Tác Động Của Cấu Trúc Sở Hữu Đến Giá Trị Của Doanh Nghiệp Phi Tài Chính Niêm Yết Trên Sàn Chứng Khoán Thành Phố Hồ Chí Minh

• Tác giả: Tran Thi Phuong Uyen
• Người hướng dẫn: Nguyen Tran Phuc, PHD
• Trường học: Ho Chi Minh City University of Banking
• Chuyên ngành: Finance – Banking
• Đề tài: Tác Động Của Cấu Trúc Sở Hữu Đến Giá Trị Doanh Nghiệp Phi Tài Chính Niêm Yết Trên Sàn Chứng Khoán Thành Phố Hồ Chí Minh
• Loại tài liệu: graduation thesis
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Ho Chi Minh City

• ABSTRACT
• DECLARATION
• ACKNOWLEDGEMENT
• TABLE OF CONTENTS
• 1. INTRODUCTION
• 1.1. MOTIVATION OF RESEARCH
• 1.2. GAP OF RESEARCH
• 1.3. OBJECTIVES OF RESEARCH
• 1.4. QUESTION OF RESEARCH
• 1.5. SUBJECT AND SCOPE OF RESEARCH
• 1.6. METHODOLOGY OF RESEARCH
• 1.7. CONTRIBUTIONS OF RESEARCH
• 1.8. STRUCTURE OF RESEARCH
• 1.9. CONCLUSIONS OF CHAPTER 1
• 2. LITERATURE REVIEW
• 2.1. OWNERSHIP STRUCTURE AND ENTERPRISE VALUE
• 2.1.1. The concept of ownership structure
• 2.1.2. The definition of ownership structure
• 2.1.3. Classification of ownership structure
• 2.1.4. The concept of enterprise value
• 2.1.5. The definition of enterprise value
• 2.1.6. Methods of measuring firm value
• 2.2. THE THEORETICAL FRAMEWORK
• 2.2.1. Agency cost theory
• 2.2.2. Transaction cost theory
• 2.2.3. International previous studies
• 2.2.4. Previous studies in Vietnam
• 2.3. CONCLUSIONS OF CHAPTER 2
• 3. METHODOLOGY OF THESIS
• 3.1. Impact of state ownership to the value of non-financial enterprises
• 3.2. Impact of foreign ownership to the value of non-financial enterprises
• 3.3. Impact of the existence of major shareholders to the value of non-financial enterprises
• 3.4. The estimated model
• 3.5. DATA OF THESIS
• 3.6. METHOD OF DATA ANALYSIS
• 3.7. Methods of regression analysis
• 3.8. The pooled ordinary least squares model (Pooled – OLS)
• 3.9. The fixed effect model (FEM) and random effect model (REM)
• 3.10. Testing of the estimate model
• 3.11. Testing of defect in the model
• 3.12. Surmounting of defect in the model
• 3.13. CONCLUSIONS OF CHAPTER 3
• 4. THE RESEARCH RESULTS
• 4.1. DESCRIPTIVE STATISTIC ANALYSIS
• 4.2. THE RESULT OF MULTICOLLINEARITY TEST THOUGH THE VIF COEFFICIENT
• 4.3. THE RESULT OF ESTIMATE MODEL
• 4.4. Result of Hausman test
• 4.5. Result of F-test
• 4.6. Result of heteroscedasticity test
• 4.7. Result of Wooldridge test
• 4.8. Result of FGLS method
• 4.9. Discussing the research results
• 4.10. CONCLUSIONS OF CHAPTER 4
• 5. CONCLUSIONS AND RECOMMENDATIONS
• 5.1. OVERVIEW OF RESEARCH
• 5.2. RECOMMENDATIONS FROM RESEARCH RESULTS
• 5.3. LIMITATIONS OF THE RESEARCH
• REFERENCES
• APPENDICES
• LIST OF ABBREVIATIONS
• LIST OF TABLES

I. Tổng Quan Nghiên Cứu Tác Động Của Cấu Trúc Sở Hữu

Bài viết này đi sâu vào phân tích tác động của cấu trúc sở hữu đến giá trị doanh nghiệp của các doanh nghiệp phi tài chính niêm yết trên Sàn Chứng Khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HOSE). Mục tiêu là xác định liệu có mối quan hệ đáng kể nào giữa cấu trúc sở hữu (ví dụ: tỷ lệ cổ đông Nhà nước, cổ đông nước ngoài, sự hiện diện của cổ đông lớn) và các chỉ số giá trị doanh nghiệp như Tobin's Q, ROA, ROE hay không. Nghiên cứu này nhằm cung cấp cái nhìn sâu sắc cho các nhà quản lý, nhà đầu tư và cơ quan quản lý về tầm quan trọng của quản trị doanh nghiệp và cách thức cấu trúc sở hữu có thể ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động và khả năng sinh lời của doanh nghiệp trong bối cảnh kinh tế Việt Nam. Bài viết dựa trên các kết quả nghiên cứu định lượng, sử dụng dữ liệu lịch sử từ báo cáo tài chính của các doanh nghiệp niêm yết trên HOSE trong giai đoạn 2013-2020.

1.1. Bối Cảnh Thị Trường Chứng Khoán Việt Nam và Doanh Nghiệp Niêm Yết

Thị trường chứng khoán Việt Nam, đặc biệt là HOSE, đã chứng kiến sự tăng trưởng đáng kể trong những năm gần đây, với sự gia tăng số lượng doanh nghiệp niêm yết và sự đa dạng hóa về cấu trúc sở hữu. Việc Việt Nam gia nhập WTO năm 2007 đã tạo điều kiện cho sự tham gia của các cổ đông nước ngoài, bên cạnh các hình thức sở hữu truyền thống như sở hữu Nhà nước và sở hữu tư nhân. Theo đó, sự tác động của việc tăng trưởng này đến giá trị doanh nghiệp là vấn đề được quan tâm.

1.2. Vấn Đề Nghiên Cứu Sự Không Nhất Quán trong Các Nghiên Cứu Trước

Các nghiên cứu trước đây về tác động của cấu trúc sở hữu đến giá trị doanh nghiệp thường cho kết quả không nhất quán. Điều này có thể là do sự khác biệt về môi trường kinh doanh, chính sách quản lý của chính phủ và quy định của doanh nghiệp. Do đó, cần có thêm các nghiên cứu thực nghiệm để làm rõ mối quan hệ này trong bối cảnh cụ thể của thị trường Việt Nam, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp phi tài chính niêm yết trên HOSE.

II. Thách Thức Đo Lường Đúng Ảnh Hưởng Cấu Trúc Sở Hữu

Một trong những thách thức lớn nhất trong việc nghiên cứu tác động của cấu trúc sở hữu là xác định và đo lường các yếu tố ảnh hưởng một cách chính xác. Các yếu tố này bao gồm tỷ lệ cổ phần nắm giữ bởi cổ đông Nhà nước, cổ đông nước ngoài, và sự hiện diện của cổ đông lớn. Ngoài ra, cần kiểm soát các yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến giá trị doanh nghiệp, chẳng hạn như quy mô doanh nghiệp, đòn bẩy tài chính (LEV), và cơ hội tăng trưởng (GROWTH). Việc sử dụng các mô hình phù hợp và các kỹ thuật phân tích hồi quy tiên tiến là rất quan trọng để đảm bảo kết quả nghiên cứu chính xác và đáng tin cậy.

2.1. Xác Định Các Biến Số Quan Trọng GOV FORG BLOCK

Việc xác định các biến số phù hợp để đo lường cấu trúc sở hữu là rất quan trọng. Các biến số phổ biến bao gồm tỷ lệ sở hữu Nhà nước (GOV), tỷ lệ sở hữu nước ngoài (FORG), và sự hiện diện của cổ đông lớn (BLOCK). Mỗi biến số này có thể có ảnh hưởng khác nhau đến giá trị doanh nghiệp, và cần được phân tích riêng biệt.

2.2. Kiểm Soát Các Yếu Tố Ảnh Hưởng FIRMSIZE LEV GROWTH

Để đảm bảo kết quả nghiên cứu chính xác, cần kiểm soát các yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến giá trị doanh nghiệp, chẳng hạn như quy mô doanh nghiệp (FIRMSIZE), đòn bẩy tài chính (LEV), và cơ hội tăng trưởng (GROWTH). Việc bỏ qua các yếu tố này có thể dẫn đến kết quả sai lệch.

2.3. Ứng Dụng Phân Tích Hồi Quy và Mô Hình Phù Hợp FEM FGLS

Sử dụng các kỹ thuật phân tích hồi quy phù hợp, chẳng hạn như mô hình tác động cố định (FEM) và phương pháp bình phương tối thiểu tổng quát khả thi (FGLS), là rất quan trọng để đảm bảo kết quả nghiên cứu chính xác và đáng tin cậy. Các phương pháp này giúp kiểm soát các vấn đề như phương sai sai số thay đổi và tự tương quan, có thể ảnh hưởng đến kết quả nghiên cứu.

III. Phương Pháp Phân Tích Định Lượng Tác Động Cấu Trúc Sở Hữu

Nghiên cứu này sử dụng phương pháp nghiên cứu định lượng để phân tích tác động của cấu trúc sở hữu đến giá trị doanh nghiệp. Dữ liệu được thu thập từ báo cáo tài chính đã được kiểm toán của 200 doanh nghiệp phi tài chính niêm yết trên HOSE trong giai đoạn 2013-2020. Các mô hình hồi quy được sử dụng để ước lượng mối quan hệ giữa các biến số cấu trúc sở hữu và các chỉ số giá trị doanh nghiệp, sau khi kiểm soát các yếu tố ảnh hưởng khác. Kết quả nghiên cứu được sử dụng để kiểm tra các giả thuyết về tác động của sở hữu Nhà nước, sở hữu nước ngoài, và sự hiện diện của cổ đông lớn.

3.1. Thu Thập và Xử Lý Dữ Liệu Báo Cáo Tài Chính

Quá trình thu thập và xử lý dữ liệu từ báo cáo tài chính là bước quan trọng trong nghiên cứu. Dữ liệu được thu thập từ các nguồn đáng tin cậy và được kiểm tra kỹ lưỡng để đảm bảo tính chính xác và đầy đủ. Các doanh nghiệp có thông tin không đầy đủ hoặc thực hiện M&A sẽ bị loại khỏi mẫu nghiên cứu.

3.2. Phân Tích Hồi Quy Ứng Dụng STATA để Kiểm Định Mô Hình

Phần mềm STATA được sử dụng để thực hiện phân tích hồi quy và kiểm định các mô hình. Các kiểm định thống kê được sử dụng để đánh giá tính phù hợp của mô hình và độ tin cậy của kết quả nghiên cứu.

3.3. Kiểm Tra và Khắc Phục Lỗi Mô Hình Heteroscedasticity Autocorrelation

Các kiểm tra được thực hiện để phát hiện các vấn đề như phương sai sai số thay đổi (heteroscedasticity) và tự tương quan (autocorrelation) trong mô hình. Nếu các vấn đề này được phát hiện, các phương pháp khắc phục, chẳng hạn như sử dụng phương pháp FGLS, sẽ được áp dụng để đảm bảo kết quả nghiên cứu chính xác.

IV. Kết Quả Ảnh Hưởng Rõ Rệt Từ Sở Hữu Nhà Nước Nước Ngoài

Kết quả nghiên cứu cho thấy sở hữu Nhà nước, sở hữu nước ngoài và sự hiện diện của cổ đông lớn có ảnh hưởng đáng kể đến giá trị doanh nghiệp của các doanh nghiệp phi tài chính niêm yết trên HOSE. Cụ thể, sở hữu Nhà nước và sở hữu nước ngoài có tác động tích cực đến giá trị doanh nghiệp, được đo lường bằng Tobin's Q, ROA và ROE. Điều này cho thấy quản trị doanh nghiệp tốt hơn và cơ hội thu hút vốn từ bên ngoài. Sự hiện diện của cổ đông lớn cũng có ảnh hưởng tích cực, cho thấy vai trò quan trọng của họ trong việc giám sát và thúc đẩy hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.

4.1. Tác Động Tích Cực của Cổ Đông Nhà Nước đến Định Giá Doanh Nghiệp

Nghiên cứu cho thấy tỷ lệ sở hữu Nhà nước cao hơn có liên quan đến giá trị doanh nghiệp cao hơn. Điều này có thể là do các doanh nghiệp có sở hữu Nhà nước thường có lợi thế về chính sách và tiếp cận nguồn vốn, giúp cải thiện hiệu quả hoạt động và khả năng sinh lời.

4.2. Sở Hữu Nước Ngoài Thúc Đẩy Hiệu Quả Hoạt Động và Khả Năng Sinh Lời

Sở hữu nước ngoài cũng được tìm thấy có ảnh hưởng tích cực đến giá trị doanh nghiệp. Các cổ đông nước ngoài thường mang đến kiến thức chuyên môn, công nghệ tiên tiến và tiêu chuẩn quản trị doanh nghiệp quốc tế, giúp cải thiện hiệu quả hoạt động và khả năng sinh lời.

4.3. Vai Trò của Cổ Đông Lớn trong Quản Trị Doanh Nghiệp và Giám Sát

Sự hiện diện của cổ đông lớn có ảnh hưởng tích cực đến giá trị doanh nghiệp, cho thấy vai trò quan trọng của họ trong việc giám sát và thúc đẩy hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Cổ đông lớn thường có động cơ mạnh mẽ để bảo vệ quyền lợi của mình và đảm bảo doanh nghiệp hoạt động hiệu quả.

V. Hàm Ý Quản Lý Tối Ưu Cấu Trúc Sở Hữu Nâng Cao Giá Trị

Kết quả nghiên cứu này có nhiều hàm ý quan trọng cho các nhà quản lý doanh nghiệp, nhà đầu tư và cơ quan quản lý. Các nhà quản lý nên xem xét cấu trúc sở hữu như một yếu tố quan trọng trong quản trị doanh nghiệp. Việc tối ưu hóa cấu trúc sở hữu có thể giúp cải thiện hiệu quả hoạt động, thu hút vốn đầu tư và nâng cao giá trị doanh nghiệp. Các nhà đầu tư nên xem xét cấu trúc sở hữu khi đánh giá tiềm năng đầu tư vào các doanh nghiệp niêm yết. Các cơ quan quản lý nên tiếp tục tạo điều kiện cho sự phát triển của thị trường vốn và khuyến khích quản trị doanh nghiệp tốt hơn.

5.1. Quản Trị Doanh Nghiệp Hiệu Quả Thông Qua Cấu Trúc Sở Hữu Phù Hợp

Nghiên cứu nhấn mạnh tầm quan trọng của quản trị doanh nghiệp hiệu quả và cấu trúc sở hữu phù hợp. Các doanh nghiệp nên xem xét cấu trúc sở hữu khi xây dựng chiến lược quản trị doanh nghiệp của mình.

5.2. Thu Hút Đầu Tư và Nâng Cao Định Giá Doanh Nghiệp

Kết quả nghiên cứu cho thấy cấu trúc sở hữu có thể ảnh hưởng đến khả năng thu hút đầu tư và nâng cao định giá doanh nghiệp. Các doanh nghiệp nên xem xét cấu trúc sở hữu khi tìm kiếm nguồn vốn và muốn cải thiện hình ảnh của mình trên thị trường.

5.3. Khuyến Nghị Chính Sách Hỗ Trợ Phát Triển Thị Trường Vốn

Nghiên cứu khuyến nghị các cơ quan quản lý tiếp tục tạo điều kiện cho sự phát triển của thị trường vốn và khuyến khích quản trị doanh nghiệp tốt hơn. Điều này có thể bao gồm việc ban hành các quy định minh bạch và công bằng, cũng như thúc đẩy sự tham gia của các cổ đông vào quá trình quản trị doanh nghiệp.

VI. Kết Luận Cấu Trúc Sở Hữu Yếu Tố Quan Trọng Giá Trị Doanh Nghiệp

Nghiên cứu này cung cấp bằng chứng thực nghiệm về tác động của cấu trúc sở hữu đến giá trị doanh nghiệp của các doanh nghiệp phi tài chính niêm yết trên HOSE. Kết quả nghiên cứu cho thấy sở hữu Nhà nước, sở hữu nước ngoài và sự hiện diện của cổ đông lớn có ảnh hưởng đáng kể đến giá trị doanh nghiệp. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của quản trị doanh nghiệp và cấu trúc sở hữu trong việc thúc đẩy hiệu quả hoạt động và khả năng sinh lời của doanh nghiệp. Các nghiên cứu trong tương lai có thể tập trung vào việc khám phá các yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa cấu trúc sở hữu và giá trị doanh nghiệp, chẳng hạn như môi trường kinh doanh và quy định pháp luật.

6.1. Tóm Tắt Kết Quả và Đóng Góp của Nghiên Cứu

Nghiên cứu đã cung cấp bằng chứng thực nghiệm về tác động của cấu trúc sở hữu đến giá trị doanh nghiệp, đóng góp vào sự hiểu biết về mối quan hệ này trong bối cảnh Việt Nam. Kết quả nghiên cứu có thể được sử dụng để đưa ra các quyết định quản lý và đầu tư tốt hơn.

6.2. Hạn Chế và Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo

Nghiên cứu này có một số hạn chế, chẳng hạn như phạm vi thời gian và mẫu nghiên cứu hạn chế. Các nghiên cứu trong tương lai có thể tập trung vào việc mở rộng phạm vi thời gian và mẫu nghiên cứu, cũng như khám phá các yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa cấu trúc sở hữu và giá trị doanh nghiệp.

Tổng quan nghiên cứu

Trong giai đoạn 2013-2020, thị trường chứng khoán Việt Nam, đặc biệt là Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HOSE), đã chứng kiến sự gia tăng mạnh mẽ về số lượng doanh nghiệp niêm yết cũng như sự đa dạng trong cơ cấu sở hữu. Theo báo cáo của ngành, có khoảng 200 doanh nghiệp phi tài chính được nghiên cứu với tổng số quan sát lên đến 1600 mẫu dữ liệu. Vấn đề nghiên cứu tập trung vào ảnh hưởng của cơ cấu sở hữu đến giá trị doanh nghiệp phi tài chính niêm yết trên HOSE, một chủ đề nhận được sự quan tâm lớn từ các nhà quản lý, nhà đầu tư và chính phủ Việt Nam. Mục tiêu cụ thể của luận văn là đánh giá tác động của tỷ lệ sở hữu nhà nước, sở hữu nước ngoài và sự tồn tại của cổ đông lớn đến giá trị doanh nghiệp, được đo lường qua các chỉ số Tobin's Q, ROA và ROE. Phạm vi nghiên cứu bao gồm 200 doanh nghiệp phi tài chính niêm yết trên HOSE trong khoảng thời gian 8 năm, loại trừ các ngành tài chính, bảo hiểm và bất động sản do đặc thù khác biệt về báo cáo tài chính và rủi ro quản trị. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp bằng chứng thực nghiệm về mối quan hệ giữa cơ cấu sở hữu và giá trị doanh nghiệp trong bối cảnh thị trường chứng khoán Việt Nam đang phát triển, từ đó đề xuất các giải pháp quản lý nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động và vị thế cạnh tranh của doanh nghiệp.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên hai lý thuyết chính: Thuyết chi phí đại diện (Agency Cost Theory) và Thuyết chi phí giao dịch (Transaction Cost Theory). Thuyết chi phí đại diện của Jensen và Meckling (1976) giải thích mâu thuẫn lợi ích giữa chủ sở hữu và người quản lý, ảnh hưởng đến hiệu quả quản trị và giá trị doanh nghiệp. Thuyết chi phí giao dịch của Williamson (1975) tập trung vào chi phí phát sinh trong các giao dịch nội bộ và bên ngoài doanh nghiệp, từ đó giải thích sự tồn tại và cấu trúc tổ chức doanh nghiệp. Ba khái niệm trọng tâm được sử dụng gồm: cơ cấu sở hữu (bao gồm sở hữu nhà nước, sở hữu nước ngoài và sự tồn tại của cổ đông lớn), giá trị doanh nghiệp (đo bằng Tobin's Q, ROA, ROE) và các biến kiểm soát như quy mô doanh nghiệp, đòn bẩy tài chính, tốc độ tăng trưởng doanh thu và tuổi đời doanh nghiệp. Cơ cấu sở hữu được phân loại theo tỷ lệ sở hữu và mức độ tập trung quyền lực, trong đó cổ đông lớn được định nghĩa là người sở hữu từ 5% cổ phần trở lên.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp định lượng với dữ liệu bảng (panel data) thu thập từ 200 doanh nghiệp phi tài chính niêm yết trên HOSE trong giai đoạn 2013-2020, tổng cộng 1600 quan sát. Dữ liệu thứ cấp được lấy từ báo cáo tài chính đã kiểm toán, báo cáo quản trị và các nguồn công khai của HOSE. Phân tích dữ liệu được thực hiện bằng phần mềm STATA 14 và Microsoft Excel 2016. Các phương pháp phân tích bao gồm thống kê mô tả, ma trận tương quan, kiểm định đa cộng tuyến bằng hệ số VIF, kiểm định lựa chọn mô hình phù hợp giữa Pooled OLS, Fixed Effects Model (FEM) và Random Effects Model (REM) thông qua các bài kiểm tra F-test, Breusch-Pagan LM test và Hausman test. Để khắc phục các sai số trong mô hình như phương sai không đồng nhất và tự tương quan, phương pháp Generalized Least Squares (FGLS) được áp dụng. Mô hình hồi quy chính được xây dựng với biến phụ thuộc là giá trị doanh nghiệp (Tobin's Q) và các biến độc lập gồm tỷ lệ sở hữu nhà nước, tỷ lệ sở hữu nước ngoài, sự tồn tại của cổ đông lớn cùng các biến kiểm soát như quy mô, đòn bẩy, tuổi đời, tốc độ tăng trưởng, ROA và ROE.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tác động tích cực của sở hữu nhà nước: Kết quả mô hình FEM và FGLS cho thấy tỷ lệ sở hữu nhà nước có ảnh hưởng tích cực và có ý nghĩa thống kê đến giá trị doanh nghiệp với mức ý nghĩa dưới 1%. Cụ thể, khi tỷ lệ sở hữu nhà nước tăng 1%, giá trị doanh nghiệp (đo bằng Tobin's Q) tăng khoảng 0.02 điểm trung bình.

2. Ảnh hưởng của sở hữu nước ngoài: Tỷ lệ sở hữu nước ngoài cũng được xác định có tác động tích cực đến giá trị doanh nghiệp, với hệ số hồi quy dương và ý nghĩa thống kê ở mức 5%. Doanh nghiệp có tỷ lệ sở hữu nước ngoài cao hơn thường có ROA và ROE cao hơn lần lượt khoảng 1.5% và 2%, phản ánh hiệu quả quản trị và lợi nhuận tốt hơn.

3. Sự tồn tại của cổ đông lớn: Biến giả đại diện cho sự tồn tại của cổ đông lớn (BLOCK) có ảnh hưởng tích cực đến giá trị doanh nghiệp, với mức tăng trung bình Tobin's Q khoảng 0.03 điểm so với doanh nghiệp không có cổ đông lớn. Điều này cho thấy sự tập trung quyền lực giúp tăng cường giám sát quản lý, giảm chi phí đại diện.

4. Biến kiểm soát: Quy mô doanh nghiệp (FIRMSIZE) và tốc độ tăng trưởng doanh thu (GROWTH) có tác động tích cực và có ý nghĩa đến giá trị doanh nghiệp, trong khi đòn bẩy tài chính (LEV) và tuổi đời doanh nghiệp (FIRMAGE) có tác động tiêu cực nhưng không đồng nhất về mặt ý nghĩa thống kê.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của các phát hiện trên có thể giải thích bởi vai trò của nhà nước trong việc hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận nguồn lực, chính sách ưu đãi và mạng lưới quan hệ rộng lớn, giúp doanh nghiệp tăng giá trị trên thị trường. Sở hữu nước ngoài mang lại lợi thế về công nghệ, quản trị hiện đại và khả năng tiếp cận vốn quốc tế, từ đó nâng cao hiệu quả hoạt động. Sự tồn tại của cổ đông lớn giúp giảm chi phí giám sát và xung đột lợi ích giữa các cổ đông, đồng thời tăng cường kiểm soát quản lý. Kết quả này phù hợp với một số nghiên cứu trong nước và quốc tế, đồng thời bổ sung bằng chứng thực nghiệm trong bối cảnh thị trường chứng khoán Việt Nam đang phát triển. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ ảnh hưởng của từng loại sở hữu đến Tobin's Q, cũng như bảng phân tích hồi quy chi tiết các biến trong mô hình.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường vai trò của sở hữu nhà nước: Các cơ quan quản lý nên duy trì và phát huy vai trò của nhà nước trong các doanh nghiệp chủ chốt, đồng thời cải thiện cơ chế quản trị để tận dụng tối đa lợi thế về chính sách và nguồn lực, nhằm nâng cao giá trị doanh nghiệp trong vòng 3-5 năm tới.

2. Khuyến khích thu hút vốn đầu tư nước ngoài: Doanh nghiệp cần chủ động cải thiện minh bạch thông tin và nâng cao năng lực quản trị để thu hút các nhà đầu tư nước ngoài, qua đó tăng cường hiệu quả hoạt động và giá trị thị trường, với mục tiêu tăng tỷ lệ sở hữu nước ngoài lên khoảng 20-30% trong 2-4 năm.

3. Tăng cường kiểm soát và giám sát cổ đông lớn: Doanh nghiệp nên xây dựng cơ chế quản trị nội bộ chặt chẽ, đảm bảo cổ đông lớn thực hiện quyền và nghĩa vụ một cách minh bạch, tránh xung đột lợi ích, đồng thời phát huy vai trò giám sát hiệu quả trong vòng 1-3 năm tới.

4. Nâng cao năng lực quản lý và phát triển quy mô: Tập trung phát triển quy mô doanh nghiệp và tăng trưởng doanh thu bền vững thông qua đổi mới công nghệ, mở rộng thị trường và nâng cao năng lực quản lý nhằm gia tăng giá trị doanh nghiệp, với kế hoạch thực hiện trong 3-5 năm.

Các giải pháp trên cần sự phối hợp chặt chẽ giữa ban lãnh đạo doanh nghiệp, cổ đông, cơ quan quản lý nhà nước và các bên liên quan để đảm bảo tính khả thi và hiệu quả.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Ban lãnh đạo doanh nghiệp niêm yết: Giúp hiểu rõ tác động của cơ cấu sở hữu đến giá trị doanh nghiệp, từ đó điều chỉnh chiến lược quản trị và phân bổ cổ phần phù hợp nhằm tối đa hóa lợi ích cổ đông.

2. Nhà đầu tư cá nhân và tổ chức: Cung cấp thông tin tham khảo về vai trò của các loại cổ đông trong việc ảnh hưởng đến hiệu quả và giá trị doanh nghiệp, hỗ trợ quyết định đầu tư chính xác hơn trên thị trường chứng khoán.

3. Cơ quan quản lý nhà nước và chính sách: Là cơ sở khoa học để xây dựng và điều chỉnh chính sách quản lý doanh nghiệp nhà nước, thu hút đầu tư nước ngoài và phát triển thị trường vốn minh bạch, bền vững.

4. Các nhà nghiên cứu và học viên ngành Tài chính – Ngân hàng: Cung cấp dữ liệu thực nghiệm và khung lý thuyết cập nhật về mối quan hệ giữa cơ cấu sở hữu và giá trị doanh nghiệp trong bối cảnh thị trường mới nổi, phục vụ cho các nghiên cứu tiếp theo.

Câu hỏi thường gặp

1. Cơ cấu sở hữu ảnh hưởng như thế nào đến giá trị doanh nghiệp?
   Cơ cấu sở hữu tác động đến giá trị doanh nghiệp thông qua việc ảnh hưởng đến quản trị nội bộ, khả năng tiếp cận nguồn vốn và công nghệ. Ví dụ, tỷ lệ sở hữu nhà nước cao giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận chính sách ưu đãi, trong khi sở hữu nước ngoài mang lại quản trị hiện đại và vốn đầu tư.

2. Tại sao sự tồn tại của cổ đông lớn lại quan trọng?
   Cổ đông lớn có quyền lực kiểm soát và giám sát quản lý, giúp giảm chi phí đại diện và xung đột lợi ích. Tuy nhiên, nếu không được kiểm soát tốt, họ có thể lợi dụng quyền lực để trục lợi cá nhân, ảnh hưởng tiêu cực đến cổ đông nhỏ.

3. Tại sao nghiên cứu loại trừ các doanh nghiệp tài chính, bảo hiểm và bất động sản?
   Các ngành này có đặc thù riêng về báo cáo tài chính, rủi ro và quản trị khác biệt so với doanh nghiệp phi tài chính, do đó loại trừ để đảm bảo tính đồng nhất và chính xác trong phân tích.

4. Phương pháp nào được sử dụng để xử lý dữ liệu và kiểm định mô hình?
   Nghiên cứu sử dụng phương pháp hồi quy dữ liệu bảng với lựa chọn mô hình phù hợp qua các kiểm định F-test, Breusch-Pagan LM test và Hausman test, đồng thời khắc phục sai số bằng phương pháp FGLS để đảm bảo kết quả tin cậy.

5. Làm thế nào để doanh nghiệp tăng giá trị thông qua cơ cấu sở hữu?
   Doanh nghiệp cần cân đối tỷ lệ sở hữu nhà nước và nước ngoài, đồng thời xây dựng cơ chế quản trị minh bạch, phát huy vai trò cổ đông lớn tích cực, kết hợp với nâng cao năng lực quản lý và phát triển quy mô để gia tăng giá trị bền vững.

Kết luận

• Cơ cấu sở hữu, bao gồm tỷ lệ sở hữu nhà nước, sở hữu nước ngoài và sự tồn tại của cổ đông lớn, có ảnh hưởng tích cực và có ý nghĩa thống kê đến giá trị doanh nghiệp phi tài chính niêm yết trên HOSE trong giai đoạn 2013-2020.
• Các biến kiểm soát như quy mô doanh nghiệp và tốc độ tăng trưởng doanh thu cũng đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao giá trị doanh nghiệp.
• Kết quả nghiên cứu bổ sung bằng chứng thực nghiệm trong bối cảnh thị trường chứng khoán Việt Nam, góp phần làm rõ vai trò của cơ cấu sở hữu trong quản trị doanh nghiệp.
• Đề xuất các giải pháp quản lý nhằm tối ưu hóa cơ cấu sở hữu, nâng cao hiệu quả hoạt động và vị thế cạnh tranh của doanh nghiệp trong vòng 3-5 năm tới.
• Khuyến khích các nhà quản lý, nhà đầu tư và cơ quan chính sách tham khảo để xây dựng chiến lược phát triển phù hợp, đồng thời mở rộng nghiên cứu trong các lĩnh vực và thị trường khác.

Luận văn là tài liệu tham khảo quý giá cho các bên liên quan trong việc hiểu và vận dụng cơ cấu sở hữu nhằm gia tăng giá trị doanh nghiệp bền vững.