho NHTM, NHNN và Chính phủ. Nghiên cứu cũng chỉ ra hạn chế và đề xuất hướng nghiên cứu mới. Nghiên cứu là cơ sở để đưa ra những chính sách vĩ mô kịp thời và hợp lý nhằm xây dựng hệ thống Ngân hàng thương mại ổn định, an toàn và hiệu quả.

5.1. Tóm tắt kết quả nghiên cứu và ý nghĩa

Nghiên cứu tóm tắt các kết quả chính và ý nghĩa của nghiên cứu. Kết quả nghiên cứu có thể được sử dụng để đưa ra các quyết định chính sách và quản lý hiệu quả hơn.

5.2. Khuyến nghị chính sách cho NHTM NHNN và Chính phủ

Nghiên cứu đề xuất các khuyến nghị chính sách cụ thể cho NHTM, NHNN và Chính phủ. Các khuyến nghị này nhằm mục đích nâng cao sự ổn định và hiệu quả của hệ thống ngân hàng.

5.3. Hạn chế của đề tài và hướng nghiên cứu tiếp theo

Nghiên cứu cũng chỉ ra các hạn chế của đề tài và đề xuất các hướng nghiên cứu tiếp theo. Điều này giúp các nhà nghiên cứu khác tiếp tục phát triển và hoàn thiện lĩnh vực này.

VI. Ổn Định Ngân Hàng Lý Thuyết và Phương Pháp Đo Lường

Dựa trên các học thuyết kinh tế về ổn định tài chính, có thể thấy trung tâm của các chính sách đảm bảo an toàn cho hoạt động của hệ thống tín dụng là các định chế tài chính trung gian, trong đó tiêu biểu là NHTM. Nội dung chủ yếu của các chính sách là tập trung vào kết quả sự tương tác giữa NHTM với thị trường tài chính và toàn bộ nền kinh tế. Lý thuyết ổn định ngân hàng được xem xét trên khía cạnh ổn định tài chính trong hoạt động ngân hàng, bắt nguồn từ nỗ lực đưa ngân hàng thoát khỏi tình trạng mất ổn định tài chính mà nguyên nhân là từ bất ổn của nền kinh tế dẫn đến bất ổn của hệ thống tài chính gây ra. Hầu hết các nghiên cứu về ổn định tài chính ngân hàng được tìm thấy đều đánh giá “bất ổn tài chính” như là một cách tiếp cận để đánh giá “ổn định tài chính".

6.1. Lý thuyết bất ổn tài chính của Minsky

Kế thừa quan điểm của Keynes, Minsky đã chỉ ra giai đoạn bất ổn của NHTM khi các nhà đầu tư gia tăng vay vốn đầu cơ với kỳ vọng lãi suất cao trong tương lai. Khi nền kinh tế bất ổn, lãi suất kỳ vọng của các cơ hội đầu tư không còn, các nhà đầu tư có xu hướng bán hàng loạt tài sản để trả nợ. Lúc này, giá cả các tài sản tài chính cũng giảm sút do mức định giá của NHTM cũng giảm trước biến động của nền kinh tế.

6.2. Phương pháp đo lường mức độ ổn định ngân hàng

Sự suy giảm đột ngột giá trị tài sản tài chính ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính ổn định và khả năng thanh toán của ngân hàng. Do đó, việc đo lường mức độ ổn định ngân hàng là vô cùng quan trọng để đưa ra các biện pháp phòng ngừa và ứng phó kịp thời.

Tổng quan nghiên cứu

Trong giai đoạn 2011-2021, hệ thống ngân hàng thương mại (NHTM) Việt Nam đã trải qua nhiều biến động với các chỉ số tài chính phản ánh sự bất ổn tiềm ẩn. Cụ thể, tỷ lệ nợ xấu tăng từ 3,07% năm 2011 lên 8,6% năm 2012, đồng thời thanh khoản toàn hệ thống cũng đối mặt với nguy cơ rủi ro lớn. Quy mô ngân hàng nhỏ, hiệu quả thanh tra, giám sát của Ngân hàng Nhà nước còn hạn chế là những nguyên nhân chính gây ra rủi ro trong hoạt động ngân hàng. Trước bối cảnh đó, nghiên cứu nhằm phân tích tác động của quy mô ngân hàng, rủi ro tài trợ và rủi ro tín dụng đến sự ổn định của các NHTM Việt Nam trở nên cấp thiết.

Mục tiêu nghiên cứu tập trung vào việc xác định chiều hướng tác động của các yếu tố trên đến sự ổn định ngân hàng, đồng thời đề xuất các hàm ý chính sách nhằm nâng cao tính ổn định của hệ thống ngân hàng thương mại. Phạm vi nghiên cứu bao gồm 30 NHTM Việt Nam, chiếm hơn 80% tổng tài sản toàn hệ thống, trong giai đoạn 2011-2021. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp cơ sở khoa học cho các nhà quản lý ngân hàng và cơ quan hoạch định chính sách nhằm đảm bảo hoạt động ngân hàng an toàn, hiệu quả, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên ba lý thuyết chính:

• Lý thuyết quá lớn để thất bại (Too Big To Fail): Các ngân hàng có quy mô lớn có xu hướng chấp nhận rủi ro cao hơn do được chính phủ bảo lãnh, dẫn đến sự bất ổn tiềm ẩn trong hệ thống.
• Lý thuyết tấm đệm vốn (Capital Buffer Theory): Ngân hàng cần duy trì vốn vượt mức tối thiểu để hấp thụ các cú sốc tài chính, từ đó gia tăng sự ổn định.
• Lý thuyết thông tin bất cân xứng (Asymmetric Information): Thông tin không đồng đều giữa ngân hàng và khách hàng vay vốn dẫn đến rủi ro tín dụng, ảnh hưởng tiêu cực đến sự ổn định ngân hàng.

Các khái niệm chính bao gồm:

• Quy mô ngân hàng (SIZE): Đo lường bằng logarit tổng tài sản, phản ánh khả năng đa dạng hóa và huy động vốn.
• Rủi ro tài trợ (FUNDRISK): Đánh giá sự không khớp kỳ hạn giữa tài sản và nợ phải trả, đo bằng tỷ lệ tiền gửi khách hàng trên tổng tài sản và vốn chủ sở hữu.
• Rủi ro tín dụng (NPL): Tỷ lệ nợ xấu trên tổng dư nợ cho vay, biểu hiện cho khả năng thu hồi vốn và lãi vay.
• Sự ổn định ngân hàng (ZSCORE): Chỉ số tổng hợp dựa trên vốn chủ sở hữu, lợi nhuận trên tài sản và độ lệch chuẩn lợi nhuận, phản ánh khả năng chịu đựng rủi ro phá sản.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp định lượng với dữ liệu bảng thu thập từ báo cáo tài chính và báo cáo thường niên của 30 NHTM Việt Nam trong giai đoạn 2011-2021. Các biến vĩ mô được lấy từ Ngân hàng Thế giới và Tổng cục Thống kê Việt Nam. Cỡ mẫu đại diện chiếm hơn 80% tổng tài sản hệ thống ngân hàng.

Phân tích hồi quy đa biến được thực hiện bằng phần mềm Stata 14.0, sử dụng các mô hình: Pooled OLS, mô hình tác động cố định (FEM), mô hình tác động ngẫu nhiên (REM) và mô hình GMM để xử lý hiện tượng nội sinh. Các kiểm định F-test, Breusch-Pagan và Hausman được áp dụng để lựa chọn mô hình phù hợp. Phương pháp FGLS được sử dụng để khắc phục hiện tượng tự tương quan và phương sai sai số thay đổi.

Quy trình nghiên cứu gồm: thu thập dữ liệu, thống kê mô tả, kiểm định đa cộng tuyến, phân tích tương quan, hồi quy mô hình và kiểm định các giả thuyết nghiên cứu.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Quy mô ngân hàng có tác động cùng chiều đến sự ổn định: Kết quả hồi quy cho thấy biến SIZE có hệ số dương và ý nghĩa thống kê, cho thấy ngân hàng có quy mô lớn hơn thường có sự ổn định cao hơn. Giá trị trung bình của SIZE là 3.04, phản ánh sự đa dạng về quy mô tài sản trong mẫu nghiên cứu.

2. Rủi ro tài trợ tác động tích cực đến sự ổn định: Biến FUNDRISK có hệ số dương, nghĩa là ngân hàng có tỷ lệ tiền gửi khách hàng cao và vốn chủ sở hữu ổn định sẽ giảm thiểu rủi ro tài trợ, từ đó gia tăng sự ổn định. Giá trị trung bình FUNDRISK là 13.64 với độ lệch chuẩn lớn, cho thấy sự khác biệt đáng kể giữa các ngân hàng.

3. Rủi ro tín dụng ảnh hưởng ngược chiều đến sự ổn định: Tỷ lệ nợ xấu (NPL) có tác động tiêu cực đến ZSCORE, phản ánh rằng nợ xấu tăng làm giảm khả năng chịu đựng rủi ro và sự ổn định của ngân hàng. Giá trị trung bình NPL là 0.01, nằm trong mức kiểm soát của các NHTM.

4. Các biến kiểm soát có ảnh hưởng đa chiều:

   • Tỷ lệ cho vay trên tổng tài sản (LTA) và tỷ lệ thanh khoản (LIQ) có tác động cùng chiều, hỗ trợ sự ổn định.
   • Chi phí hoạt động trên tổng tài sản (CTA) và tỷ lệ lạm phát (INF) có tác động ngược chiều, làm giảm sự ổn định.
   • Biến trễ sự ổn định (ZSCORE lag) có ảnh hưởng cùng chiều, cho thấy tính bền vững của sự ổn định qua thời gian.
   • Các biến ETA (vốn chủ sở hữu/tổng tài sản), ROE (lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu) và GDP không có ý nghĩa thống kê trong mô hình.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy quy mô ngân hàng và rủi ro tài trợ đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao sự ổn định của các NHTM Việt Nam, phù hợp với lý thuyết tấm đệm vốn và các nghiên cứu thực nghiệm trong khu vực. Ngân hàng có quy mô lớn hơn có khả năng đa dạng hóa rủi ro và huy động vốn hiệu quả hơn, từ đó tăng cường khả năng chống chịu các cú sốc tài chính.

Rủi ro tín dụng có ảnh hưởng tiêu cực rõ rệt, phản ánh thực trạng nợ xấu là thách thức lớn đối với sự ổn định ngân hàng. Điều này phù hợp với lý thuyết thông tin bất cân xứng, khi thông tin không đầy đủ dẫn đến rủi ro tín dụng gia tăng.

Các biến kiểm soát như tỷ lệ cho vay và thanh khoản hỗ trợ sự ổn định, trong khi chi phí hoạt động và lạm phát làm giảm hiệu quả và khả năng hấp thụ rủi ro của ngân hàng. Việc không tìm thấy ý nghĩa thống kê của ROE, ETA và GDP có thể do đặc thù thị trường Việt Nam trong giai đoạn nghiên cứu hoặc ảnh hưởng của các yếu tố khác chưa được đưa vào mô hình.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân phối ZSCORE theo quy mô ngân hàng, bảng tương quan các biến và biểu đồ xu hướng nợ xấu qua các năm để minh họa rõ hơn các phát hiện.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Mở rộng quy mô ngân hàng một cách hợp lý: Các NHTM cần tập trung phát triển quy mô tài sản để tận dụng lợi thế đa dạng hóa rủi ro và tăng cường sự ổn định. Mục tiêu tăng trưởng tài sản trung bình hàng năm khoảng 5-7% trong vòng 3-5 năm tới, do ban lãnh đạo ngân hàng và các nhà đầu tư thực hiện.

2. Gia tăng huy động vốn và cải thiện cấu trúc tài trợ: Tăng tỷ trọng vốn chủ sở hữu và tiền gửi khách hàng nhằm giảm thiểu rủi ro tài trợ. Ngân hàng Nhà nước cần hỗ trợ chính sách khuyến khích huy động vốn dài hạn, đồng thời giám sát chặt chẽ các nguồn vốn ngắn hạn. Mục tiêu giảm tỷ lệ rủi ro tài trợ xuống dưới 12% trong 2 năm tới.

3. Kiểm soát và giảm thiểu rủi ro tín dụng: Nâng cao chất lượng tín dụng thông qua cải tiến quy trình thẩm định, giám sát và xử lý nợ xấu. Áp dụng công nghệ phân tích dữ liệu để phát hiện sớm rủi ro tín dụng. Các NHTM cần đặt mục tiêu giảm tỷ lệ nợ xấu xuống dưới 2% trong 3 năm tới.

4. Tối ưu hóa chi phí hoạt động và nâng cao hiệu quả quản trị: Giảm chi phí không cần thiết, tăng cường quản lý rủi ro hoạt động để nâng cao sự ổn định. Các ngân hàng nên áp dụng các giải pháp tự động hóa và số hóa quy trình trong vòng 2 năm tới.

5. Chính sách vĩ mô ổn định và hỗ trợ từ Ngân hàng Nhà nước: NHNN cần duy trì chính sách tiền tệ ổn định, kiểm soát lạm phát và hỗ trợ thanh khoản cho hệ thống ngân hàng. Đồng thời, tăng cường giám sát và thanh tra để phát hiện sớm các rủi ro tiềm ẩn.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Các nhà quản trị ngân hàng thương mại: Giúp hiểu rõ tác động của quy mô, rủi ro tài trợ và tín dụng đến sự ổn định, từ đó xây dựng chiến lược phát triển bền vững và quản lý rủi ro hiệu quả.

2. Ngân hàng Nhà nước và cơ quan quản lý: Cung cấp cơ sở khoa học để thiết kế chính sách giám sát, điều tiết và hỗ trợ hệ thống ngân hàng nhằm đảm bảo an toàn tài chính quốc gia.

3. Các nhà đầu tư và cổ đông ngân hàng: Hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến sự ổn định ngân hàng, giúp đánh giá rủi ro đầu tư và ra quyết định hợp lý.

4. Các nhà nghiên cứu và học viên chuyên ngành tài chính ngân hàng: Là tài liệu tham khảo quý giá cho các nghiên cứu tiếp theo về quản trị rủi ro, phát triển ngân hàng và chính sách tài chính.

Câu hỏi thường gặp

1. Quy mô ngân hàng ảnh hưởng thế nào đến sự ổn định?
   Quy mô lớn giúp ngân hàng đa dạng hóa rủi ro và huy động vốn hiệu quả hơn, từ đó tăng sự ổn định. Tuy nhiên, nếu không quản lý tốt, quy mô lớn cũng có thể làm tăng rủi ro do phức tạp trong quản trị.

2. Rủi ro tài trợ là gì và tại sao nó quan trọng?
   Rủi ro tài trợ liên quan đến khả năng ngân hàng không thanh toán được các khoản nợ đúng hạn do không khớp kỳ hạn tài sản và nợ. Rủi ro này ảnh hưởng trực tiếp đến thanh khoản và sự ổn định của ngân hàng.

3. Tỷ lệ nợ xấu ảnh hưởng thế nào đến ngân hàng?
   Nợ xấu cao làm giảm khả năng thu hồi vốn và lợi nhuận, gây áp lực lên vốn chủ sở hữu và làm suy giảm sự ổn định tài chính của ngân hàng.

4. Các biến kiểm soát như thanh khoản và chi phí hoạt động ảnh hưởng ra sao?
   Thanh khoản cao giúp ngân hàng ứng phó tốt với các cú sốc tài chính, tăng sự ổn định. Ngược lại, chi phí hoạt động cao làm giảm hiệu quả và khả năng hấp thụ rủi ro.

5. Làm thế nào để giảm thiểu rủi ro tín dụng trong ngân hàng?
   Cần nâng cao chất lượng thẩm định tín dụng, giám sát chặt chẽ quá trình cho vay, áp dụng công nghệ phân tích dữ liệu và xử lý nợ xấu kịp thời.

Kết luận

• Quy mô ngân hàng và rủi ro tài trợ có tác động tích cực đến sự ổn định của các NHTM Việt Nam trong giai đoạn 2011-2021.
• Rủi ro tín dụng có ảnh hưởng tiêu cực rõ rệt đến sự ổn định ngân hàng.
• Các biến kiểm soát như tỷ lệ cho vay, thanh khoản, chi phí hoạt động và lạm phát cũng ảnh hưởng đa chiều đến sự ổn định.
• Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để đề xuất các chính sách mở rộng quy mô hợp lý, tăng huy động vốn, kiểm soát rủi ro tín dụng và nâng cao hiệu quả quản trị.
• Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, giám sát thực hiện và nghiên cứu mở rộng về các yếu tố ảnh hưởng khác.

Kêu gọi hành động: Các nhà quản lý ngân hàng và cơ quan chức năng cần phối hợp chặt chẽ để áp dụng các khuyến nghị nhằm nâng cao sự ổn định và phát triển bền vững của hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam.